Traditional Tibetan Medical Instruments | Mandala Collections

Doctor

ཨཱ་ནི་འདི་འདུག་བྱས་ཙང་འདིའི་ནང་གི་གཙོ་བོ་ཆ་རྒྱས་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད་པས། འདི་གས་འདའ་ཆ་བཞག་ན་འདི་འདྲས་རེད།

The main thing, or should I call it chagyé

ང་ཚོ་བོད་རང་ལ་ཆ་བཞག་ན། བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ལ་ཆ་བཞག་ན།

is as far as the history of Tibetan science of healing is concerned,

ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གོང་ནས་ཆ་བཞག་ན། སྔ་མ་ཡིན་ན་དེ་རིང་སང་ནང་བཞིན་གྱི་གཤག་བཅོས་བྱས་ཡག་གི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད་པ་འདྲ་འདུག་ག

it goes back to over thousand years. Since ancient time, it appears that there was tradition performing surgeries like modern days.

བྱས་ཙང་དེ་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཤོས་དེ་ག་དུས་བྱུང་བ་རེད་ཟེར་ན།

So, when it reached its peak period?

སྔ་མ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བྱས་ན་ལྷོ་བྲག་བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ་ཟེར་མཁན་དེས།

Historically speaking, it reached was during the time of Lhodrak Tendzin Norbu.

ཨཱ་ནི་ང་རང་ཚོ་བོད་རང་གི་ལྷ་ས་ཉེ་འཁོར་ལ་ཆ་བཞག་ན། ནད་པ་མང་པོ་དེ་འདྲས་ཕུང་པོ་ལ་གཤག་བཅོས་བྱས་ནས།

He operated on many bodies in and around Lhasa.

ཨཱ་ནི་གཞི་ནས་ཆ་རྒྱས་འདི་གས་དེ་དར་སྤེལ་དང་མ་སོང་ནའི་བྱུང་འདུག་ག

He popularized the medical practice, and it spread widely.

བྱས་ཙང་འདི་བྱས་བྱས་སྐབས་དེ་དུས་ལ་བོད་ལ་སྤྱིར་བཏང་གི་དེ་རིང་སང་ནང་བཞིན་ཤེས་ཀྱི་ཤི་དབྱི་ (Ch. 西医) ཡོད་མ་རེད་འདའི།

At the time, there was no western medical tradition exist in Tibet like today.

སྐབས་དེ་དུས་ཛང་ཡིའི་ (Ch.藏医) རང་གི བོད་སྨན་རང་གི་དེ་འདྲས་སྒང་ལ་ཆ་བཞག་ན་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་ཞེ་པོ་ཞིག་བྱུང་བཞག

During that period, the practice of traditional Tibetan science of healing flourished.

དཔེ་ཆ་བཞག་ན་དེ་རིང་སང་གཅིག་རེད། རྨ་རེད། ད་ག་ནང་བཞིན་ཁོག་པའི་ནང་ལོགས་ནང་ཁུལ་གྱི་རྣག་དང་ཆུ་དང་།

For example, be it surface wounds or inner injuries with pus and watery substances,

ལྟ་ང་ཚོར་ཆ་བཞག་ན་དེ་ལ་ག་རེ་ཟེར་གྱི་རེད་ཟེར་ན། ཐུ་མ་བཏང་ཟེར་གྱི་རེད་པ།

for treating such things, we have a practice called tuma.

བྱས་ཙང་ཐུ་མ་བཏང་བཏང་དུས་ཙམ་ལ་བྲང་ཁོག་སྟོད་ཡིན་ནའི་འདྲ་འདུག ཁོག་པའི་སྟོད་ལ་ཡིན་ནའི་འདྲ་འདུག

Be it the upper portion of the chest, or upper or lower portion of the abdomen,

སྨད་ཡིན་ནའི་འདྲ་འདུག དེའི་ཕྱི་ལོགས་ལ་ཡིན་ནའི་འདྲ་འདུག གང་ས་གང་ས་བཏང་ཡང་འདི་འདྲས་རེད་འདུག་ག

or be it outside the body or wherever, we can use tuma technique to different parts of the body.

ལྟ་ཡིན་ནའི་འདིའི་ལག་རྩལ་ཟེར་གྱི་རེད་པ། དེ་ལ་ཆ་བཞག་ན། ཉམས་ནས།

However, this technique, as we can call so, was lost over time.

ལས་ཀ་དེ་བྱེད་མྱོང་མེད་པ་བྱས་བྱས་ལོ་མང་པོ་ཕྱིན་བཞག

That is because no one continued the practice for many years.

འོང་། ལྟ་ཡིན་ནའི་ར་པོ་དངོས་གནས་དྲང་གནས་བྱས་ན་བོད་ཁོ་རའི་གསོ་རིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ལ་ཆ་བཞག་ན་བོད་ལ་བཤག་བཅོས་བྱེད་ཡག་ལུགས་སྲོལ་ཡོད་ཟེར་ཡག་དེ་འདྲས། ཐུ་མ་གཏོང་ཡག་ཟེར་ཡག་དེ།

From the factual and historical account of Tibet's medical history, it was certain that the practice of performing surgery was there. Such as tuma.

བྱས་ཙང་འདི་ལ་ཆ་བཞག་ན། འདི་གས་འདི་ཆ་བཞག་ན། ད་ལྟ་ང་རང་སྔ་མ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཉར་བསྡད་པའི་དངོས་པོ་རྐྱང་རྐྱང་རེད།

These are some of the actual operational tools used in the past and kept as historical records.

བྱས་ཙང་དཔེར་ན་དེའི་ནང་ཁུལ་ལ་ཆ་བཞག་ན། ད་ལྟ་འདི་སྤྱིར་བཏང་གི་དེ་ཚོའི་བཟོ་ར་ལྟ་ཆ་བཞག་ན།

And those are some of the tools that are

ལྟ་ད་ལྟ་བར་དུ་དེ་ཚོ་ཡིན་ན་ལས་ཀ་མུ་མཐུད་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད།

still continuously used in Tibetan medical practice.

དེའི་ལག་རྩལ་ཉམས་ཡོད་མ་རེད། མ་ཉམས་པའི་གནས་ཚུལ་གང་རེད་ཟེར་ན།

The treatment techniques with these tools are still intact.

དེ་ཚོ་ཚང་མ་ལོགས་དེ་རེད། ད་ལྟ་ང་རང་ཚོའི། གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད།

These are our... How should I put it?

འདིའི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་ཡིན་ན་ད་ལྟ་བོད་པའི་ཨེམ་རྗེ་བྱས་བྱས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཆ་བཞག་ན།

These are tools used by Tibetan doctors for treating a

ཁྲག་རྒྱག་ཡག་ཟེར་ཡག་ཞིག་ཡོད་རེད་པ། གཅིག

condition by bleeding out the impurities. That is one thing.

གཉིས་པ་དེ་ལ་ཆ་བཞག་ན་མེ་རྒྱག་ཡག་ཟེར་ཡག་དེ་འདྲས།

Secondly, they are used for treating with the fire.

དེ་ཚོའི་ཆ་ཆས་དེ་ཚོའི་བཟོ་ལྟར་ཆ་བཞག་ན་སྤྱིར་བཏང་བྱས་ན། ཉམས་ཡོད་མ་རེད།

These medical practices are still very much alive.

བྱས་ཙང་དེ་ཚོ་ཆ་བཞག་ན་མིང་མི་ཁོ་རར་གང་ཟེར་གྱི་རེད་ཟེར་ན། ཆ་ཆས་ཁོ་རའི་མིང་ལ་ཆ་བཞག་ན། རྐོ་མའི་ཁ་འདྲ་བ།

For example, this tool is called komé khadrawa.

རྐོ་མའི་ཁ་འདྲ་བ་ཟེར་དུས་ག་རེ་ཟེར་གྱི་ཡོད་རེད་ཟེར་ན། ང་རང་ཚོའི་ཞིང་པས་ཞིང་ཁའི་ནང་ལ་རྩ་ངན་རྐོ་ཡག་གི་རྐོ་མ་ཟེར་མཁན་དེ་ཡོད་རེད་པ། དེ་ལ་དཔེ་བཞག་བྱས་ནས་དེའི་ཁ་ནང་བཞིན་ཡོད་ཟེར།

It is called so because of the shape of this tool is similar to the head of weeding tool or pickaxe used by our farmers.

ད་ག་བཞིན་གྱི་རྟ་བྲེལ་ཁ་འདྲ་བ། སྟེའུ་ཁ་འདྲ་བ། སྟེའུ་ཟེར་དུས་ག་རེ་ཟེར་གྱི་ཡོད་རེད་ཟེར་ན།

Likewise, other tools are look like the head of a teu.

ང་རང་ཚོའི་ཤིང་བཟོ་གི ཤིང་བཟོ་བའི་ལག་ཆ་སྟེའུ་ཡོད་རེད་པ། སྟེའུ་རྩག འོ་འདི་ལ་དཔེ་བཞག་ནས་ཨཱ་ནི་སོ་སོའི་མ་འདྲ་བ་འདི་འདྲས་ཡིན་ན་མང་པོ་བཟོས་འདུག་ག

Here teu refers to adze used by our carpenters. Such medical tools are modeled on an adze.

བྱས་ཙང་དེ་ཚང་མ་ལོགས། དཔེར་ན་འདིའི་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས་ཡིན་ན་འདི་རེད། འོ་རྐོ་མའི་ཁ་འདྲ་བ་དེ་འདྲས། འོ་རྐོ་མའི་ཁ་འདྲ་བ་ཟེར་བ་དེ་འདྲས། འོ་འདི་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས་

This one is called komé khadrawa, and there are similar tools like this.

བྱས་ཙང་དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན་དངོས་སུ་འདི་རེད། གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད་ལྟ། ཁྲག་རང་དངོས་སུ་རྒྱག་ཡག་བྱས་རྩའུ།

This tool is called tsau, which is used for bleeding out impurities.

བྱས་ཙང་དེ་གཉིས་ལ་ཆ་བཞག་ན། ལྟ་དེ་དངོས་སུ་འདི་རེད་པ་ང་རང་ཚོའི་གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད། ཁྲག་དངོས་སུ་རྒྱག་ཡག་རེད་པ།

These two tools are used by Tibetan doctors for removing the harmful elements.

ལྟ་དེ་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་འདི་ལྒང་རྩ་དང་། ལོངས་རྩ་དང་དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན།

They are applied on gangtsa and longtsa arteries.

དཔེར་ན་དེ་ཚོའི་ཁ་ལ་ཆ་བཞག་ན། རྩ་དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན་འདུག་སེ་ཡར་བསྡམས།

For example, here we tie the blood vessels.

བསྡམས་ཚར་དུས་ཙམ་ནས་རྩ་གསལ་པོ་བྱུང་སོང་ན་སྒང་ཡ་ནས་འདི་བྱེད་དུས་ཙམ་ནས།

After tying, you will clearly notice the arteries.

ཨཱ་ནི་འདིའི་སྒང་ལ་འདུག་སེ་རྒྱག་གི་རེད། དཔེར་ན་འདི་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས།

And then we will apply it. For example, like this.

འོ་རྐང་པ་ལ་ཆ་བཞག་ནའི་མང་པོ་རྒྱག་གི་རེད། ལག་པ་ལ་རྒྱག་ཡག་ཡིན་ནའི་མང་པོ་ཡོད་བྱས་དེ་འདྲ་རེད།

It is also regularly used on the feet as it is often used on the hands.

བྱས་ཙང་འདི་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན་གཙོ་བོ་འདི་རེད་ལྟ། ཙའུ་ཟེར་གྱི་རེད་པ། ཕྲན་བུའི་ཆ་ཆས་ནང་ཁུལ་ནས་ཆ་བཞག་ན།

These medical tools, including this tsau,

བྱས་ཙང་དེ་ཚོའི་ལག་རྩལ་རྩིས་དེ་ད་ལྟ་ཁྱོན་ནས་ཉམས་ཡོད་མ་རེད། ད་ལྟ་སྨན་རྩིས་ཁང་ཆ་བཞག་ན་མུ་མཐུད་ནས་ལག་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད།

are still wildly used. Here in Mentsikhang, we continuously use these tools.

ལྷག་པར་དུ་ཆ་བཞག་ན་ད་ལྟ་ང་རང་ཚོའི་ཨེམ་རྗེ་བགྲེས་པ་ཁག་ཅིག་ཆ་བཞག་ན་དེའི་ལག་ལེན་ཞེ་དྲགས་ཡག་པོ་ཡོད་རེད།

Especially, some are our senior doctors are highly adept at their applications.

དཔེར་ན་ང་རང་ཚོའི་སྨན་རྩིས་ཁང་ནང་ཕྱི་བསྐྱོད་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་ལ་ཡིན་ན། ཆེད་མངགས་དཔྱད་བཅོས་ཁང་བཙུགས་ཡོད་རེད།

For example, a number of treatment centers were established by Mentsikhang for medical trips.

བྱས་ཙང་དཔྱད་བཅོས་ཁང་བཙུགས་ཡག་ཟེར་ཡག་ཁོ་རང་ལ་ཆ་བཞག་ན་གཙོ་བོ་དེ་ད་ལྟ་འདིའི་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཙང་ཨཱ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མེ་རྒྱག་ཡག

The purpose of such centers is mainly for the application of these traditional treatment techniques.

འོ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཆ་བཞག་ན་ཁྲག་རྒྱག་ཡག

Like the removal of the harmful substance via bleeding.

འོ་འདི་གཅིག་ཚུར་སྟོན་དང་།

Show me this one.

དེ་འདི་རེད། བྱས་ཙང་འདི་འདྲས་ཀྱི་ལག་ལེན་དེ་ལྟ་ཡིན་ནའི་ར་པོ་ད་ལྟ་དེ་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་ཡིན་ན།

Such technique is there. However, tools like this,

དཔེར་ན། སྐམ་པ་འདི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས། ཆེན་པོ་འདི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་ཡིན་ན།

for example, like this big plier,

རུས་ཁོག་ལ་འདི་བྱེད་དུས་ཙམ་ནས་འོ། རུས་པ་བག་(བཅད་)བྱེད་དུས་ཙམ་ནས། དཔེར་ན་རྐང་པ་དང་ལག་ངར་གྱི་རུས་པ་དེ་ཚོ་ཆེན་པོ་ཨེ་འདྲས་ཡོད་རེད་པ།

was used for bone-related operations. If instance, to amputate part of an arm or a leg,

རྐང་པ་དེ་ཚོ་བྱས་ཙང་དེ་ཚོ་ཆ་བཞག་ན་འཇུ་ཡག་རེད་འདུག་ག་སྐབས་དེ་དུས།

this tool was used for holding those days.

ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དེ་ཚོས་ཟིན། གཉིས་ནས་ཆ་བཞག་ན་ད་གིན་འདི་པ་སོག་ལེ་གཅིག་ཡོད་ག་པར་འདུག

On one hand, you hold this tool. On the other hand, where is the saw that is laying around here?

Student

འདའི་སོག་ལེ།

It is here.

Doctor

འོ་འདི་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་ཨེ་འདྲས་རུས་ཁོག་དངོས་སུ་འདུག་སེ་བག་ཡག་དེ་འདྲས་རེད་འདུག་ག

Okay. Tools like this were used for cutting bones.

བྱས་ཙང་ལྟ་ཡིན་ནའི་དེ་ཚོའི་ལས་ཀ་མ་བྱས་པར་ཆ་བཞག་ན་ལྟ་ལོ་མང་པོ་ཉམས་ཆགས་དང་མ་སོང་ནའི་ཕྱིན་བྱས་དེ་འདྲ་རེད་ཤག

But these tools have not been used for many years, and the practice declined in due course.

དེ་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས། ལྟ་འདིའི་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས་ལ་ཆ་བཞག་ན། ཡང་དབུགས་རྔུབ་ཡག་རེད།

These are used for inhaling.

སྣ་ཁུག་ནང་ལ་ཆ་བཞག་ན་འདུག་སེ་བྱས། འོག་ནས་ཆ་བཞག་ན་རྦད་དེ་སྨན་དེ་འདྲས་ལྟ་དྲི་མ་ཡོད་པ་དེ་འདྲས་འོག་ལ་བརྒྱབ།

You inhale through the nose like this by placing medicine with aroma below for aromatic treatments.

འདིའི་འོག་ནས་འདི་ཡར་རྔུབ་ནས་དབུགས་ནང་། ལྟ་དེ་རིང་སང་ཡང་ཆིད་(Ch.洋气) བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་གཅིག་པ་རེད་འདུག་ག

You inhale from below, which is similar to inhaling oxygen in modern time. Right?

དཔེར་ན་ང་ཚོའི་རླུང་དུབ་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས་ལྟ་དེ་རེས་འདིའི་ནང་ལ་མིན་འདུག་མ་གཏོགས་རི་མོ་ཁ་ཤས་ནང་ལ་ཡོད་རེད།

It is similar to aromatic treatment. We don't have any sample here right now. However, you can notice it in some medical scroll paintings.

འོག་ལ་ཆེད་མངགས་དུ་བ་གཏོང་ས་བྱས། དུ་བ་དེའི་ཁ་ལ་འདི་བརྒྱུད། ཨཱ་ནི་འདི་སྣ་ཁུག་སྒང་ལ་འདུག་སེ་གཡོགས།

The smell is produced in the form of smoke, and the two pipes are inserted in the nostrils like this.

དབུགས་རྔུབ་ཡག་དེ་འདྲས། དབུགས་རྔུབ་ཡག་དེ་འདྲས། ལྟ་ཡང་ཆིད་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས་ད་རེས་སང་ཤི་དབྱི་(Ch.西医)ཡིན་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཆིད་རེད་པ།

It is for inhaling like inhalation of oxygen in western treatment.

བྱས་ཙང་ང་རང་ཚོ་བོད་པ་རང་གི་ཆ་བཞག་ན་སྐབས་དེ་དུས་གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད།

In our Tibetan case at that time,

ལྟ་ད་རེས་སང་གི་ཤི་དབྱི་གི་འདི་འདྲས་བྱས་ཡག་དེ་འདྲས་ཁོ་ར་ཡག་སྡུག་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་ལོད་ཀྱི་མ་གཏོགས་སྔ་ས་ནས་ཡོད་པ་རེད་ཤག

we don't have facilities as we have it now in the west. Despite so,

བོད་ཁོ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཁོ་རའི་ཐོག་ནས་ཆ་བཞག་ན། དངོས་གནས་དྲང་གནས་མི་རབས་གོང་མ་དེ་ཚོས་ཆ་བཞག་ན་ཞེ་དྲགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་དང་མ་སོང་ནའི་གནང་བྱས་འདི་འདྲས་རེད་པ།

from history we know that our forefathers had done much research on such practice.

ལྟ་འདི་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་དཔེར་ན། ཐིག་རྒྱག་བཟོ་ལྟ་ཨེ་འདྲས། དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན་དཔེར་ན་ང་རང་ཚོས་གཟུགས་པོའི་ལྡེབས་ལ་མེ་རྒྱག་པ་ཡིན་ནའི་འདྲ་འདུག

This one is used for drawing lines. Whether we apply fire treatment on the body or remove the bad element by bleeding,

ཡང་ན་ཁྲག་རྒྱག་པ་ཡིན་ནའི་འདྲ་འདུག དེ་དུས་ཙམ་ནས་བྱས་བྱས་ནས། ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་ཐིག་བརྒྱབ་བྱས་འདུག་སེ། འོ་ཚད་གཞི་ལེན་ཡག་ཟེར་ཡག་དེ་འདྲས་རེད།

we must draw lines to take measurements.

ཐིག་བརྒྱབ་བྱས་བྱས་འདུག་སེ་ཐིག་བརྒྱབ་བྱས་བྱས་ཨཱ་ནི་འདུག་སེ་ཚད་གཞི་ལེན་ཡག་བཟོ་ལྟ་དེ་ཚོ།

We have to measure this.

ཨཱ་ནི་ཁོ་རའི་ཐིག་དེ་བརྒྱབ་པའི་གཞུག་དེ་ག་གེར་བསངས་མིག་དེ་ག་པར་བིད་ཀྱི་འདུག

After drawing the lines, we need to find out the main point.

འོ་བྱས་དེའི་སྐབས་ལ་གནས་ཚུལ་འདི་འདྲས་རེད་འདུག་ག

So that is what it was like at that time.

འོ་གཙོ་བོ་འདི་ད་ལྟ་འདིའི་སྐོར་གནས་ཚུལ་རོབ་ཙམ་ཞུས་ན་འདི་འདྲ་ར་ཅིག་རེད་ཤག

These are the key points.

བྱས་ཙང་དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན། ང་ཚོ་བོད་པའི་ཨེམ་རྗེ་ཞིག་གིས་སྔོན་ནས་ཆ་བཞག་ན་སྔོན་མ་ནས་ཆ་བཞག་ན། དེ་ཚོ་ཚང་མ་ལོགས་ལུས་ལ་བཅངས་བཅངས་ངང་ལ་འཁྱེར་དགོས་ཀྱི་ཡོད་རེད།

These were medical toolkits that Tibetan doctors used to carry with them all the time.

ལག་ཆ་འདི་གས་འདི་གས་དེ་ལ་ཆ་བཞག་ན། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཆ་བཞག་ན་སྨན།

Besides, they also take medicines with them.

སྨན་ཟེར། དཔེར་ན་འདི་སྨན་ཁུག་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་ཡིན་ན་སྟབས་བདེ་པོ་རེད་པ། སྐབས་དེ་དུས་ཙམ་ནས་ཆ་བཞག་ན།

They used to carry the medicines in medicine pouch during the old days. And it was very convenient.

རས་ཁུག་ནང་བླུགས་འདི་བྱེད་དུས་ཙམ་ནས་འདི་གཅིག་འཁྱེར་དགོས་ཀྱི་རེད།

So in those days, the doctors had to carry medicines in a pouch wherever they go.

གཉིས་ནས་ཆ་བཞག་ན་དེ་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་འཁྱེར།

And secondly, they carry tools like this.

བྱས་ཙང་སྐེད་པའི་དེ་ལ་བཏགས་ནས་འདུག་སེ་ཆེད་མངགས་ཁོ་ར་འདའི་ཐག་པ་བརྒྱབ་ནས་སྐེད་རགས་བཏག་ཡག་ཡོད་རེད།

They tie the tools to the belt with a string.

སྐེད་རགས་ལ་བཏག་དུས་ཙམ་ལ་དཔེར་ན་ཆ་བཞག་ན་ཨཱ་ནི་ཁོ་ཨེམ་རྗེ་ལ་ས་ཆ་ག་པར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ས་ཆ་ག་པར་སླེབས་སོང་ནའི།

So, when a doctor ties the tools to the belt like this, in whichever village he arrived,

ལམ་རྐྱང་(སེང་)འདི་ནས་བཀྲོལ་ཆོག་ཆོག བཏོན་ཆོག་ཆོག འོ་འདི་འདྲས་རེད་ཤག གནས་ཚུལ་ངོ་མ་དེ།

he can untie them quickly and use them with ease. It is very practical.

བྱས་ཙང་འདི་ལ་ཆ་བཞག་ན་མེ་མདེལ་ཟེར་གྱི་རེད། མེ་མདེལ།

This one is called médel.

མེ་མདེལ་ཟེར་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ལྟ་འདི་མེ་མདེལ་དེ་ལས་ཀ་དེ་བྱེད་ཡག་སྟབས་བདེ་པོ་ཞེ་པོ་ཡོད་རེད།

Médel is a very easy medical tool to use.

ད་ལྟ་གང་རེད་ཟེར་ན། ཁག་ཅིག་ལ་དཔེར་ན་ང་རང་ཚོའི་བོད་པའི་ཨེམ་རྗེ་ཆ་བཞག་ན་རླུང་གི་ན་ཚ་ཚབས་ཆེན་པོ་དེ་འདྲས་རེད་པ།

In some medical conditions of severe wind channel related illness,

ཁྲག་རླུང་གི་ན་ཚ་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས། སྲོོག་རླུང་གི་ན་ཚའི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས། འདི་འདྲས་ཆ་བཞག་ན།

such as traklung (blood wind) and soklung (life wind),

སྒལ་ཚིགས་ཀྱི་ཚིགས་པ་དང་པོ། བདུན་པ། དྲུག་པ་ཆ་བཞག་ན་ཀྲ་རང་གི་རིལ་རིལ་བཟོས་བྱས་མེ་རྒྱག་གི་རེད།

backbone joint number one, seven, and six. We treat them with the application of fire.

ཡང་ཁག་གཅིག་ལ་ཆ་བཞག་ན་དཔེར་ན་རུས་ཁོག་བརྡབ་ཆག་ཤོར་བྱས། གློ་བུར་ཐོག་རྐྱག་ཏུ་འོ་འདམ་འདི་པ་ཐོག་རྒྱག་མགོ་རྒྱག་ལ་བརྡབ་བྱས་བྱས།

In some other cases, for example, when someone fractures a bone in an accident,

རྩིག་མ་ན་ཚ་བཏང་བའི་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས། ཡང་ན་ལག་པའི་འདི་པ་རུས་ཁོག་ལ་སྐྱོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན།

or injuries related to hand bones,

གློ་བུར་དུ་མེ་རྒྱག་གི་རེད། མེ་དེ་རྒྱག་དུས་ཙམ་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཚ་དེ་ལམ་སེང་བཅད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་ག

we can also use fire treatment that will instantly remove the pain.

ན་ཟུག་ཁྱོན་ནས་ཡོད་མ་རེད། བྱས་ཙང་འདི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་ཡིན་པ་ཡིན་ན། འདི་འདྲས་རེད།

You don’t feel the pain at all. In case of tools like this,

ག་རེད་ཟེར་ན། བཀྲག་དགོས་མ་རེད་པ། བཀྲག་མ་དགོས་དུས་ཆ་བཞག་ན་དེ་མེ་ལ་བཀྲག འདི་མེ་ལ་བཀྲག་ཚར་དུས།

there is no need to heat it. You only need to heat that one.

འདི་ཚ་པོ་ཡོད་དུས་བྱས་བྱས་ཨཱ་ནི་འདི་ནད་པའི་ནད་མིག་ཡོད་སའི་འདིའི་སྒང་ལ་འདི་འདུག་སེ་བཞག

When it becomes hot, place the tool like this and hammer in the eyes with the other one.

བཞག་ཚར་དུས་ཙམ་ལ་མེ་ཚ་པོ་འདིའི་སྒང་ལ་འདུག་སེ་བསྣན་ནས་ཚོའོ་ཟེར་གྱི་རེད། ལམ་རྐྱང་(སེང་)

When you place the heated tool like this, it will produce a sound like 'tso' instantly.

ཨཱ་ནི་འདུག་སེ་བྱེད་རྒྱུ་རེད།

And then do like this.

བྱས་ཙང་འདི་བྱེད་ཙམ་ནས་ཆ་བཞག་ན་འདིའི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་ཡིན་ན་སྟབས་བདེ་པོ། དེ་ལ་མེ་མདེལ་ཟེར་གྱི་རེད་འདི་འདྲས།

So it is a very convenient tool. And it is called médel.

བྱས་ཙང་འདི་ལ་ཆ་བཞག་ན་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་དེ་འདྲས་རེད་ཟེར།

There are several versions of it.

བྱས་ཙང་འདི་ལ་ཆ་བཞག་ན་སོ་སོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལས་ཀ་དེ་མ་བྱས་པ་མ་རེད། ཐེངས་མང་པོ་བྱས་པ་ཡིན།

It is not that I have not used it before. In fact, I used it many times.

དེ་འདྲ་བཟོ་ལྟ་དེ་འདྲས་དཔེར་ན་ད་ལྟ་ལས་ཀ་ཉམས་ཡོད་མ་རེད།

So techniques like this one is still alive.

ད་ལྟ་གྲོང་གསེབ་ལ་འདུག་སེ་འགྲོ་དུས་ཙམ་ལ་དཔེར་ན་ད་རེས་སང་ཨར་པོར་རྒྱག་ཡག་བཟོ་ལྟ། ཤུགས་ལས་ཀྱི་ལས་ཀ་དེ་འདྲས་བྱས།

In a village where construction is going on, that requires physical work,

གློ་བུར་དུ་རྦད་དེ་བརྡར་བྱས་ན་ཚ་ཆེན་དེ་འདྲས་ཡོད་རེད་པ། དཔེར་ན་རྩིབས་མ་བརྡབ་པ་བཟོ་ལྟ།

sometimes someone would meet with an accident on the site that results in acute pain.

འདི་གཅིག་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ན། ན་ཚ་ད་ག་དྲག་འགྲོ་གི་རེད། ན་ཚ་ཁྱོན་ནས་བཏང་གི་མི་འདུག

In such case, if you apply this treatment, it removes the pain.

ལམ་རྐྱང་(སེང་)ཁོ་ར་ཕན་པོ་ཞེ་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་འདུག དཔེར་ན་འདིའི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་ཡིན་ན་ད་ལྟ་དོན་དངོས་ནད་ཐོག་རང་གི་ཁ་ནས་ཕན་པོ་ཡོད་པ་ཟེར་ཡག་ར་སྤྲོད་ཡོད་པ་ཟེར་ཡག་འདི་འདྲས་རེད།

It provides instant relief and is very useful. The people who were treated with this technique before can confirm its effectiveness.

ལྟ་འདི་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཡང་རྔབ་ར་ཟེར་གྱི་རེད། ར་རྒྱག་ཡག་བྱས།

This one is called ngapra.

བྱས་ཙང་ར་དེ་གང་འདྲས་རྒྱག་གི་རེད་ཟེར་ན།

So how do we use it?

ཡང་གཅིག་པུས་མོའི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་དང་། ཡང་ན་འདི་པ་ཚིགས་དང་དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན།

If someone experiences pain in the knee or the wrist,

ཡང་བརྡབ་ཆག་བྱུང་བྱས་བྱས། ནང་ཁུལ་ལ་ཆུ་གཟེར་གྱི་ན་ཚ་འཁོར་ནས། ན་ཚ་བཏང་ཡག་གཅིག་ཡོད་རེད་པ།

or acute pain resulted by blister after an accident,

དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཡང་འདི་རྔབ་ར་ཟེར་མཁན་དེ་བརྒྱབ་ནས།

in such cases, we can use ngapra treatment technique.

དཔེར་ན་འདི་ཤའི་སྒང་ལ་འདུག་སེ་བཙུགས། ཤའི་སྒང་ལ་བཙུགས།

We place it on the flesh like this.

བཙུགས་བྱས་ནས་ཨེམ་རྗེ་འདི་ཡར་འཇིབ་ཀྱི་རེད་ཁ་ནས། ཁས་འདུག་སེ་འཇིབ་ནས་ཡར་འཐེན་ནས།

After placing it, a doctor will suck it with his or her mouth.

འཐེན་ནས་འཐེན་ཡོང་དུས་ཙམ་ནས་བྱས་བྱས་ནས། ཨཱ་ནི་ཤ་གནས་བར་ལ་ན་ཚ་ག་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནའི་ཁོའི་ནང་ཁུལ་ལ་འཚང་ཡོང་བྱས་བྱས།

By drawing like this, the things that cause pain will be collected inside here.

རྡོག་རྡོག་ཆགས་བསྡད་ཀྱི་རེད། འདི་རྡོག་རྡོག་ཆགས་ཚར་སོང་ན། ཡང་ར་རྔབ་ར་ཚུར་ཞིག་བཀག

They will be solidified. We remove the ngapra,

བཀོག་ཚར་སོང་ན་བྱས་ནས་ད་ལྟའི་ཙིའུ་དེ་ཚོ་ཆ་བཞག་ན། ད་གིན་གྱི་ཙིའུ་ཞིག་ཡོད་རེད་འོ་འདི་ཚོར་ཆ་བཞག་ན།

and then cut the lump with a tsiu.

ད་གི་ཡར་རྡོག་རྡོག་ཆགས་པ་འདི་ལ་ཆ་བཞག་ན། འདི་བྱེད་དགོས་ཀྱི་རེད།

The one I have shown you before.

རྔབ་རས་ཡར་འཐེན་པ་ཞིག་ཡོད་རེད་པ། འཐེན་པ་ཞིག རྡོག་རྡོག་ཆགས་པ། འདིའི་ནང་ཁུལ་སླེབས་པ་ཞིག

The one pulled out by ngapra and solidified inside here,

ཁ་གཤག་རྒྱུ་རེད། འདུག་སེ་ཕར་ཚུར་གཤག གཙབ་བྱས་བྱས།

that one you have to cut it.

གཙབས་ཚར་སོང་ན། ཡང་འདི་བསྐྱར་དུ་བཙུགས། བསྐྱྲར་དུ་བཙུགས། ཡང་འཇིབ་རྒྱུ་རེད།

After cutting it, we have to use it again and suck it.

ཡང་འཇིབ་ནས། འདི་འཇིབ་དུས་ཙམ་ནས་ཆ་བཞག་ན་ཨཱ་ནི་ད་གིན་ཕ་གིར་ནད་པ་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཁྲག་དང་རྣག་ཡོད་པ་གཅིག་ཡོད་རེད་པ། ནང་ཁུལ་ལ་ན་ཟུག་ཡོད་པ། དེ་གས་ཚང་མ་ལོགས་འདིའི་ནང་ཚུར་འཐེན་ཐུབ་ཀྱི་རེད།

By sucking it, we can collect the mixture of the pus and blood in it from the patient.

ད་ལྟ་འདི་ཡིན་ན་ང་ཚོ་གྲོང་ཚོ་ལ་འགྲོ་དུས་ཙམ་ལ་བེད་སྤྱོད་མང་པོ་གཏོང་གི་རེད།

They are still regularly used when we visit the countrysides.

ང་ཚོ་ཨེམ་རྗེ་ཤག་ཤང་(Ch.下乡)ཟེར་བའི་དེ་འདྲས་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། འདི་དངོས་གནས་དྲང་གནས་བེད་སྤྱོད་མང་པོ་གཏོང་ཡག་ཅིག་བྱས་བྱས་དེ་འདྲས་རེད།

When our doctors go down to the countrysides,

འདི་ཡིན་གཅིག་རེད། འདི་རྔབ་ར་ཟེར་གྱི་རེད།

This is one tool, and it is called ngapra.

ལྟ་འདི་ལ་ཆ་བཞག་ན། རིགས་མི་འདྲ་བ། བྲུམ་བུའི་ན་ཚ་འདི་འདྲས། འོ་གློ་བུར་ཐོག་རྒྱག་ལ་རྐང་པ་ལ་ན་ཟུག་ཡོད་པ། ན་ཟུག་ཆེན་པོ་དེ་འདྲས་ལ་བརྒྱབ་ནའི་འགྲིག་གི་རེད།

This tool also can be used for treating chickenpox and sudden sharp pain in the feet.

ཡང་འདི་འདྲས་ཀྱི་གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད། རྩ་དང་དེ་འདྲས་སྒང་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཡང་ཁྲག་ངན་ཆུ་ཟིལ་ཁོ་ན་ཚ་བཏང་བ་འདི་འདྲས་ཤ་ནད་ན་ཚ་འདི་འདྲས་ལ་རྒྱག་ན་ཕན་པོ་ཞེ་པོ་ཡོད་རེད།

Likewise, you can use it to treating pain resulting from the accumulation of bad blood and water in the flesh. It is very effective.

བྱས་ཙང་འདིའི་མིང་ལ་བྱས་བྱས་ན་རྔབ་ར་ཟེར་གྱི་རེད།

So this is ngapra.

ལྟ་འདི་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཟངས་ཕོར་ཟེར། ལྟ་འདི། འདི་ཆ་བཞག་ན་ཡང་གང་འདྲ་རེད་ཟེར་ན་གོང་དུ་ཞུས་པ་དེ་འདྲས་རེད།

This one is called zangpor (copper bowl). This one has a similar application for

ཁྲག་རླུང་གི་ན་ཚ་འདི་འདྲས། འོ་སེམས་སྐྱིད་པོ་མ་བྱུང་བ་བྱས།

treating traklung and mental disturbances which result in

སྟོད་སྒལ་དང་རྒྱབ་མདུན་འདི་པ་བྱས་གཟེར་ཁ་ཞེ་དྲགས་རྒྱག་ཉན་ཞིག་ཡོད་རེད་པ། སྨན་བཟས་ནའི་ཁྱོན་ནས་མ་འཇོམས་པ།

acute back pain which cannot be treated with pills.

མི་རླུང་ཁ་མཐོ་པོའི་བཟོ་ར་ལྟ་འདི་འདྲས་ཡིན་ན་ཡང་འདི་རྒྱབ་ལོགས་པ་དཔེར་ན། ན་ཚོ་ཡོད་པའི་གནས་དེ་ལ་འདི་རྒྱག་རྒྱུ་རེད།

We use this for treating people with high blood pressure by placing on the back of the person.

འདིའི་ནང་ལ་མེ་བླུགས། ཐོག་མར་གྱི་ཆ་བྱས་ན། ཤོག་བུ་མེ་དེ་འདྲས་སྤར། མེ་སྤར་ཚར་སོང་ན་མེ་དེ་འདིའི་ནང་ལ་བླུགས། ལམ་རྐྱང་(སེང་)ཕར་ཤའི་འདའི་འདུག་སེ་བཙུགས་པ་ཡིན་ན།

Inside the bowl, a ball of fire placed inside it. And then immediately the pot is placed on the back of the patient.

ཡང་བསྐྱར་ཚུར་འཇིབ་ཡོང་གི་རེད་ཁོས། ཚུར་འཐེན་ཡོང་གི་རེད།

Once again it will suck out the harmful elements.

འཐེན་ཡོང་དུས་ཙམ་ལ་བྱས་བྱས། ད་གིན་རྔབ་ར་དང་གཅིག་པ་རེད། ཡང་ཁོས་ནང་ཁུལ་ལ་རྡོག་རྡོག་ཆགས་ཡོང་གི་རེད།

Afer sucking them out, they will solidify as in the case of ngapra.

ཕར་སྣང་ངོས་ལ་ན་ཚའི་གནས་ཚུལ་ལ་བལྟས་ནས། ན་ཟུག་ཆེན་པོ་ཞེ་པོ་དེ་འདྲས་ཡོད་ན་པ་བྱས།

According to the condition of a patient, if the pain is severe,

འདི་འདྲས་ཡིན་པ་ཡིན་ན། ད་གིན་རྔབ་ར་ནང་བཞིན་ཡང་འཚག་ནའི་འགྲིག་གི་རེད།

you can remove the harmful elements like in ngapra.

ཙའུ་ཡང་། རོབ་ཙམ་ཞིག་གཤག གཤགས་ཚར་སོང་ན་ཡང་བསྐྱར་དུ་བརྒྱབ། དེ་བྱས་པ་ཡིན་ན།

For that, you make a small cut, and then apply the ball treatment again.

ཨཱ་ནི་ན་ཚ་རྦད་དེ་འཇགས་འགྲོ་གི་རེད། བྱས་ཙང་ད་ལྟ་འདི་བྱས། དེ་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་དཔེར་ན་ད་ལྟ་ང་ཚོ་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཡིན་ན།

By doing so, the patient is relieved from pain. So tools like this one and others are

མུ་མཐུད་ནས་བོད་པའི་ཨེམ་རྗེ་དེ་ཚོའི་བཟོ་ལྟ་འདི་འདྲས་ཕྱག་ལེན་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད་པས། དེ་ཉམས་ཡོད་མ་རེད།

still being used by our Tibetan doctors at Mentsikhang institute. These practices are still intact.

མུ་མཐུད་ལས་ཀ་མུ་མཐུད་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད།

And they remain ongoing practices.

ལྟ་ཡིན་ནའི་ལའི་ད་ལྟ་མང་གི་གཤག་བཅོས་དཔེར་ན་ཐུ་བ་གཏོང་ཡང་བཟོ་འདི་འདྲས།

However, many of the surgical practices, such as tuma

དེ་ཚོ་རུས་ཁོག་བག་(བཅད་)ཡག་བཟོ་འདི་འདྲས། དེ་ཚོའི་བཟོ་ར་འདི་འདྲས་ལ་ཆ་བཞག་ན།

and amputations, such treatments

ད་ལྟ་ང་རང་ཚོའི་བོད་པ་རང་གི་ཆ་ཆས་ཁག་ནས་ཆ་བཞག་ན་སྤྱིར་བཏང་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ན།

are no longer exists.

བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཡག་དེ་ད་ཡོད་མ་རེད། ད་ཡིན་ནའི་ར་པོ་འོ་ན་དེ་རིང་སང་འོ་ན་གཤག་བཅོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མ་རེད་པས་ཟེར་ན།

Those practices ceased to exist. Nevertheless, if asked whether the surgery are longer there,

ཡང་ང་ཚོས་དཔེར་ན་སྨན་རྩིས་ཁང་བཟོ་ར་འདི་འདྲས་ཡིན་ན་དེ་རིང་སང་གཤག་བཅོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད་པ།

Here in Mentsikhang, we still perform surgery.

མ་རེད།

the answer is no.

དཔེར་ན་རྒྱུ་ལྷག་གི་ན་ཚ་བཟོ་ར་འདི་འདྲས་འདི་པ་འདྲ་མིན་འདྲ་འདི་འདྲས། གཤག་བཅོས་མང་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད།

For example, we perform many appendix surgeries and others.

འོ་སྨན་རྩིས་ཁང་ཆ་བཞག་ན་ཡང་གཤག་བཅོས་བྱེད་ཡག་དེ་རིང་སང་ཤི་དབྱི་དང་ཟུང་བྲེལ་བྱས་བྱས། ང་རྣམ་ཚོའི་ཆེད་མངགས་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་བྱས།

Here in Mentsikhang, we also combine with Tibetan and western treatments.

ལྟ་ཁྱོད་གང་ལྟར་སྔོན་ན་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་ཐུ་མ་བཏང་ཡག་འདི་འདྲས། གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད། ཕྱག་ལས་འདི་ལྟ་ཏིག་ཙམ་ཉམས་པ་རེད་འདའི།

The traditional practice of tuma and some others had declined.

ཡིན་ནའི་ར་པོ་ཏིག་ཙམ་བསྐྱར་དུ་དེ་རིང་སང་ཤི་དབྱི་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་བྱས། ཨཱ་ནི་ང་ཚོས་བོད་པ་རང་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་དང་།

However, by contacting with western medical practices, we are trying to

གཉིས་ནས་ཆ་བཞག་ན་ཤི་དབྱི་དང་མཉམ་དུ་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་བྱས་གཤག་བཅོས་མ་བྱས་པ་མ་རེད་ཡང་དེང་སང་ཡང་མུ་མཐུད་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད།

combine the best practices from both traditions. So we still perform surgery.

གཙོ་བོ་འོ་གནས་ཚུལ་ཞུ་ཡག་ར་དེ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡིན།

They are the key points I want to share.

Student

སེང་གེ་ཁ་འདྲ།

Senggé khadra (like a lion's mouth).

Doctor

ལྟ་འདི་སེང་གེའི་ཁ་འདྲ་སེ་ཟེར། དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན་རྦད་དེ་འདི་དེ་འདྲ་རེད་ཤག

This is called Senggé khadra. This is...

གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད་ལྟ།

How should I explain it?

Student

བསྡགས་ཡག་འདི་འདྲས།

Is it for tying?

Doctor

ཨཱ་མོའོ། དེ་དམ་པོ་ཞེ་པོ་འདུག

Oh my God! It is tight.

Student

འདི་མ་རེད་ཤག

I don't think it is real.

འདྲ་གཟུགས་བཟོས་རྒྱོག་རེད་པཱ།

It is just a model.

Doctor

རེད།

Right.

འདི་ཡར་ལེར་ཡར་འཐེན། འཐེན་ཚར་དུས་ཙམ་ལ་འདི་ཡར་རྒྱུགས་ཡོང་གི་རེད་པ།

Pull this out. Once it is outside,

འདི་མར་ཤའི་ནང་བཅུག བཅུག་ཚར་དུས་འདི་མར་འཐེན་བྱས་བྱས། ཨཱ་ནི་མ་ནས་ཡར་འདི་འདྲས། གང་ཟེར་དགོས་ཀྱི་རེད།

insert that part in the flesh, and then

ཛར་རེ་ཛོར་རེ་འདི་འདྲས་འཐེན་ཡག་རེད་ཤག མ་ནས་ཟིན་ནས། ཤའི་ཁོག་པའི་ནང་ཁུལ་ནས་འཐེན་རག་རེད་ཤག དེ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ན།

suck out all the dirty stuff. This is how the tool is used.

ལྟ་ད་ལྟ་ང་ཚོ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཡག་དེ་ཚོ་གཙོ་བོ་འདི་རེད་པ།

It is one of the primary tools we use.

ལྟ་དེ་ཚོ་འདི་རེད་འདུག་ག རྦད་དེ་སྨན་ནང་ཁུལ་ལ་ཆ་བཞག་ན། འབུག་ཟེར་ཡག་དེ་བཏང་ཡག་རེད་འདུག་ག

And this one is to do duk (chiseling).

སྨན་ནང་ཁུལ་ལ་མར། མ་གིའི་སྨན་འདི་ཁོག་པའི་ནང་ཁུལ་ལ་འདི་འདྲས་ཤ་གནས་ཀྱི་ནང་ཁུལ་ལ་ན་ཚ་དེ་འདྲས་ཡོད་རེད་པ།

It is for treating complications inside the flesh.

འདི་ཡོད་དུས་ཙ་ནས་ཆ་བཞག་ན་འདི་ཁ་དེ་ཚ་པོ་བཟོས། ཨཱ་ནི་འདུག་སེ་འཐེན་ཡག་རེད་ཟེར།

You heat the tip and then pull the stuff out.

དེ་ཚོ་མ་ནས་འདུག་སེ་བརྒྱུད། དེ་ཚོ་ཤའི་ནང་ཁུལ་ལ་མར་བརྒྱུད། བརྒྱད་ནས་འདི་ཡར་གཅུས་རིལ་བརྒྱབ་བྱས་བྱས།

You insert it like this inside the flesh, twist it,

འདུག་སེ་ཡར་འཐེན་ཡག་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག

and then pull it out like this.

Mandala Collections Audio-Video

Explore Traditional Tibetan Medical Instruments

Rating

Video Overview

Mandala Collections Audio-Video

Rating

Video Overview

Related A/V Titles

Details

People

Availability & Access

Technical Metadata