Video Overview
Chening Dolma from Rizor village in Pemagatshel district sings an old song called "Tshokhi". This song was sung only in the past century. It narrates about life and how people suffer due to a lack of developmental activities. To fetch water, people have to go climbing the hills while carrying rice, without slippers. The song is in Tshanglakha (Sharchop) but written in Dzongkha. It is not popular in other parts of Bhutan, or even outside the village.
དང་ཕུ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་མ་འགྱོ་བའི་གནས་སྐབས་ནང་ ས་གནས་གཙོ་ཁི་ཟེར་ས་དང་པདྨ་དགའ་ཚལ་ཡར་མར་འགྲོ་འགྲུལ་འབད་བའི་སྐབས་ལུ་ ལམ་གྱི་གནས་སྟངས་ལས་བརྟེན་པའི་དཀའ་ངལ་ཚུའི་སྐོར་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཡོད་པའི་གླུ་གཞས་ཅིག་ པདྨ་དགའ་ཚལ་རྫོང་ཁག་ རེ་ཟོར་གཡུས་ཚན་ལས་ ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་གིས་འཐེན་ཏེ་ཡོདཔ་ད་ གླུ་གཞས་འདི་ ག་གིས་བརྩམས་ཅི་ག་མ་ཤེས་ཏེ་འབད་རུང་ དུས་རབས་ ༢༠ པའི་ནང་བྱུང་བྱུངམ་བཟུམ་ཅིག་འདུག དེ་བསྒང་ ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གྱི་ལས་སྣ་ཚུ་ག་ནི་ཡང་མེདཔ་སྦེ་སྡོད་པའི་སྐབས་ དཀའ་སྡུག་ཚུ་ག་དེ་སྦེ་ར་ཡོདཔ་ཨིན་ནའི་སྐོར་ལས་འཐོནམ་ཨིན་མས། ཚངས་ལའི་ཁ་སྐད་ནང་སྦེ་འཐེན་མི་ གླུ་གཞས་འདི་གི་ཚིག་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ དེ་བསྒང་གཙོ་ཁི་ཡར་མར་འགྲོ་འགྲུལ་འབད་བའི་སྐབས་ལུ་ ལ་ཆེན་ལ་རིའི་གྱེན་འཛེགས་ཏེ་འགྲོ་འགྲུལ་འབདཝ་ད་ གྱེན་ཡར་འཛེགས་ཅི་འཛེགས་ཅི་ཡར་ཡར་དང་ མར་འབབ་ཅི་འབབ་ཅི་མར་མར་ཟེར་ འུ་སྡུག་ཐང་ཆད་དེ་འཐེན་པའི་གླུ་གཞས་ཅིག་ཨིན་མས། གླུ་གཞས་འདི་ ཤར་ཕྱོགས་རྫོང་ཁག་ནང་མ་གཏོགས་ གཞན་ཁར་འཐེན་སྲོལ་མེདཔ་མ་ཚད་ ཁོང་གི་གཡུས་ཁའི་མི་དག་པ་རེ་གིས་མ་གཏོགས་ མང་ཤོས་ཀྱིས་མི་ཤེས་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaལགས་སོ། དང་ཕུ་ ཏེ་ང་འདི་ པདྨ་དགའ་ཚལ་ལས་ གཡུ་རུང་ཆོས་ཉིད་ཟེར་མི་ཨིན། དེ་ལས་ལོ་ཡང་ཧ་ལམ་རྒས་སོ་ཡི་ང་ ལོ་བསྐོར་དྲུག་འགྱོ་ནི་འབད་དོ། དེ་འབད་རུང་ དང་ཕུ་ང་བཅས་དཀའཝ་སྤྱད་པའི་ གཙོ་ཁི་གི་གླུ་གཞས་གཅིག་ཞུ་གེ་ལགས་ང་གིས།I am Chening from Yurung village under Pemagatshel Dzongkhag. I will be running 6 Kor (1 Kor=12 years) soon. I will sing a song about Tso-khe of the past.
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaཡ་བྲཱོརན་ཕུ་ལྟོ་རས་འུང་ཏེ། །ཡ་ཡེ་ནང་ཐེ་ཉི་ཐཱན་ཐཱན། །སོང་སོང་ངཱན་སོང་ཡེ་ཏེ། །ནམ་དང་ནུ་ཡེ་བང་ཉི། ། པཱོརན་ཕུ་ལྟོ་རས་ཐང་རེ། །ཡ་ལྟོ་མཛར་ཁ་ཕྱེས་བཞག་སྦེ། །སོང་སོང་ངཱན་སོང་ཡེ་སྟེ། །ཞིམ་རྩི་དང་ཨོ་ཟོམ་འབག་སྟེ། །After weeding on the fields of the Prontung. After next year, carrying sesame and milk churn,
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaམིག་ཁིས་མཐོང་མོ་མ་ལ། །རྩ་བ་སིང་ཆང་སེར་མོ། །ཨའེ་རྟེན་ཆ་རོགས་ཀ་བག །སིང་ཆང་ཇམ་ཐཱན་དེ་གེའི། ། མིག་ཏོ་གིས་མི་མཐོང་བས། །རྩ་བ་སིང་ཆང་སེར་མོ། །ང་བཅས་ཆ་རོགས་ཆ་ཁྱབ། །སིང་ཆང་འཐུང་སྟེ་འགྱོ་གེ །Though the vision is poor. The golden Sing-chang (fermented wheat (alcohol)) on the floor. Lets go after drinking this sing-chang.
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaཨ་ནཱ་ལས་ཡར་ལྟ་ ཆུ་མེད་པ་ཏེ་ གྱེན་འཛེགས་ རེད་དོས་འབག་སྟེ་འགྱོ་འོང་སྨེ་ང་བཅས་ཚུ་ རྐངམ་ལུ་ཀྲེབ་ཀྲེམ་ཡང་མེད།There is no water from there, we move climbing the hill carrying rice, without slippers.
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaཐགས་ཅུང་ན་དང་གོང་ལམ། །གོང་མའི་གོང་མ་མྱོང་པ། །ཡུ་ནེ་ཡུན་མ་མྱོང་པ། །གོང་མའི་གོང་མའི་ག་རང་། ། ཐགས་ཅུང་ན་དང་གྱེན་ལམ། །འཛེགས་རུང་འཛེགས་མ་ཚར་བ། །འབབ་རུང་འབབ་མ་ཚར་བ། །འཛེགས་ཅི་འཛེགས་ཅི་ཡར་རང་།Thakchung the hill, there is so much to climb up, as well as lots to climb down. Still we'll climb up.
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaགོང་ཁི་རེ་བོ་མ་ལ་དག་ཉི། །མགྱོགས་པོ་རྟ་རང་མགྱོགས་པོ། །རྟ་དང་བོང་བུའི་ཐང་མཉམ། །ནེ་གཤེགས་པ་བྲཱང་ཀ །མ་གཤེགས་ལ་མོ་གོཌ་ཅོ། ། ཡར་ལྟ་འཛེགས་ར་མི་ཚུགས་པས། །འགྱོགས་ནི་རྟ་རང་འགྱོགས་པས། །རྟ་དང་བོང་ཀུའི་ཐང་མཉམ། །ཁྱེད་ལྷོད་སའི་ས་གོ་ལུ། །མི་ལྷོད་པས་ག་བལྟ་སྨེ། །We are not able to climb. Though horses and donkeys are faster, watch if we do not reach the place you (Horses and donkeys) all reach.
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaན་དང་ལ་རི་ན་དང་། །ད་སུར་ངཱས་ཐཱན་དེ་གེའི་དག་ཉི། །དང་ཁི་རེ་བོ་མ་ལ་དག་ཉི། །ཝག་ཙ་ལབ་ཀ་ཨུ་ནེ། །རྡོ་གཅོད་སྟོང་ག་ཕན་ཡོན། ། ན་དང་ལ་རི་ན་དང་། །ཨ་ཙི་ངལ་འཚོ་སྟེ་འགྱོ་གེ་ཟེར། །ལམ་འགྱོ་མི་ཚུགས་པས་ཟེར། །ཨ་ལོ་ལམ་ཁར་འོང་པ་ཅིན། །རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་སྟོང་གི་ཕན་ཡོན། །It's difficult, lets take little rest and continue. Can not walk anymore, If someone come to help on the way, that person will have the blessing of the thousand Dorji Choepa (holi book).
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaཡེ་ནང་འོད་གསལ་སྒྲོལ་མ། །ཡེ་ནང་ལྟོ་རས་ཕེག་ཅོ་དག་ཉི། །དེ་ལས་འཛོམས་ཉི་ཟཱན་ཐཱན་དག་ཉི། །ལ་ཆེན་ལ་རི་ཟོར་ཏེ། །[འོ་མོ་ཅན་གྱིས་?]གཟིགས་ལ། ། ལྟོ་མཛར་འོད་གསལ་སྒྲོལ་མ། །ལྟོ་མཛར་ལྟོ་རས་ཁ་ཕྱེས་ཟེར། །འགྱོ་ནི་འཛོམས་ཏེ་ཟ་སྦེ་ཟེར། །ལ་ཆེན་ལ་རི་སྤོག་ཏོ། །[འོ་མ་ཅན་གྱིས་?]གཟིགས་དེས། །Yeosel Dema, open the pack lunch handkerchief. We will move after having lunch. The various greatest mountain and hills are watching down.
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Dema[འོ་མའི་?]ཞབས་ཀྱིས་མནན་མེ་དག་ཉི། །ལ་ཆེན་ལ་རི་ཟོར་ཏེ། །[ཞབས་ཀྱིས་དེན་ཐཱན་དེ་ལ?]། །ལ་ཆེན་ར་ཤུ་ནང་ཀ །བོ་ལེ་བོ་ལེ་ཨཱན་དེན་ཅ་དག་ཉི། ། [འོ་མའི་?]ཞབས་ཀྱིས་མནན་འོང་ཟེར། །ལ་ཆེན་ལ་རི་སྤོག་ཏོ་འདི། །[ཞབས་ཀྱིས་འགྱོཝ་སྦེ་འགྱོཝ་ད?]། །ལ་ཆེན་ར་ཤུ་(སྤག་ཤིང་གི་ནང་གསེས་ཅིག་)ནང་ན། །འགྲོས་ཀྱིས་འགྲོས་ཀྱིས་འབད་འགྱོ་དོ་ཟེར། ། We will move by the little mountain. When we move by the greatest mountains and hills, we are moving slowly through the forest by the mountain.
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaལ་ཆེན་གོང་ལམ་ད་ཟ། །གོང་མའི་གོང་མའི་ག་རང་དག་ཉི། ། ལ་ཆེན་གྱེན་ལམ་ཆུང་ཀུ། །འཛེགས་ཅི་འཛེགས་ཅི་ཡར་རང་ཟེར། །Gonglam daza of the great mountain, we'll climb up all the way.
- ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ Chening Demaཡ་སྐད་ཀྱིས་མི་བཏུབ་པས་ དེམ་ཅིག་སྦེ་རྫོགས་འོང་ད་ ལགས་སོ།། །།My vocal isn't working, thats it, thank you.
Loading ... - Oral Traditions
- Folk Song/Dance
- Bhutan Cultural Library
- Rizor
- Tsangla
Shejun ཤེས་རིག་དང་ལམ་སྲོལ་གྱི་དོན་ལུ་ཕབ་བཟུང་ཞུས།ཤེས་རྒྱུན་ལས་སྡེ་ལས་གནང་བ་མེད་པར་བསྒྱུར་སྤེལ་འབད་མི་ཆོག།
For educational and cultural use only. Reproduction is strictly prohibited without permission from.