ལྟ་དང་པོ་ང་ཚོ་འོ་ལྷ་ཀླུ་བཙན་ཁང་ཟེར་ཡག་དེ་འདི་རེད། དང་པོའི་ཡོང་ཐབས་བྱས་པ་ཡིན་ན། དང་པོ་དང་པོ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ལྷ་ཀླུའི་བཙན་ཁང་མ་རེད་ཟེར། ལྷ་ཀླུའི་དཀོན་མཆོག་ཕེབས་ཀྱི་ཡོག་རེད་ཟེར།

From what I had heard, in the beginning, we don’t have the Lhalu Tsenkhang as we know it today. Instead, one Lhalu god visits the area.

ལྟ་འདི་ང་ཚོའི་གོང་མ་དེ་ཚོ་འདི་ཡིན་པ་འདྲ་ལྷ་ཀླུའི་འདམ་སྲུང་བའི་ཁོངས། འདམ་ར་སྲུང་བྱས། དང་པོ་བྱས་ན་ཁང་པ་ཆེན་པོ་འདི་མེད་པ་འདི་འདྲས་རེད།

Our forefathers were members of the group who looked after the marshy land. And in the beginning, we don’t have this current big house.

འདི་ནས་ཨཱ་ནི་འོ་འདི་བྱས་ནས་ལྷ་ཀླུའི་འདམ་སྲུང་འདི་འོ་ད་ག་རང་བྱས། ལྟ་འདམ་ར་སྲུང་མཁན་འདི།

What is certain is that our family guarded the marshy land.

ལྟ་འདི་ནས་འོ་གཞུག་གུ་ཡ་ཨཱ་ནི་ང་ཚོ་འོ་རི་ཁྲོད་བཞེངས་གནང་མཁན་གྱིས་སྐུ་རྟེན་ཤཱཀྱ་ཡར་འཕེལ་ལགས་ཞུ་མཁན་ཞིག་ཡོད་རེད། དེས་རི་ཁྲོད་འདི་བཞེངས་གནང་།

Later, there was one person called Shaky Yarpel. He served as a medium for trance and also built the Lhalu Hermitage.

དེ་ནས་ང་ཚོའི་རི་ཁྲོད་བཞེངས་པའི་གཞུག་གུ་འདའི་ང་ཚོའི་ཁང་པ་འདི་བསྐྱོན། འདི་འདྲས་གནང་པ་རེད། ཨཱ་ནི་འདི་ནས་ལྷ་ཀླུ་འོ་ད་ལྟ་རྒྱལ་པོ་གླང་དར་མའི་དུས་ཚོད་ལ་འདི་བྱས་པ་རེད། གང་ཟེར།

After he completed the Hermitage, our house was built. During the reign of the king Lang Darma,

པ་རི་ཐོག་བཙན་ཞུ་མཁན་དེ་བྲག་ཡེར་པ་ནས་ནས་མར་ཕེབས། ང་ཚོར་ལྷ་ཕེབས་ཡག་དེ། བྲག་ཡེར་པ་ནས་མར་ཕེབས་བྱས་ཨཱ་ནི་ང་ཚོའི་པ་ལགས་ལ་ལྷ་ཕེབས་པ་རེད་གསུང་གི་ཡོག་རེད།

someone called Pari Toktsen descended from Drak Yerba. Much later, my father became a medium for the god when a trance was performed. That is what I had heard.

ཨཱ་ནི་འོ་ཁང་པ་དེ་ལྟ་འོ་ང་ཚོའི་རྒྱུད་པ་དེ་དེ་རེད། འོ་ད་ལྟ་སྐུ་རྟེན་ཤཱཀྱ་ཡར་འཕེལ་ལགས་ཟེར་སྔས་མ་གནས་ཆུང་གི་ཆོས་སྐྱོང་ཕེབས་གནང་མཁན། བླ་མའི་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སྐྱོང་ཕེབས་ཨེ་འདྲས་སེ་གནང་པ་རེད། གསུངས་ཀྱི་འདུག་ལྟ།

Our lineage was related to the medium, Shaky Yarpel, who was also a monk from the Néchung monastery. He served both as high lama as well as a medium.

འོ་ཨཱ་ནི་དེ་ནས་འོ་དེ་བཞེངས་གནང་ནས་རི་ཁྲོད་ཀྱི་ལྷག་མ་དེ་ང་ཚོའི་ཁང་པ་འདི་བསྐྱོན་པ་རེད། ལྟ་ང་ཚོ་སྤུན་སྐྱ་འགྲོ་གི་ཡོག་རེད། འདུག་སེ་རེད། རྒྱུད་པ་ར་དེ།

After he built the hermitage, our house was built with the remaining materials from the construction. And he is our relative.

ལྟ་དེ་ནས་ལྷ་དེ་ཕེབས། གཞུག་གུར་ཕ་ཚ་བུ་རྒྱུད་ཟེར་ཡག་བྱས་ཡོག་རེད་པ། སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་སྒང་ལ།

Later, our family became the provider of the medium, and it became a hereditary tradition. That was during the old society.

དེ་འདྲས་སེ་ཡིན་དུས་སྒང་ལ་ཨཱ་ནི་འོ་ང་ཚོའི་དང་པོ་པ་ལགས་ལ་ཕེབས། དེ་ནས་པ་ལགས་གཤགས་ནས་ངའི་ཨ་ཅ་ལགས་འདའི་ཕེབས་གནང་པ་རེད། འོ་འདུག་སེ་རེད།

My father became the first medium for the god. After he passed away, my elder sister filled in. So it was like that.

ལྷ་ང་ཚོ་འོ་ལྷ་ཀླུའི་འདམ་སྲུང་བ་ཡིན་པ་ལ་མི་ཚང་འདིའི་མིང་ལ་ལྷ་ཀླུང་འོ་འདི་ཟེར་གྱི་ཡོག་རེད། པ་རི་ཐོག་བཙན་ཟེར་གྱི་ཡོག་རེད།

Our family was the guardian of Lhalu marsh. And Pari Toktsen is our family name.

ལྷ་ཀླུའི་བཙན་ཁང་ཟེར་གྱི་ཡོག་རེད་ལ་པ་རི་ཐོག་བཙན་ཡང་ཟེར་གྱི་ཡོག་རེད། ལྟ་ལྷ་ཀླུའི་བཙན་ཁང་དེ་བསྐྱོན་རོགས་གནང་། བྱས་ནས་ཏིག་ཙམ་ཡང་པ་རི་འདི་ཡེ་པར་པ་རི་མང་པོ་ཡོག་རེད།

It is also called Lhalu Tsenkhag. He (Shaky Yarpel) helped us to build this house. Around that area, there are many names start with the Pari.

འོ་རེད་རེད།

You are right.

འོ་འདུག་སེ་རེད། གཅིག་ནས། འོ་ལྟ་གཞུག་གུའི་དུས་ཚོད་འདའི་ཡང་ཨ་ཅག་ལགས་ལ་སྐུ་རྟེན་ཕེབས་པ་རེད། ལགས་འོ་འདི་འདྲས་ཤིག་རེད།

That is one thing. Later, my sister became a medium of the protector when a trance was performed. In brief, it is like that.

ཨཱ་ནི་ལྷ་ཀླུ་འདམ་སྲུང་ཞུ་ཡག་འདའི་ད་ག་ང་ཚོའི་ཁྲིམས་གཅིག་མི་གཅིག་གིས་འཁྱེར་དགོས་ཀྱི་རེད། ཞོལ་པ་ལས་ཁུངས་ལ་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་རེད།

The reason why our family is called the guardian of Lhalu marsh is that one person from our household needs to enforce the law. For that responsibility, you had to report to the Zhölpa office.

ཨ་ལས།

I see.

འདའི་ཡ་ཁྲིམས་པ་ཞིག་ཁྲིམས་འཚོགས་གནང་གི་རེད་པ། དེང་སང་ཁྲིམས་རྭ་འཚོག་དུས་སྒང་ལ། རྒྱག་པ་ཁྲ་ཁྲ་ཞིག་འཁྱེར་བྱས་ད་ལྟ་ང་ཚོའི་འདི་འཐད་ཀྱི་རེད། གཡོག་པོ་ཞིག་བཏན་གནང་གི་རེད།

At the office, a meeting would be held there. It is like a court session in the modern day. The person who guards the marsh would carry a stripped stick in hand while on duty. For that meeting, we would send one of our servants.

ལཱ་སེ།

I see.

གཡོག་པོ་པ་ལགས་གཅིག་ཡོག་རེད། ལྟ་པ་ལགས་ཀྱང་གཤགས་ཚར་སོང་ལ། ཁོ་རང་བུའང་མེད།

He passed away, and his son was also no longer with us.

ལཱ་སེ།

Okay.

འདི་འདྲས་ཤིག་ཡིན། ལྟ་དགོས་ཡོག་འོ་འདུག་སེ་རེད། ལྟ་གཙོ་བོ་དེ་ང་ཚོ་འོ་ལྷ་དེ་བསྟེན་ནས་ཨཱ་ནི་གནས་ཆུང་ནས་གསོལ་ཕོགས་འདི་ཞིག་ཡོག་རེད། སྐུ་ཞབས་གཅིག་གི་སྐུ་སྐལ། ང་ཚོར་ཡོག་རེད་ལྟ།

So it is like that. The main thing is that our family served the protector. For that reason, we used to receive an allowance from the Néchung, an amount equal to what a monk get from the monastery. That was there.

ལྷ་འདི་གནས་ཆུང་གི་འཁོར་ཡོད་ན་མེད་ན་དེ་རེད། ལྟ་ད་ལྟ་གནས་ཆུང་སྐུ་ཞབས་བགྲེས་པ་ཚོས་མཁྱེན་གྱི་རེད། ཆུང་བ་ཚོས་མཁྱེན་གྱི་མ་རེད།

The protector we served was one the most important companions of the Néchung oracle. Many senior monks at Néchung know that. However, young monks don’t know.

ལཱ་སེ།

Okay.

ལྟ་གནས་ཆུང་འོ་ལྷན་རྒྱས་སྒང་ག་སྲོག་བདག་ལ་གནས་ཆུང་གི་གྲྭ་མང་ག་ཚོད་ཡོག་རེད་ལྟ་ཕལ་ཆེར་བརྒྱ་དང་ལྷག་ཙམ་ཡོད་ཀྱི་རེད། ལྟ་འདི་ཞུ་ཡག་མི་འདུག

At the Néchung monastery, I think there were over a hundred monks and layperson. I don’t know precisely how many monks were there in those days.

ལགས་སོ།

Okay.

འདི་ཁོང་རྣམ་ཚོས་མཁྱེན་གྱི་རེད་པ།

Only they know. Right?

ལགས་རེད།

Right.

འོ་འདི་སྲོག་བདག་དེ་ང་ཚོའི་ལྷ་འདི་ཐོག་བཙན་དེ་རེད།

Our family god is Toktsen.

ལགས་སོ།

Okay.

པ་རི་ཐོག་བཙན་ཟེར་ཡག ཟེར་མཁན་དེ་ལྷ་ཀླུའི་བཙན་ཁང་ཡང་ཟེར་གྱི་རེད།

And the household name is Lhalu Tsenkhang, the residence of the Pari Toktsen.

ལགས་སོ།

Okay.

ལྟ་པ་རི་ཐོག་བཙན་གསུང་ནའི་ཏིག་ཙམ་བརྗོད་གཙང་བ་ར་ཅིག་ཡོག་རེད།

I think it is more accurate if we use the family name Pari Toktsen.

ལགས་སོ།

I see.

འོ་འདི་འདྲས་རེད། ལྟ་ང་ཚོ་ལོ་རྒྱས་ར་དེ།

So that's our family history.

ལྟ་དེ་ནས་ཨཱ་ནི་རབས་བགྲེས་པ་གཤགས་ཚར་དུས་གཞུག་གུ་འདའི་ང་རང་མ་གཏོགས་མེད།

As the senior generation from our family passed away, I am the only elder left in this family.

ལགས་སོ།

Okay.

འདི་འདྲས་ཤིག་ཡིན།

It's like that.

ལགས་སོ།

Okay.

ཨཱ་ནི་ལྟ་འདི་འོ་ང་རའི་ལོ་བྱས་ན་ད་ལོ་༥༧ལ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད།

This year I turned 57.

ལགས་སོ།

Okay.

འོ་མིང་ལ་ཚེ་དབང་པདྨ་ཟེར་གྱི་ཡོད།

My name is Tséwang Pema.

ཚེ་དབང་པདྨ།

Tséwang Pema?

ལགས་འོང་།

Yes.

ལགས་སོ།

Okay.

འོ་འདི་འདྲས་ཡིན།

It's like that.

ལགས་སོ།

Okay.

ལྟ་འདམ་ར་འདི་ལ་ཡ་གཞུང་རང་གི་འདམ་ར་རེད་ལྟ་འདི།

The marshland was owned by the government (former Tibetan government).

ལགས་སོ།

Okay.

བར་ཙམ་ལགས་ཀྱི་འདམ་ར་མ་རེད་ལྟ། འདིའི་གཞུག་འདམ་རའི་སྐོར་དེ་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་སྒང་ལ་སྡེ་པ་གཞུང་གིས་བང་མཛོད་ཀྱི་ཕྱི་མ་ཡིན་གསུང་གི་ཡོག་རེད། ཆིབས་བྱེད་ཀྱི་ཆིབས་པ་གསོ་ཡག་གི་ཆེད་དུ་རེད་འདའི། ཡིན་ནའི་ཆིབས་རྟའི་ཆིབས་པ་ཞེ་པོ་རྔ་གནང་གི་མ་རེད།

Nobody in between can't claim it. During the old society, it was called the outer treasury of the Tibetan Government. The land was used as feeding ground the official horses. However, not much fodder was collected from the marsh.

ལགས་སོ།

I see.

འོ་འདི་འདྲས་རེད། ལྟ་སྡེ་པ་གཞུང་གི་བང་མཛོད་ཕྱི་མ་དེ་འོ་འདི་ལྟ་འདི་རེད།

It's like that. It is the outer treasury of the former Tibetan Government.

ལགས་སོ།

Okay.

འདམ་ར་འདི། ལྟ་འདམ་ར་འདི་མི་གང་མིན་ཚད་ཡིན་ཟེར་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་སྒང་ནས་གསུང་གི་ཡོག་རེད། ལྟ་ང་ཚོ་སེམས་ཅན་ཞེ་ཏག་ལས་སླ་པོར་གློད་ཆོག་གི་མ་རེད། སོ་སོའི་ཁའི་མདུན་དེ་བར་ན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོག་རེད།

This marsh was highly valued during the old society. It was tough to let our animal graze on the land. Besides, there were other meadows right in front of your eyes for grazing purposes.

རེད་པ།

You are right.

དེ་ཚོར་གློད་པ་མ་གཞི་འདམ་རའི་དཀྱིལ་ལ་ཁྱོན་ནས་སེམས་ཅན་གཅས་བཏང་གནང་གི་མ་རེད།

So generally, no domestic animals were permitted on the middle of the marsh.

ལགས་སོ།

Okay.

འདི་ག་རེ་ཡིན་ཟེར་ན་དེ་སང་ཁོང་རྣམ་ཚོ་ནང་བཞིན་བྱས་སྐོར་ར་བསྐྱོན་ནས་འཐད་ཀྱི་རེད། རྩ་གཉེར་ཟེར་གྱི་རེད།

There was one person called tsanyer (fodder manager), who would closely guard the area.

ལགས་སོ།

Okay.

རྩའི་གཉེར་པ་ཟེར་གྱི་རེད་པ།

It is called the fodder manager. Right?

རེད། རེད།

Right.

ལྟ་རྩ་གཉེར་ཟེར་དུས་རྩའི་གཉེར་པ་རེད་པ།

So the term tsanyer means fodder manager.

ལགས་རེད།

Right.

འོ་འདི་འདྲས་རེད། ལྟ་ང་རའི།

It's like that.

རྩ་གཉེར་གཉིས་མེད་འགྲོ།

I guess there must be at least two fodder mangers?

འོ་ལྟ་རྩ་གཉེར་ལའི་ལྟ་དེང་སང་ནང་བཞིན་རེད། སྐོར་ར་བསྐྱོན་མཁན་ཞིག་དང་ཡང་སྒང་ལ་ཕར་ཆིབས་དཔོན་བྱས་བཞུགས་མཁན་ཞིག་ཡོད་ཀྱི་རེད་པ། ལྟ་ནོར་བུ་གླིང་ཁའི་ནང་ལ།

I think the tsanyers perform their duties like nowadays. One person would do the field work of guarding the marsh, while another person would sit in the office in Norbu Lingkha.

ཨང་ལས་ལས།

I see.

ཡོག་རེད། ལྟ་ཁོང་རྣམ་ཚོ་རབ་འབྲིང་ཡོག་རེད་པ།

I am sure about it because they got different rankings.

ལགས་རེད།

Right.

ལྟ་རྩ་གཉེར་ཁག་ཅིག་འཇག་ར་གཡས་གཡོན་ནས་གཞུག་ས་དེ་འཇག་ར་གཡས་གཡོན་ལ་ཡོག་རེད།

Some of the of tsanyers had their residences in the Jakra area.

འཇག་ར་ལ་བཞུགས་ཀྱི་ཡོད་རེད་པས།

They lived in Jakra?

འཇག་ར་གཡས་གཡོན་འདི་པ་ནས་རེད། ཁག་ཅིག་ཡོག་རེད། ལྟ་གང་ས་གང་ནས་མི་བསྡུས་པ་རེད་པ།

They were from Jakra area. Some of them were from there because people were recruited from different parts.

རེད་རེད།

Right.

འོ་འདི་འདྲས་རེད།

It's like that.

ལགས་སོ།

Okay.

ལགས་འོང་ལྟ་འདི་འདྲས་ཤིག་མིན་འགྲོ། ཞུ་ཡག་འདི་འདྲས་ར་ཅིག་ཡིན།

I think that's all I know about this.

ཨཱ་ནི་ཁྱེད་རང་ཚོ་སྔོན་མ་འདམ་སྲུང་རེད་པ།

Were you a guardian of the marsh in the old days?

ང་ཚོ་འདམ་སྲུང་ལྟ་ཚོད་ར་ཅིག་རེད། ལྟ་འདའི་ད་གའི་ཁང་པ་འདི་འདའི་གནས་པ་རེད་པ། ཨཱ་ནི་ཁྲིམས་དེ་འཁྱེར་ཀ་ལྷ་ཀླུ་འདམ་སྲུང་ཡོག་རེད། སྔས་མ་ལྟ་འདི་ལྟ་ང་ཚོའི་ཕ་མའི་དུས་ཀྱི་གཅིག་ཡོག་རེད་པ། འོ་འདི་ཡང་རྒན་ལགས་ལ་ཞུ་རྒྱུར་ཡ་འཚོ་བ་འདི་སྐྱོ་པོ་ར་ཅིག་རེད་ཤག

Our family was considered as the guardian of the marsh because this house is in the area. However, there was one person during the time of my parents who was specifically assigned to guard the marshy land. To tell you one thing, his family was very poor.

ལགས་སོ།

I see.

འདམ་ར་སྲུང་མཁན་དེ།

The one who guarded the marsh.

ལྟ་འདི་ཁང་པ་འདི་འདའི་མ་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག་ག ཕར་ཕྱོགས་ངོས་ལྟ་དམག་སྒར་འདིའི་ནང་འདའི་ཡོག་རེད་ལྟ།

And I heard that person’s house was not here. It was once inside the current military camp on the other side.

ཨང་ལས།

I see.

ལགས་འོང་ལྟ་འདི་ནས་འདའི་ཚབ་འདི་ང་ཚོའི་ཙུའུ་(གཡར་བ་)བཟོ་ལྟ་བྱས་བྱས། ཨཱ་ནི་ང་ཚོ་ཡང་སྐད་གྲགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་དེང་སང་ལྟ་གཅིག་པ་རེད། དེང་སང་གཅིག་གིས་གཅིག་གིས་ཡར་སྤུན་སྐྱ་ར་ཅིག་མཐོ་པོ་ར་ཅིག་ཡོད་ན་འདུག་སེ་སླེབས་ཀྱི་འདུག་ག ལྟ་འདི་དང་ནང་བཞིན་རེད། ང་ཚོར་བརྒྱུད་པའི་བརྒྱུད་ཚང་དེ་ཆེན་པོ་ར་ཅིག་རེད་པ།

The place where we live now was like rented one at the time. Later, our household name grew in popularity. It’s like nowadays, if one of your relatives have a high official position, then the rest of the members also do well through this connection. And in those days, our family was quite powerful.

རེད་པ།

Right.

ཨཱ་ནི་ཁང་པ་འདི་འདུག་སེ་བརྒྱབ་པ་རེད།

So this house was built like this.

ལགས་སོ།

Okay.

གཞན་ཁང་པ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ལས་ཡོག་མ་རེད།

Before that, we had a small house.

ལགས་སོ།

Okay.

འདི་འདྲས་ཡིན།

It's like that.

ལགས་སོ།

Okay.

ལྟ་འདམ་ར་སྲུང་མཁན་འགན་འཁུར་གཅིག་ཡོག་རེད།

So guarding the marsh was one of our responsibilities.

ལགས་སོ།

Okay.

ཨཱ་ནི་གཉིས་ནས་ལྟ་ལྷ་འདི་སྐད་གྲགས་ཚ་ཤོས་རེད། ཆོས་སྐྱོང་གི་ཡོད་ན་མེད་ན། ལྟ་གཉིས་ཀྱི་ཚོད་ར་ཅིག་ཡོག་རེད།

Secondly, that protector deity we served was very popular. So those were our two main services.

ལགས་སོ།

Okay.

འདམ་ར་སྲུང་མཁན་གྱི་འགན་འཁུར་བྱས། འདམ་ར་སྲུང་མཁན་གསུངས་པ་མ་གཞི་ང་ཚོ་ཞེ་པོ་ལྟ་དགོས་ཀྱི་མ་རེད།

Even though our family was officially the guardian of the marsh, there wasn't much we really need to do in practice.

ལགས་སོ།

Okay.

འོ་ཁོང་རྣམ་ཚོ་རྩ་གཉེར་ཕེབས་ཀྱི་རེད་པ།

At the time, a fodder manager would pay a visit to us. Isn’t so?

ལགས་རེད།

Right.

རྩ་གཉེར་ཕེབས་དུས་སྣེ་ལེན་ར་ཞུས། གསོལ་ཇ་ཞུས། ཨཱ་ནི་ཡག་པོ་ལྟོས་ཨང་གསུངས་པ་མ་གཏོགས། ལྟ་ཁྲིམས་དེ་ཡང་ང་ཚོའི་ཞོལ་པ་ལས་ཁུངས་ཁོང་ཚོའི་ཁྲིམས་ཤིག་འཁྱེར་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་རེད།

When a fodder manager arrive, you had to receive them and serve tea for the official. And he would instruct us to guard the marsh well. Other than telling such things, he would say nothing else. All you had to do was to execute the law created by the Zhöl office.

ལགས་སོ།

Okay.

ཞོལ་པའི་འོག་འདའི་ཡིན་པ་འདྲ་ལྟ།

So I think our family was under the Zhöl office.

རེད། རེད།

Right. Right.

ལྟ་དེ་དུས་སྤུ་གུ་རེད་པ།

At that time, I was just a kid. Right?

འོ་རེད། རེད།

Yes. Yes.

ཤེས་ཀྱི་མ་རེད་པ།

So I don’t know the details.

གླིང་སྐོར་གྱི་འཁྲིད་འདི་གས་ཞོལ་གྱི།

How about the areas near the Lingkor?

ཨཱ་ནི་ཞོལ་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་འདྲ་ལྟ། ལྟ་དེ་དུས་ང་སྤུ་གུ་སོང་ཙང་ཆུང་ཆུང་སོང་ཙང་ཧ་ཞེ་པོ་གོ་གི་མིན་འདུག གསལ་པོ་ཞེ་དྲགས་མེད། ལྟ་ང་རས་ཤེས་པ་འདི་ནས་འོ་འདི་གས་ཡིན།

I think there were under Zhöl. At that time, I was just a small kid, so I don’t know much about these matters. I told you whatever I know.

ལགས་སོ།

Okay.

སྔོན་མ་འདམ་སྲུང་གཤོང་ཀ་ཟེར་ཡག་ཡོག་རེད་པས།

In the old days, there was something called Damsung Shongka. Is it true?

འདི་འདྲས་ཨ་ཡོད།

I don’t think such a thing was there.

ཨ་ལས།

I see.

འདི་སྒང་ལྷ་ཀླུ་རེད་པས། ལྷ་ཀླུའི་ཁོངས་རེད་པས།

Were you also part of Lhalu family?

འོ་ལྷ་ཀླུའི་ཁོངས་ལ་འགྲོ་གི་མ་རེད་ང་ཚོ། ལྟ་ང་ཚོའི་འདིའི་ཨ་མ་ལགས་སྐུ་མཆེད། ལྟ་ཨ་ཅག་ལགས་སྐུ་མཆེད་འདི་ལྷ་ཀླུའི་རྡི་རྡི་(བོད་སྐད་ནང་གཅུང་པོ་) ལྟ་དེང་སང་ཞུས་པ་ཡིན་ན་འོག་མ་རང།

We were not part of the Lhalu. My brother-in-law is Lhalu's didi (Ch. word for brother), or younger brother.

རེད།

Right.

ལྟ་ཁོང་རྣམ་ཚོས་མཁྱེན་གྱི་རེད། ཞལ་ཀྱོག་ཀྱོག་ཅིག་ཡོད་རེད། ལྟ་གཤགས་རེད་མ་གཞི་ད་ནིང་འདི་པ་གཤགས་པ་རེད། ཡོད་པ་རེད་པ།

They know that person, who had a minor facial distortion. He passed away last year.

ལགས་རེད།

Right.

ལྟ་ང་ཚོ་གཅིག་ནས་ཨ་ཅག་ལགས་ཡང་ལྕམ་ཐོབ་ཡག་དེ་འོ་འདུག་སེ་ཐོབ་པ་རེད་མ་གཞན་ལྕམ་གྱི་དགོས་པ་ཡོག་མ་རེད་ང་ཚོར། ལྟ་ཁོང་རང་གི་སྐུ་ཟླ་སོང་ཙང་ལྕམ་སྐུ་ཞབས་ཟེར་གྱི་ཡོག་རེད།

Through that relationship, my elder sister got the title of cham. Otherwise, it wasn't essential to us. Being his wife, they all address her as Cham Kushok (madam).

ལགས་སོ།

I see.

ལྟ་འདི་ལྷ་ཀླུ་ངོས་ཕྱོགས་སྐུ་མཆེད་འདི་སྐུ་ཟླ་སོང་ཙང་འདུག་སེ་ཐོབ་པ་རེད། ལྟ་༥༧ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་སྐུ་དྲག་གི་ཁོངས་ལ་ཞེ་པོ་འཐད་པ་རེད། ༥༧ལ་རྒྱ་ནག་ལ་ཁག་ཅིག་འཐད་སོང་ང།

My sister being the wife of Lhalu's relative, that was how she got that title. In 1957, she was one among the group made of aristocrats who visited China. I am sure you know about that visit. Right?

འོ་རེད་རེད།

Yes.

འདིའི་ཁོངས་ལ་ང་ཚོའི་ཨ་ཅག་ལགས་གཤགས་མཁན་འཐད་པ་རེད།

My late sister was in that group.

ལགས་སོ།

I see.

ལྟ་ཁོང་རྣམ་ཚོ་འོ་ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་སྐུ་དྲག་ཁག་ཅིག་གིས་མང་ཆས་ཀྱིས་མཁྱེན་གྱི་ཡོག་རེད། ལྟ་རྡོ་རྗེ་འཕགས་མོ་དང་། ད་ལྟ་ལྷ་ཀླུ་དང་། ཆ་པ་ཐ། ཆ་པ་ཐ་ཁོང་ཚོ་སྐུ་མཆེད་རེད་པ།

Most of the aristocrats, like Dorjé Pakmo, Lhalu, and Chapata know our family history very well. And they were relative of Chapata.

ཨ་ལས།

I see.

རེད། ཆ་པ་ཐ་དང་ལྷ་ཀླུ་ཁོང་རྣམ་ཚོ། འོ་ལྟ་ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་འདི་འདྲས་རེད། ལྟ་གཙོ་བོ་ང་ཚོ་ལྷ་འདི་རེད། གཙོ་བོ་ལྟ། ལྷ་འདྲེ་གདོན་བགེགས་གོ་དུས་འཇག་ར་ནང་ལ་ལྷ་འདྲེ་གདོན་བགེགས་ཀྱི་ཨཱ་ནི་འོ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད། ཆས་འདི་གས་གཡོགས་བྱས་འོ་འདུག་སེ་འཇག་ར་ནང་ལ་འདུག་སེ་འཁྲིད་གནང་པ་རེད།

That is right, Chapata and Lhalu are relative. Our history was like that. The main thing is that we have this protector deity. For that reason, she was made to wear the ritual costumes and paraded in Jakra (during the Cultural Revolution).

ཨཱ་ནི་ལྷ་གང་ག་ཐམས་ཅད་ལོག་འོ་འདི་འདྲས་རེད། ལྟ་གཙོ་བོ་ལྷ་དེའི་གོ་གནས་དེ་ཡོག་རེད་མ་གཏོགས་གཞན་དག་གོ་གནས་ག་གལ་ཡོག་མ་རེད།

All the mediums met with same fate. The main thing is that we had the title of the protector deity. Other than that, our family doesn't had any other official position.

ལྟ་འདི་གཙོ་བོ་གནས་ཆུང་ཆོས་སྐྱོང་གི་འཁོར་འདི་གཙོ་བོ་འདི་རེད་པ།

And the deity is the chief companion of the Néchung oracle.

རེད།

Right.

འོ་འདིས་རེད།

That's the reason.

སྔོན་མ་འདམ་སྲུང་ཁྱོན་བསྡོམས་ག་ཚོད་ཡོག་རེད།

In the old days, how many people were there who guard the marsh?

ལྟ་དེ་ནས་མར་ང་ཚོ་མ་གཞི་འདིའི་ཐོད་གོས་ཤར་བཙན་ཁང་ཟེར་མཁན་ཞིག་ཡོད་རེད། འདི་འདམ་སྲུང་ཡིན་ནམ་མིན་ནམ། འདི་སེ་རའི་ཁུངས་རེད།

From this region, we were the only household that guarded the marsh. Up there, there was another household called Göshar Tsenkhang. I don’t know whether they were the guardian of the marsh or not. That area was part of Séra.

ག་གི

Which one?

ཡར་ཙམ་འདའི་ཡོག་རེད། ཏང་ཤོའོ་(བོད་སྐད་ནང་ཏང་གི་སློབ་གྲྭ་)ནང་འདའི་ཁང་པ་དེ། ལྟ་ཁང་པ་འདི་ལྟ་གཏོར་བྱས་འདའི་ལྷ་ཕེབས་མཁན་རེད།

It was up there not far away from here. The house was there in the current Party School before it was destroyed. Their family member also served as a medium when a trance was performed.

ཨ་ལས།

I see.

ལྟ་འདི་ཁོ་རང་གི་འོ་ཕལ་ཆེར་འོ་ཨ་བ་དེ་ཚོ་ལྷ་ཀླུ་འདམ་ར་ཐོད་ཡ་གིར་ཡོག་རེད། སྦུད་པ་བཙོངས་ས་ཟེར་ཡག་འདའི།

I think the children from that house now live in the upper side of Lhulu area, near the blower shop.

ཨ་ལས། ལགས་སོ།

I see. Okay.

འོ་འདའི་ཡོག་རེད།

They live there.

ལགས་སོ།

Okay.

འདའི་བཞུགས་ཡོག་རེད་མ་རེད། ཁང་པ་ཁོ་ར་ང་ཚོ་ནང་བཞིན་བྱས་བསྡད་ཡོག་མ་རེད། རྦད་སྟོང་པ་རེད།

Their previous home didn't survive like that of ours. It's gone.

ལགས་སོ། འདའི་བརྒྱུད་ལ་ང་རྣམ་ཚོ་མ་གཏོགས་ཡོད་མ་རེད་པས།

Okay. Around this area, you are the only household?

ལྟ་འདིའི་བརྒྱུད་ལ་ལ་ང་ཚོ་མ་གཞན་ཡོད་མ་རེད། ང་ཚོའི་འདི་ཚུར་གནས་ཆུང་ལ་འཁེལ་གྱི་ཡོག་རེད། ལྟ་ཁོང་རྣམ་ཚོ་ཡར་འཐད་ཀྱི་ཡོད་ཡོག་རེད།

Ours is the only household. We are located on the Néchung side, they are on the upper side.

ལགས་སོ།

Okay.

སེ་ར་ངོས་ཕྱོགས། སེ་རྭ་ཚོགས་ཆེན་ཞལ་ངོ་དང་འབྲས་སྤུངས་ཚོགས་ཆེན་ཞལ་ངོ་སེ་པ་རི་ཁུལ་ཡ་གིར་ཡོག་རེད། ལྷ་གཉིས།

On the Séra side. They were once near the Séra Tsokchen Zhelngo and Drépung Tsokchen Zhelngo, the rock carving of two gods.

ལགས་སོ།

Okay.

འོ་འདུག་སེ་ཡར་བྱས་མར་བྱས་འདུག་སེ་རེད། ལྟ་སྔས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་འདྲས་རེད།

So that is how it is in the old days.

སྔས་མ་འདམ་སྲུང་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ག་རེ་ག་རེ་ཡོག་རེད།

What were the main duties of the marsh watchman in the old days?

འདམ་ར་ཀྲུང་(སྲུང་)རྒྱུ་མ་གཏོགས་ག་གལ་ལས་འགན་ཡོག་མ་རེད་པ། འདམ་ར་མི་ལྟ་ཙམ་མ་གཞི་འདི་འདྲས་ཀྱི་གཞི་ལྗིད་པོའི་ལས་འགན་འདི་ཡོག་མ་རེད། ང་ཚོར།

Other than guarding the marsh, we don’t have any other heavy responsibility at the time.

ལགས་སོ།

I see.

འདམ་སྲུང་སེ་ཡ་གིར་ལྟ་ཁྲིམས་དེ་གནང་དུས་སྒང་ལ་ཞོལ་པ་ལས་ཁུངས་ལ་ལྟ་སོ་སོའི་མི་ཐོ་ཀློག་གནང་གི་རེད་པ། གཅིག་གཅིག་གཅིག་སླེབས་ཡོད་པས། མ་ཅིག་ཀོ་སླེབས་ཡོད་པས། དེང་སང་ནང་བཞིན་བྱས། ཨཱ་ནི་ལྷ་ཀླུ་འདམ་ལྷ་ཀླུ་དཀོན་མཆོག་སླེབས་ཡོད་པས་གསུངས་ཀྱི་རེད་ཟེར།

At the Zhöl office, there was a roll-call for all the guardians of the marshes. Right? The authority would check whether so and so was present at the meeting or not, just like we do it today. I heard that during the roll-call, the official would ask, "Is Lhalu Könchok present?"

ལགས་སོ།

Okay.

ལྟ་ཁྲིམས་རྭ་འདའི་གཡོག་པ་མ་གཞི་ཡང་ཚོ་མི་སྦྱིན་བདག་འགྲོ་གི་མ་རེད།

At the court meeting, we only sent our servant. Being the master, we won't go there.

ཨང་ལས། ལགས་སོ།

I see. Okay.

ལྟ་ད་ལྟ་ང་ཚོའི་འདི་གཡོག་པོ་ཁོང་རྣམ་ཚོའི་རྒྱུད་པ་རེད། ལྟ་བུ་མོ་ཁོང་ཚོའི་རྒྱུད་པ་དེ་པ་ལགས་བྱས་འདིའི་པ་ལགས་དེ་རེད།

Our servant was her father. Her grandfather was also a servant.

ཨང་ལས།

I see.

ལྟ་ཁོང་རྣམ་ཚོའི་པ་ལགས་དེ་ང་ཚོའི་ཚེ་གཡོག་རེད།

Her father was our life-long servant.

ལགས་སོ།

I see.

པ་ལགས་གཅིག་ཡོག་རེད་པ། འདིའི་པ་ལགས་འདི་ཚེ་གཡོག་བྱས། འདི་ནས་ལྟ་མི་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་སྒང་ལ་པ་ཕ་དེ་བྱེད་དུས་སྒང་ལ་སྤུ་གུ་ཚེ་གཡོག་རྒྱུགས་ཀྱི་རེད་པ།

That father, he was our life-long servant. In the old society, if a father were a life-long servant, his son would also become one. Right?

དེ་དུས་ལམ་ལུགས་དེ་ད་ག་རེད་པ། འོ་དེ་དུས་པ་ལགས་གཤགས་ནས་ལོ་ད་ལྟ་གཉིས་ཙམ་ལས་ཕྱིན་མ་སོང་། འདི་སྔས་ལ་ཕེབས་ཡོད་ན་ལོ་རྒྱུས་སྒང་ག་པ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་ཀྱི་རེད།

That was the system of that period. He passed away about two years back. Had you visited us earlier, he would tell you everything.

ལགས་སོ།

I see.

ང་ལས་ཡང་དགུང་ལོ་མཐོ་གི་རེད།

He was older than me.

ལགས་སོ།

I see.

འོ་འདི་འདྲས་རེད།

It's like this.

འདུག་སེ་མ་གཞན་ང་ཚོ་སྦྱིན་བདག་ཡང་འགྲོ་གི་མ་རེད། ལྟ་ད་ག་རེད་པ། སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པ་ལམ་ལུགས་ཁོ་ར།

Other than like that, being the master, we don't have to go. As you know, it was the social system of the old society.

རེད་རེད།

Right.

ལྟ་འོ་འདུག་སེ་རེད།

So it was like that.

ང་རྣམ་ཚོ་འདི་གཟིམ་ཁང་འདི་རྙིང་པ་རེད། རེད་པ།

You house must be an old one. Is that correct?

ལྟ་སྔས་མ་རང་གི་ཁང་པ་རེད་འདི།

This is the original old tradition house.

ལགས་སོ།

I see.

ཁྱོན་ནས་ད་ལྟ་བཟོ་བཅོས་ཕར་ནང་ངོས་འདའི་ངས་འདའི་ལྷེབ་ཙམ་བརྒྱབ་པ་ཡིན་མ་གཞན་ད་ག་རང་རེད།

Except for one minor modification I made on the other side of the house, no other changes made to this house.

ལྟ་གཤམ་ལ་འདི་རེད། བ་ཕྱུགས་བཏགས་ས། ཐོད་ལ་མི་བསྡད་ས། སྒང་ལ་བཙན་ཁང་དང་། འོ་ལྟ་ཕར་ནང་ངོས་ཁང་པ་གཅིག་ཡོག་རེད། ལྟ་ཚེས་བཅུ་ལྟ་ཅིག་བཏང་དུས་སྒང་། དེ་ཕྱོགས་ངོས་བླ་མ་ཕེབས་དུས་ཁང་པ་གཅིག་ཡོག་རེད། དཀྱིལ་འདའི་བཙན་ཁང་འདི་ཡོག་རེད།

On the ground level, we have cattle barn. The family residence is on the first floor. On top of that, we have a shrine for the protector. On the other side, there is one more room, which we used for the ritual purpose. On that side, there is one room for visiting lama to stay. The shrine room is located in the middle.

ལགས་སོ།

Okay.

ཐོད་འདའི་གཡང་སྒམ་བཞག་ས་རྒྱ་དྲ་བྱས་པའི་ཁང་པ་ཡོག་རེད།

On the top, we used to a room with wooden rails where we used to keep our yang-gam (box for auspicious).

ལགས་སོ།

Okay.

ལྟ་དེ་ཚོ་བསློགས་གནང་བ་རེད་པ།

That one was destroyed.

ལགས་སོ།

Okay.

ལྟ་ཁང་པ་ཞོལ་ལའི་འདི་འདྲས་ཤིག་ལ་ཕྱིན་པ་རེད།

And we lost that.

ལགས་སོ།

Okay.

གཞན་ཁང་པ་གསུམ་ཐོག་བཟོ་ལྟ་རེད།

Otherwise, it was a three-story building.

ལགས་སོ།

Okay.

གསུམ་ཐོག་ལྟ་རྩི་ཚོགས་རྙིང་པའི་སྒང་ལ་ཡིན་ན་གོ་གནས་མེད་ན་གསུམ་ཐོག་རྒྱག་ཆོག་གི་མ་རེད་པ།

In the old society, unless an individual got an official title, that individual can't build a three-story house.

ཨང་ལས།

I see.

ལགས་རེད། ཞེ་དྲགས་ཀྱི་དགོས་པ་ཡོག་མ་རེད།

That was the case. Besides, there was no need for that.

རེད་འདའི་ལའི་ང་ཚོའི་ད་ག་རྒྱ་དྲའི་བཟོ་ལྟ་རེད། ཐོག་ཀ་ཐོག་ཁག་ཐོག་ཁ་ཡ་གི

Although that was the case, the one we used had was a room with wooden rails.

ལགས་སོ།

Okay.

འོ་འདི་འདྲས་རེད། ཨཱ་ནི་འོ་ཁང་པ་འདི་ཤིག་གནང་དུས་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྒང་ལ་བཤིགས་པ་རེད།

It's like that. That house was destroyed during the time of the Cultural Revolution.

ལགས་སོ།

Okay.

གཞན་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་གོ་དུས་བསྡད་ཡོག་རེད། འདིའི་གཞུག་གུ་འདའི་བཤིགས་གནང་པ་རེད།

It was there before the Cultural Revolution, later, it was destroyed.

དེང་སང་འོ་གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད་ལྟ་རི་སྐོར་འགྲོ་གི་འདུག་ག དྲུག་པ་ཚེས་བཞི།

Nowadays, on the fourth day of the sixth lunar month, people trek the sacred mountains. Right?

བཀའ་གནང་རང་རེད།

Right.

སྔོན་མ་འདམ་སྐོར་རེད་ཟེར་གྱིས། རེད་པས།

I heard that in the old days, it was actually damkor (circumambulate the marsh). Is it true?

ཨང་འདམ་སྐོར་རེད་སྔས་མ།

In the old days, it was damkor.

ལགས་སོ།

Okay.

དྲུག་པ་ཚེས་བཞི་འདི་འདམ་སྐོར་སྐོར་ཡག་ཆོས་ཀྱི་ནང་ལ་ཡོག་རེད། འདམ་ར་སྐོར་གནང་ཡག་ཆོས་ཡོག་རེད་པ།

On the fourth day of the sixth lunar month, circumambulating the marsh was also mentioned in the religious ritual.

ལགས་སོ།

Okay.

ལྟ་མར་ནས་ཡར་ཕེབས་ནས་བསྟན་དར་ན་ཁ་ནས་དེ་དུས་བསྟན་དར་ན་ཁ་ཟེར་གྱི་རེད་པ།

Coming from down there, you go to Tendar Nakha. In those days, we use the name Tendar Nakha. Right?

རེད།

Yes.

བསྟན་དར་ན་ཁ་ནས། (ཞབས་བཀྱག་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཕུལ།)

From Tendar Nakha, (Please give a small chair for our guest.)

བསྟན་དར་ན་ཁ་ནས་བྱས་བྱས་ཕེབས་བྱས་འོ་འདམ་སྐོར་བྱས་བྱས་ཨཱ་ནི་འདི་ནས་ཡར།

You pass by Tendar Nakha and walk around the marsh.

དེ་ནས་ཡར་ཕེབས།

From that point?

གང་ག་ཡོག་རེད། ལྟ་འདའི་དེ་ནས་ཡར་རི་ཁྲོད་གང་གའི་མིང་ཡོག་རེད།

From there, you will come across all the hermitages in the region.

ཨ་ལས།

I see.

འདའི་ང་ཚོ་ལྷ་ཀླུ་རི་ཁྲོད་རེད་པ།

Here we have Lhalu Hermitage. Right?

རེད་རེད།

Right.

འདི་ནས་ཡར་འཐད་དགོན་པ་རྩེ་ཤོད།

Going from here, you will come across Gönpa Tséshö.

དགོན་པ་རྩེ་ཤོད།

Gönpa Tséshö?

དགོན་པ་རྩེ་ཤོད་གཉིས་དེ་ད་ལྟ་དགོན་སར་ཐུང་ཕྲང་ནང་གི་བླ་མ་དེ་རེད་པ།

Gönpa Tséshö was once owned by the high lama who now serve in the government.

འོ་རེད་རེད།

Right.

རེད་པ། ག་རེ་ཟེར། ག་རེ་ཅིག་ལྟ།

Right? What is his name?

དགོན་པ་ས་ཐུབ་བསྟན་འཇིག་སྐྲག

Gönpasa Tupten Jiktrak.

འོ་འདི་རེད། གསང་ཡུམ་ཡོག་རེད་དེ་དུས།

That's right. And he has a sangyum (secret consort, wife).

ལོའོ་སེ།

I see.

གསང་ཡུམ་ཡོག་རེད་དེ་དུས། ལྟ་དེ་ནས་ཡར་འཐད་ནས་བ་རི་རི་ཁྲོད་ཡོག་རེད།

He has a sangyum. If you go farther from there, there is Bari Hermitage.

བ་རི་རི་ཁྲོད།

Bari Hermitage?

བ་རི་རི་ཁྲོད། འདི་ནས་ཕར་བྱས་ཕ་བོང་ཁ་སླེབས་ཀྱི་རེད་པ།

Bari Hermitage. From there, you will reach Pabongkha Hermitage.

ཕ་བོང་ཁ་ཕར།

Pabongkha Hermitage?

ལགས་འོང་།

Yes.

ལགས་སོ།

Okay.

དགོན་པ་ཤོད་འདའི་རྩེ་གཉིས་ཡོག་རེད། ལྟ་རྩེ་དེ་ཁྱོན་ནས་མི་འདུག་ག ཤོད་དེ་ད་ལྟ་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པར་དག་ཡོག་རེད།

The lower monastery has two tses. One is no longer there, the other one is owned by the Drépung.

ཨ་ལས། ཤོད་དེ་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པར་དག་ཡོག་རེད་པས།

I see, one is under Drépung monastery. Is that correct?

འབྲས་སྤུངས་དགོན་པར་ཕུལ་བ་རེད་གསུངས་ཀྱི་ཡོག་རེད། ལྟ་འདའི་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པའི་ཇུས་གཏོགས་གནང་གིས།

I heard that it was offered to the Drépung monastery. And the monastery does look after it.

ལགས་སོ།

Okay.

ལྟ་བླ་མ་ཁོ་རང་ལྷ་སར་བཞུགས་ཡོག་རེད་པ། ཐུང་ཀྲང་(གོ་གནས་)རེད་པ།

The master himself lives in Lhasa. He is a government official. Right?

ལགས་རེད།

Right.

ལྟ་འདི་ནས་ཡར་བྱས་བ་རི་རི་ཁྲོད་བླ་མ་ནི་ཡོད་མ་རེད་པ། ཕར་འཐད་པ་རེད་པ། བ་རི་རི་ཁྲོད་ཡག་པོ་ཞིབ་བཟོ་གནང་འདུག་ག འདི་ནས་ཡར་འཐད་ནས་ལུ་གུ་དུར་ཁྲོད་ཟེར་ཡག་ཅིག་ཡོག་རེད། ཡ་གིའ་ཟུར་ཡ་གིར། པ་རི་ཟུར་ཡ་རི་ཨེ་འདྲས་བྱས་པ་ཞིག་འདུག་ག

The master of the Bari Hermitage is no longer live there. He is over there (aboard). The Hermitage was renovated nicely. If you go farther from there, you will reach a place called Lugu Durtrö (Lamp Charnel Ground). It's in the corner. Near the Pari mountain corner, you will notice one mountain that looks like this.

འོ་འདུག

Yes.

ད་འགའི་སྒང་འདའི་ལུ་གུ་དུར་ཁྲོད་ཟེར་ཡག་ཅིག་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡོག་རེད། འདི་ནས་ཡར་བྱས་འདའི་འཐད་པ་ཡིན་ན་ཕ་བོང་ཁ་ཡར།

On top of that, there is that small charnel ground called Lugu Durtrö. If you continue from there, you will reach Pabongkha Hermitage.

ཨ་ལས།

I see.

ཨཱ་ནི་ཞེ་པ་ཚོས་ག་རི་དགོན་པར་འཐད་ཀྱི་རེད།

And the capable ones would go farther to Gari monastery.

ལགས་སོ།

I see.

ཨཱ་ནི་འདུག་སེ་རི་སྐོར་སྐྱོན་གྱི་རེད་པ། ལྟ་དེང་སང་མང་ཆས་ཀྱིས་འདའི་ལྟ་ད་ལོ་མང་པོ་འདུག ཕེབས་མཁན།

Like that, you would trek the sacred sites. Nowadays, a lot of people are visiting sites like this. Particularly, this year there were a lot of visitors.

འདམ་སྐོར་བྱས་བྱས།

To walk around the marsh.

འདམ་སྐོར་བྱས་བྱས།

Right, to walk around the marsh.

ཨ་ལས།

I see.

གཞན་ཨཱ་ནི་འདི་ནས་མར་བྱས་བྱང་ཆུབ་ཆུ་མིག་ནས་བྱས་འཐད་ཀྱི་རེད་པ།

From there, one can go to Jangchup Chumik. Right?

ལགས་རེད།

Right.

འདི་ནས་མར། འོ་འདུག་སེ་རེད་ལོ་རྒྱུས་དེ།

So it's like that, our history.