དེ་རིང་ངས་འདིར་ལྷན་རྒྱས་ལ་ཡ་ཞུ་ཡག་གཙོ་བོ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། དེ་ཡིན་ཟེར། ཨོང་། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་སྐུ་ཐོག་སུམ་ཅུ་སོ་གསུམ་པ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་སྔ་རྗེས་སུ་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་དང་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་བཙུན་མོར་བཞེས་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ཡིན་ཟེར།

de ring ngas 'dir lhan rgyas la ya zhu yag gtso bo ga re red zer na/_de yin zer/_ong /_bod kyi btsan po sku thog sum cu so gsum pa srong btsan sgam pos snga rjes su rgya bza' kong jo dang bal bza' khri btsun btsun mor bzhes pa sogs kyi skor yin zer/

The main topic that I am going to talk today to you folks is about how Songtsen Gampo, the 33rd King of Tibet accepted Kongjo, the Chinese princess and Tritsun, the Nepalese princess as [his] wives sequentially.

དེའི་སྐོར་ལ་ཡ་དཔེར་ན་ཆ་བཞག་ན། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་ལ་ཡ་ཨ་ནི་ཅིག་བཀོད་པ་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་མང་པོ་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ཨོང་ལ་ལ། ད་དུང་ཡིན་ན་དེས་མ་ཚད་པ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ས་ཕྱོགས་ག་ས་ག་ལ་ཡ་དམངས་ཁྲོད་ལ་ཡིན་ནའི་སྒྲུང་ཞེ་དྲག་སྙན་པོ་དེ་འདྲས་ཡིན་ན་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

de'i skor la ya dper na cha bzhag na/_nga tsho bod kyi lo rgyus kyi nang la ya a ni cig bkod pa yin na zhe drag gi mang po yo'o red zer/_ong la la/_da dung yin na des ma tshad pa ga re zer dgos red /_nga tsho bod kyi sa phyogs ga sa ga la ya dmangs khrod la yin na'i sgrung zhe drag snyan po de 'dras yin na yo'o red zer/

For instance, there are many stories about this that are recorded in the history of Tibet. And moreover, there are also beautiful stories [about this that are kept] among the people everywhere in Tibet.

ད་འདི་ཨོང་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་སྒྲུང་དེ་ཚོ་ཡིན་ན་ཚང་མས་མཁྱེན་གྱི་རེད་། དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་སྒྲུང་དེ་ཚོ་ཡིན་ན། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་ཚང་མ་ཡིན་ན་ངག་རྒྱུན་ལ་དར་པ་ཀྱང་རེད་ཟེར། མི་རབས་གཅིག་ནས་མི་རབས་གཅིག་ལ་ཡ་བཤད་བྱས། འདུག་ཟེར། ཨོང་། ངག་རྒྱུན་ལ་དར་པ་ཀྱང་ཅིག་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་བྱས་ཙང་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་། བྱས་ཙང་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཅིག་གི་ཨོའོ། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་དེའི་སྐོར་ལ་ཡིན་ན་ཅིག་གི། ཨོང་།  མང་ཚོགས་ཀྱི་ནང་ལ་་ཡིན་ནའི་ད་ཅིག་ རྒན་རབས་ཀྱི་ནང་ལ་ཡིན་ནའི་ཅིག་ དེའི་སྐོར་ལ་ཡ་སྒྲུང་འདི་ཤེས་མཁན་ད་ཅི་དག་ཞེ་དྲག་མང་པོ་བྱས་འདུག་ཟེར་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

da 'di ong ga re red zer na/_da sgrung de tsho yin na tshang mas mkhyen gyi red /_dmangs khrod kyi sgrung de tsho yin na/_ga re red zer na/_a ni tshang ma yin na ngag rgyun la dar pa kyang red zer/_mi rabs gcig nas mi rabs gcig la ya bshad byas/_'dug zer/_ong /_ngag rgyun la dar pa kyang cig red zer/_a ni byas tsang ga re red zer na/_ong /_byas tsang ga re red zer na/_cig gi o'o/_srong btsan sgam po dang /_rgya bza' kong jo/_bal bza' khri btsun de'i skor la yin na cig gi/_ong /__mang tshogs kyi nang la yin na'i da cig _rgan rabs kyi nang la yin na'i cig _de'i skor la ya sgrung 'di shes mkhan da ci dag zhe drag mang po byas 'dug zer yo'o red zer/

Well, everybody knows these stories. These stories [that are kept] among people are all widespread in oral tradition. [These] are all told from generation to generation. [They] are all widespread in oral tradition. So that is why there are many older people who know [the story] about Songtsen Gampo, Kongjo, the Chinese princess, and Tritsun, the Nepalese princess.

ད་ཨོང་། གོང་ལ་ཞུས་པ་ད། ཨ་ནི། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ནང་ལ་ཡ་བཀོད་ཡས་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་མང་པོ་རེད་དེ་ལའི། ཨོང་། ད་ཡིན་ནའི་ད་རེས་ཡིན་ན་ངས་འདི་ཡ་གཞི་བཅོལ་ས་འདི་གཙོ་བོ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། འདི་ཡིན་ཟེར། ཨོང་ང་རང་ཚོའི། ཨོང་། རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོས་རྩོམ་གནང་པའི། བོད་ཀྱི་དེབ་ཐེར་དཔྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་མོའི་གླུ་དབྱངས་ཡིན་ན་བཞིར་བཞག་བྱས། འདུག་ཟེར་ལྷན་རྒྱས་ལ་ཞུ་ཡས་ཡིན་ཟེར།

da ong /_gong la zhus pa da/_a ni/_bod kyi lo rgyus deb ther nang la ya bkod yas yin na zhe drag mang po red de la'i/_ong /_da yin na'i da res yin na ngas 'di ya gzhi bcol sa 'di gtso bo ga re red zer na/_'di yin zer/_ong nga rang tsho'i/_ong /_rgyal ba sku phreng lnga pa ngag dbang blo bzang rgya mtshos rtsom gnang pa'i/_bod kyi deb ther dpyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs yin na bzhir bzhag byas/_'dug zer lhan rgyas la zhu yas yin zer/

Even though there are many [stories] recorded in Tibetan historical accounts as mentioned before, I am going to explain [the story] to you folks based on the history book [called] Chyikyi Gyalmoi Luyang (The Melodious Songs of the Cuckoo by the Fifth Dalai Lama).

ད་ཡིན་ན། ཨོང་། ཚང་མ་ལོག་གིས་མ་གཞི་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རེད། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡིན་ན། ང་རང་ཚོའི་ད་། ཨོང་ ད་གིན་གོང་ལ་ཞུས་པ་ནང་གི་ནང་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཨོང་། བཙན་པོ་ཡིན་ན། ཨོང་། སྐུ་ཐོག་ཡིན་ན་སུམ་ཅུ་སོ་གསུམ་པ་དེ་རེད་ལ། ཨ་ནི་ཁོ་རང་གིས་ཡིན་ན། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་ཡིན་ན་སྤྱི་ལིའི་དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་ལ་ཡ་ཡིན་ན། བོད་ཡོངས་ཡིན་ན་གཅིག་གྱུར་བཟོས་གནང་པ་དང་། བོད་ལ་ཡ་ཡིན་ན་གཅིག་གི། ཨོང་བོད་ལ་ཡ་སྐབས་དེ་དུས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་། ཐོག་མའི་ཁྲིམས་སྲོལ་ཡིན་ན་གཏན་ལ་ཕབ་གནང་པ། ཨ་ནི་ད་དུང་ཡིན་ན། ད་ལྟ་ང་རང་ཚོས་བེད་སྤྱོད་བཏང་བཞིན་པའི་བོད་ཡིག་དེ་ཡིན་ན་གསར་གཏོད་གནང་ཡས་དང་།

da yin na/_ong /_tshang ma log gis ma gzhi mkhyen gsal ltar red/_srong btsan sgam po yin na ga re red zer na/_a ni/_srong btsan sgam po yin na/_nga rang tsho'i da /_ong _da gin gong la zhus pa nang gi nang bzhin bod kyi ong /_btsan po yin na/_ong /_sku thog yin na sum cu so gsum pa de red la/_a ni kho rang gis yin na/_srong btsan sgam pos yin na spyi li'i dus rabs bdun pa'i nang la ya yin na/_bod yongs yin na gcig gyur bzos gnang pa dang /_bod la ya yin na gcig gi/_ong bod la ya skabs de dus spyi tshogs kyi sgrig gzhi dang /_thog ma'i khrims srol yin na gtan la phab gnang pa/_a ni da dung yin na/_da lta nga rang tshos bed spyod btang bzhin pa'i bod yig de yin na gsar gtod gnang yas dang /

As you all know, Songtsen Gampo, as mentioned before, was the 33rd King of Tibet. He, Songtsen Gampo, unified the whole Tibet in 7th century. [He] established rules and regulations for the first time in Tibet during that time. The Tibetan scripts that we use these days were invented [during his time] also.

ཨ་ནི་ད་དུང་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། དམིགས་ཡུལ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། བརྙན་འཕྲིན་གྱི་འབྲེལ་བ་དེ་འདྲས་གཙུགས་གནང་། གཙུགས་གནང་པ། ཨ་ནི་དེ་བཞིན་ཡིན་ན། ཨོང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཅིག། ཆབ་སྲིད་ཡིན་ན་མཐའ་བཞི་ལ་ཡ་རྒྱ་བསྐྱེད་གནང་བྱས་ཡིན་ན། བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཡིན་ན་གོང་འཕེལ་ཡིན་ན་གཏང་གནང་ཡས། ཨ་ནི་ད་དུང་ཡིན་ན་ཅིག་ང་རང་ཚོའི། ཨོང་། ལྷ་སའི་འདིའི་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ། ཨོང་། ཅིག་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་གནང་ནས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་བོད་ལ་ཡ་ཡིན་ན་ཨོའོ། ནང་ཆོས་སྲོལ་གཏོད་གནང་པ་སོགས། ད་ཁོ་རང་གི་ཨོའོ། ཅིག་མཛད་རྗེས་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་ཆེན་པོ་རེད་ཟེར།

a ni da dung yin na ga re red zer na/_dmigs yul ldan pa'i sgo nas yin na/_a ni ong /_brnyan 'phrin gyi 'brel ba de 'dras gtsugs gnang /_gtsugs gnang pa/_a ni de bzhin yin na/_ong /_chab srid kyi cig/_chab srid yin na mtha' bzhi la ya rgya bskyed gnang byas yin na/_bod kyi dpal 'byor yin na gong 'phel yin na gtang gnang yas/_a ni da dung yin na cig nga rang tsho'i/_ong /_lha sa'i 'di'i gtsug lag khang la sogs pa/_ong /_cig gtsug lag khang bzhengs gnang nas yin na/_a ni bod la ya yin na o'o/_nang chos srol gtod gnang pa sogs/_da kho rang gi o'o/_cig mdzad rjes yin na zhe drag gi chen po red zer/

And also, based on his broader vision, communications through mailing system were established [during this time]. And in terms of political power, [he] extended it to four different directions. [He] improved economy in Tibet. And also, [he] built the Jokhang Temple in Lhasa. [It was during his time], Buddhism was introduced to Tibet. So, his accomplishments are great.

དེ་འདྲས་སོང་ཙང་། དེང་། དེང་སང་གི་དུས་ལ་ཡིན་ནའི་བོད་མི་རིགས་ཚང་མས་ཡིན་ན། ད་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ལ་ཡ་ཡིན་ན། ཨོང་། དད་གུས་དང་དད་སེམས་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི། ད་ཁོ་རང་ལ་ཡ་ཅིག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། ད་དད་སེམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་འདྲས་ཞུ་གི་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་ཁོ་རང་གི་མཚན་སྙན་གྲགས་ཡིན་ནའི་དུས་ད་ལྟའི་བར་ལ་ཡ་མ་ཉམས་པར་ཡ་ད་གནས་དང་གནས་མུས་བྱས་ད་འདུག་ཟེར་རེད་ཟེར།

de 'dras song tsang /_deng /_deng sang gi dus la yin na'i bod mi rigs tshang mas yin na/_da srong btsan sgam po la ya yin na/_ong /_dad gus dang dad sems yin na zhe drag gi/_da kho rang la ya cig ga re zer dgos red /_da dad sems dpag tu med pa de 'dras zhu gi yo'o red zer/_a ni kho rang gi mtshan snyan grags yin na'i dus da lta'i bar la ya ma nyams par ya da gnas dang gnas mus byas da 'dug zer red zer/

So, even to this day, all Tibetan people show immeasurable respect for Songtsen Gampo. And his fame has not degenerated even to this day, and it is still being [recognized].

ད་ཁོ་རང་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་པ་ཡིན་ན། ཨོང་། ཅིག་གི། ག་རེ་ཞུ་དགོས་རེད། ཅིག་གི་བསམ་གྱིས་མ་ཁྱབ་པ་དང་། ཞུས་ནའང་ཞུ་ཚར་ཡས་ཡོའོ་མ་རེད་དེ་ལའི། ད་ཞུས་ད་ཞུས་ཚར་ཡས་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ད་ཡིན་ནའི་ངས་ད་གིན། ཨོང་། ལྷན་རྒྱས་ལ་ཡ་གོང་ལ་ཞུས་པ་ལྟར་རེད་། ད་ལྟ་ང་རང་ཚོས་ཞུ་ཡས་དེ་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན་ན། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་སྔ་རྗེས་སུ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་བཙུན་མོ་ཡིན་ན་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་དང་། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་བཞེས་པ་འདིའི་སྐོར་ཡིན་ཟེར།

da kho rang gi rlabs chen gyi mdzad pa yin na/_ong /_cig gi/_ga re zhu dgos red/_cig gi bsam gyis ma khyab pa dang /_zhus na'ang zhu tshar yas yo'o ma red de la'i/_da zhus da zhus tshar yas yo'o ma red zer/_da yin na'i ngas da gin/_ong /_lhan rgyas la ya gong la zhus pa ltar red /_da lta nga rang tshos zhu yas de gtso bo de yin na/_srong btsan sgam pos snga rjes su yin na/_a ni btsun mo yin na rgya bza' kong jo dang /_bal bza' khri btsun bzhes pa 'di'i skor yin zer/

Even though his great accomplishments are unimaginable and could not be explained if [we ] were to explain them, but as mentioned previously the main topic that we are going to talk today is regarding how Songtsen Gampo accepted Kongjo, the Chinese princess, and Tritsun, the Nepalese princess over time.

ད་ཡིན་ནའི་ཨོང་། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཚང་མ་ཅིག་གིས་ལོ་རྒྱུས་ལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཉན་༼མཁན་༽དང་། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གནང་ཉན་༼མཁན་༽ཡིན་ན། ཚང་མས་ཡིན་ན་འདུག་ཟེར་མཁྱེན་གྱི་རེད་ཟེར། ད་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་བཙུན་མོ་ཡིན་ན། ད་ད་ལྟ་ང་ཚོས་གོང་ལ་ཞུས་པ་ལྟར་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་དང་། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན། ཨོང་ཁོང་རྣམས་གཉིས་གཅིག་པོ་བཞེས་པ་དེ་འདྲས་ཅིག་མ་གཞི། བཙུན་མོ་གཞན་དག་དེ་འདྲས་མེད་པ་རེད་པས་ཟེར་ན། མ་རེད། ད་འདི་ང་རང་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་ཚོས་མཁྱེན་གྱི་རེད་པཱ།

da yin na'i ong /_ga re zer dgos red/_tshang ma cig gis lo rgyus la slob sbyong gnang nyan (mkhan )dang /_lo rgyus zhib 'jug gnang nyan (mkhan )yin na/_tshang mas yin na 'dug zer mkhyen gyi red zer/_da srong btsan sgam pos yin na/_a ni btsun mo yin na/_da da lta nga tshos gong la zhus pa ltar rgya bza' kong jo dang /_bal bza' khri btsun/_ong khong rnams gnyis gcig po bzhes pa de 'dras cig ma gzhi/_btsun mo gzhan dag de 'dras med pa red pas zer na/_ma red/_da 'di nga rang tshos lo rgyus zhib 'jug gnang mkhan tshos mkhyen gyi red pA/

But, if you are those who study or do research in Tibetan history, all of you will know this. It is not the case that Songtsen Gampo had only Kongjo, the Chinese princess and Tritsun, the Nepalese princess as his wives. Those of you who do research in [Tibetan] history obviously know this case.

དཔེར་ན་ཆ་བཞག་ན། འདུག་ཟེར་རེད་པཱ་ལགས། ད་ཅིག་གི་ཨོང་། སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་ལ་ཡ་ཡིན་ན། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ད་ཐུགས་ལ་ཡ། བོད་ཡུལ་ཁ་བ་ཅན་གྱི་ད་མི་དེ་གས་ཅིག་གི། བོད་ཡུལ་ཁ་བ་ཅན་དེ་ནམ་ཡང་ཡིན་ན། ཕན་བདེའི་ཨོའོ་ཅིག་གི། ཨོའོ་དཔལ་ལ་ཡ་ལོངས་སྤྱོད་ཡས་ཅིག་དང་། མངའ་ཐང་ཡིན་ན་མི་ཉམས་པ་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཡས། ཨ་ནི་བཙན་པོའི་ཆབ་སྲིད་ཡིན་ན་མི་ནུབ་པ། ཨ་ནི་ང་རང་ཚོའི་ཅིག་གི་མི་ནུབ་པ་ཡིན་ན་ཡུལ་ལ་ཅིག་གི་བརྟན་པོ་བྱས་བསྡད་དགོས་པ་ཡིན་ན། གདུང་བརྒྱུད་སྤེལ་ཡས་འདི་ཞེ་དྲག་གི་གལ་ཆེན་པ་རེད་ཟེར།

dper na cha bzhag na/_'dug zer red pA lags/_da cig gi ong /_spyi lo'i dus rabs bdun pa'i nang la ya yin na/_srong btsan sgam po'i da thugs la ya/_bod yul kha ba can gyi da mi de gas cig gi/_bod yul kha ba can de nam yang yin na/_phan bde'i o'o cig gi/_o'o dpal la ya longs spyod yas cig dang /_mnga' thang yin na mi nyams pa gong 'phel yong yas/_a ni btsan po'i chab srid yin na mi nub pa/_a ni nga rang tsho'i cig gi mi nub pa yin na yul la cig gi brtan po byas bsdad dgos pa yin na/_gdung brgyud spel yas 'di zhe drag gi gal chen pa red zer/

For instance, this is the case: in 7th century Songtsen Gampo saw the great importance of disseminating his family lineage in order to [make] Tibet prosperous forever, to keep his ruling power strong, to keep the political rule alive without being degenerated.

བྱས་ཙང་གདུང་བརྒྱུད་ཨ་ནི་དེ་འདྲས་ཅིག་གི། ཅིག་གི་བརྒྱུད་འཛིན་གྱི་གདུང་བརྒྱུད་ཅིག་ཡོང་ཡས་ཆེད་དུ་། ཨ་ནི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་ཡིན་ན། ད་ལྟ་ཅིག་གོང་ལ་ཞུས་པའི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་དང་། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་ཕུད་ནས། ད་དུང་ཡིན་ན་བཙུན་མོ་གསུམ་བཞེས་ཡོའོ་རེད་པཱ། བཙུན་མོ་གསུམ་འདི་ཨ་ནི་ག་རེ། ཁོང་རྣམས་ཚོའི་མཚན་ལ་ག་རེ་ག་རེ་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན།

byas tsang gdung brgyud a ni de 'dras cig gi/_cig gi brgyud 'dzin gyi gdung brgyud cig yong yas ched du /_a ni srong btsan sgam pos yin na/_da lta cig gong la zhus pa'i rgya bza' kong jo dang /_bal bza' khri btsun phud nas/_da dung yin na btsun mo gsum bzhes yo'o red pA/_btsun mo gsum 'di a ni ga re/_khong rnams tsho'i mtshan la ga re ga re zer gyi yo'o red zer na/

So, in order to maintain such a family lineage, in addition to Kongjo, the Chinese princess and Tritsun, the Nepalese princess, Songtsen Gampo also had three other wives. Their names are as follows:

གཅིག་ཡིན་ན་འདི་རེད་ཟེར། ང་རང་ཚོའི་ཅིག། ཨོང་མོང་བཟའ་ཁྲི་ལྕམ་བྱས། གཅིག་ཡིན་ན་ཨོང་། སུ་རེད་ཟེར་ན། ཞང་ཞུང་བཟའ་༼ཟེར༽ལི་མིག་དམན་བྱས། གཅིག་ཡིན་ན་ག་རེ། སུ་རེད་ཟེར་ན། ཨོའོ་མིའི་དབྱང་། ཨོའོ་མིའི་དབྱང་ཡིན་ན་རོའོ་དབྱུང་བཟའ་༼ཟེར་༽བྱས། དེ་གས་ཁོང་རྣམ་ཚོ་གསུམ། ད་འདུག་ཟེར་བཞེས་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ད་ཁོང་ཚོ་གསུམ་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་གོང་ལ་ཞུས་པའི་བཙུན་མོ་གསུམ་འདི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་དང་། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་མ་བཞེས་གོང་ལ་ཡ་འདུག་ཟེར་ཅིག་བཞེས་པ་རེད་ཟེར།

gcig yin na 'di red zer/_nga rang tsho'i cig/_ong mong bza' khri lcam byas/_gcig yin na ong /_su red zer na/_zhang zhung bza' (zer)li mig dman byas/_gcig yin na ga re/_su red zer na/_o'o mi'i dbyang /_o'o mi'i dbyang yin na ro'o dbyung bza' (zer )byas/_de gas khong rnam tsho gsum/_da 'dug zer bzhes yo'o red zer/_da khong tsho gsum yin na ga re red zer na/_da gong la zhus pa'i btsun mo gsum 'di rgya bza' kong jo dang /_bal bza' khri btsun ma bzhes gong la ya 'dug zer cig bzhes pa red zer/

Well, one is Tricham, the wife from Mong; one is Limig Men, the wife from Zhang Zhung; and one is Royung, the wife from Royang. These three are all [Songtsen Gampo's] wives. He had had the three wives mentioned here before he took Kongjo, the Chinese princess and Tritsun, the Nepalese princess as his wives.

ད་ད་ལྟའི་ཅིག་གི་གོང་ལ་ཞུས། འདུག་ཟེར་རེད། ད་ཡིན་ནའི་ད་ལྟ་ཨོང་། ག་རེ་ཞུ་དགོས་རེད་། ང་ཚོས་ད་ལྟ་ང་ཚོས་ད་རེས་ཀྱི་ནང་དོན་འདི་ཡིན་ན། ད་འདི་གཙོ་བོ་འདི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་དང་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་བཞེས་པའི་སྐོར་འདི་མར་ཞུ། ཞུ་ཡས་སོང་ཙང་། ཨ་ནི་གཤམ་ལ་ཡ་མུ་མཐུད་བྱས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་ཨོའོ་ཞུ་གི་ཡིན་ཟེར། ད་འདི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་། དེ་འདྲས་གཅིག་རེད་པཱ་ལགས། ཅིག་གི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡིན་ན། ཁོ་རང་ཡིན་ན་ཅིག་གི། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། ཁོ་རང་ཡིན་ན་ཨོང་ཅིག་གི། སྤྱན། ད་ཅིག། ཁོ་རང་གི་སྤྱན་རྒྱང་ཡིན་ན་རིང་པོ་ཡོད་པ། སྤྱན་རྒྱང་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་རིང་པོ་དང་ཅིག་ཐག་རིང་པོ་ནས་ཅིག། དེ་འདྲས་ཀྱི་གཟིགས་ཐུབ་མཁན་གྱི། ཁོ་རང་ཡིན་ན་ཨོང་ཅིག། མཁྱེན་རྒྱ་དང་ཅི་དག་གང་ལ་ཡ་མཁྱེན་བསླབ་མཆོག་ཏུ་མངའ་བའི་བཙན་པོ་དེ་འདྲས་གཅིག་སོང་ཙང་།

da da lta'i cig gi gong la zhus/_'dug zer red/_da yin na'i da lta ong /_ga re zhu dgos red /_nga tshos da lta nga tshos da res kyi nang don 'di yin na/_da 'di gtso bo 'di rgya bza' kong jo dang bal bza' khri btsun bzhes pa'i skor 'di mar zhu/_zhu yas song tsang /_a ni gsham la ya mu mthud byas yin na/_a ni 'dug zer o'o zhu gi yin zer/_da 'di ga re red zer na/_ong /_de 'dras gcig red pA lags/_cig gi srong btsan sgam po yin na/_kho rang yin na cig gi/_ga re zer dgos red /_kho rang yin na ong cig gi/_spyan/_da cig/_kho rang gi spyan rgyang yin na ring po yod pa/_spyan rgyang yin na zhe drag gi ring po dang cig thag ring po nas cig/_de 'dras kyi gzigs thub mkhan gyi/_kho rang yin na ong cig/_mkhyen rgya dang ci dag gang la ya mkhyen bslab mchog tu mnga' ba'i btsan po de 'dras gcig song tsang /

This is [a brief account of his three other wives.] Since our main topic is about how [Songtsen Gampo] took Kongjo, the Chinese princess, and Tritsun, the Nepalese princess, [I] am going to continue speaking about it in the following [lecture]. Songtsen Gampo had a broad vision. [He] could plan way, way ahead of time. Since [he] was a person with a great vision and a great knowledge

ཨ་ནི་ཁོ་རང་གི་ད་ཐུགས་ལ་ཡ། ག་རེ། ད་ཨོང་། སྐབས་དེ་དུས་ཁོ་རང་གི་ཐུགས་ལ་ཡ་ག་འདྲས་ཅིག་དགོངས་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། ད་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་ཡུལ་འདི་ཡིན་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡིན་ན་ཉི་མ་ཤར་པ་དང་། དར་ཞིང་རྒྱས་པ་ཡོང་པ་ཡིན་ན་ད་ཅིག་རྒྱ་ནག་དང་། བལ་ཡུལ་ནས། ཨོང་། ད་ཅིག། བཙུན་མོ་ད་ཅིག། ཨོའོ་དེ་། བཙུན་མོ་གཉིས་ད་འདུག་ཟེར་བཞེས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན།  ཨ་ནི་གཅིག་ནས་ཡིན་ན། ཨོང་། ནང་ཆོས་ཡིན་ན་ཅིག་བོད་ལ་དར་ཡས་ལ། བོད་ཁ་བ་ཅན་ལ་དར་ཡས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་དང་གཅིག།

a ni kho rang gi da thugs la ya/_ga re/_da ong /_skabs de dus kho rang gi thugs la ya ga 'dras cig dgongs yo'o red zer na/_da bod kha ba can gyi yul 'di yin na/_sangs rgyas kyi bstan pa yin na nyi ma shar pa dang /_dar zhing rgyas pa yong pa yin na da cig rgya nag dang /_bal yul nas/_ong /_da cig/_btsun mo da cig/_o'o de /_btsun mo gnyis da 'dug zer bzhes thub pa yin na/__a ni gcig nas yin na/_ong /_nang chos yin na cig bod la dar yas la/_bod kha ba can la dar yas la phan thogs yod pa dang gcig/

he thought during this time that in order for Buddhism to spread far and wide in the Snow Land Tibet like the sun, if he could take the two princesses from China and Nepal, it would help spread Buddhism in Tibet, the Snow Land on the one hand.

གཉིས་ནས་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། འདི་རེད་ཟེར། ཡུལ་འདི་དག་གི་ད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རིག་གནས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་དེ་གས་དེ་ཡིན་ན་ཚུར་ཡིན་ན་ཨོང་ཅིག། ང་རང་ཚོས་ལེན་ཐུབ་ཀྱི་རེད། འདུག་ཟེར་དགོངས་ནས། ཨ་ནི་ཨོང་། འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ད་ཁོ་རང་གི་དགོངས་པ་འདི། ཨ་ནི་ཅིག་བློན་པོ་ཚོས་ད་ཅིག་དང་ལེན་དང་། ད་ཅིག་བྱེད་ཡས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

gnyis nas yin na ga re red zer na/_'di red zer/_yul 'di dag gi da phun sum tshogs pa'i rig gnas yin na/_a ni de gas de yin na tshur yin na ong cig/_nga rang tshos len thub kyi red/_'dug zer dgongs nas/_a ni ong /_'di ga re zer dgos red/_da kho rang gi dgongs pa 'di/_a ni cig blon po tshos da cig dang len dang /_da cig byed yas kyi ched du a ni ga re red zer na/

On the other hand, [he] thought that they could bring in the marvelous cultures of these [two] countries. So, what did he do in order to convince his ministers to agree with his idea?

ད་ཁོ་རང་གི་བཙུན་མོ་དེ་གཉིས་བཞེས་ཡས་ཀྱི་ད་ཅིག་ཐུགས་ཐག་བཅད་པ་འདིའི་དགོངས་པ་འདི། ཨ་ནི་བློན་པོ་ཚོ་ལ་གསུངས་དུས་ག་འདྲས་ཟེར་གསུངས་པ་རེད་ཟེར་ན། ད་ང་ཨ་ནི་མདང་དགོང་ད་གཉིད་༼རྨི༽ལམ་གཅིག་བཏང་བྱུང་ཟེར། ཁོང་ཚོ་བློན་པོ་དེ་ཚོ་ལ། ད་ང་གཉིད་༼རྨི་༽ལམ་ཡག་པོ་ཞེ་པོ་གཅིག་བཏང་བྱུང་ཟེར། ད་གཉིད་ལམ་འདི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན་ད་ཅིག། ཨོང་ཅིག་གི། ཅིག་གི་ད་གཉིད་༼རྨི༽ལམ་འདིའི་ནང་ལ་ཡ་ཡིན་ན། ང་ཡིན་ན་ལུང་བསྟན་གཅིག་ད་དེ་འདྲས་གཅིག་གནང་བྱུང་ཟེར།

da kho rang gi btsun mo de gnyis bzhes yas kyi da cig thugs thag bcad pa 'di'i dgongs pa 'di/_a ni blon po tsho la gsungs dus ga 'dras zer gsungs pa red zer na/_da nga a ni mdang dgong da gnyid (rmi)lam gcig btang byung zer/_khong tsho blon po de tsho la/_da nga gnyid (rmi )lam yag po zhe po gcig btang byung zer/_da gnyid lam 'di ga re red zer na/_a ni ga re red zer na da cig/_ong cig gi/_cig gi da gnyid (rmi)lam 'di'i nang la ya yin na/_nga yin na lung bstan gcig da de 'dras gcig gnang byung zer/

So, how did [he] convey his decision about taking these two wives to [his] ministers? He said: I had a dream last night. I had a very good dream. I had a prophesy in my dream.

ད་འདི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་ཐང་རྒྱལ་རབས་ལ་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན། ད་སྟོན་པ་ཡིན་ན་ཤཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་དགུང་ལོ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་བརྒྱད་། བརྒྱད་ལ་ཕེབས་པའི། ཨ་ནི། ཅིག། སྐུ་འདྲ་གཅིག་ཡོད་པ་དང་། ཨ་ནི་ཨོང་། བལ་ཡུལ་ལ་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཅིག་གི་ཨོང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི། ཅིག། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགུང་ལོ་ཡིན་ན། ཨོང་། ཨ་ནི།

da 'di ga re red zer na/_a ni thang rgyal rabs la cha bzhag pa yin na/_da ston pa yin na shakya thub pa yin na dgung lo yin na/_a ni brgyad /_brgyad la phebs pa'i/_a ni/_cig/_sku 'dra gcig yod pa dang /_a ni ong /_bal yul la cha bzhag pa yin na/_a ni cig gi ong /_sangs rgyas kyi/_cig/_bcom ldan 'das dgung lo yin na/_ong /_a ni/

This is what the [prophecy] is: The Tang Dynasty has a statue of an eight-year-old Buddha, and Nepal has a statue of the Buddha who is...years old.

སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཁོ་རང་གིས། ད་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། བཙུན་མོ། ཨ་ནི་གོང་དུ་ཞུས་པའི་བཙུན་མོ་གཉིས་བཞེས་ཡས་ཀྱི། ད་འདི་ཁོ་རང་གི་དགོངས་པ་ཡིན་ན་འདུག་ཟེར་འཁོར་པ་དང་། ཁོ་རང་གིས་ཐུགས་ཐག་བཅད་གནང་པ་རེད། ད་ཡིན་ནའི་འདི་ཁོ་རང་གི་དགོངས་པ་འདི་བློན་པོ་ཚོས་ཡིན་ན། ཅིག་གི་ཨོའོ་ཤེས་རྟོགས་ཡག་པོ་ཡོང་ཡས་དང་། ད་ཅིག་དེ་འདྲས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།  ཁོ་རང་གི་ཡིན་ན་ད་འདི་བློན་པོ་ཚོ་ལ་ཡ། ད་ཁོ་རང་ལ་ཡ་གཉིད་༼རྨི་༽ལམ་བཏང་པའི་ཁུལ་བྱས་བྱས་འདུག་ཟེར་གསུངས་པ་རེད་ཟེར། 

srong btsan sgam po kho rang gis/_da 'di ga re zer dgos red/_btsun mo/_a ni gong du zhus pa'i btsun mo gnyis bzhes yas kyi/_da 'di kho rang gi dgongs pa yin na 'dug zer 'khor pa dang /_kho rang gis thugs thag bcad gnang pa red/_da yin na'i 'di kho rang gi dgongs pa 'di blon po tshos yin na/_cig gi o'o shes rtogs yag po yong yas dang /_da cig de 'dras kyi ched du a ni ga re red zer na/__kho rang gi yin na da 'di blon po tsho la ya/_da kho rang la ya gnyid (rmi )lam btang pa'i khul byas byas 'dug zer gsungs pa red zer/_

This was the reason why Songtsen Gampo thought about taking the two princesses mentioned above as his wives. [He] made the decision. However, [he] expressed his idea as if he had a dream so that the ministers would believe in his plan.

ཨ་ནི་སང་ཉིན་དེར་བློན་པོ་ཚོ་ལ་ཡ། ད་ཨ་ནི་མདང་དགོང་ང་གཉིད་༼རྨི་༽ལམ་ཡིན་ན། ད་ཅིག། ཨོང་། ཅིག་ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་ད་རྨི་ལམ་གཅིག་ཁྱད་དེ་འདྲས་གཅིག་བཏང་བྱུང་ཟེར། ད་རྨི་ལམ་དེའི་ནང་ལ་ཡ་ལུང་བསྟན་ཡིན་ན་ད་ཅིག། ཨོང་། ལུང་བསྟན་ཡིན་ན། ཨོའོ་དམིགས་བསལ་གྱི་ལུང་བསྟན་གཅིག་བྱུང་ཟེར། ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་འདི་ཡིན་ན་ཨ་ནི་ཨོང་། དཔེར་ན་འདི་རེད་ཟེར། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། ཨོང་དེ་ཅིག་གི་བལ་ཡུལ་དང་ཨ་ནི་ཐང་རྒྱལ་རབས་ནས། ཨ་ནི་ཨོའོ་དེ་ཅིག། སྟོན་པ་ཡིན་ན་ད་ཤཀྱ་ཐུབ་པ་དགུང་ལོ་བརྒྱད་པ་དང་དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཨ་ནི་སྐུ་ཚད་ཅན་གྱི། ཨ་ནི་ཨོང་། སྐུ་གཅིག་ཡོད་པ་འདི་བོད་ལ་ཡ་ཨ་ནི་གདན་འདྲེན་ཞུ་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ། ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་། བལ་ཡུལ་དང་ཐང་རྒྱལ་རབས་ནས་བཙུན་མོ་གཉིས་བསུས་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ད་ལྟ་གོང་དུ་ཞུས་པའི་ཨ་ནི་སྟོན་པ་ཤཀྱ་ཐུབ་པའི་སྐུ་ཚད་། ཨོའོ་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ལ་ཕེབས་པའི་སྐུ་ཚད་དེ་དང་། དགུང་ལོ་ཡིན་ན་བཅུ་གཉིས་ལ་ཕེབས་པའི་སྐུ་ཚད་དེ་གཉིས་གཉིས་ཨ་ནི་བཙུན་མོ་གཉིས་ཀྱི། ཨ་ནི་ཅིག་གི་ ཨ་ནི་རྟེན་གྱི་སྐལ་བྱས་བྱས་བོད་ལ་ཡ་བསྣམ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བྱས། དེ་འདྲས་ཀྱི་ང་ཡ་རྨི་ལམ་ངོ་མཚར་ཅན། དེ་འདྲས་གཅིག་བཏང་བྱུང་ཟེར།

a ni sang nyin der blon po tsho la ya/_da a ni mdang dgong nga gnyid (rmi )lam yin na/_da cig/_ong /_cig ya mtshan can gyi da rmi lam gcig khyad de 'dras gcig btang byung zer/_da rmi lam de'i nang la ya lung bstan yin na da cig/_ong /_lung bstan yin na/_o'o dmigs bsal gyi lung bstan gcig byung zer/_a ni ga re red zer na/_da 'di yin na a ni ong /_dper na 'di red zer/_ga re zer dgos red /_ong de cig gi bal yul dang a ni thang rgyal rabs nas/_a ni o'o de cig/_ston pa yin na da shakya thub pa dgung lo brgyad pa dang dgung lo bcu gnyis pa'i a ni sku tshad can gyi/_a ni ong /_sku gcig yod pa 'di bod la ya a ni gdan 'dren zhu thub pa'i ched du/_a ni ga re red zer na/_ong /_bal yul dang thang rgyal rabs nas btsun mo gnyis bsus pa yin na/_a ni da lta gong du zhus pa'i a ni ston pa shakya thub pa'i sku tshad /_o'o dgung lo brgyad la phebs pa'i sku tshad de dang /_dgung lo yin na bcu gnyis la phebs pa'i sku tshad de gnyis gnyis a ni btsun mo gnyis kyi/_a ni cig gi _a ni rten gyi skal byas byas bod la ya bsnam thub kyi red byas/_de 'dras kyi nga ya rmi lam ngo mtshar can/_de 'dras gcig btang byung zer/

So, the next day [he] told the ministers that he had an extraordinary dream the previous night. [He] said that he received a special prophecy in his dream. [He] said that this was the [prophecy]: in order to bring the statues of the 8-year-old Buddha and 12-year-old Buddha from the Tang Dynasty and Nepal to Tibet, if the two princesses from the Tang Dynasty and Nepal were invited [we] could bring in the statue of the 8-year-old Buddha and the statue of the 12-year-old Buddha to Tibet as their dowries. [He] said that he had this extraordinary dream.

ཨ་ནི་འདི་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་གསུངས་པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་གསུངས་དུས་ཙམ་ནས། ཨ་ནི་འདིའི། གལ་སྲིད་ངའི་ཡིན་ན་ད་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཁོ་རང་གིས་འདུག་ཟེར་གསུངས་པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་གསུངས་ནས་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་འདི་ཁོ་རང་གི་རྨི་ལམ་འདི་གསུངས་ཡས་འདི་དོན་དངོས་ཐོག་ལ། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཁོ་རང་གི། ཨོའོ། དགོངས་པ་འདི། ད་བློན་པོ་རྣམས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་པ་ནང་བཞིན་ཅིག་རེད་ཟེར།

a ni 'di 'dug zer byas byas gsungs pa red zer/_a ni 'dug zer gsungs dus tsam nas/_a ni 'di'i/_gal srid nga'i yin na da 'di ga re zer dgos red /_o'o 'dug zer byas byas kho rang gis 'dug zer gsungs pa red zer/_a ni gsungs nas ga re red zer na/_da 'di kho rang gi rmi lam 'di gsungs yas 'di don dngos thog la/_ga re red zer na/_srong btsan sgam po kho rang gi/_o'o/_dgongs pa 'di/_da blon po rnams la khyab bsgrags gnang pa nang bzhin cig red zer/

This was what he said. As [he] said this... This was what he said. The main reason why he explained this as his dream was because Songtsen Gampo wanted to announce his plan to the ministers [as if it was a prophecy].

ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་མར་གསུངས་ཚར་དུས་ཙམ་ནས། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་གསུངས་ནས། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་གོ། ཁོ་རང་གི་དགོངས་པ་འདི་མར་གསུངས་ནས། ཨ་ནི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཡིན་ན་གྲགས་ཅན་གྱི་བློན་པོ་ཨ་ནི། ཨོའོ་མགར་སྟོང་བཙན་དང་། ཨོའོ་ད་དེ་ནས་ཐུན་མི་སམ་བྷོཊ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ན་ཨ་ནི་ཚང་མ་ལོག་གི་ཡིན་ན། ད་འདི་ཨོང་ཁོང་ཚོས་ཡིན་ན། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་གི་གསུངས་པ་འདི་ཡིན་ན། ཁོང་ཚོས་ཡིན་ན་དོ་སྣང་ད་ཅི་དག་ཞེ་དྲག་གི་ཆེན་པོ་བྱས་པ་རེད་ཟེར།

a ni 'dug zer srong btsan sgam pos mar gsungs tshar dus tsam nas/_srong btsan sgam pos gsungs nas/_ga re zer dgos red go/_kho rang gi dgongs pa 'di mar gsungs nas/_a ni srong btsan sgam po'i yin na grags can gyi blon po a ni/_o'o mgar stong btsan dang /_o'o da de nas thun mi sam b+hoTa la sogs pa yin na a ni tshang ma log gi yin na/_da 'di ong khong tshos yin na/_srong btsan sgam pos gi gsungs pa 'di yin na/_khong tshos yin na do snang da ci dag zhe drag gi chen po byas pa red zer/

After Songtsen Gampo made his announcement, his famous ministers such as Gar Tongtsen, Thumi Sambhota, etc. showed great interest in what Songtsen Gampo announced.

ལྷག་པར་དུ་མགར་སྟོང་བཙན་གྱིས་ཁོ་རང་གིས་འགན་ཁྱེར་བྱས། ད་བློན་པོ་གཞན་དག་དང་གྲོས་བསྡུར། ད་ཅིག་གྲོས་མོལ་བྱས་བྱས། ད་འདི་ཨོང་། བཙན་པོས་གསུངས་པ་འདི། ད་ང་རང་ཚོས་གང་འདྲས་ཟེར་བྱས་ན་ཡག་གི་རེད། འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཁོང་ཚོས་གྲོས་མོལ་བྱས་པ་རེད་ཟེར།

lhag par du mgar stong btsan gyis kho rang gis 'gan khyer byas/_da blon po gzhan dag dang gros bsdur/_da cig gros mol byas byas/_da 'di ong /_btsan pos gsungs pa 'di/_da nga rang tshos gang 'dras zer byas na yag gi red/_'dug zer byas byas khong tshos gros mol byas pa red zer/

Gar Tongtsen, in particular, took the responsibility and discussed with other ministers regarding the best way to carry out the plan that the emperor mentioned.

ཨ་ནི་དེ་ནས་ཡིན་ན་ད། ཨོང་། བློན་པོ་མགར་གྱིས་ཡིན་ན་གཙོ་བོ་གི་ང་རང་། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་བློན་པོ་གཙོ་བོ་མི་བདུན་དང་། ཨོའོ་ད་གཙོ་བོ་མི། བློན་པོ་མི་བདུན་གྱིས་གཙོ་བོ་བྱས་པའི་བློན་པོ་ཚོ་དང་། ཨ་ནི་ཨོའོ་དེ་ཅིག། གྲོས་མོལ་བྱས་ནས་ད་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཐབས་བྱུས། རྦད་དེ་ད་ཅིག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ངོ་མཚར་ལྡན་པ་ཁ་ཤས་ཅིག་ཁོང་ཚོས་ཡིན་ན་ད་དེ་འདྲས་ཟེར་གཏན་ལ་འཁེལ་ནས། ཨ་ནི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡ་ལམ་སང་སྙན་གསང་ཞུས་པ་རེད་ཟེར།

a ni de nas yin na da/_ong /_blon po mgar gyis yin na gtso bo gi nga rang /_skabs de dus kyi btsan po'i rgyal rabs kyi blon po gtso bo mi bdun dang /_o'o da gtso bo mi/_blon po mi bdun gyis gtso bo byas pa'i blon po tsho dang /_a ni o'o de cig/_gros mol byas nas da blo gros kyi thabs byus/_rbad de da cig ga re zer dgos red/_ngo mtshar ldan pa kha shas cig khong tshos yin na da de 'dras zer gtan la 'khel nas/_a ni srong btsan sgam po ya lam sang snyan gsang zhus pa red zer/

And then the minister Gar discussed [the matter] with other ministers, primarily with the seven chief ministers and agreed upon some brilliant decisions. And then [they] reported it to Songtsen Gampo.

ད་ཁོང་ཚོས་དེ་འདྲས་ཟེར་ད། གནང་ན་ཡག་པོ་འདུག་ཟེར་ཡས་དེ་འདྲས་ཀྱི་ཅིག་ཇུས་དེ་འདྲས་བཏོན་བྱས་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡ་ཞུས་པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་ཞུས་ནས་ཡིན་ན། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་མཉེས་པོ་བྱུང་བྱས། ཨོའོ། ད་ཡག་པོ་ཞེ་དྲག་བྱུང་བཞག་ཟེར། ཁྱེད་རང་ཚོས་གསུངས་པ་འདི། ཁྱེད་རང་ཚོས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། གྲོས་བསྡུར་བྱས་པ་འདི། ཨོའོ་ཁྱེད་རང་ཚོས་གྲོས་མོལ་བྱས་པ་འདི་ཡག་པོ་ཞེ་དྲག་བྱུང་བཞག་ཟེར།

da khong tshos de 'dras zer da/_gnang na yag po 'dug zer yas de 'dras kyi cig jus de 'dras bton byas srong btsan sgam po ya zhus pa red zer/_a ni zhus nas yin na/_srong btsan sgam po yin na zhe drag mnyes po byung byas/_o'o/_da yag po zhe drag byung bzhag zer/_khyed rang tshos gsungs pa 'di/_khyed rang tshos ga re zer dgos red/_gros bsdur byas pa 'di/_o'o khyed rang tshos gros mol byas pa 'di yag po zhe drag byung bzhag zer/

They came up with some strategies suggesting to do [certain things] and reported them to Songtsen Gampo. Songtsen Gampo was very delighted with their suggestions and said that they were very good. [He] said that [the matters] that they discussed were extremely good.

སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་འདུག་ཟེར་བཀའ་གཅིག་འདུག་ཟེར་ཕེབས་༼ཕབ༽པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་བཀའ་ཕེབས་ཙང་ད་ཁོང་ཚོས་ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་སྔན་༼སྔོན་༽ལ་ཡ་ད་གནའ་མ། ཅིག། བཙུན་མོ་བསུ་ཡས་ཀྱི་ད་ཁོང་ཚོ་ཡིན་ན་ལས་ཀ་འདི་སྒྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་རེད་ཟེར། ད་སྒྲ་སྒྲིག་བྱས་ནས་སྔན་ལ་ཡ་ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། བཙུན་མོ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས། སྔན་ལ་ཡ་ཨ་ནི་བལ་ཡུལ་ནས་ཨ་ནི་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་བསུ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ན་སྔན་ལ་ཡ་འདུག་ཟེར་ཐག་གཅད་པ་རེད་ཟེར།

srong btsan sgam pos 'dug zer bka' gcig 'dug zer phebs (phab)pa red zer/_a ni bka' phebs tsang da khong tshos ga re byas pa red zer na/_a ni sngan (sngon )la ya da gna' ma/_cig/_btsun mo bsu yas kyi da khong tsho yin na las ka 'di sgra sgrig byas pa red zer/_da sgra sgrig byas nas sngan la ya ga re byas pa red zer na/_btsun mo gnyis kyi nang nas/_sngan la ya a ni bal yul nas a ni bal bza' khri btsun bsu rgyu de yin na sngan la ya 'dug zer thag gcad pa red zer/

Songtsen Gampo gave an order. Because of that, what they did was they first made an arrangement to invite the princesses as [Songtsen Gampo's] brides. The first thing that they did was they made the decision to invite Tritsun, the Nepalese princess, amongst the two princesses, from Nepal first.

ཨ་ནི་ཐག་གཅད་ནས་ཡིན་ན། དེ་ནས་ཡིན་ན་ད་ཅིག་གི། ཨོའོ། མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་སྲུང་དང་། ཐུན་མི་སམབྷོཊ་གཉིས་ཀྱིས་ཁོང་གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་བློན་པོ་ཡིན་ན། ད་ཨོང་། བོད་ནས་ཡིན་ན་བློན་པོའི་ཡིན་ན་འཁོར་ཡིན་ན་རྟ་པ་བརྒྱ་ལྷག་ཙེ་༼ཙམ་༽གཅིག། ཨ་ནི་བལ་ཡུལ་ཡ་འདུག་ཟེར་ཨོའོ་ཕྱིན་བྱས། ཨ་ནི། ཨོའོ། འདུག་ཟེར་ད་བཙུན་མོར་ཡར། ཨ་ནི་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན་ད། ཨོང་། བལ་པོའི་རྒྱལ་པོར་ཡ་གསོལ་རས་ཞུ་གར་འདུག་ཟེར་ཕྱིན་པ་རེད་ཟེར།

a ni thag gcad nas yin na/_de nas yin na da cig gi/_o'o/_mgar stong btsan yul srung dang /_thun mi samab+hoTa gnyis kyis khong gnyis gnyis kyis sne khrid pa'i blon po yin na/_da ong /_bod nas yin na blon po'i yin na 'khor yin na rta pa brgya lhag tse (tsam )gcig/_a ni bal yul ya 'dug zer o'o phyin byas/_a ni/_o'o/_'dug zer da btsun mor yar/_a ni bal bza' khri btsun yin na da/_ong /_bal po'i rgyal por ya gsol ras zhu gar 'dug zer phyin pa red zer/

After they made the decision, Gar Tongtsen and Thumi Sambhota leading more than hundred horsemen as entourage travelled to Nepal from Tibet. This is how [they] went to ask the Nepalese king for Tritsun, the Nepalese princess.

ད་ང་རང་ཚོའི་དེ་ཡ་ད་ལྟ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། རྟ་པ་ཨོའོ་བརྒྱ་ལྷག་ཙེ་༼ཙམ་༽ཅིག་བཏང་པ། ད་ལྟ་འདི་མགར་སྟོང་བཙན་དང་། ཐུན་མི་སམབྷོཊས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་རྟ་པ་བརྒྱ་ལྷག་ཙེ༼ཙམ་༽ཅིག་བལ་ཡུལ་ཡ་ཕྱིན་པ་རེད་ཟེར་བྱས། ད་ལྟ་ངས་གོང་ལ་ཞུས་ཡས་ཅིག་ཡོའོ་རེད་པཱ་ལགས། ད་འདི་ང་རང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་ཁག་ཁ་ཤས་ཀྱི་ནང་ལོགས་ཡ། ད་ང་ཚོས་ག་རེ་བྲིས་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། དེའི་ནང་ལ་ཡ་དེ་འདྲས་བྲིས་ཡོའོ་རེད། ད་འདིའི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། རྟ་པ་བརྒྱ་ད་ག་རེ་རེད། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་སྤྲུལ་པ་བསྟན་བྱས། ད་སྤྲུལ་པ་བསྟན་བྱས། སྤྲུལ་པའི་ད་དེ་འདྲས་ཀྱི་རྟ་པ་རེད་ཟེར།

da nga rang tsho'i de ya da lta ga re zer dgos red/_rta pa o'o brgya lhag tse (tsam )cig btang pa/_da lta 'di mgar stong btsan dang /_thun mi samab+hoTasa sne khrid pa'i rta pa brgya lhag tse(tsam )cig bal yul ya phyin pa red zer byas/_da lta ngas gong la zhus yas cig yo'o red pA lags/_da 'di nga rang tsho'i lo rgyus kyi deb ther khag kha shas kyi nang logs ya/_da nga tshos ga re bris yo'o red zer na/_de'i nang la ya de 'dras bris yo'o red/_da 'di'i ga re zer dgos red /_rta pa brgya da ga re red/_srong btsan sgam pos sprul pa bstan byas/_da sprul pa bstan byas/_sprul pa'i da de 'dras kyi rta pa red zer/

I just mentioned that there were over one hundred horsemen led by Gar Tongtsen and Thumi Sambhota to Nepal, right? In some of the history books it is mentioned that Songtsen Gampo emanated those hundred horsemen. So, [it is said that] they were emanated horsemen.

ད་སྤྲུལ་པ་བསྟན་གནང་བྱས་འདུག་ཟེར་སླེབས་པ་རེད་ཟེར། ད་ང་རང་ཚོ་ཁག་གཅིག་གིས་ཡིན་ན་དེ་འདྲས་ཟེར་ཟེར་སྲོལ་ཡོའོ་རེད་། གང་ལྟར་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། འདུག་ཟེར། བཙུན་མོ་བསུ་ཡས་ཀྱི། དེ་ཅིག་གི། རྟ་པ་དེ་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་ཅིག་གི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་། ཅིག་སྒྲ་སྒྲིག་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱས་བྱས་ཡིན་ན་ཁོང་ཚོ་འདུག་ཟེར། ཨོང་། ད་བཙུན་མོར་ཡ་འདུག་ཟེར་གསོལ་རས་ཞུ་གར་ཐད་པ་རེད་ཟེར། ད་བཙུན་མོ་གསོལ་རས་ཞུ་གར་འགྲོ་དུས་ཙ་ནས། ཨ་ནི། གསོལ་རས་ཞུ་གར་ཐེག་དུས་ཙ་ནས། ད་ཁོང་ཚོས་དེ་ནས་ཡིན་ན་འབུལ་བ་འཁྱེར་དགོས་རེད་པཱ་ལགས། ཨ་ནི་འབུལ་བ་དེ་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་ད་ནོར་རྫས་ཡིན་ན། རིན་ཆེན་གྱི་ནོར་རྫས་ཡིན་ན་རྩ་ཆེན་པོ་མང་པོ། ད་བསྣམས་ནས། ཨ་ནི།

da sprul pa bstan gnang byas 'dug zer slebs pa red zer/_da nga rang tsho khag gcig gis yin na de 'dras zer zer srol yo'o red /_gang ltar yin na ga re red zer na/_a ni ong /_'dug zer/_btsun mo bsu yas kyi/_de cig gi/_rta pa de yin na zhe drag gi cig gi ga re zer dgos red/_ong /_cig sgra sgrig yod pa dang /_rgya chen po byas byas yin na khong tsho 'dug zer/_ong /_da btsun mor ya 'dug zer gsol ras zhu gar thad pa red zer/_da btsun mo gsol ras zhu gar 'gro dus tsa nas/_a ni/_gsol ras zhu gar theg dus tsa nas/_da khong tshos de nas yin na 'bul ba 'khyer dgos red pA lags/_a ni 'bul ba de yin na zhe drag gi da nor rdzas yin na/_rin chen gyi nor rdzas yin na rtsa chen po mang po/_da bsnams nas/_a ni/

So, some scholars say that [they] arrived [in Nepal] through miraculous emanations. In any case, the arrangement of the horsemen was elaborate, and with that [they] went to ask for the princess [as Songtsen Gampo's bride.] When they went to ask for the princess, they had to take present [with them], right? So, they brought a lot of precious jewels for present.

ལྷག་པར་དུ་དེའི་ནང་ལ་ཡ། སྐད་གྲགས་ཆེ་བ་ག་རེ་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། དངོས་རྫས་ལ་ཡ་ཆ་བཞག་ན། བཻཌུར་ཡ་རྨོག་ལ་ཡ་པད་མ་ར་གའི། ཨ་ནི་ཁྲ་བརྒྱབ་པ། ད་དངོས་གནས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། རིན་ཐང་ཡིན་ན་ད་རྦད་དེ་འཇལ་དཀའ་བ་དེ་འདྲས་ཀྱི་ཁྱད་ནོར་ཡིན་ན། དེ་འདྲས་བསྣམས་བྱས་ཡིན་ན། ཨོང་། བཙུན་མོ་སློང་། ད་ཅིག་བཙུན་མོ་གསོལ་རས་ཞུ་ཡས། ཨོང་། འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། ཨོང་། བཙུན་མོ་གསོལ་རས་ཞུ་གར་འདུག་ཟེར་ཐེག་པ་རེད་པཱ་ལགས།

lhag par du de'i nang la ya/_skad grags che ba ga re yo'o red zer na/_rin po che yin na/_a ni ong /_dngos rdzas la ya cha bzhag na/_baiDura ya rmog la ya pad ma ra ga'i/_a ni khra brgyab pa/_da dngos gnas ga re zer dgos red /_rin thang yin na da rbad de 'jal dka' ba de 'dras kyi khyad nor yin na/_de 'dras bsnams byas yin na/_ong /_btsun mo slong /_da cig btsun mo gsol ras zhu yas/_ong /_'di ga re zer dgos red /_ong /_btsun mo gsol ras zhu gar 'dug zer theg pa red pA lags/

One jewel that was particularly famous was the Vaidurya helmet with ruby stones on it. So, [they] brought with them such priceless jewels. This is how [they] went to ask for the princess.

ཨ་ནི་ཐེག་ནས་ཡིན་ན། ད་ཅིག་བཙུན་མོ་གསོལ་རས་ཞུ་ཡས་ཀྱི་ནང་དོན་དང་། ད་དམིགས་ཡུལ་དེ་གས་འདི་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཅིག་གི། བལ་པོའི་རྒྱལ་པོར་ཡ། ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་ཞུས་པ་རེད་ཟེར། ད་འདིའི་སྐོར་ལ་ཡིན་ན་ང་རང་ཚོ་ཅིག། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། ཨོའོ་ད་ལྟ་རྒྱལ་བ་ལྔ་པའི་ཕྱག་དེབ་ནང་ལ་ཡིན་ནའི། དེའི་སྐོར་ལ་ཡ། ཨོའོ། ཅིག། ག་རེད་ཅིག་དེ་ཚོ་ཡིན་ན། ཨོང་། ཕར། ཨོའོ། གསལ་པོ་བྱས་བཀོད་གནང་བཞག་ཟེར།

a ni theg nas yin na/_da cig btsun mo gsol ras zhu yas kyi nang don dang /_da dmigs yul de gas 'di yin na/_a ni cig gi/_bal po'i rgyal por ya/_a ni 'dug zer zhus pa red zer/_da 'di'i skor la yin na nga rang tsho cig/_ga re zer dgos red /_o'o da lta rgyal ba lnga pa'i phyag deb nang la yin na'i/_de'i skor la ya/_o'o/_cig/_ga red cig de tsho yin na/_ong /_phar/_o'o/_gsal po byas bkod gnang bzhag zer/

So, [they] went there and explained the meaning and purpose of asking for the princess [as Songtsen Gampo's bride] to the Nepalese king. This event is clearly mentioned in the Fifth Dalai Lama's [history] book.

དཔེར་ན་ཆ་བཞག། དེའི་སྐོར་ལ་ཡིན་ན། ཨོང་། གནའ་མ་ལེན་པའི་སྐོར་དེ་ཡིན་ན། ང་རང་ཚོའི་སྒྲུང་གི་ནང་ལ་ཡིན་ནའི་སྙན་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ད་ག་རེད་དང་པོ་དེ་ཅིག་གི། ཨོང་། ད་གནའ་མ་ལེན་པ་ཞུས་ནའི་རེད། བཙུན་མོ་ལེན་པ་ཞུས་ནའི་རེད། ད་གང་བྱས་དོན་དག་གཅིག་པ་རེད་པཱ་ལགས།

dper na cha bzhag/_de'i skor la yin na/_ong /_gna' ma len pa'i skor de yin na/_nga rang tsho'i sgrung gi nang la yin na'i snyan po zhe drag yo'o red zer/_da ga red dang po de cig gi/_ong /_da gna' ma len pa zhus na'i red/_btsun mo len pa zhus na'i red/_da gang byas don dag gcig pa red pA lags/

For instance the story about taking the bride is beautifully [narrated] in [some] Tibetan stories. Whether we use "asking for the bride" or "asking for the princess", it is basically the same.

གང་བྱས་འདི་ཡིན་ན་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། དེའི་སྐོར་ལ་ཡིན་ན་སྒྲུང་ད་མ་སོང་ནའི་སྙན་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ད་ཅིག་དང་པོ་ཡིན་ན་ཅིག། ང་རང་ཚོས་ཕུལ། ཕུལ་ཡས་ཀྱི་འབུལ་རྫས་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་ད་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ད་དེ་འདྲས་བསྣམས་ཡོའོ་རེད་དེ་ལའི། ཡིན་ནའི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་། བལ་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པས་ཡིན་ན། རྒྱལ་པོས་ཡིན་ནའི་རེད། བཙུན་མོས་ཡིན་ནའི།  ཁོང་ཚོས་ཡིན་ནའི་དང་པོ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཁོང་རང་ཚོ་གིས་ད་སྲས་མོ་ཡིན་ན་ཁྲི་བཙུན་བོད་ལ་ཡ་གནའ་མ་གནང་ཡས་ལ་ཡ། ཨ་ནི་དང་པོ་ཡིན་ན་ལམ་སང་ཞལ་བཞེས་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར།

gang byas 'di yin na ga re zer dgos red/_de'i skor la yin na sgrung da ma song na'i snyan po zhe drag yo'o red zer/_da cig dang po yin na cig/_nga rang tshos phul/_phul yas kyi 'bul rdzas yin na zhe drag gi da rin thang bral ba da de 'dras bsnams yo'o red de la'i/_yin na'i ga re red zer na/_ong /_bal po'i rgyal po la sogs pas yin na/_rgyal pos yin na'i red/_btsun mos yin na'i/__khong tshos yin na'i dang po yin na/_a ni khong rang tsho gis da sras mo yin na khri btsun bod la ya gna' ma gnang yas la ya/_a ni dang po yin na lam sang zhal bzhes yo'o ma red zer/

Anyhow, the story about [asking for the princess] is really beautiful. Even though the Tibetans brought with them priceless presents, the Napalese king, the queen, and so forth did not accept [the request of] giving their daughter, Tritsun, to Tibet as a bride immediately.

མོས་མཐུན་ཡིན་ན་གནང་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་ཡིན་ནའི་ད་བློན་པོ་ཨ་ནི། ང་རང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་ཅིག་ག་རེ་ཟགས། བློ་རིག་བཀྲ་བའི་བློན་པོ་ཚོས་ཡིན་ན། ད་ཅིག། དཀའ་ངལ་ཁྱད་གསད་བྱས་བྱས་ཡིན་ན། ཐབས་ཤེས་ཡིན་ན་ཡོད་དགུ་རྩ་དྲུག་བཏོན་ནས། ཨ་ནི་ཨོང་། ད། ཨོང་། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ད་ཁོང་ཚོས་ཡིན་ན་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ནས་མཐར་ཡིན་ན་ད་འདུག་ཟེར་བྱས་བཙུན་མོ་ཡ་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་གནང་ཡས་ལ་ཞལ་བཞེས་པ་རེད་ཟེར།

mos mthun yin na gnang yo'o ma red zer/_a ni yin na'i da blon po a ni/_nga rang tsho'i bod kyi cig ga re zags/_blo rig bkra ba'i blon po tshos yin na/_da cig/_dka' ngal khyad gsad byas byas yin na/_thabs shes yin na yod dgu rtsa drug bton nas/_a ni ong /_da/_ong /_ga re zer dgos red/_da khong tshos yin na dka' las brgyab nas mthar yin na da 'dug zer byas btsun mo ya bal bza' khri btsun gnang yas la zhal bzhes pa red zer/

[They] did not comply with [the request]. But, some of the intelligent Tibetan ministers came up with many great ideas through great effort. These [ministers] put great effort, and finally [the Nepalese king, queen, and so forth] agreed to give Tritsun, the Nepalese princess.

ད་ཡིན་ནའི་ང་རང་ཚོའི་ད་ལྟ་དཔེ་ཆའི། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། རྒྱལ་བ་ལྔ་པའི་དེབ་ཐེར་དཔྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་མོའི་གླུ་དབྱངས་ནང་ལ་ཁ་ཤས་ནང་ལ་འདི་གསུངས་འདུག་ག་ལགས། ང་རང་ཚོའི་བློན་པོ་ཚོ་ཕར་གིའི་ཡ་སླེབས་དུས་ཙ་ནས། ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་ཞུས་པ་རེད་ཟེར། ད་ཅིག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ང་ཚོ་ཡིན་ན་ཨ་ནི་ཨོང་། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་ཡིན་ན་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡིན་ན་ད་འདི་ཡིན་ཟེར། དངོས་གནས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་རང་ཡིན་ཟེར།

da yin na'i nga rang tsho'i da lta dpe cha'i/_ga re zer dgos red/_rgyal ba lnga pa'i deb ther dpyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs nang la kha shas nang la 'di gsungs 'dug ga lags/_nga rang tsho'i blon po tsho phar gi'i ya slebs dus tsa nas/_a ni 'dug zer zhus pa red zer/_da cig ga re zer dgos red/_nga tsho yin na a ni ong /_bod kyi btsan po yin na srong btsan sgam po yin na da 'di yin zer/_dngos gnas 'phags pa spyan ras gzigs kyi sprul pa rang yin zer/

It is mentioned in some of our history books [such as] the Melodious Songs of the Cuckoo by the Fifth Dalai Lama that when the Tibetan ministers arrived there (Nepal) they told [the Nepalese king] that Songtsen Gampo, the Tibetan emperor was an actual emanation of Avalokitesvara.

ཨ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཁྱེད་རང་གི་སྲས་མོ་ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན། ཨོང་ད་ཅིག་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྤྲུལ་པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་བྱས་ཙང་ཁྱེད་རང་གི་སྲས་མོ་ང་ཚོའི་བཙུན་མོར་ཡ་ཚུར་ཨ་ནི། ད་འདི་ཨོང་། གནང་རོགས་གནང་ཟེར་ཞུས་ནས། ཨ་ནི་ཅིག་གི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། ད་སྐ་༼སྐལ༽ལ་ཡོའོ་རེད་པཱ་ལགས། ད་ཞེ་ས་མ་ཞུས་ན་སྐ་ལ་རེད། ད་ཅིག་རྟེན་སྐལ། སྐལ་སྐལ། གནའ་མ། ད་ང་ཚོ་སྤྱིར་བཏང་གི་བོད་རིགས་ཅིག། བོད་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཅིག་ཡིན་པ་ཡིན་ན། གནའ་མར་གཏང་པ་ཡིན་ན་སྐ་ལ་བསྐུར་དགོས་རེད་པཱ་ལགས།

a ni rgyal po khyed rang gi sras mo khri btsun yin na/_ong da cig rje btsun sgrol ma'i sprul pa red zer/_a ni byas tsang khyed rang gi sras mo nga tsho'i btsun mor ya tshur a ni/_da 'di ong /_gnang rogs gnang zer zhus nas/_a ni cig gi ga re zer dgos red /_da ska (skal)la yo'o red pA lags/_da zhe sa ma zhus na ska la red/_da cig rten skal/_skal skal/_gna' ma/_da nga tsho spyir btang gi bod rigs cig/_bod rigs kyi bu mo cig yin pa yin na/_gna' mar gtang pa yin na ska la bskur dgos red pA lags/

The king's daughter, Tritsun was an emanation of Tara. So, kindly give the princess [for the Tibetan emperor]. If [we] don't use the honorific term "Tenkel" then it is "kala" (a share of one's inheritance). So, even when an ordinary Tibetan girl goes as a bride [into someone's family], a share of inheritance is sent [with the bride].

ད་ཅིག་གི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོ་གཅིག་ལ་ཆ་གཞག་པ་ཡིན་ན། ད་སྐ་ལ་འདི་ཡིན་ན་སྤྱིར་བཏང་གི་བུ་མོ་དང་འདྲ་གི་མ་རེད་པཱ། སྐ་ལ་འདི་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་ཅིག་གི་རྩ་ཆེན་པོ། ད་ཅིག་གི་རིན་ཐང་བྲལ་བ་དེ་འདྲས་བསྐུར་དགོས་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་པཱ། བྱས་ཙང་བློན་པོ་ཁོང་རྣམས། མགར་སྟོང་བཙན་ཁོང་ཚོས་ག་རེ་ཞུས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཁྱེད་རང་གི་རྒྱལ་པོའི། བལ་པོའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོ་ཡིན་ན་ང་ཚོར་གནང་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་འདིའི། ད་འདི་ཅིག་གི། རྟེན་སྐལ་ལ་ཡིན་ན་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནི་དང་། བྱམས་པ་ཆོས་འཁོར་དང་། ཙན་དན་གྱི་སྒྲོལ་མ་དང་དེ་འདྲས་གནང་རོགས་གནང་ཟེར། 

da cig gi rgyal po'i sras mo gcig la cha gzhag pa yin na/_da ska la 'di yin na spyir btang gi bu mo dang 'dra gi ma red pA/_ska la 'di yin na zhe drag gi cig gi rtsa chen po/_da cig gi rin thang bral ba de 'dras bskur dgos kyi yo'o red pA/_byas tsang blon po khong rnams/_mgar stong btsan khong tshos ga re zhus pa red zer na/_khyed rang gi rgyal po'i/_bal po'i rgyal po'i sras mo yin na nga tshor gnang pa yin na/_a ni 'di'i/_da 'di cig gi/_rten skal la yin na jo bo shAkya mu ni dang /_byams pa chos 'khor dang /_tsan dan gyi sgrol ma dang de 'dras gnang rogs gnang zer/_

And for a princess [to go as a bride], the share of inheritance cannot be like an ordinary girl's dowry; extremely precious and priceless things have to be sent. So, the [Tibetan] ministers such as Gar Tongtsen, etc. asked the [Nepalese] king to give them Jowo Sakyamuni, Jampa Choekhor, Tara made out of sandalwood, etc. if he were to give the Nepalese princess to them [for Songtsen Gampo].

ཨ་ནི་གལ་སྲིད་དེ་འདྲས་མ་གནང་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། འདི། དེ་འདྲས་མ་གནང་ན། ཨ་ནི་བལ་པོའི། ཅིག་གི། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནང་ལ་ཡ་ཨ་ནི། བོད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་བརྒྱབ་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་འདུག་ཟེར་ལབ་པ་རེད་ཟེར། ང་རང་ཚོའི་དཔེ་ཆའི་ནང་ལ་ཡ་འདུག་ཟེར་བྲིས་ཡོའོ་རེད་པཱ་ལགས། དེ་འདྲས་ལ། དེ་འདྲས་ཟེར་ཞུས་པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་ཞུས་དུས་ཙ་ནས། ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨ་ནི་གཞུག་གུ༼མཇུག་ཏུ་༽གནའ་མ་བཏང་ཡས། གནའ་མ་གནང་ཡས། ད། འདི། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན་བཙུན་མོ་ཡ་གནང་ཡས། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བཙུན་མོར་ཡ་གནང་ཡས་ཡིན་ན་རྗེས་ལ་ཡ་ཞལ་མ་བཞེས་རང་བཞེས་འཁེལ་པ་རེད་ཟེར།

a ni gal srid de 'dras ma gnang pa yin na/_a ni ong /_'di/_de 'dras ma gnang na/_a ni bal po'i/_cig gi/_rgyal khab kyi nang la ya a ni/_bod kyi pho brang brgyab kyi yin zer 'dug zer lab pa red zer/_nga rang tsho'i dpe cha'i nang la ya 'dug zer bris yo'o red pA lags/_de 'dras la/_de 'dras zer zhus pa red zer/_a ni 'dug zer zhus dus tsa nas/_da ga re zer dgos red/_a ni gzhug gu(mjug tu )gna' ma btang yas/_gna' ma gnang yas/_da/_'di/_bal bza' khri btsun yin na btsun mo ya gnang yas/_srong btsan sgam po'i btsun mor ya gnang yas yin na rjes la ya zhal ma bzhes rang bzhes 'khel pa red zer/

[They] said that if [the king] did not give [the princess] then [they] would build a Tibetan palace in the country of Nepal. This is mentioned in our Tibetan [history] books. Because of [this statement], [the king] in the end had no other choice, but to agree that [he] would give Tritsun, the Nepalese princess, for Songtsen Gampos' bride.

གཅིག་འདི་འདི་འདུག་ཟེར། ཨོའོ་ད་འདུག་ཟེར་མཁྱེན་གྱི་རེད་ཟེར། ང་རང་ཚོའི་དེབ་ནང་ལ་འདུག་ཟེར་ཞུ་གི་ཡོའོ་རེད་ད། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ད། གཞན་ད་ས་ཐག་རིང་པོ་ཏིད་ཙེ་༼ཏིག་ཙམ་༽འདི་བྱས། ཨ་ནི་དེ་འདྲས་བྱས་ན། ད་ཨོང་། བལ་པོའི་རྒྱལ་པོའི་ངོས་ནས་ཆ་གཞག་པ་ཡིན་ན། ཁོ་རང་གི་སྲས་མོ་ཡིན་ནའི་དེ་ག་ཙ་ཐག་རིང་པོ་གཏང་གནང་འདོད་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ད་ཡིན་ནའི་ཅིག་གི། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་བློན་པོ་ཚོའི་ཡིན་ན་སྤྱང་གྲུང་དང་བློ་རིག། ཁོ་རང་ཚོའི་ཤེས་རབ་དང་བློ་རིག་ལ་བརྟེན་ནས། ཨ་ནི་བལ་པོའི། ཨོའོ་རྒྱལ་པོར་ཡ་ད་ཅིག། དེ་འདྲས་ཀྱི་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་ཅིག་གི། བོད་ཀྱི་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་ཡས། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་གང་འདྲས་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་ཡས་དང་། སྐབས་རེ་ཡིན་ན་འཇིགས་སྣང་ཕྲན་བུ་དེ་འདྲས་བསྐུལ་ནས་ཨ་ནི་ཨོང་། མཐའ་མ་ལ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། ལྷ་གཅིག་ཁྲི་བཙུན་ད་ཅིག། ལྷ་གཅིག་ཁྲི་བཙུན་ཨ་ནི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་མནའ་མར་ཡ། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བཙུན་མོར་ཡ་གནང་ཡས་ཞལ་བཞེས་པ་རེད་ཟེར།

gcig 'di 'di 'dug zer/_o'o da 'dug zer mkhyen gyi red zer/_nga rang tsho'i deb nang la 'dug zer zhu gi yo'o red da/_ga re zer dgos red da/_gzhan da sa thag ring po tid tse (tig tsam )'di byas/_a ni de 'dras byas na/_da ong /_bal po'i rgyal po'i ngos nas cha gzhag pa yin na/_kho rang gi sras mo yin na'i de ga tsa thag ring po gtang gnang 'dod yo'o ma red zer/_da yin na'i cig gi/_ga re zer dgos red/_ong blon po tsho'i yin na spyang grung dang blo rig/_kho rang tsho'i shes rab dang blo rig la brten nas/_a ni bal po'i/_o'o rgyal por ya da cig/_de 'dras kyi da ga re zer dgos red/_ong cig gi/_bod kyi skor la ngo sprod zhu yas/_srong btsan sgam po gang 'dras yin pa ngo sprod zhu yas dang /_skabs re yin na 'jigs snang phran bu de 'dras bskul nas a ni ong /_mtha' ma la yin na/_a ni ong /_lha gcig khri btsun da cig/_lha gcig khri btsun a ni srong btsan sgam po'i mna' mar ya/_srong btsan sgam po'i btsun mor ya gnang yas zhal bzhes pa red zer/

One thing is...you will know this. This is what is mentioned in our [Tibetan history] books: on the one hand, since [Tibet] was quite far away, the Nepalese king did not intend to send his daughter that far. However, because the ministers were clever and intelligent, [they] would inform [the king] of Tibet, would tell [him] what Songtsen Gampo was like, and sometimes [they] would even threaten [the king]. Eventually, [the king] decided to give the princess Tritsun for Songtsen Gampo's bride or wife.

ད་ཡིན་ནའི་འདུག་ཟེར་ཡོའོ་རེད། ལྷ་གཅིག་ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན། ཨོང་། ཅིག་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བཙུན་མོར་ཡ་གནང་ཡས་ཡིན་ན། ཨོང་། ཁོ་རང་གི་ཡབ་ཀྱིས་ཞལ་བཞེས་ན་ཡང་། ད་ཁྲི་བཙུན་ཁོ་རང་གི་ངོས་ནས་ཡིན་ན་ད་མནའ་མར་ཡ། ཡང་བོད་ལ་ཡ་ཏིག་ཙེ་བཙུན་མོར་ཕེབས་འདོད་མེད་པ། ད་ཅིག་བོད་ཐག་རིང་པོ་བྱས། ད་ཅིག་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད། ཨ་ནི་དེ་འདྲས་སོང་ཙང་། ཨོའོ་ཕེབས་འདོད་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར།

da yin na'i 'dug zer yo'o red/_lha gcig khri btsun yin na/_ong /_cig srong btsan sgam po'i btsun mor ya gnang yas yin na/_ong /_kho rang gi yab kyis zhal bzhes na yang /_da khri btsun kho rang gi ngos nas yin na da mna' mar ya/_yang bod la ya tig tse btsun mor phebs 'dod med pa/_da cig bod thag ring po byas/_da cig yin na ga re red/_a ni de 'dras song tsang /_o'o phebs 'dod yo'o ma red zer/

However, the problem is that the princess Tritsun, despite her father's decision to give her to Songtsen Gampo, did not seem to have the intention to go to Tibet as a bride because Tibet was far away.

ཨ་ནི་ཁོ་རང་གི་ཡབ་ལ་ཡ། ད་བྱུང་ན་ཐེག་མ་གོའོ་༼འགྲོ་མི་དགོས་༽ཡོང་པ་ཤོག་ཟེར། ཅིག་འདྲི། གསུངས་པ་རེད་ཟེར་ད། ད་འདི། འདི་གསུངས་ཡས་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། འདིའི་ནང་དེའི་ཡ་རྒྱལ་བ་ལྔ་པ་འདི་ཚིགས་བཅད་སྙན་པོ་ཅིག་བྲིས་གནང་བཞག། བྱས་ཙང་ངས་འདི་འདི། འདི་ཅིག་མར་གཅིག་ཀློག་གི་ཡིན་ཟེར།

a ni kho rang gi yab la ya/_da byung na theg ma go'o ('gro mi dgos )yong pa shog zer/_cig 'dri/_gsungs pa red zer da/_da 'di/_'di gsungs yas 'di ga re zer dgos red/_'di'i nang de'i ya rgyal ba lnga pa 'di tshigs bcad snyan po cig bris gnang bzhag/_byas tsang ngas 'di 'di/_'di cig mar gcig klog gi yin zer/

So, she made a wish to her father: [I wish I] din't have to go, if [it was ever] possible. The reason why [she] said this is... There is a beautiful verse written by the Fifth Dalai Lama. So, I will read it out.

དེའི་ནང་ལ་ཡ་འདུག་ཟེར་འདུག་ག། ལྷ་གཅིག་གིས་ཡབ་ལ་ཞུ་བ་ཕུལ་བ་ཟེར། ཀྱེ་མ་ཡབ་གཅིག་རྒྱལ་པོ་ལགས། བོད་ཅེས་བྱ་བ་དམངས་རིགས་གདོལ་པའི་རིགས། བླུན་ཞིང་མཐའ་འཁོབ་སྟོན་པས་ཞབས་མི་བྱ། སྟོན་པས་ཞབས་མི་བཅག་རེད་བཞག། མཆོད་གནས་མེད་ཅིང་ཚོགས་གསོག་རྟེན་མ་མཆིས། རྒྱལ་བའི་འཁོར་བཞི་གྲོགས་བཟང་དགེ་འདུན་མེད། ཆོས་དང་ཆོས་མིན་མི་ཤེས་མུན་པའི་སྨག་རུམ་འདྲ། ཞེ་སྡང་གདུག་སེམས་ཆེ་བ་གནོད་བྱེད་སྲིན་པོའི་རིགས། འཆར་ལ་སྙོམ་བག་ཆེ་བ་བྱོལ་སོང་སྤྲེའུ་རིགས། དེ་འདྲའི་མཐའ་འཁོབ་གནས་སུ་བདག་མཆིས་ན། བདག་གིས་བསོད་ནམས་གསོག་པའི་བསྟེན་དང་སྤྱོད་གནས་སུ། ཡབ་ཀྱི་མཆོད་གནས་ཤཱཀྱ་མུ་ནི་དང་། བྱམས་པ་སྒྲོལ་མ་བདག་ལ་གནང་བར་ཞུ།

de'i nang la ya 'dug zer 'dug ga/_lha gcig gis yab la zhu ba phul ba zer/_kye ma yab gcig rgyal po lags/_bod ces bya ba dmangs rigs gdol pa'i rigs/_blun zhing mtha' 'khob ston pas zhabs mi bya/_ston pas zhabs mi bcag red bzhag/_mchod gnas med cing tshogs gsog rten ma mchis/_rgyal ba'i 'khor bzhi grogs bzang dge 'dun med/_chos dang chos min mi shes mun pa'i smag rum 'dra/_zhe sdang gdug sems che ba gnod byed srin po'i rigs/_'char la snyom bag che ba byol song spre'u rigs/_de 'dra'i mtha' 'khob gnas su bdag mchis na/_bdag gis bsod nams gsog pa'i bsten dang spyod gnas su/_yab kyi mchod gnas shAkya mu ni dang /_byams pa sgrol ma bdag la gnang bar zhu/

This is what is in the verses: It is called "The Princess Makes a Request to [her] Father." [My] dear father, the king! Tibet is [a land of] servant caste and the lowest caste. [It] is ignorant and a peripheral place [where] the Buddha will not make a visit. [Sorry,] it is "zhabs mi bcag" [not zhabs mi bya.] There are no holy places for making offerings and accumulating merit. There is no Sangha community with the four monastic and lay practitioners. [Tibet] is like a pitch-black dark where there is no knowledge of dharma and non-dharma. [People] are of demon-type with great harmful intention and hatred. [People] are of monkey-type with great laziness. If I were to go to such a peripheral location, as an object for accumulating merit, I request [you] to give me your objects of offering, Shakyamuni, Maitreya, and Tara. (The quote is on pp. 34-35. bod kyi deb ther dkyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs, Burmese Buddhist Vihar, Varanasi, 1967.)

བོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡི་དྭགས་གྲོང་ཁྱེར་ཏེ། མི་ལྟོགས་རྒྱལ་ཁམས་ཡིན་པར་རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པས། རིན་ཆེན་བང་མཛོད་མང་པོ་བདག་ལ་ཞུ། ཁ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁམས་བསིལ་ཞིང་གྲང་། ཚེ་གཙིག་དྲོས་པའི་གོས་ཞིག་བདག་ལ་ཞུ། དེ་ལྟར་མ་འདྲིས་མི་ཡི། དེ་ལྟར་མ་འདྲིས་མི་ཡི་ཁྲོད་ནང་དུ་། བསམ་རྒྱུད་སྤྱོད་པ་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བགྱི། ཡབ་གཅིག་རྒྱལ་པོ་བདག་ལ་བཀའ་སྩོལ་ཅིག་ཟེར།

bod ces bya ba yi dwags grong khyer te/_mi ltogs rgyal khams yin par rgyal bas lung bstan pas/_rin chen bang mdzod mang po bdag la zhu/_kha ba can gyi rgyal khams bsil zhing grang /_tshe gtsig dros pa'i gos zhig bdag la zhu/_de ltar ma 'dris mi yi/_de ltar ma 'dris mi yi khrod nang du /_bsam rgyud spyod pa bya ba ji ltar bgyi/_yab gcig rgyal po bdag la bka' stsol cig zer/

Tibet is a city of hungry ghosts, as predicted by the Buddha as the land of hungry people. So, I ask for many treasures of jewels. The land of snow [Tibet] is cool and cold. [So,] I ask for clothes that would keep [me] warm for a whole life. Among those strangers, how should [I] act. My dear father, the king, please advice me [on this]. (The quote is on p. 35 bod kyi deb ther dkyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs, Burmese Buddhist Vihar, Varanasi, 1967.)

ད་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན་འདིའི། ཚིགས་བཅད་དེའི་ནང་ལ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། འདིའི་ནང་ལ་ཡ་གཙོ་བོ་གཅིག་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་ཁྲི་བཙུན་ཁོ་རང་ཡིན་ནའི། བོད་ལ་ཡ་བཙུན་མོར་མ་ཕེབས་གོང་ལ་ཡ། ད་ཁོ་རང་ལ་ཡ་སྐ་ལ་ཡིན་ན་ད། ཨོང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྱི་སྐུ་དང་། རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྐུ་དང་དེ་འདྲས་གནང་རོགས་གནང་ཟེར། ཨ་ནི་ཁོ་རང་ལ་ཡ་ཅིག་ལོངས་སྤྱོད་གནང་ཡས་ན་བཟའ་ལ་སོགས་པ་གནང་རོགས་གནང་ཟེར།

da 'di ga re zer dgos red/_khri btsun yin na 'di'i/_tshigs bcad de'i nang la ga re red zer na/_'di'i nang la ya gtso bo gcig ga re red zer na/_ong khri btsun kho rang yin na'i/_bod la ya btsun mor ma phebs gong la ya/_da kho rang la ya ska la yin na da/_ong /_sangs rgyas bcom ldan 'das gyi sku dang /_rje btsun sgrol ma'i sku dang de 'dras gnang rogs gnang zer/_a ni kho rang la ya cig longs spyod gnang yas na bza' la sogs pa gnang rogs gnang zer/

The main meaning that is conveyed in the verses is that Tritsun requested [her father] to give her a statue of the Buddha, a statue of Goddess Tara, and etc. as her share of inheritance before she left for Tibet. [She also] asked [her father] to give her clothes that [she] could wear [in Tibet.]

ཨོང་། ཞུས་པ་འདི། འདིའི་ནང་ནས་འདུག་ཟེར་ཟེར་གྱི་རེད་པཱ། ད་འདིའི་ནང་ལ་ཡ་ཡིན་ན་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་། ཡང་མར། ཅིག་གི། ཁོ་རང་གི་ཡབ་ཀྱིས་ཡིན་ན་ཁོ་རང་ལ་ཡ། ཨོང་། ཅིག་མར་གསུངས་པ་ཅིག་འདུག་ག་ལགས། ད་འདི་ཅིག། ཨོའོ། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། དཔེ་མཚོན་གྱི་ཙམ་དུ་དེ་ཅིག་མར་ཅིག་ཀློག་གི་ཡིན་ཟེར།

ong /_zhus pa 'di/_'di'i nang nas 'dug zer zer gyi red pA/_da 'di'i nang la ya yin na ga re zer dgos red/_ong /_yang mar/_cig gi/_kho rang gi yab kyis yin na kho rang la ya/_ong /_cig mar gsungs pa cig 'dug ga lags/_da 'di cig/_o'o/_ga re zer dgos red /_dpe mtshon gyi tsam du de cig mar cig klog gi yin zer/

The fact that [she] made such a request is [mentioned] here. And there is a passage that her father said to her. I will read one passage just as an example.

ཡིན་ནིའི་དེའི་ནང་ལ་ད་དུང་། ཨོང་། ཅིག་གསུངས་ཡས་དེ་འདྲས། ད་དུང་ཡིན་ན་ཚིགས་བཅད་མང་པོ་ཡོའོ་རེད་དེ། དེ་ཚོ་ཡིན་ན་ཨ་ནི་ཀློག་མ་དགོས་བྱས། ད་ལྟ་ཅིག་ད་དེ་ནས་མར་ཅིག་ཞུ་གི་ཡིན་ཟེར། ད་འདི་ཨོའོ། ཁྲི་བཙུན་གྱིས་ཡབ་ལ་ཡ་ད་འདུག་ཟེར་ཞུས་གནང་ཙང་། ཡབ་ཀྱིས་མར་ག་རེ་གསུངས་པ་རེད་ཟེར་ན། འདུག་ཟེར་གསུངས་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

yin ni'i de'i nang la da dung /_ong /_cig gsungs yas de 'dras/_da dung yin na tshigs bcad mang po yo'o red de/_de tsho yin na a ni klog ma dgos byas/_da lta cig da de nas mar cig zhu gi yin zer/_da 'di o'o/_khri btsun gyis yab la ya da 'dug zer zhus gnang tsang /_yab kyis mar ga re gsungs pa red zer na/_'dug zer gsungs yo'o red zer/

There are still many other verses spoken [by the father], but [I] will not read them. [I] will read one [just as an example.] After Tritsun made the request to her father, this is what her father said to her:

ཀྱེ་མ་མིག་འབྲས་འདྲ་བའི་བུ་མོ་ཚུར་གསོན། ཚུར་གསོན་ཅིག། བོད་ཅེས་བྱ་བ་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ཡུལ། རི་མཐོ། རི་མཐོ་ས་གཙང་གངས་རི་གཉན་གྱི་མགུལ། བསིལ་ལ་དྲོ་བ་ལྷ་གནས་གཞལ་ཡས་ཁང་། ཆུ་བོ་བཞི་འབབ་རྒྱ་མཚོ་བཞི་ཡིས་མཛེས། འབྲུ་སྣ་སྣ་ཚོགས་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་། འབྲུ་སྣ་སྣ་ཚོགས་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་བྱུང་། རྐང་འགྲོས་སྒུར་སྤྱོད་རྩི་ཐོག་མར་ལ་སྤྱོད། རྗེ་ནི་ལྷ་ཡིན་འབངས་ནི་མི་ཡིས་བྱས། འཁོར་བཞི་མེད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྒྱུད།

kye ma mig 'bras 'dra ba'i bu mo tshur gson/_tshur gson cig/_bod ces bya ba khyad par 'phags pa'i yul/_ri mtho/_ri mtho sa gtsang gangs ri gnyan gyi mgul/_bsil la dro ba lha gnas gzhal yas khang /_chu bo bzhi 'bab rgya mtsho bzhi yis mdzes/_'bru sna sna tshogs rin chen sna tshogs 'byung /_'bru sna sna tshogs rin chen sna tshogs byung /_rkang 'gros sgur spyod rtsi thog mar la spyod/_rje ni lha yin 'bangs ni mi yis byas/_'khor bzhi med kyang byang chub sems dpa'i brgyud/

Listen to me, the eyeball-like (very sensitive and fragile) daughter. Tibet is an extraordinary land, with big mountains, clean places, and ranges of snow mountains. [It] is cool and warm [like] a celestial domain. It is beautifully [surrounded] by four lakes with the four great rivers running down [from Tibet]. It is source of various grains and various gems. The cattles feast on tsi thog grasses. The king is god, and the subjects are humans. Though there are no four groups of monastic and lay practitioners, [the people] are of bodhisattava-type. (The quote is on p. 36. bod kyi deb ther dkyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs, Burmese Buddhist Vihar, Varanasi, 1967.)

དམ་ཆོས་མེད་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཁྲིམས་གནས། དགེ་འདུན་མེད་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཟེར། ད་ཅིག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་། ཡབ་ཀྱི་ངོས་ཕྱོགས་ནས་མནའ་མ་ཐེག་ཡས་དེ་ལ་ཡ་མོས་མཐུན་གནང་ཙང་། ཨ་ནི་ཡབ་ཀྱིས་ཡིན་ན་ད་ཅིག། བོད་ཀྱི་ཡུལ་དང་། བོད་ཀྱི་བཙན་པོར་ཡ་ཆེ་བ་བརྗོད་གནང་ནས། ད་ཁྱེད་རང་ཡིན་ན། ད་ཨོང་། ཅིག། བཙུན་མོར་ཡ་ཐེག་དགོས་ཡས་འདི། ད་ཅིག། ཨོང་། གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། ཨ་ནི་ཨོང་། བོད་ཀྱི་ད་ཅིག། ཐོན་ཁུངས་དང་ད་དེ་ཚོ་ཡིན་ན་ད་ག་འདྲས་ཡོད་མེད་དེ་གས་འདི། ཁོ་རང་གི་སྲས་མོར་ཡ་གསུངས་བྱས་འདུག་ཟེར་རེད་ཟེར།

dam chos med kyang rgyal po'i bka' khrims gnas/_dge 'dun med kyang rgyal po sprul pa yin zer/_da cig ga re zer dgos red/_ong /_yab kyi ngos phyogs nas mna' ma theg yas de la ya mos mthun gnang tsang /_a ni yab kyis yin na da cig/_bod kyi yul dang /_bod kyi btsan por ya che ba brjod gnang nas/_da khyed rang yin na/_da ong /_cig/_btsun mor ya theg dgos yas 'di/_da cig/_ong /_gal chen po yin pa dang /_a ni ong /_bod kyi da cig/_thon khungs dang da de tsho yin na da ga 'dras yod med de gas 'di/_kho rang gi sras mor ya gsungs byas 'dug zer red zer/

Even though there is no dharma, the king's law remains. Even though there is no sangha community, the king is an emanation [of divinity.] (The quote is on p. 36. bod kyi deb ther dkyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs, Burmese Buddhist Vihar, Varanasi, 1967.) Because the father agreed [to give] her as a bride, [here in the passage] the father offered praise to the country of Tibet and the king of Tibet. [He] stressed to [his] daughter the importance of her departure [for Tibet] and [also] the resources, etc. that Tibet possessed.

ཨ་ནི་བོད་ལ་མ་ཕེབས་གོང་ཡིན་ནའི། ཁོ་རང་གི་ཡབ་ཀྱིས་ཡིན་ན་ཁོ་རང་ལ་ཡ་ཅིག། ད་བསླབ་བྱ་དང་ཅི་དག་ཅིག་ཞེ་དྲག་གི་མང་པོ་གནང་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ད་དེ་ང་ཚོ་ཡིན་ནའི་དེང་སང་དེ་འདྲས་རེད་པཱ་ལགས། ཅིག་གི། ཨོའོ། བུ་མོ་མག་པར་འགྲོ་དུས་ཡིན་ནའི་རེད། བུ། བུ་མོ་དགོང་དག་འདི་ནོར་སོང་། བུ་མོ་མག་པར་ཟེར་འདི། ཨ་ལའི་སྒུག་རོགས་གནང་། ད་དེང་སང་ཡིན་ནའི་ང་ཚོ་དེ་འདྲས་རེད་པཱ། སྤྱིར་བཏང་ཨོང་། ད་དེང་སང་ཡ་རེད་ལགས། ང་རང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལུགས་སྲོལ་བྱས་པ་ཡིན་ན། བུ་མོ་མནའ་མར་གཏང་དུས་ཡིན་ནའི་རེད་། བུ་མག་པར་གཏང་དུས་ཡིན་ནའི་རེད། ད་ཕ་མས་ཡིན་ན་ཅིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་བསླབ་གསོ་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་མང་པོ། ད་སོ་སོའི་ནང་ནས་མ་བྲལ་གོང་ཕ་མས་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་བསླབ་གསོ་མང་པོ་ཞེ་དྲག་བརྒྱབ་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་པཱ་ལགས།

a ni bod la ma phebs gong yin na'i/_kho rang gi yab kyis yin na kho rang la ya cig/_da bslab bya dang ci dag cig zhe drag gi mang po gnang yo'o red zer/_da de nga tsho yin na'i deng sang de 'dras red pA lags/_cig gi/_o'o/_bu mo mag par 'gro dus yin na'i red/_bu/_bu mo dgong dag 'di nor song /_bu mo mag par zer 'di/_a la'i sgug rogs gnang /_da deng sang yin na'i nga tsho de 'dras red pA/_spyir btang ong /_da deng sang ya red lags/_nga rang tsho'i bod kyi srol rgyun gyi lugs srol byas pa yin na/_bu mo mna' mar gtang dus yin na'i red /_bu mag par gtang dus yin na'i red/_da pha mas yin na cig 'jig rten gyi bslab gso yin na zhe drag gi mang po/_da so so'i nang nas ma bral gong pha mas yin na 'jig rten gyi bslab gso mang po zhe drag brgyab kyi yo'o red pA lags/

Well, her father gave her a lot of advice before she left for Tibet. This is what we do even these days also. [For instance] when a girl goes as a groom...sorry, [I] made a mistake. [I] was saying that girl was a groom. Please wait a second. This is what happens even these days in our traditional Tibetan custom when a girl goes as a bride or a boy goes as a groom, the parents give a lot of wordly advice before [their children] depart from the family.

ཨ་ནི་ལྷག་པར་དུ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་། ལྷ་གཅིག་ཁྲི་བཙུན་ཁོ་རང་ཡིན་ན། ད་ཅིག་གི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཁོ་རང་ཡིན་ན་ད་དེ་འདྲས་ཀྱི་རྒྱས་པོའི་སྲས་མོ་གཅིག་ལ་ཡ། ཨ་ནི་ཨོང་། སྲས་མོ་གཅིག་གི་ངོས་ནས་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན། ཁོ་རང་གི་ཡབ་ཀྱིས་ཡིན་ན་ཁོ་རང་ལ་ཡ་བསླབ་བྱ་ད་ཅི་དག་ཞེ་དྲག་གི་མང་པོ་གནང་ནས། ཁོ་རང་འདུག་ཟེར་བོད་ལ་ཡ་ཕེབས་པ་རེད་ཟེར།

a ni lhag par du ga re red zer na/_ong /_lha gcig khri btsun kho rang yin na/_da cig gi ga re zer dgos red/_kho rang yin na da de 'dras kyi rgyas po'i sras mo gcig la ya/_a ni ong /_sras mo gcig gi ngos nas cha bzhag pa yin na/_kho rang gi yab kyis yin na kho rang la ya bslab bya da ci dag zhe drag gi mang po gnang nas/_kho rang 'dug zer bod la ya phebs pa red zer/

And particularly, as for the princess Tritsun herself... The father gave a lot of advice to his daughter, and she departed for Tibet.

ཨ་ནི་བོད་ལ་ཡ་ཕེབས་ནས་ད། དེའི་སྐོར་ལ་ཡ་དེ་རྒྱལ་བ་ལྔ་པའི་གི་ཕྱག་དེབ་ནང་ལ་ཡིན་ནའི་འདུག་ཟེར་གསུངས་བཞག། ཁོ་རང་ཕེབས་ནས་ཡིན་ན་ད་ང་རང་ཚོའི། ཨོང་། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། སྤྱིར་བཏང་བོད་ལ་ཡ་ཆ་བཞག་ན། སྐྱེས་བུ་ཡིན་ན་ད། ཨོའོ། མཆོག་དམན་བར་གསུམ་ལ་ཡ། ཅིག་སོ་སོའི་ལྟ་སྟངས་ཡིན་ན་མི་འདྲ་བ་དེ་འདྲས་གསུམ་བྱུང་པ་རེད་ཟེར། 

a ni bod la ya phebs nas da/_de'i skor la ya de rgyal ba lnga pa'i gi phyag deb nang la yin na'i 'dug zer gsungs bzhag/_kho rang phebs nas yin na da nga rang tsho'i/_ong /_ga re zer dgos red/_spyir btang bod la ya cha bzhag na/_skyes bu yin na da/_o'o/_mchog dman bar gsum la ya/_cig so so'i lta stangs yin na mi 'dra ba de 'dras gsum byung pa red zer/_

She arrived in Tibet, and [how she arrived in Tibet] is explained in the Fifth Dalai Lama's book. The lower, middling, and higher levels of Tibetan people had three different perceptions [about how she arrived in Tibet.]

ད་ཅིག་གིས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོའི། ཅིག་གི་གཟིགས་སྟངས་ལ་ཅིག། ད་ཅིག། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཚོའི་གཟིགས་སྟངས་ལ་གང་འདྲས་མཐོང་། གཟིགས་གི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། ད་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་། ཅིག་གི་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མ། སྒྲོལ་མ་ཁྲོ་གཉེར་ཅན་གཉིས་མཇལ་བྱས། ཨ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ཡ་འོད་ཟེར་དང་། ད་དེ་འདྲས་ལྡན་བྱས་བོད་ལ་ཡ་ཕེབས་པ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད།

da cig gis ga re zer dgos red/_sangs rgyas dang byang chub sems dpa'i tsho'i/_cig gi gzigs stangs la cig/_da cig/_skyes bu dam pa tsho'i gzigs stangs la gang 'dras mthong /_gzigs gi yo'o red zer na/_da 'phags pa spyan ras gzigs dang /_cig gi rje btsun sgrol ma/_sgrol ma khro gnyer can gnyis mjal byas/_a ni nam mkha' la ya 'od zer dang /_da de 'dras ldan byas bod la ya phebs pa red zer gyi yo'o red/

One account says that holy beings such as buddhas and bodhisattvas saw Avalokitesvara and the Wrathful Goddess Tara with their lights spread out in the sky. [So some say that this is how she] came to Tibet.

ད་ཅིག་བལ་ཡུལ་གི་རྗེ་འབངས་ཚོས་མཐོང་དུས། ག་འདྲས་ཅིག། ཁོང་ཚོས་ག་འདྲས་ཅིག་གཟིགས་གི་ཡོད་རེད་ཟེར་ན། རྗེ་བཙུན། ཨ་ནི་འདི་ཁྲི་བཙུན། འདི་ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན་དེ་རེད་པ། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་བཙུན་མོ་རིན་པོ། ཨ་ནི་དངོས་གནས་བཙུན་མོའི་རྦད་དེ་ཆས་མཆོད་བྱས། ད་རྦད་དེ་ཆས་བཙུན་མོ་རིན་པོ་ཆེའི་ཆས་མཆོད་ནས་བོད་ལ་ཡ་ཐེག་པ་རེད་ཟེར་གི་ཡོད་རེད་ཟེར།

da cig bal yul gi rje 'bangs tshos mthong dus/_ga 'dras cig/_khong tshos ga 'dras cig gzigs gi yod red zer na/_rje btsun/_a ni 'di khri btsun/_'di khri btsun yin na de red pa/_bal bza' khri btsun btsun mo rin po/_a ni dngos gnas btsun mo'i rbad de chas mchod byas/_da rbad de chas btsun mo rin po che'i chas mchod nas bod la ya theg pa red zer gi yod red zer/

And the Nepalese king and subjects saw Jetsun Tritsun, the Nepalese princess in her complete princess dress leave for Tibet.

ཨ་ནི་ང་རང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ད་སྤྱིར་བཏང་བོད་ཀྱི་མང་ཚོགས་ཚོས་གང་འདྲས་ཟེར་མཐོང་གི་ཡོའོ། མཐོང་སྣང་ལ་གང་འདྲས་ཟེར་མཐོང་གི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་བཻཌུར་ཡའི་རྦད་དེ་ཁྲབ་ཀྱི་ད་ཅིག། དེ་འདྲས་ཀྱི་རྟེན་དང་བྱས་ཏེ་ཨ་ནི་བོད་ལ་ཡ་རྦད་དེ། རྒྱལ་བློན་གྱི་རྟ་པ་ཨ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་ཁྲིད་བྱས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ག་རེད་ཟེར་དགོས་རེད། བོད་ལ་ཡིན་ན་ཅིག་ཨོང་། བློན་པོ་ཨ་ནི་དེ་འདྲས་རྟ་པ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཅིག་དང་ལྷན་དུ་ཡིན་ན། ཨ་ནི། བཙུན་མོ་ཡར་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་གདན་དྲངས་པ་དེ་འདྲས་ཅིག་མཐོང་གི་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

a ni nga rang tsho bod kyi da spyir btang bod kyi mang tshogs tshos gang 'dras zer mthong gi yo'o/_mthong snang la gang 'dras zer mthong gi yo'o red zer na/_a ni baiDura ya'i rbad de khrab kyi da cig/_de 'dras kyi rten dang byas te a ni bod la ya rbad de/_rgyal blon gyi rta pa a ni lnga brgya khrid byas yin na/_a ni ga red zer dgos red/_bod la yin na cig ong /_blon po a ni de 'dras rta pa lnga brgya tsam cig dang lhan du yin na/_a ni/_btsun mo yar srong btsan sgam pos gdan drangs pa de 'dras cig mthong gi yo'o red zer/

And the Tibetan people saw Songtsen Gampo inviting the princess with Vaidurya armor gift and around 500 horsemen ministers who were headed towards Tibet.

གང་བྱས་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་། ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན་བོད་ལ་ཚུར་ཕེབས་ནས། ཨ་ནི་ཨོང་། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་ལྷ་གཅིག་ཁྲི་བཙུན་གྱི་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ད་ག་རེད་ཟེར་དགོས་རེད། འཁྲུངས་སའི་མཛད་སྒོ་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། དེ་གནང་། ཨོའོ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཅིག་ད་འདུག་ཟེར། ཨོའོ། འདི། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ད་འཁྲུངས་སའི་མཛད་སྒོ་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲས་ཟེར་འདི་བྱས་པ་རེད་ཟེར། ད་དགའ་སྟོན་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་རྒྱ་ཆེན་པོ་གནང་པ་རེད་ཟེར།

gang byas da ga re zer dgos red/_ong /_khri btsun yin na bod la tshur phebs nas/_a ni ong /_srong btsan sgam po dang lha gcig khri btsun gyi khong rnam gnyis kyi da ga red zer dgos red/_'khrungs sa'i mdzad sgo yin na zhe drag gi rgya chen po dang /_de gnang /_o'o rgya chen po cig da 'dug zer/_o'o/_'di/_ga re zer dgos red/_da 'khrungs sa'i mdzad sgo yin na zhe drag gi rgya chen po de 'dras zer 'di byas pa red zer/_da dga' ston yin na zhe drag gi rgya chen po gnang pa red zer/

In any case, Songtsen Gampo and the princess Tritsun had an elaborate wedding ceremony after Tritsun arrived in Tibet. So, the wedding ceremony was extremely elaborate. The celebration was very grand.

གནང་པ་མ་ཚད་ཡིན་ན་ཨ་ནི། ལྷ་གཅིག་ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན་ཨ་ནི་དངོས་གནས་བཙུན་མོར་ཡ། དངོས་སུ་ཡིན་ན་བཙུན་མོར་ཡ་འདུག་ཟེར་དབང་བསྐུར་པ་རེད་ཟེར། ད་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་། སྐབས་དེ་དུས་ཡིན་ན་ང་ཚོ་བོད་ལ་ཡ་གཙུག་ལག་ཁང་ད་དེ་འདྲས་བཞང་༼བཞེང་༽རྒྱུ་རེད་པཱ་ལགས། བཞང་༼བཞེང་༽རྒྱུ་སོང་ཙང་ཨ་ནི། ཨོང་། ཁྲི་བཙུན་གྱིས་བསྣམས་ཕེབས་པའི་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནིའི། ཨོའོ་སྐུ་ལ་སོགས་པའི། ད་ང་རང་ཚོའི་དེ་འདྲས་སྐུ། སྐུ་བརྙན་དང་། ད་ཁོང་རང་གི་སྐལ་བ་དེ་གས་དེ། སྐབས་དེ་དུས་ག་པར་བཞག་གནང་པ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་དེ་དུས་ཙམ་ནས་ཡིན་ན། ད་གཙུག་ལག་ཁང་མེད་ཙང་ཨ་ནི་ག་རེད་ཟེར་དགོས་རེད། ད་ཅིག་གི་ཨོའོ། ད་དཔེ་ཆའི་ནང་ལ་འདུག་ཟེར་བྲིས་ཡོའོ་རེད་པཱ།

gnang pa ma tshad yin na a ni/_lha gcig khri btsun yin na a ni dngos gnas btsun mor ya/_dngos su yin na btsun mor ya 'dug zer dbang bskur pa red zer/_da 'di ga re zer dgos red/_ong /_skabs de dus yin na nga tsho bod la ya gtsug lag khang da de 'dras bzhang (bzheng )rgyu red pA lags/_bzhang (bzheng )rgyu song tsang a ni/_ong /_khri btsun gyis bsnams phebs pa'i jo bo shAkya mu ni'i/_o'o sku la sogs pa'i/_da nga rang tsho'i de 'dras sku/_sku brnyan dang /_da khong rang gi skal ba de gas de/_skabs de dus ga par bzhag gnang pa red zer na/_a ni de dus tsam nas yin na/_da gtsug lag khang med tsang a ni ga red zer dgos red/_da cig gi o'o/_da dpe cha'i nang la 'dug zer bris yo'o red pA/

Not only [did they have a wedding ceremony], the princess Tritsun was actually initiated as a princess. Well, the Jokhang temple, etc. had not been built yet in Tibet during that time. Because of that, the place where [they] put the statue of the Buddha, and so forth that were brought as [the princess'] dowry was, as is written in some books,

ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཁང་བཟང་གཅིག་གི་ནང་ལ་ཡ་བཞག་གནང་པ་རེད་ཟེར། ད་ད་དུང་ཡིན་ན་ཅིག་གི་ཨོའོ། རྒྱལ་བ་ལྔ་པའི་གི་ད་ལྟ་ཕྱག་དེབ་ནང་ལ་ཡ་དེ་འདྲས་གཅིག་བསྐྱོན་འདུག་ག། ཁྲི་སྲོང་། ག་རེད་ཟགས། ཁྲི་བཙུན་ཚུར་ཕེབས་ནས་ཡིན་ན་བོད་ལ། ལྷ་སར་ཡ་ཕེབས་ཚར་ནས། ཨ་ནི་ཁོ་རང་གི་ཐུགས་སྣང་ལ་དེ་འདྲས། གཟིགས་སྣང་ལ་ཨེ་འདྲས་ཟེར་བྱུང་པ་རེད་ཟེར། ད་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ག་རེ་རེད། ཨོང་ཅིག་གི། ནང་ལོགས་ལ་བཞུགས་བཞུགས། ཕྱི་ལོགས་ལ་ཞེ་དྲག་ཕེབས་ཀྱི་མི་འདུག་ཟེར།

yid du 'ong ba'i khang bzang gcig gi nang la ya bzhag gnang pa red zer/_da da dung yin na cig gi o'o/_rgyal ba lnga pa'i gi da lta phyag deb nang la ya de 'dras gcig bskyon 'dug ga/_khri srong /_ga red zags/_khri btsun tshur phebs nas yin na bod la/_lha sar ya phebs tshar nas/_a ni kho rang gi thugs snang la de 'dras/_gzigs snang la e 'dras zer byung pa red zer/_da srong btsan sgam po ga re red/_ong cig gi/_nang logs la bzhugs bzhugs/_phyi logs la zhe drag phebs kyi mi 'dug zer/

"a beautiful house." And also the Fifth Dalai Lama says in his book that after Tritsun arrived in Lhasa, Tibet, she thought that Songtsen Gampo stayed inside most of the time, [he] hardly went outside.

ད་ཕལ་ཆེར། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཁོ་རང་ཕྱི་ལ་ཞེ་དྲག་ཕེབས་མ་ནུས་ཡས་འདི་མཐའ་བཞིའི་དམག་ལ་ཡ་ཞེད་གནང་གི་ཡོད་འདྲ་ཟེར། བྱས་ཙང་ཁོ་རང་ལ་ཡ་ཨ་ནི། ཨའོ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ད་དངོས་གནས། ཨོའོ་ཁོ་རང་ལ་ཡ་ད། ཕོ་བྲང་བཙན་པོ་གཅིག་མེད་ཙང་འདིས་ཞེད་གནང་གི་ཡོད་པ་འདྲ་ཟེར། ཁྲི་བཙུན་གྱི་ཐུགས་ལ་ཡ་དེ་འདྲས་ཅིག་དགོངས་པ་རེད་ཟེར།

da phal cher/_ga re zer dgos red/_kho rang phyi la zhe drag phebs ma nus yas 'di mtha' bzhi'i dmag la ya zhed gnang gi yod 'dra zer/_byas tsang kho rang la ya a ni/_a'o ga re zer dgos red/_da dngos gnas/_o'o kho rang la ya da/_pho brang btsan po gcig med tsang 'dis zhed gnang gi yod pa 'dra zer/_khri btsun gyi thugs la ya de 'dras cig dgongs pa red zer/

So, Tritsun thought that it was probably because he was afraid of the military power stationed in the four directions that he could not go outside. She thought that it was actually because he did not have a secured palace that he was afraid.

དེ་འདྲས་ཅིག་དགོངས་ཙང་ཨ་ནི། ཁྲི་བཙུན་གྱིས་ཡིན་ན་ཨོའོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོར་ཡ། དེ་བྱས་བྱས། སྨོན་ལམ་བཀྱོན་ནས། ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཁོ་རང་ལ་ཡ་ད་གསོལ་བ་བཏབ་བྱས། ད་ཅིག་ཞུ་བ་ཕུལ་བྱས། ཅིག་གསོལ་བ་བཏབ་བྱས་ག་རེ་ཞུས་པ་རེད་ཟེར་ན། ད་དམར་པོ་རིའི་ཕྱོགས་ལ་ཡ། ད་ལྟ་དམར་པོ་རི་ང་རང་ཚོའི་འདི་རེད་པཱ་ལགས། ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་བརྒྱབ། ཨོའོ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་ད་ལྟ་ཕྱག་བཏབ་གནང་སའི་ཨོའོ་དམར་པོ་རིའི་སྒང་ལ་ཡ། ད་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི། སྐབས་དེ་དུས་ཡིན་ན། ད་ཨོའོ། འདི་ཁྲི་བཙུན་གྱི་ཡིན་ན། ད་ཁོ་རང་གི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོར་ཡ་གསོལ་བ་བཏབ་བྱས། ད་དམར་པོ་རིའི་ཕྱོགས་ལ་ཡ་ཨ་ནི་ཅིག་གི། ད་ཨོའོ་དེ་འདྲས་གི་༼ཀྱི་༽ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། མཁར་དང་། ཨ་ནི་དེ་ནས་ཅིག་གི། ཨོང་ཅིག། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། དེ་འདྲས་ལྕགས་རི་དང་། ད་དེ་འདྲས་བསྐྱོན་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར། ད་དེ་འདྲས་ཟེར་བྱས་བྱས། ཕོ་བྲང་གཙོ་བོ་དེ་ཅིག་ཕོ་བྲང་ཡིན་ན་ཕར་བཙན་པོ་བྱས་བསྐྱོན་ནས།

de 'dras cig dgongs tsang a ni/_khri btsun gyis yin na o'o srong btsan sgam por ya/_de byas byas/_smon lam bkyon nas/_da ga re zer dgos red/_kho rang la ya da gsol ba btab byas/_da cig zhu ba phul byas/_cig gsol ba btab byas ga re zhus pa red zer na/_da dmar po ri'i phyogs la ya/_da lta dmar po ri nga rang tsho'i 'di red pA lags/_pho brang po ta la brgyab/_o'o pho brang po ta la da lta phyag btab gnang sa'i o'o dmar po ri'i sgang la ya/_da ga re red zer na/_a ni/_skabs de dus yin na/_da o'o/_'di khri btsun gyi yin na/_da kho rang gi srong btsan sgam por ya gsol ba btab byas/_da dmar po ri'i phyogs la ya a ni cig gi/_da o'o de 'dras gi (kyi )ga re zer dgos red/_mkhar dang /_a ni de nas cig gi/_ong cig/_ga re zer dgos red/_de 'dras lcags ri dang /_da de 'dras bskyon dgos kyi 'dug zer/_da de 'dras zer byas byas/_pho brang gtso bo de cig pho brang yin na phar btsan po byas bskyon nas/

Since this was what Tritsun thought, she made a request or a wish to Songtsen Gampo to build a fort with fences around the Marpo Ri. Marpo Ri was the place where the Potala Palace was built. So, Tritsun made a request to Songtsen Gampo to build a fort with fences on the Marpo Ri.

ཨ་ནི་དེ་འདྲས་གཅིག་བསྐྱོན་པ་ཡིན་ན་ཨ་ནི། ཨོའོ། དེ་འདྲས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། དེ་འདྲས་ཡག་པོ་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ད་ཁོ་རང་ལ་ཡ་འདུག་ཟེར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་རེད་ཟེར། ཨོའོ་དེ་དེ་འདྲས་ཟེར་བྱས་བྱས་བཏབ་པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་དེ་ཕོ་བྲང་དེའི། ད་དེའི་ཅིག་གི་བཏབ་ཡས་སྐོར་ལ་ཡ་གསོལ་བ་གང་འདྲས་བཏབ་པ་རེད་ཡིན་ན། ཞིབ་ཕྲ་ཁྱེད་རང་ཚོས་མཁྱེན་འདོད་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་དེ་ག་རེ་ཟེར། འདི་རྒྱལ་བ་ལྔ་པའི་ཨོའོ། དཔྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་མོའི་གླུ་དབྱངས་ལ་ཡ་གཟིགས་གནང་ན། འདེའི་ནང་ལ་ཞེ་དྲག་གི་གསལ་པོ་འདུག་ཟེར།

a ni de 'dras gcig bskyon pa yin na a ni/_o'o/_de 'dras ga re zer dgos red/_de 'dras yag po yo'o red zer/_da kho rang la ya 'dug zer gsol ba btab pa red zer/_o'o de de 'dras zer byas byas btab pa red zer/_a ni de pho brang de'i/_da de'i cig gi btab yas skor la ya gsol ba gang 'dras btab pa red yin na/_zhib phra khyed rang tshos mkhyen 'dod pa yin na/_a ni de ga re zer/_'di rgyal ba lnga pa'i o'o/_dpyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs la ya gzigs gnang na/_'de'i nang la zhe drag gi gsal po 'dug zer/

And if [he] built a secure main palace then it would be very good, said Tritsun. This is how she made the supplication. If you would like to know how [Tritsun] made the request for building a palace in detail, you might want to read the Fifth Dalai Lama's Kyiki Gyalmoe Luyang. It is clearly explained in that book.

ད་དེ་ནས་ཨོའོ། འདུག་ཟེར་རེད། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་། ད་དེ་ནས་ཡིན་ན་བཙུན་མོ་ཡིན་ན་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་ད་འདུག་ཟེར། ཚུར། བོད་ལ་ཡ་ཚུར་བསུས། ཁོ་རང་གི་ཡིན་ན་ཨོའོ། སྐལ་ལ་ཡིན་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ནོར་བུ་དང་། དེ་གས་བསྣམས། ཨ་ནི་ད་དུང་ཡིན་ན། ཨོང་། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོར་ཡ། ཅིག་གི། དམར་པོ་རིའི་སྟེང་ལ་ཡ་ཕོ་བྲང་ཡིན་ན་ཅིག་གི། ཞེ་དྲག་ས་བཙན་པོ། གཅིག། ཕོ་བྲང་ཡིན་ན་བཙན་པོ། མཐའ་བཞིའི་དམག་ལ་ཡ་འཇིགས་མི་དགོས་པ་ཅིག་ཡིན་ན་བསྐྱོན་ན་ཡག་པོ་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

da de nas o'o/_'dug zer red/_ga re zer dgos red/_ong /_da de nas yin na btsun mo yin na bal bza' khri btsun da 'dug zer/_tshur/_bod la ya tshur bsus/_kho rang gi yin na o'o/_skal la yin na bsam gyis mi khyab pa'i rin po che nor bu dang /_de gas bsnams/_a ni da dung yin na/_ong /_srong btsan sgam por ya/_cig gi/_dmar po ri'i steng la ya pho brang yin na cig gi/_zhe drag sa btsan po/_gcig/_pho brang yin na btsan po/_mtha' bzhi'i dmag la ya 'jigs mi dgos pa cig yin na bskyon na yag po yo'o red zer/

So, well, the princess Tritsun was invited to Tibet, and she brought with her inconceivable jewels as her share of inheritance. And also, she suggested that it would be good to build a secure palace on the Marpo Ri so that [Songtsen Gampo] would not have to be afraid of the military power in the four directions.

ཁོ་རང་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་གནང་པ་རེད། བཏབ་གནང་པ་རེད་པ་ལགས། ད་འདི་དེ་གས། འདི་འདུག་སེ་བྱས། ད་འདི་ནས་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན་འདི་རེད་ཟེར། ཁྲི་སྲོང་། ག་རེ་ཟགས། འདི་ད་དགོངས་དག ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ཟེར་འགྲོའོ་༼གྲབས་༽བྱེད་ཀྱི། དགོངས་དག ད་ཁྲི་བཙུན་མནའ་མ་ལ་ཡ། ག་རེ་རེད་ཟགས། མ་རེད། དགོངས་དག ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བཙུན་མོར་ཡ་བསུས་པའི་རྗེས་ལ་ཡ་ད་དུང་ཡིན་ན་སྐབས་དེ་དུས་ཡིན་ན་ད་དུང་ཡིན་ན་ལས་འགན་ཆེན་པོ་ཅིག་ད་དུང་གྲུབ་ཡོད་མ་རེད་པ། ལས་འགན་ཆེན་པོ་གཅིག་གྲུབ་ཚར་པ་རེད། 

kho rang gis gsol ba btab gnang pa red/_btab gnang pa red pa lags/_da 'di de gas/_'di 'dug se byas/_da 'di nas yin na ga re red zer na 'di red zer/_khri srong /_ga re zags/_'di da dgongs dag_khri srong lde btsan zer 'gro'o (grabs )byed kyi/_dgongs dag_da khri btsun mna' ma la ya/_ga re red zags/_ma red/_dgongs dag_khri btsun yin na srong btsan sgam po'i btsun mor ya bsus pa'i rjes la ya da dung yin na skabs de dus yin na da dung yin na las 'gan chen po cig da dung grub yod ma red pa/_las 'gan chen po gcig grub tshar pa red/_

This is one task. And then, Trisong, sorry, I almost said Trisong Detsen. So, [when] Tritsun was [taken] as a bride...no, sorry. After Tritsun was invited as a princess, there was still one important task left to be implemented. One task had been accomplished.

ད་ད་དུང་ལས་འགན་ཆེན་པོ་གཅིག་གྲུབ་ཡོའོ་མ་རེད། ཆེན་པོ་གཅིག་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་འདི་རེད་ཟེར། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ། ཨོའོ་བོད་ལ་ཡ་བསུ་ཡས་འདི་རེད་ཟེར། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་བོད་ལ་ཡ་བསུ་ཡས་དེ། ད་འདི་ཁྲི། ཨོའོ་ག་རེ་ཟགས། ལྷ་གཅིག་ཡིན་ན་ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན། ཨོའོ་ཚུར་བསུས་ཚར་ནས། ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་ཡང་བློན་པོ་མགར་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ན། ཁོང་ཚོ་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོའོ། ཡང་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་མདུན་ལ་ཡར་བཅར་ནས། ད་ག་རེ་ཞུས་པ་རེད་ཟེར་ན། ད་ཨོང་ད་ལྟ་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་ནི་ང་ཚོས་ཚུར་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཚར་པ་ཡིན་ཟེར། 

da da dung las 'gan chen po gcig grub yo'o ma red/_chen po gcig de ga re red zer na/_a ni 'di red zer/_rgya bza' kong jo/_o'o bod la ya bsu yas 'di red zer/_rgya bza' kong jo bod la ya bsu yas de/_da 'di khri/_o'o ga re zags/_lha gcig yin na khri btsun yin na/_o'o tshur bsus tshar nas/_a ni ga re red zer na/_da yang blon po mgar la sogs pa yin na/_khong tsho yin na ga re red zer na/_o'o/_yang srong btsan sgam po'i sku mdun la yar bcar nas/_da ga re zhus pa red zer na/_da ong da lta bal bza' khri btsun ni nga tshos tshur gdan 'dren zhus tshar pa yin zer/_

One task that was still not accomplished was [the task of] inviting the Chinese princess to Tibet. After Tritsun had been invited to Tibet, the Minister Gar Tongtsen, etc. went to see Songtsen Gampo and said that they had brought Tritsun, the Nepalese princess.

ད་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ང་ཚོས་ཡིན་ན་བོད་ལ་ཡ་གདན་འདྲེན་ཞུ་ཡས་ལ་ཡ། ད་ཁྱེད་རང་གིས་བཀའ་གནང་རོགས་གནང་ཟེར། འདུག་ཟེར་ཞུས་པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་ཞུས་དུས་ཙམ་ནས། ཨ་ནི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་ཡིན་ནའི། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། བོད། ད་ཨོང་། དེ་ལ་ཡ། ཨོང་། ག་རེ་ཟགས། མགར་སྟོང་བཙན་དང་ཁོང་ཚོས་ཡིན་ན་ཡར་སྙན་གསང་ཞུས་པ་དེ་ལ་ཡ། མར་བཀའ་ལན་གནང་ནས། ད་དེ་ད་ལྟ་ཡིན་ན་ཁྱེད་རང་ཚོ་མར་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱིན་ནས། ཨ་ནི། ཨོང་། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ཡིན་ན་ད་ཡར་ཡིན་ན་གདན་འདྲེན་ཞུ་ཡས་ཀྱི་ལས་ཀ་འདི་། ཁྱེད་རང་ཚོས་ཡར་སྙན་གསང་ཞུས་པ་ནང་བཞིན། འདུག་ཟེར་བྱས་ན་འགྲིགས་གི་རེད་ཟེར།

da rgya bza' kong jo nga tshos yin na bod la ya gdan 'dren zhu yas la ya/_da khyed rang gis bka' gnang rogs gnang zer/_'dug zer zhus pa red zer/_a ni 'dug zer zhus dus tsam nas/_a ni srong btsan sgam pos yin na'i/_ga re zer dgos red/_bod/_da ong /_de la ya/_ong /_ga re zags/_mgar stong btsan dang khong tshos yin na yar snyan gsang zhus pa de la ya/_mar bka' lan gnang nas/_da de da lta yin na khyed rang tsho mar rgya nag la phyin nas/_a ni/_ong /_rgya bza' kong jo yin na da yar yin na gdan 'dren zhu yas kyi las ka 'di /_khyed rang tshos yar snyan gsang zhus pa nang bzhin/_'dug zer byas na 'grigs gi red zer/

Now give them the order to bring Kongju, the Chinese princess to Tibet. So, in return to Gar Tongtsen, etc. suggestion, Songtsen Gampo told them that it would be alright for them to go to China to invite Kongju, the Chinese princess, just as they suggested.

ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་གསུངས་ནས། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། སྔོན་མ་ཡིན་ན། ཨོང་། ཁྲི་བཙུན་བསུ་ག། ཁྲི་བཙུན་ཡིན་ན་ཚུར་གདན་འདྲེན་ཞུ་ག། ཨོའོ་དེ་འགྲོ་དུས་ཙམ་ནས་ཨ་ནི་ཅིག་གི། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། འབུལ་རྫས་རྦད་དེ་རིན་པོ་ཆེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་འདྲས་བསྐུར་གནང་པ་རེད་པཱ། ད་ག་ནང་བཞིན་གྱི་ད་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་བསུ་ག་ཐེག་དུས། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ཡིན་ན་གདན་འདྲེན་ཞུ་ག་འགྲོ་དུས་ཙམ་ནས། ཡིན་ན་ཨ་ནི་བློན་པོ་ཚོ་ལ་ཡ། ཨ་ནི་མགར་སྟོང་བཙན་གྱིས་གཙོས་པའི། ཨ་ནི་བློན་པོ་ཚོ་ལ་ཡ་ཨ་ནི། ཅིག་གི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོང་། རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ན། ཡང་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད།  རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ན། བཻཌུར་ཡའི་ཁྲབ་ལ་ཡ་པདྨ་ར་གའི་ཕྲ་བརྒྱན་པ་དང་། ཨ་ནི་ད་དུང་ཡིན་ན། ཨོའོ་། གསེར་གྱི་རྦད་དེ། ད་དེ་འདྲས་ཀྱིས་ད་རྒྱན་བརྒྱབ་པའི། རྦད་དེ་ད་གོས། གོས་བཟང་པོ། 

a ni 'dug zer gsungs nas/_ga re red zer na/_sngon ma yin na/_ong /_khri btsun bsu ga/_khri btsun yin na tshur gdan 'dren zhu ga/_o'o de 'gro dus tsam nas a ni cig gi/_ga re zer dgos red/_'bul rdzas rbad de rin po che bsam gyis mi khyab pa de 'dras bskur gnang pa red pA/_da ga nang bzhin gyi da rgya bza' kong jo bsu ga theg dus/_rgya bza' kong jo yin na gdan 'dren zhu ga 'gro dus tsam nas/_yin na a ni blon po tsho la ya/_a ni mgar stong btsan gyis gtsos pa'i/_a ni blon po tsho la ya a ni/_cig gi ga re zer dgos red/_ong /_rin po che yin na/_yang da ga re zer dgos red/__rin po che yin na/_baiDura ya'i khrab la ya pad+ma ra ga'i phra brgyan pa dang /_a ni da dung yin na/_o'o /_gser gyi rbad de/_da de 'dras kyis da rgyan brgyab pa'i/_rbad de da gos/_gos bzang po/_

And when [they] went to invite Tritsun previously, [they] were dispatched with inconceivable gifts. And now when [they] went to invite Kongju, the Chinese princess, the chief minister Gar Tongtsen along with other ministers travelled with precious jewels such as Vaidurya armor with ruby stones, elegant flawless clothes decorated with gold, etc.,

དྲི་མས་མ་གོས་པ་དང་། ཨ་ནི་ད་དུང་ཡིན་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ན། ཅིག་ཨོའོ། ད་རྩ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་གི་མང་པོ་དང་། ཨ་ནི་ཨོང་། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཅིག་གི། ཨོང་། ཁོ་རང་གི་ཐེལ་ཙེ་བསྐྱོན་པའི་བཀའ་ཤོག་དང་། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཁོ་རང་གི་ཐེལ་ཙེ་བསྐྱོན་པའི་ཕྱག་བྲིས་དང་། ཨ་ནི་དེ་བཞིན་ཡིན་ན་རྟ་པ་ཡིན་ན་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་བཏང་བྱས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། ཁོང་ཚོ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་ལ་ཡ་འདུག་ཟེར། ཨོའོ་ཕྱིན་པ་རེད་ཟེར།

dri mas ma gos pa dang /_a ni da dung yin na rin po che yin na/_cig o'o/_da rtsa chen po zhe drag gi mang po dang /_a ni ong /_srong btsan sgam po'i cig gi/_ong /_kho rang gi thel tse bskyon pa'i bka' shog dang /_srong btsan sgam po kho rang gi thel tse bskyon pa'i phyag bris dang /_a ni de bzhin yin na rta pa yin na brgya lhag tsam btang byas yin na/_a ni ong /_khong tsho ga re zer dgos red/_rgya nag gi yul la ya 'dug zer/_o'o phyin pa red zer/

and many other precious jewels. And also, [they] had an official letter with Songtsen Gampo's seal on it and over one hundred horsemen [travelling] with them.

ཨོའོ་འདི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་གདན་འདྲེན་ཞུ། འདི་ཨོའོ་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་གདན་འདྲེན་ཞུ་ག། ཨ་ནི་དེ་ནས་ཡིན་ན་ཁོང་ཚོ། ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ལ་བརྒྱབ། ཆུ་བརྒྱབ། ད་དཀའ་ལས་ཞེ་དྲག་བརྒྱབ་ནས། ཨ་ནི་མཐའ་མ་ཡིན་ན། ཨོང་འདི། ང་ཚོ་ད་ལྟ་ད་དཔེ་ཆའི་ནང་ལ་ཡིན་ན་འདུག་ཟེར་བྲིས་འདུག་ག།

o'o 'di rgya bza' kong jo gdan 'dren zhu/_'di o'o rgya bza' kong jo gdan 'dren zhu ga/_a ni de nas yin na khong tsho/_da ga re zer dgos red/_la brgyab/_chu brgyab/_da dka' las zhe drag brgyab nas/_a ni mtha' ma yin na/_ong 'di/_nga tsho da lta da dpe cha'i nang la yin na 'dug zer bris 'dug ga/

In order to invite Kongju, the Chinese princess, [they] toiled up crossing the mountains and rivers. And finally,...this is what is written in the book,

རྒྱ་ནག་ཟིན་ཞིང་བཀྲ་ཤིས་ཁྲི་སྒོ། ད་དེང་སང་གི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། དེ་རེད་པཱ་ལགས། ཧྲན་ཞིང་གི་འདི། ཨོང་། ཁྲང་ཨན་ལ་ཡ། ད་འདི་ཧྲན་ཞིང་གི་ཤི་ཨན། ད་དེ་ཁྲང་ཨན་ལ་ཡ་སླེབས་ནས། ཨ་ནི་ཨོང་། ཐང་ཐའི་ཙུང་ལ་ཡ་ད་། ཨོང་། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི། ག་རེ་ཟེར་དགོས། གོང་མ་ཡིན་ན་ཐང་ཐའི་ཙུང་རེད་པཱ་ལགས།

rgya nag zin zhing bkra shis khri sgo/_da deng sang gi ga re red zer na/_de red pA lags/_hran zhing gi 'di/_ong /_khrang an la ya/_da 'di hran zhing gi shi an/_da de khrang an la ya slebs nas/_a ni ong /_thang tha'i tsung la ya da /_ong /_skabs de dus kyi thang rgyal rabs kyi/_ga re zer dgos/_gong ma yin na thang tha'i tsung red pA lags/

they arrived in Zinshing Tashi Trigo (in Tibetan) now known as Chang'an of Shaanxi. Tang Tai Tsung was the emperor of the Tang Dynasty during that time.

ཨ་ནི་ཁོ་རང་ལ་ཡ། ད་ཁྱེད་རང་གི་སྲས་མོ། ཨ་ནི་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་བཙན་པོར་ཡ། ཨ་ནི་བཙུན་མོར་ཡ་གནང་རོགས་གནང་ཟེར། འདུག་ཟེར་ཞུས་པ་རེད་ཟེར། ད་འདི་ཞུས་དུས་ཙམ་ནས་ཡིན་ནའི་ང་རང་ཚོའི་འདིའི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོའོ། དཔྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་མོའི་གླུ་དབྱངས་ནང་ལ་དེ་འདྲས་བྲིས་གནང་བཞག། གཅིག་ནས་འབུལ་རྫས་ཕུལ་ཡས་དང་། ད་ཅིག་གི་འབུལ་བ་ཡིན་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཕུལ་ཡས་དང་། ཨ་ནི་ཅིག་གི། ཨོའོ་སྐད་ཆ་ཡིན་ན་ཚིག་སྙན་པོ་དང་། ད་དེ་འདྲས་ཞེ་དྲག་གི་ཐོག་ནས་ཡར་ཞུས་ནས་ཡིན་ན། བཙུན་མོར་གནང་རོགས་གནང་ཟེར་གསོལ་རས་ཞུ་ཡས་བྱས།

a ni kho rang la ya/_da khyed rang gi sras mo/_a ni nga tsho'i bod kyi btsan por ya/_a ni btsun mor ya gnang rogs gnang zer/_'dug zer zhus pa red zer/_da 'di zhus dus tsam nas yin na'i nga rang tsho'i 'di'i ga re zer dgos red/_o'o/_dpyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs nang la de 'dras bris gnang bzhag/_gcig nas 'bul rdzas phul yas dang /_da cig gi 'bul ba yin na bsam gyis mi khyab pa phul yas dang /_a ni cig gi/_o'o skad cha yin na tshig snyan po dang /_da de 'dras zhe drag gi thog nas yar zhus nas yin na/_btsun mor gnang rogs gnang zer gsol ras zhu yas byas/

And [they] asked him to give his daughter, the princess for their Tibetan king. The account of this request is written in this way in Chyiki Gyalmoi Luyang [by the Fifth Dalai Lama]. On the one hand, [they] had inconceivable gifts, and they made the request to give them the princess in a gentle way.

གཉིས་ནས་ཡིན་ན་ཡང་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། གལ་སྲིད་དེ་འདྲས་ཨོང་། མ་གནང་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཡང་ང་ཚོས་ཅིག་གི། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨ་ནི་བློན་པོ་མགར་ལ་སོགས་པས་ཡིན་ན། ཨོང་། ཐང་ཐའི་ཙུང་ལ་ཡ། ད་སྲས་མོ་ཨ་ནི་འདི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་གནང་རོགས་གནང་ཟེར། ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་ཞུས་དུས་གཅིག་ནས་ཡིན་ན། འདུག་ཟེར་ཞུས་པ་རེད་པཱ། ད་ཁྱེད་རང་གི། ཨོའོ། སྲས་མོ་དེ་ཡིན་ན་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྤྲུལ་པ་རེད་ཟེར།

gnyis nas yin na yang ga re zer dgos red/_gal srid de 'dras ong /_ma gnang pa yin na/_a ni yang nga tshos cig gi/_ga re zer dgos red/_a ni blon po mgar la sogs pas yin na/_ong /_thang tha'i tsung la ya/_da sras mo a ni 'di rgya bza' kong jo gnang rogs gnang zer/_a ni 'dug zer zhus dus gcig nas yin na/_'dug zer zhus pa red pA/_da khyed rang gi/_o'o/_sras mo de yin na rje btsun sgrol ma'i sprul pa red zer/

On the other hand, [they said that] if [the Chinese king] did not give [her] then we would.... So, the Minister Gar, and so forth asked Tang Tai Tsung to give the Chinese princess. [They] said that his daughter was an emanation of Goddess Tara.

ཨ་ནི་བྱས་ཙང་དེ་འདྲས་སོང་ཙང་ཨ་ནི། སྲས་མོའི། ཨོང་། ད་ཅིག་གི། ཅིག་གི་སྐལ་ལ་བསྐུར་གནང་ཡས་ནང་ལ་ཡ་ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག། ཨ་ནི་ཨོང་སངས་རྒྱས་ཡིན་ན་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་ལ་ཕེབས་པ་འདི་ང་ཚོར་གནང་རོགས་གནང་ཟེར། ཨ་ནི་ཨོང་ད་ཅིག་གི། ཨོང་དེ་འདྲས་ཅིག་གི། གལ་སྲིད་དེ་མནའ་མར་ཡ། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བཙུན་མོར་ཡ་གནང་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ལ་ཡ་ཡག་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོང་པ་འདུག་ཟེར།

a ni byas tsang de 'dras song tsang a ni/_sras mo'i/_ong /_da cig gi/_cig gi skal la bskur gnang yas nang la ya yin gcig min gcig/_a ni ong sangs rgyas yin na shAkya thub pa yin na dgung lo bcu gnyis la phebs pa 'di nga tshor gnang rogs gnang zer/_a ni ong da cig gi/_ong de 'dras cig gi/_gal srid de mna' mar ya/_ga re zer dgos red/_srong btsan sgam po'i btsun mor ya gnang pa yin na/_a ni phyogs gang ci'i thad la ya yag po zhe drag yong pa 'dug zer/

[They] asked [the king] to give them the statue of the 12-year-old Buddha for sure as a part of the dowry. [They] said that if [the king] gave them [the princess] for Songtsen Gampo's bride then it would be better from all possible perspectives.

ཨ་ནི་ཅིག་གི་མཐའ་མཚམས་གི་བརྟན་ལྷིང་དང་དེ་ཚོ་གང་ག་ལོགས་ལ་ཡ་ཕན་ཐོགས་ཞེ་དྲག་འདུག་ཟེར། འདུག་ཟེར་ཞུས་པ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་ཨོང་འདུག་ཟེར་ཚུར་ཞུ་དུས་ཙམ་ནས། ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། སྐབས་དེ་དུས་ཡིན་ན་ཨ་ནི། ཨོང་། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། འདུག་ཟེར་ཞུས་པ་རེད་དེ་ལའི། ཨ་ནི་ཨོང་། དང་པོ་ཡིན་ན་ཅིག་གི། ཨོའོ་ཐང་གི་གོང་མའི་ངོས་ནས་བྱས་པ་ཡིན་ན། གནང་འདོད། ཨོའོ་ག་རེ་ཟེར་དགོས། བོད་ལ་ཡ་ཨོའོ་འདི། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་མནའ་མར་ཡ་བཏང་གནང་འདོད་ཡོའོ་རེད་དེ་ལའི། ཨ་ནི་ཡིན་ནའི་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

a ni cig gi mtha' mtshams gi brtan lhing dang de tsho gang ga logs la ya phan thogs zhe drag 'dug zer/_'dug zer zhus pa red zer/_a ni ong 'dug zer tshur zhu dus tsam nas/_a ni ga re red zer na/_skabs de dus yin na a ni/_ong /_ga re zer dgos red/_'dug zer zhus pa red de la'i/_a ni ong /_dang po yin na cig gi/_o'o thang gi gong ma'i ngos nas byas pa yin na/_gnang 'dod/_o'o ga re zer dgos/_bod la ya o'o 'di/_rgya bza' kong jo mna' mar ya btang gnang 'dod yo'o red de la'i/_a ni yin na'i yin na ga re red zer na/

It would strengthen stability and peace on the border regions, said [Gar Tongtsen, etc.] When [they] made such a request...during that time... Even though the Tang emperor wanted to send the princess to Tibet, but

ཨོང་། བཙུན་མོ་ཡིན་ནའི། བཙུན་མོས་ད། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོའི་ཁོ་རང་གི་ཡུམ་ཡིན་ན་ད་འདི། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ཐག་རིང་པོ་དེ་འདྲས་ལ་ཡ་གཏང་གནང་འདོད་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ཐག་རིང་པོ་དེ་གཏང་འདོད་མེད་པ་བྱས། ཨ་ནི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ཁོ་རང་གི་གཅེན་པོ་ཡིན་ན་ཁོ་རང་གི་འདོད་པ་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ཁོ་རང་གི་ངོས་ནས་བྱས་པ་ཡིན་ནའི། ཨ་ནི་དེ་འདྲས་ཀྱི་ད། ཨོང་ཐེག་འདོད་དེ་མི་འདུག་ག་ལགས། ཁོ་རང་ཡིན་ན་ཐེག་འདོད་ཡིན་ན་དེ་འདྲས་ཟེར་མེད་པ་བྱས།

ong /_btsun mo yin na'i/_btsun mos da/_rgya bza' kong jo'i kho rang gi yum yin na da 'di/_rgya bza' kong jo thag ring po de 'dras la ya gtang gnang 'dod yo'o ma red zer/_thag ring po de gtang 'dod med pa byas/_a ni rgya bza' kong jo kho rang gi gcen po yin na kho rang gi 'dod pa yo'o ma red zer/_a ni rgya bza' kong jo kho rang gi ngos nas byas pa yin na'i/_a ni de 'dras kyi da/_ong theg 'dod de mi 'dug ga lags/_kho rang yin na theg 'dod yin na de 'dras zer med pa byas/

the empress did not want to send [the princess] that far. Princess' brother also did not have the desire [to send her away]. Apparently, Kongju herself did not want to go [to Tibet also]. So, she too did not want to go.

ཨ་ནི་ཏིག་ཙེ་༼ཙམ་༽བར་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། བར་ཚ་༼བར་མཚམས་༽ལ་ཡ་ཏིད་ཙེ་༼ཙམ༽ཨོང་། ཏིད་ཙེ་༼ཙམ༽ཅིག་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་བྱུང་ནས་ལམ་སང་ཡིན་ན་ཅིག་གི། ཨོའོ། མནའ་མར་ཡར་བསུ་ཐུབ་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། བསུ་ཐུབ་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་ཨོའོ་གཅིག་བྱས། གཉིས་ནས་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ང་རང་ཚོའི་ད་ལྟ་འདི་ཨོའོ། དཔྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་མོའི་གླུ་དབྱངས་ནང་ལ་ཡིན་ནའི་གསུངས་འདུག་གང་ལགས། གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྐབས་དེ་དུས་ཡིན་ན་ཨ་ནི། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ཡིན་ན་མནའ་མར་ལེན་མཁན་ཅིག། བཙུན་མོར་ལ་བསུ་མཁན་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གི་མནའ་མར་ཡ་བསུ་མཁན་གྱི་ཕོ་ཉ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་རྦད་ཁྲང་ཨན་ལ་ཡ་སླེབས་བསྡད་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

a ni tig tse (tsam )bar ga re zer dgos red/_bar tsha (bar mtshams )la ya tid tse (tsam)ong /_tid tse (tsam)cig dka' las khag po byung nas lam sang yin na cig gi/_o'o/_mna' mar yar bsu thub yo'o ma red zer/_bsu thub yo'o ma red zer/_a ni o'o gcig byas/_gnyis nas yin na ga re red zer na/_nga rang tsho'i da lta 'di o'o/_dpyid kyi rgyal mo'i glu dbyangs nang la yin na'i gsungs 'dug gang lags/_gang yin zer na/_skabs de dus yin na a ni/_rgya bza' kong jo yin na mna' mar len mkhan cig/_btsun mor la bsu mkhan yin na/_a ni ong /_rgyal khab gzhan dag gi mna' mar ya bsu mkhan gyi pho nya yin na/_a ni rbad khrang an la ya slebs bsdad yo'o red zer/

So, in the meantime [they] had some problems and could not invite the princess right away. This is one reason. The second reason is, as mentioned in Chyiki Gyalmoi Luyang, that there were envoys from other countries who had arrived in Trang An to invite the princess during that time.

དེའི་ནང་ལ་ཡ་ག་རེ་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། ཁག་ཅིག་ཡིན་ན་དེ་རེད་ཟེར། རྒྱ་གར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱས། སྟག་ཟིག་ནོར་གྱི་རྒྱལ་པོ། གེ་སར་དམག་གི་རྒྱལ་པོ། གཟུགས་མཛེས་ཁྲོམ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཟེར། ཨ་ནི་ཁོང་ཚོས་ཡིན་ན། དེ་ཅིག་གི་ཁོང་ཚོས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། མནའ་མ་བསུ་མཁན་ཡིན་ན་བློན་པོ་ཡིན་ན་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཅིག་༼ཞིག་༽འདུག་ཟེར་བཏང་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་དེ་འདྲས་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་ལྷག་པར་དུ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་ཅིག་གི། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་ལ་ཡ་བློན་འབངས་མང་ཆེ་ཡ་ཡིན་ན། བོད་ལ་ཡ་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར།

de'i nang la ya ga re yo'o red zer na/_khag cig yin na de red zer/_rgya gar chos kyi rgyal po byas/_stag zig nor gyi rgyal po/_ge sar dmag gi rgyal po/_gzugs mdzes khrom gyi rgyal po zer/_a ni khong tshos yin na/_de cig gi khong tshos yin na/_a ni ong /_mna' ma bsu mkhan yin na blon po yin na lnga brgya tsam cig (zhig )'dug zer btang yo'o red zer/_a ni de 'dras red zer/_a ni lhag par du ga re red zer na/_ong cig gi/_skabs de dus kyi rgya nag gi nang la ya blon 'bangs mang che ya yin na/_bod la ya dga' po byed kyi yo'o ma red zer/

[The envoys] who were present there were [the representatives of] the Dharma king of India, the wealth king of Persia, Gesar, the war king, and Zukdzé, the king of Trom. They had sent around 500 ministers to invite the princess. And most importantly most of the ministers and Chinese people in China did not like Tibet.

འདི་སོང་ཙང་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་ཨོང་ཅིག་གི། མནའ་མར་བསྟེར་པ་ཡིན་ན། ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ཡིན་ན་བོད་ལ་ཡ། བཙུན་མོར་ཡ་ཕུལ་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི། བོད་ལ་ཡ་བཙུན་མོར་ཡ་ཡར་གཏང་པ་ཡིན་ན། ག་རེ་ཟེར་དགོས། བཙུན་མོར་ཡ། བོད་ཀྱི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བཙུན་མོར་ཡ་ཕུལ་པ་ཡིན་ན། ད་ཅིག་གི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོའོ་ཕུལ་འདོད་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ད་ཡིན་ནའི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཡང་ཅིག་གི། ཕར་ཨོང་། ཅིག་གི། ཉེ་རིང་མེད་ཟེར་ཡས་ད་ཅིག་གི། ཕར་ཚུར་དགའ་ལ་ཉེ་མཆོག་དེ་འདྲས་བྱས་མེད། ཨེ་འདྲས་ཟེར་གསུངས་ཡས་དང་།

'di song tsang ga re red zer na/_da ong cig gi/_mna' mar bster pa yin na/_da ga re zer dgos red /_rgya bza' kong jo yin na bod la ya/_btsun mor ya phul pa yin na/_a ni/_bod la ya btsun mor ya yar gtang pa yin na/_ga re zer dgos/_btsun mor ya/_bod kyi srong btsan sgam po'i btsun mor ya phul pa yin na/_da cig gi ga re zer dgos red/_o'o phul 'dod yo'o ma red zer/_da yin na'i ga re zer dgos red/_yang cig gi/_phar ong /_cig gi/_nye ring med zer yas da cig gi/_phar tshur dga' la nye mchog de 'dras byas med/_e 'dras zer gsungs yas dang /

Therefore, [later the king] did not want to give or send the princess to Tibet for Songtsen Gampo's bride. So, in order to show [the king's] impartiality,

གཉིས་ནས་ཡིན་ན་ཅིག་གི། དེ་དུས་ཡིན་ན་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་ཡིན་ན་བཙུན་མོར་བསུ་མཁན་ཡིན་ན། རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་ཀྱི། ད་ཅིག་གི་ཨོང་། དེ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། དགོངས་དག་ཨ་ལས་དགོངས་དག། ཡུལ་ཁ་ཤས། རྒྱལ་ཁབ་མ་རེད། ཡུལ་ཁ་ཤས་ཀྱི་རྟ་པ་དང་དེ་འདྲས་མནའ་མ་ཨོང་། བཙུན་མོ་བསུ་མཁན་ཡོད་ཙང་། ད་ཨོང་ཚང་མ་ལོགས་ལ་ཡ་གཅིག་པ་བྱས་ན་བྱེད་ཐུབ་ཡས་ཡོའོ་མ་རེད་པཱ། བྱས་ཙང་དེ་འདྲས་སོང་ཙང་། ད་ཨོང་། ཁོང་ཚོ་ཁག་ཅིག་ད་ཅིག་ཁོང་ཁྲོ་མ་ཟ་བ་དང་ཅིག། བཏང་སྙོམས་ཅིག་ཡོང་ཡས་ཀྱི་ཆེད་དུ། ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། ད་བློ་རིག་གི་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཟེར།

gnyis nas yin na cig gi/_de dus yin na rgya bza' kong jo yin na btsun mor bsu mkhan yin na/_rgyal khab kha shas kyi/_da cig gi ong /_de ga re zer dgos red/_dgongs dag a las dgongs dag/_yul kha shas/_rgyal khab ma red/_yul kha shas kyi rta pa dang de 'dras mna' ma ong /_btsun mo bsu mkhan yod tsang /_da ong tshang ma logs la ya gcig pa byas na byed thub yas yo'o ma red pA/_byas tsang de 'dras song tsang /_da ong /_khong tsho khag cig da cig khong khro ma za ba dang cig/_btang snyoms cig yong yas kyi ched du/_ga re byas pa red zer na/_da blo rig gi 'gran bsdur byed kyi yin zer/

on the other hand, since there were horsemen from some other countries who came there to invite the princess, sorry, it is not "countries," it is "places," [the Chinese emperor] could not treat all of them equally, right? So, in order to treat them equally without making one another angry, [the emperor] told them that they would have a intelligence competition.

སུར་བློ་རིག་མངའ་བ། སུ་ཡིན་ན་ད་བློ་རིག་ཡིན་ན་རྣོ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནའི། ཨ་ནི་དེ་ལ་ཡ་ཡིན་ན་ཨ་ནི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་བསྟེར་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་གསུངས་པ་རེད་ཟེར། ད་དེ་འདྲས་གསུངས་དུས་ཙམ་ནས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཨོང་། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། དང་པོ་འདི། ད་ཁོང་ཚོ་བློ་རིག་བསྡུར་པ་རེད་ཟེར།

sur blo rig mnga' ba/_su yin na da blo rig yin na rno ba yod pa yin na'i/_a ni de la ya yin na a ni rgya bza' kong jo bster kyi yin zer gsungs pa red zer/_da de 'dras gsungs dus tsam nas yin na/_a ni ong /_ga re red zer na/_dang po 'di/_da khong tsho blo rig bsdur pa red zer/

So, [the emperor] said that [he] would give the prince to someone who was the most intelligent. Because of this, they competed for [their] intelligence.

ང་རང་ཚོའི་འདི་ད་ལྟ། ཨོང་བོད་ཀྱི་སྒྲུང་ནང་ལའི་ད་འདི་མང་པོ་བཤད་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་པཱ། སྒྲུང་གི་ནང་ལའི་དེ་འདྲས་ཟེར་ཡོའོ་རེད་པཱ་ལགས། ད་ལྟ་འདི་བློ་རིག་འདི་བསྡུར་དུས། དང་པོ་དེ་ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། དེ་གཅིག་སྤྲད་པ་རེད་ཟེར། ཨོང་། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་། བླ་གཡུ་གཅིག་སྤྲད་བྱས། ཁོང་ཚོར་ཡ་རྒྱལ་པོས་བླ་གཡུ་གཅིག་སྤྲད་བྱས། བླ་གཡུ་འདི་གང་འདྲས་ཅིག་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། བླ་གཡུ་དེ་ཡིན་ན་དངོས་གནས། ཨོང་། རྦད་དེ། བླ་གཡུ་དེ་ཡིན་ན། གང་འདྲས་གཅིག་རེད་ཟེར་ན།

nga rang tsho'i 'di da lta/_ong bod kyi sgrung nang la'i da 'di mang po bshad kyi yo'o red pA/_sgrung gi nang la'i de 'dras zer yo'o red pA lags/_da lta 'di blo rig 'di bsdur dus/_dang po de ga re byas pa red zer na/_de gcig sprad pa red zer/_ong /_ga re zer dgos red /_bla g.yu gcig sprad byas/_khong tshor ya rgyal pos bla g.yu gcig sprad byas/_bla g.yu 'di gang 'dras cig yo'o red zer na/_bla g.yu de yin na dngos gnas/_ong /_rbad de/_bla g.yu de yin na/_gang 'dras gcig red zer na/

It is mentioned in our Tibetan history books. It is mentioned that when they first participated in the competition [eact contestant] was given a life-supporting turquoise. The king gave the life-supporting turquoise to them. This is what the life-supporting turquiose actually looked like.

དཀྱིལ་ལ་ཡ། བླ་གཡུ་དེའི་མཐའ་ལ་ཡ་ཡིན་ན་ཨི་ཁང་༼ཨི་ཁུང་༽གཅིག་དང་། དཀྱིལ་ལ་ཨི་ཁང་༼ཨི་ཁུང་༽གཅིག་བྱས། ནང་ལོགས་ཨི་ཁང་༼ཨི་ཁུང་༽གི་བང་རིམ་གང་ག་ལོགས་ཀྱོག་ཀྱོག་ཞེ་པོ་ཅིག་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ད་འདིའི་ནང་ལ་ཡ་ཨ་ནི་ག་རེ་ལབ་རེད། ད་འདི། བླ་གཡུ་དེའི་ནང་ལོགས་ཡ་ཨ་ནི་ཨོང་། སྲི་ཤིང་གྱི་སྐུད་པ་རྒྱུད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་ད་སྲི་ཤིང་དེ་རྒྱུད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། སྐུད་པ་གཅིག་རྒྱུད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། འདི་ཨོང་། འདི་སུས་རྒྱུད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། འདི། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་དེའི་མནའ་མར་བསྟེར་གྱི་ཡིན་ཟེར། འདུག་ཟེར་གསུངས་པ་རེད་ཟེར།

dkyil la ya/_bla g.yu de'i mtha' la ya yin na i khang (i khung )gcig dang /_dkyil la i khang (i khung )gcig byas/_nang logs i khang (i khung )gi bang rim gang ga logs kyog kyog zhe po cig yo'o red zer/_da 'di'i nang la ya a ni ga re lab red/_da 'di/_bla g.yu de'i nang logs ya a ni ong /_sri shing gyi skud pa rgyud thub pa yin na da sri shing de rgyud thub pa yin na/_skud pa gcig rgyud thub pa yin na/_a ni 'di ga re zer dgos red/_'di ong /_'di sus rgyud thub pa yin na/_'di/_rgya bza' kong jo de'i mna' mar bster gyi yin zer/_'dug zer gsungs pa red zer/

It had a hole in the middle and on the edge. The interrior hole was not straight at all. So, [the contestants] were told that whoever managed to put a string made from sishing (a tree) through the hole would be given the princess for [their king's] bride.

ད་དེ་འདྲས་བྱེད་དུས་ཙམ་ནས། ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་བློན་པོ་གཞན་དག་ཚང་མ་ལོག་གིས་ཉི་མ་མང་པོ་བེད་སྤྱོད་བཏང་བྱས། འདི་བརྒྱུས། ཨི་ཁུང་བརྒྱུས་པ་རེད་ཟེར། བླ་གཡུ་དེའི་ནང་ལོགས་ལ་ཨི་ཁུང་བརྒྱུས་པ་རེད་དེ་ལའི། སྐུད་པ་ཁྱོན་ནས་རྒྱུ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་རྒྱ། མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་སྲུང་ཡིན་ན། ཁོ་རང་ཡིན་ན་ཞེ་དྲག་གི་བློ་རིག་བཀྲ་བའི་བློན་པོ་གཅིག་སོང་ཙང་། ཁོ་རང་གིས་ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཁོ་རང་གིས་སྔོན་མ་ནས་ཨ་ནི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཁོ་རང་ཡིན་ན་རྒྱ་ནག་སླེབས་པ་ད་ག་ཡིན་ན་ཨོང་། ད་ཁོ་རང་རྒྱ་ནག་སླེབས་མ་ཐག་པ་ལ་ད་ཁོ་རང་གིས་དེ་འདྲས་གཅིག། གྲོག་མ་གཅིག་གསོས་ཡོའོ་རེད་ཟེར། 

da de 'dras byed dus tsam nas/_a ni ga re red zer na/_da blon po gzhan dag tshang ma log gis nyi ma mang po bed spyod btang byas/_'di brgyus/_i khung brgyus pa red zer/_bla g.yu de'i nang logs la i khung brgyus pa red de la'i/_skud pa khyon nas rgyu thub kyi yo'o ma red zer/_a ni rgya/_mgar stong btsan yul srung yin na/_kho rang yin na zhe drag gi blo rig bkra ba'i blon po gcig song tsang /_kho rang gis ga re byas pa red zer na/_kho rang gis sngon ma nas a ni ga re zer dgos red/_kho rang yin na rgya nag slebs pa da ga yin na ong /_da kho rang rgya nag slebs ma thag pa la da kho rang gis de 'dras gcig/_grog ma gcig gsos yo'o red zer/_

So, all other ministers spent many days [trying] to put the string through the hole of the life-supporting turquoise, but they were not able to put it through. Because Gar Tongtsen was a very intelligent minister, this is what he did. As soon as he arrived in China, he nourished an ant.

ཁོང་གིས་ཅི་དག་བཟའ་ཡས་ད་དེ་འདྲས་བསྟེར་ནས་གྲོག་མ་གཅིག་གསོས་ཡོའོ་རེད་ཟེར། ཨ་ནི་ཁོ་རང་གིས་ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་ཁོང་རང་གིས་གྲོག་མ་འདི། གྲོག་མ་འདི་ལ་ཡ་ཨ་ནི་སྲི་ཤིང་གྱི་སྐུད་པ་འདི་བཏགས་བྱས། ཨ་ནི་ཁོ་རང་གི་གྲོག་མ་དེ་ཡིན་ན། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། གྲོག་མ་འདི་ཁོ་རང་གི་རྦད་དེ། གྲོག་མ་དེ་རྦད་དེ་ཁོ་རང་ཁ་ལག་བསྟེར་བྱས། དེ་བྱས་ཙང་གྲོག་མ་འདི་རྒྱགས་པ་ཞེ་པོ་ཅིག་ཆགས་བྱས། གྲོག་མ་ཆེན་པོ་གཅིག། ཨ་ནི་གྲོག་མ་དེ་ཡིན་ན། ཁོ་རང་གི་གྲོག་མ་དེའི་སྐེད་པ་ལ་ཡ་སྐུད་པ་གཅིག་བརྒྱུས། ཨ་ནི་དེའི་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། སྣེ་ལ་ཡ་སྐུད་པ་གཅིག་བརྒྱུས་བྱས་ཡིན་ན། ཨ་ནི། གྲོག་མ་འདིར་ཕུ་བརྒྱབ་བྱས། ཨ་ནི་བླ་གཡུའི་ནང་ལ་ཡ་ཡར་འཛུལ་བཅུག་པ་རེད་ཟེར།

khong gis ci dag bza' yas da de 'dras bster nas grog ma gcig gsos yo'o red zer/_a ni kho rang gis ga re byas pa red zer na/_a ni khong rang gis grog ma 'di/_grog ma 'di la ya a ni sri shing gyi skud pa 'di btags byas/_a ni kho rang gi grog ma de yin na/_ga re red zer na/_grog ma 'di kho rang gi rbad de/_grog ma de rbad de kho rang kha lag bster byas/_de byas tsang grog ma 'di rgyags pa zhe po cig chags byas/_grog ma chen po gcig/_a ni grog ma de yin na/_kho rang gi grog ma de'i sked pa la ya skud pa gcig brgyus/_a ni de'i yin na ga re red zer na/_sne la ya skud pa gcig brgyus byas yin na/_a ni/_grog ma 'dir phu brgyab byas/_a ni bla g.yu'i nang la ya yar 'dzul bcug pa red zer/

He nourished the ant by feeding her. And then he tied string to the ant. Because he gave her food, she was very big and fat. So, he tied the string to her waist and to the front part [of the ant's body]. And [he] blew some air to the ant and made her enter through the hole of the turquoise.

ཨ་ནི་འཛུལ་བཅུག་དུས་ཙམ་ནས། ཕུ་བརྒྱབ་པ་རེད་པཱ་ལགས་ད། ཕུ་བརྒྱབ་བྱས་འདུག་ཟེར་བྱེད་དུས་ཨ་ནི་གྲོག་མ་འདི་ད་བླ་གཡུ་དེའི་ནང་ལོགས་ཡ་འཛུལ་ནས། ཨ་ནི་ཁོ་ཀྱག་ཀྱོག་ག་རེ་ཡོད་ནའི་ཁོ་དོན་ས་ཅིག་འཚལ་དགོས་རེད་པཱ། ཁོ་དོན་ས་ཅིག་འཚལ་དུས་ཙམ་ནས། ཨ་ནི་སྐུད་པ་འདི་རྒྱུ་ཐུབ་པ་རེད་ཟེར། ད་ང་རང་ཚོའི་སྒྲུང་ཁ་ཤས་ནང་ལ་ག་རེ་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། ཡང་གྲོག་མ་འདི་རྦད་དེ་སླ་ངའི་ནང་ལ་ཡ། རྦད་དེ་འདི་བྱས་བྱས་ཚ་པོ་བཟོས། ཨ་ནི་སླ་ངའི་ནང་ལ་ཡ་ཁོ་མེ་བཀྲག་༼མི་སྲེག་༽མ་བཏང་ཙམ་ཞིག་ཁོ་འདི་བྱས། ཨ་ནི་ཁོ་ཚ་གདུབ། ད་ཁོ་ཞེ་པོ་ཅིག་འཚིག་བྱས། ཨ་ནི། ཁོ་ཨི་ཁུང་གཅིག་འཛུལ་ས་བལྟ་དུས་ཙམ་ནས། ཨ་ནི་བླ་གཡུ་འདིར་བཞག་དུས། བླ་གཡུའི་ནང་ནས་འཛུལ་པ་རེད་ཟེར། ད།

a ni 'dzul bcug dus tsam nas/_phu brgyab pa red pA lags da/_phu brgyab byas 'dug zer byed dus a ni grog ma 'di da bla g.yu de'i nang logs ya 'dzul nas/_a ni kho kyag kyog ga re yod na'i kho don sa cig 'tshal dgos red pA/_kho don sa cig 'tshal dus tsam nas/_a ni skud pa 'di rgyu thub pa red zer/_da nga rang tsho'i sgrung kha shas nang la ga re zer gyi yo'o red zer na/_yang grog ma 'di rbad de sla nga'i nang la ya/_rbad de 'di byas byas tsha po bzos/_a ni sla nga'i nang la ya kho me bkrag (mi sreg )ma btang tsam zhig kho 'di byas/_a ni kho tsha gdub/_da kho zhe po cig 'tshig byas/_a ni/_kho i khung gcig 'dzul sa blta dus tsam nas/_a ni bla g.yu 'dir bzhag dus/_bla g.yu'i nang nas 'dzul pa red zer/_da/

So, when [he] made the ant enter through the hole... Because the ant was forced in with air, she entered into the hole of the turquoise and tried to find a way out through the crooked hole. So, when she was looking for a way out, [Gar Tongtsen] managed to put the string through the hole. And, in some of our stories it is mentioned that she was heated up, but not completely roasted, in a frying pan. Because of that, she became very hot and started looking for a hole to get in. And, when [Gar Tongtsen] put the turquoise there [she] entered into the hole.

ཟེར་སྲོལ་ཨོའོ་ཁ་ཤས་འདྲ་མི་འདྲ་ཁ་ཤས་འདུག་ག། གང་ལྟར་ག་རེ་ཡིན་ནའི་མིན་ནའི། བླ་གཡུ་འདིའི་ཨོའོ་ནང་ལོགས་ཡ་སྲི་ཤིང་གྱི་སྐུད་པ་འདི་རྒྱུ་ཐུབ་པ་རེད་ཟེར། ད་འདུག་ཟེར་རྒྱུ་ཐུབ་བྱས་ཨ་ནི་ད། ཨོའོ། བཙུན་མོ། མནའ་མ་བསུ་མཁན་གཞན་དག་ཚོས་རྒྱུ་ཐུབ་མ་སོང་ཟེར། ད་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་བློན་པོ་ཚོས་རྒྱུ་ཐུབ་སོང་ཟེར། ང་ཚོ་ཡིན་ན་བློ་རིག་ཡིན་ན་ད་འགའ་ཙེ༼ཙམ་༽རྣོ་པོ་མི་འདུག་གས་༼གམ་༽ཟེར་དུས་ཙམ་ནས། ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཡང་ཨོང་། ག་རེ་ཟགས། ད་འདི་རེད། དངོས་གནས་བྱས་ན། ཨོང་འདི་བློ་རིག་རྣོ་བ་འདིར་བསྟེར་གྱི་ཡིན་ཟེར། འདུག་ཟེར་གསུངས་པ་རེད་དེ་ལའི། ད་བོད་ཀྱི་བློན་པོ་ཚོའི། ཨོའོ། བློ་རིག་འདི། ཨོང་།  ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། བཙུན་མོ་བསུ་མཁན་གཞན་དག་ལས་བློ་རིག་རྣོ་བ་ཡོད་ནའི། ཡང་འདི། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་དེ་འདྲས་ཟེར་བསྟེར་ཡས་འདི་ཞལ་བཞེས་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར།

zer srol o'o kha shas 'dra mi 'dra kha shas 'dug ga/_gang ltar ga re yin na'i min na'i/_bla g.yu 'di'i o'o nang logs ya sri shing gyi skud pa 'di rgyu thub pa red zer/_da 'dug zer rgyu thub byas a ni da/_o'o/_btsun mo/_mna' ma bsu mkhan gzhan dag tshos rgyu thub ma song zer/_da nga tsho bod kyi blon po tshos rgyu thub song zer/_nga tsho yin na blo rig yin na da 'ga' tse(tsam )rno po mi 'dug gas (gam )zer dus tsam nas/_a ni ga re red zer na/_yang ong /_ga re zags/_da 'di red/_dngos gnas byas na/_ong 'di blo rig rno ba 'dir bster gyi yin zer/_'dug zer gsungs pa red de la'i/_da bod kyi blon po tsho'i/_o'o/_blo rig 'di/_ong /__ga re zer dgos red/_btsun mo bsu mkhan gzhan dag las blo rig rno ba yod na'i/_yang 'di/_rgya bza' kong jo de 'dras zer bster yas 'di zhal bzhes yo'o ma red zer/

So, apparently there are a few accounts [of this event.] In any case, [the Tibetan ministers] were able to put the string through the hole. Because they were able to put the string through the hole, they said this: other people who are here to invite the princess could not put the string through the hole; we, the Tibetan ministers, were able to do this. So, aren't we more intelligent? Well, even though [the emperor] said that he would give [the princess] to the most intelligent one, but [he] did not accept to give her away like this despite the fact that the Tibetan ministers were more intelligent than other envoys who were there to invite the princess.

མནའ་མར་གནང་ཡས་ཞལ་བཞེས་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར། ཡང་ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཐེངས་གཉིས་པ་ཡིན་ན་ད་འགྲན་བསྡུར་མང་པོ་ཞིག་བྱས་པ་རེད་ཟེར། ད་དེའི་ནང་ལ་ཡིན་ན་ན་ཅིག་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་། བྱ་ཡོའོ་རེད་པཱ་ལགས། བྱ། ཨ་ནི། བྱ་ཡིན་ན་མ་བུ་དབྱེ་བ་ཕྱེ་ཡས། བྱ་ཡིན་ན་མ་བརྒྱ་དང་། ཨོའོ། བུ་བརྒྱ། ད་བྱ་ཡིན་ན་ཅིག་གི་ཨོའོ་དེ་རེད་པཱ། ད་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། བྱ་ཨ་མ་དང་བྱ་ཕྲུག་ཡིན་ན་དབྱེ་བ་ཕྱེ་ཡས། ཨོང་དེ་འདྲས་བྱས། ཡང་དེ་ནས་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཤིང་རྦད་དེ་ལྡུམ་ལྡུམ་དེ་འདྲས་ཀྱི་རྩ་དང་རྩེ་ཡིན་ན་དབྱེ་བ་ཕྱེ་ཡས། ད་དེ་འདྲས་ཀྱི་གང་བྱས། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོའོ་བློ་རིག་བསྡུར་ཡས་མང་པོ་ཅིག་བྱས་པ་རེད་པཱ། ད་དེ་ཚོ་གང་གའི་ནང་ལ་ཡ་ཨ་ནི། ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཨོང་། ག་དུས་ཡིན་ནའི། བོད་ཀྱི་བློན་པོ་ཚོ་ཡིན་ན་ཨ་ནི་མནའ་མ། ད་བོད་ཀྱི་བློན་པོ་ཚོ་ཡིན་ན་ཡུལ་གཞན་དག་གི་མནའ་མ་བསུ་མཁན་ཚོ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱས། ཕོ་ཉ་གཞན་དག་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ། རྒྱལ་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

mna' mar gnang yas zhal bzhes yo'o ma red zer/_yang ga re byas pa red zer na/_thengs gnyis pa yin na da 'gran bsdur mang po zhig byas pa red zer/_da de'i nang la yin na na cig ga re red zer na/_ong /_bya yo'o red pA lags/_bya/_a ni/_bya yin na ma bu dbye ba phye yas/_bya yin na ma brgya dang /_o'o/_bu brgya/_da bya yin na cig gi o'o de red pA/_da 'di ga re zer dgos red/_bya a ma dang bya phrug yin na dbye ba phye yas/_ong de 'dras byas/_yang de nas ga re red zer na/_shing rbad de ldum ldum de 'dras kyi rtsa dang rtse yin na dbye ba phye yas/_da de 'dras kyi gang byas/_ga re zer dgos red/_o'o blo rig bsdur yas mang po cig byas pa red pA/_da de tsho gang ga'i nang la ya a ni/_ga re byas pa red zer na/_ong /_ga dus yin na'i/_bod kyi blon po tsho yin na a ni mna' ma/_da bod kyi blon po tsho yin na yul gzhan dag gi mna' ma bsu mkhan tsho las rnam par rgyal byas/_pho nya gzhan dag las rnam par rgyal/_rgyal yo'o red zer/

[The emperor] did not accept to give [the princess]. In the second round, [the contestants] participated in several competitions. For instance, one [competition] was distinguishing 100 mother birds from 100 baby-boy birds. This [competition] was for distinguishing mother birds from baby birds. And [there was the competition] for distinguishing the tip of a stick from the bottom of a stick. So, in brief there were many [games made] for the intelligence competition. In all these [competitions] the Tibetan ministers remained triumphant over other envoys, who came to invite the princess.

ད་དུང་དེའི་ནང་ལ་ཡ་གཅིག་འདུག་ག ད་ཅིག་བློ་རིག། ཨོའོ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨོའོ་བསྡུར་ཡས་ནང་ལོགས་ལ་ཡ་གཅིག་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། དེ་འདྲས་གཅིག་འདུག་ག་ལགས། ཨོང་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། མི་རེ་རེར་ཡ་ད་དུང་ག་རེ་སྤྲད་པ་རེད་ཟེར་ན། གཅིག་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཉིན་མ་གཅིག་ཁོང་ཚོས་དེ་འདྲས་བྱས་པ་རེད་ཟེར། མི་རེ་རེར་ཡ་ལུག་ཤ། ལུག་ཤ་བུབ་རེ་རེ་སྤྲད་བྱས་ཡིན་ན། ཨ་ནི་པགས་པ་འདི། ཨོང་། པགས་པ་མཉེས་ཟིན་པ་བྱས། པགས་པ་མཉེས་ཚར་པ། ཤ་བཟས་ཚར་པ། ད་དུང་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཆང་བན་རེ་རེ་བཏུང་དགོས་རེད་ཟེར། འདུག་ཟེར་ལབ་པ་རེད་ཟེར།

da dung de'i nang la ya gcig 'dug ga_da cig blo rig/_o'o ga re zer dgos red/_o'o bsdur yas nang logs la ya gcig ga re red zer na/_de 'dras gcig 'dug ga lags/_ong ga re red zer na/_mi re rer ya da dung ga re sprad pa red zer na/_gcig ga re red zer na/_nyin ma gcig khong tshos de 'dras byas pa red zer/_mi re rer ya lug sha/_lug sha bub re re sprad byas yin na/_a ni pags pa 'di/_ong /_pags pa mnyes zin pa byas/_pags pa mnyes tshar pa/_sha bzas tshar pa/_da dung yin na ga re red zer na/_chang ban re re btung dgos red zer/_'dug zer lab pa red zer/

There was another intelligence competition in which each contestant was given a whole lamb one day. And they were told to make the [lamb] skin completely smooth, eat the whole meat, and drink a pitcher of chang [Tibetan beer].

ཨ་ནི་ད་དུང་ཡིན་ན་དེ་གས་འདི། ཆང་དེ་གས་བཏུང་ནས་ཡིན་ན་ར་མ་བཟི་པ། ཆང་བན་རེ་རེ་བཏུང་། ར་མ་བཟི་པ་བྱེད་དགོས་རེད་ཟེར། ད་འདུག་ཟེར་བྱེད་དུས་ཙམ་ནས་ཨ་ནི། ཡུལ་གཞན་དག་གི་མནའ་མ། ད་ཡུལ་གཞན་དག་གི་ཕོ་ཉ་ཚོས་ག་རེ་བྱེད་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། ཆང་ཁ་མེད་སྣ་མེད་བཏུང་། ཨ་ནི་སྔོན་ལ་ཡ་ཤ་ཁ་མེད་སྣ་མེད་བཟས། དེ་ནས་ག་རེ། ཆང་འདི་ཡིན་ན་ཁ་མེད་སྣ་མེད་བཏུང་། ཨ་ནི་ཚང་མ་ར་བཟི་བསྡད། ཨ་ནི་ཤ་དེའང་བཟས་མ་ཚར་པ་བྱས། པགས་པ་མཉེས་མ་ཚར་པའི་གོང་ལ་ཡ་མི་ཚང་མ་ར་བཟི་བྱས་བསྡད་པ་རེད་ཟེར། མགར་སྟོང་བཙན་ཁོང་རང་གི་ག་རེ་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཨ་ནི་ཁོང་རང་གི་ག་རེ་བྱས་པ་རེད། སྔོན་ལ་ཡ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཚང་མ་ལོག། བོད་ཀྱི་ཕོ་ཉ་ཚང་མ་དེ་ནས་མར་བྱས་བྱས་ཚང་མ་བང་སྒྲིག་བྱས་འདུག་ཟེར་བསྡད།

a ni da dung yin na de gas 'di/_chang de gas btung nas yin na ra ma bzi pa/_chang ban re re btung /_ra ma bzi pa byed dgos red zer/_da 'dug zer byed dus tsam nas a ni/_yul gzhan dag gi mna' ma/_da yul gzhan dag gi pho nya tshos ga re byed kyi yo'o red zer na/_chang kha med sna med btung /_a ni sngon la ya sha kha med sna med bzas/_de nas ga re/_chang 'di yin na kha med sna med btung /_a ni tshang ma ra bzi bsdad/_a ni sha de'ang bzas ma tshar pa byas/_pags pa mnyes ma tshar pa'i gong la ya mi tshang ma ra bzi byas bsdad pa red zer/_mgar stong btsan khong rang gi ga re byas pa red zer na/_a ni khong rang gi ga re byas pa red/_sngon la ya yin na/_a ni tshang ma log/_bod kyi pho nya tshang ma de nas mar byas byas tshang ma bang sgrig byas 'dug zer bsdad/

And [they] were not supposed to get drunk after drinking a pitcher of chang. So, because of these [rules] what other envoys who came to invite the princess did was they drank a lot of chang and ate a lot of meat before that. [Because they] drank a lot, they got drunk. Because of this they could not finish the meat also. So, they were all drunk even before they managed to make the skin completely smooth. What Gar Tongtsen did was he made all the Tibetan envoys sit in a row like this.

འབངས་༼རུ༽སྒྲིག་བྱས་བསྡད་ནས་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཤ་དེ་ནས་ཏི་ག་ཆུང་ཆུང་ཆུང་ཆུང་དེ་འདྲས་གཏུབ་བྱས་ཡིན་ན། ཤ་ལ་ཡ་ཚྭ་རྨོག། ཚྭ་རེ་རེ་རྨོག་བྱས་འདུག་ཟེར། ཚྭ་རྨོག་དུས་ཙམ་ནས། ཚང་མ་ཁ་སྐོམ་གྱི་རེད་པཱ་ལགས། ཁ་སྐོམ་ཙང་ཨ་ནི་ཆང་བཏུང་། ཆང་འདི་ཧོབ་སྟེ་ག་ལ་མང་པོ་མ་བཏུང་བྱས། ཨ་ནི་ཆང་གི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ང་རང་ཚོའི་ཆང་ཕོར་ཆུང་ཆུང་ནང་ལོགས་ལ་ཡ། ཨ་ནི་ཆང་། ཆང་འདི་ཧུབ་གང་བཏུང་། ཨ་ནི་གཅིག་གིས་བཏུང་ཚར་པ་ད་ཡང་དེ་འདུག་ཟེར། ཡང་གཤམ་ལ་ཡང་གང་བྱས་གྲལ་གྱི་མགོ་ནས་གྲལ་གཞུག་བར་དུ་། གྲལ་གྱི་གཞུག་བར་དུ་ཡ། ཨོའོ་ཤ་ཏི་ཀ་རེ་རེ་བྱས། ཨ་ནི་ཆང་ཁ་གང་གང་བཏུང་། ཨ་ནི་དེ་ནས་ཡིན་ན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། གྲལ་གྱི་མགོ་དེ་ནས་བྱས་བྱས། ཨ་ནི་དེའི། ལུག་ལྤགས་མཉེས་ནས། ལུག་ལྤགས་དེ་ཡིན་ན་གྲལ་གྱི་མགོ་ནས་ཏིག་ཙེ་༼ཙམ༽མཉེས་ཙེ་བྱས་འདུག་ཟེར་མཉེས་ཙམ་བྱས།

'bangs (ru)sgrig byas bsdad nas ga re red zer na/_sha de nas ti ga chung chung chung chung de 'dras gtub byas yin na/_sha la ya tshwa rmog/_tshwa re re rmog byas 'dug zer/_tshwa rmog dus tsam nas/_tshang ma kha skom gyi red pA lags/_kha skom tsang a ni chang btung /_chang 'di hob ste ga la mang po ma btung byas/_a ni chang gi ga re zer dgos red/_nga rang tsho'i chang phor chung chung nang logs la ya/_a ni chang /_chang 'di hub gang btung /_a ni gcig gis btung tshar pa da yang de 'dug zer/_yang gsham la yang gang byas gral gyi mgo nas gral gzhug bar du /_gral gyi gzhug bar du ya/_o'o sha ti ka re re byas/_a ni chang kha gang gang btung /_a ni de nas yin na ga re red zer na/_gral gyi mgo de nas byas byas/_a ni de'i/_lug lpags mnyes nas/_lug lpags de yin na gral gyi mgo nas tig tse (tsam)mnyes tse byas 'dug zer mnyes tsam byas/

The reason why they sat in a row was because [they] cut a small piece of meat and dipped it in salt. When you [eat something that has been] dipped in salt, [you become] thirsty. So they all became thirsty and drank chang. They did not drink a lot of chang on one drink, rather they drank in a small chang glass by small sips. So, when one person was done with the drinking, he would give a cupful of chang to the next person. This was repeated from the first one in the row to the last one in the row. Each one of them starting from the first person in the row upto the last person in the row ate a small piece of meat, drank a small cupful of chang, and made the sheep-skin smooth. Each one of them starting from the first person in the row smoothen up the sheep-skin a little bit

ཨ་ནི་གཤམ་ནས་ཨོའོ་ད་ཚང་མ་ལོག་གིས། མི། ཚང་མ་ལོག་གིས་རེ་རེ་བྱས་འདུག་ཟེར་མཉེས་ཚར་དུས། གྲལ་མགོ་ནས་གྲལ་གཞུག་དེར་སླེབས་དུས་ཙམ་ནས། ཨ་ནི་ཨོང་དེ་གས་འདི། ལུག་གི་ལུག་ལྤགས་ཡོའོ་རེད་པཱ་ལགས། ལུག་ལྤགས་འདི་གས་འདི་མཉེས་ཚར་པ་བྱས། ཨ་ནི་ཤ་དེའང་བཟས་པ་བྱས། ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཆང་འདི་ག་ལེར་ག་ལེར་བཏུང་། ཤ་འདི་ག་ལེར་ག་ལེར་ཤ་ཆུང་ཆུང་བཟས་པ་རེད་པཱ། ཤ་ཆུང་ཆུང་བཟས་ནས་ཨ་ནི་ཚྭ་ཡོད་ཙང་། ཁ་སྐོམ་པ་རེད་པཱ་ལགས། ཨ་ནི་ཆང་འདི་ཨོང་བཏུང་། ཆང་འདི་ཡིན་ན་ག་ལེར་ག་ལེར་འདུག་ཟེར་བཏུང་ཙང་། ཨ་ནི་ཨོང་། མི་ཡའི་ར་མ་བཟི་པ་བྱས། ཤ་ཡའི་བཟས་ཚར་པ་བྱས། པགས་པ་ཡའི་མཉེས་ཚར་པ་བྱས། ཨ་ནི་ད་འདུག་ཟེར་བྱས་པ་རེད་ཟེར།

a ni gsham nas o'o da tshang ma log gis/_mi/_tshang ma log gis re re byas 'dug zer mnyes tshar dus/_gral mgo nas gral gzhug der slebs dus tsam nas/_a ni ong de gas 'di/_lug gi lug lpags yo'o red pA lags/_lug lpags 'di gas 'di mnyes tshar pa byas/_a ni sha de'ang bzas pa byas/_a ni ga re red zer na/_chang 'di ga ler ga ler btung /_sha 'di ga ler ga ler sha chung chung bzas pa red pA/_sha chung chung bzas nas a ni tshwa yod tsang /_kha skom pa red pA lags/_a ni chang 'di ong btung /_chang 'di yin na ga ler ga ler 'dug zer btung tsang /_a ni ong /_mi ya'i ra ma bzi pa byas/_sha ya'i bzas tshar pa byas/_pags pa ya'i mnyes tshar pa byas/_a ni da 'dug zer byas pa red zer/

and by the time it reached the last person in the row or by the time everybody in the row was done with the smoothing task, the sheep-skin was made completely smooth and the meat was all eaten. So, they drank chang slowly and ate small pieces of meat. Since they ate small pieces of meat, they became thirsty because [they] had salt [on them]. And they had chang. Since they drank chang slowly, they did not get drunk, and they ate all the meat and manage to make the sheep-skin smooth. This is how they did it.