Video Overview
In the past, parents taught their kids tongue twisters as a way to practice pronunciation. Rinchen Drakpa from Sharigang presents two tongue twisters in his local language, Khengkha. Rinchen Drakpa says that in his childhood he witnessed villagers competing to be the one who could say the tongue twisters with the most perfect pronunciation. Tongue twisters apparently emerged as a means to teach proper speaking with perfect pronunciation.
༉ གཞལམ་སྒང་ཆ་འོག་ ས་རི་སྒང་ལས་ རིན་ཆེན་གྲགས་པ་གིས་བཤད་མི་ནང་ ལྕེ་རྩལ་སྦྱང་ཐབས་དེ་ ཁོ་ར་ཆུང་ཀུ་བསྒང་ལུ་ རྩེདམོ་བརྩེ་བའི་ཞོར་ཁར་རང་ ཤེས་ཤེསཔ་ཨིན་པས། དེ་སྦེ་ ལྕེ་རྩལ་སྦྱང་ཐབས་དེ་ཡང་ ཁེངས་ཁ་ སླབ་ད་ལུ་ རང་སོའི་ངག་གཤིས་དང་བསྟུན་ཏེ་ སླབ་ཐངས་དེ་ཡང་སྦྱང་བ་འབད་དགོཔ་ངེས་པར་དུ་འདུག ཨཔ་རིན་ཆེན་གྱིས་འབད་བ་ཅིན་ ཁོ་ར་ཆུང་ཀུ་སྦེ་སྡོདཔ་ད་ ཁ་དག་ཏོག་ཏོ་སྦེ་ ག་གིས་སླབ་ཚུགས་མས་ག་ ལྟ་ནིའི་དོན་ལུ་ ཨ་ལོ་ཚུ་ལུ་ དེ་བཟུམ་མའི་རྩེདམོ་ཚུ་རྩེ་བཅུག་ནི་ཡོད་ཟེར་ བཤདཔ་ཨིན་པ་གིས་མ་ཚད་ ད་རེས་ནངས་པར་ དེ་བཟུམ་མའི་རྩེདམོ་རྩེ་མི་ཡང་མིན་འདུག་ཟེར་ ཨཔ་རིན་ཆེན་གྲགས་པ་གིས་ བཤདཔ་ཨིན་པས།
- Ngangla Trong
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaལགས་སོ་ལགས། ཁ་ལྷོད་ག་མི་ལྷོད་ཚར་གཅིག་ སླབ་ལྟ་གེ་ལགས།Laso la. Let me tell once, whether I can speak slowly or not.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཐེག ངི་ཏ་ལིང་ཐེག་One cat, one tail.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ཟོན། ངི་ཏ་ལིང་ཟོན།Two cats, two tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་གསུམ། ངི་ཏ་ལིང་གསུམ།Three cats. Three tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་བླེ། ངི་ཏ་ལི་བླེ།Four cats. Four tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཡ་ང། ངི་ཏ་ལིང་ཡ་ང་།Five cats. Five tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་གྲཱོག ངི་ཏ་ལིང་གྲཱོགSix cats. Six tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ནིད། ངི་ཏ་ལིང་ནིད།Seven cats. Seven tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཇཱད། ངི་ཏ་ལིང་ཇཱད།Eight cats. Eight tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་དོ་གོ ངི་ཏ་ལིང་དོ་གོNine cats. Nine tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཅེཡེ། ངི་ཏ་ལིང་ཅེཡེ།Ten cats. Ten tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆོ་རེག ངི་ཏ་ལིང་ཆོ་རེགEleven cats. Eleven tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆོ་ཛོན། ངི་ཏ་ལིང་ཆོ་ཛོན།Twelve cats. Twelve tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆུ་གསུམ། ངི་ཏ་ལིང་ཆུ་གསུམ།Thirteen cats. Thirteen tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆེ་བླེ། ངི་ཏ་ལིང་ཆེ་བླེ།Fourteen cats. Fourteen tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆེ་ང་། ངི་ཏ་ལིང་ཆེ་ང་།Sixteen cats. Sixteen tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆེ་གྲཱོག ངི་ཏ་ལིང་ཆེ་གྲཱོགFifteen cats. Fifteen tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆིར་ནིད། ངི་ཏ་ལི་ཆིར་ནིད།Seventeen cats. Seventeen tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆེར་ཇཱད། ངི་ཏ་ལིང་ཆེར་ཇཱད།Eighteen cats. Eighteen tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཆེ་དོ་གོ ངི་ཏ་ལིང་ཆེ་དོ་གོNineteen cats. Nineteen tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaབྱིམ་བ་ལ་ཉི་ཤུ། ངི་ཏ་ལིང་ཉི་ཤུའོ།Twenty cats. Twenty tails.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaལགས་སོ་ལགས། འ་ནཱེམ་ཅིག་སྦེ་ བཞག་གེ་ལགས།Laso la. We will keep this much la.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའ་ནཱེ་འབད་བ་ཅིན་ དག་ནིའི་དོན་ལུ།If we do this, it is for purposes of clarity [of speech].
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaའོང་ལགས་ ཁའི་ལྕེ་ དག་ནིའི་དོན་ལུ་ལགས།Yes la. The purpose is to make our tongue clear.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukལྕེ་དག་ནིའི་དོན་ལུ།Meaning speak clearly.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའེང་། ལགས་སོ། འ་ནཱི་འདི་ལུ་ ང་བཅས་རའི་ ཁེངས་ཁའི་ནང་འབད་བ་ཅིན་ ག་ཅི་སླབ་ནི་ཨིན་ན་ད? སླབ་ནི་ཡོད་ག་ལགས་ ཁེངས་ཁའི་ནང་?Ok. Laso. What do we say in Kheng language? You have anything to say in Kheng language?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཁེངས་ཁའི་ནང་ཡ་ལགས?In Kheng language?
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukམ་པ་རྫོང་ཁའི་ནང་འབད་བ་ཅིན་ ལྕེ་རྩལ་ཟེར་ སླབ་ནི་ཨིན་པས་པ་སྨོ?In fact in Dzongkha, we call it tongue skill, right?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaའོང་། ང་བཅས་ ཁེངས་ཁའི་ནང་འབད་བ་ཅིན་ ལྕེ་འཇམ་ཏོང་ཏོ་ བཟོ་ནིའི་དོན་ལུ་ཟེར་ སླབ་ཨིན་ལགས། འ་ནཱེ་སྦེ་ ལྷབ་བཅུག་འོང་ལགས་ཕམ་ཚུ་གིས།Yeah. In Kheng language, to make our tongue dextrous, we say this la. Our parents will let us learn like this la.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའེང་།Ok.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཡ་ཁ་ག་ལྷོད་ལྷོད་ཟེར་ འ་ནཱེ་སྦེ་ཨིན་ལགས་ འ་ནཱི་འདི།It is like this la, to make our tongue soft while pronuncing the words.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukད་རུང་ཡོད་ག་ གཞན་བྱིམ་བ་ལ་གི་མེན་པ་གཞན?Jimba la, do you have other examples than [the one you gave]?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaད་སོ་སོར་འབད་བ་ཅིན་ ཨ་ནཱི་ལགས། ད་ཅི་སེང་ར་དེང་ནང་ཟེར་མི་ལགས།A different one is this, "Seng ra deng ra," la.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའེང་་འེང་ ཚར་གཅིག་ཨ་ནཱི་ལགས།Ok, would you tell this one once la?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཡ་ལགས་སོ་ལགས། སེང་མཁར་པེལེང་པེལེང་ར་དེང་ན་ དུ་རི་ལ་བླེ་པྲཱད་ཏ།Laso la. On white tree four durila [a type of animal] are fighting
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaསེང་མཁར་པེལེང་པེལེང་ར་དེང་ན་ དུ་རི་ལ་བླེ་པྲཱད་ཏ།On white tree four durila are fighting
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaསེང་མཁར་པེལེང་པེལེང་ར་དེང་ན་ དུ་རི་ལ་བླེ་པྲཱད་ཏ།On white tree four durila are fighting.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaསེང་མཁར་པེལེང་པེལེང་ར་དེང་ན་ དུ་རི་ལ་བླེ་པྲཱད་ཏ།On white tree four durila are fighting.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaསེང་མཁར་པེལེང་པེལེང་ར་དེང་ན་ དུ་རི་ལ་བླེ་པྲཱད་ཏ།On white tree four durila are fighting.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaསེང་མཁར་པེལེང་པེལེང་ར་དེང་ན་ དུ་རི་ལ་བླེ་པྲཱད་ཏ།On white tree four durila are fighting.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaསེང་མཁར་པེལེང་པེལེང་ར་དེང་ན་ དུ་རི་ལ་བླེ་པྲཱད་ཏ།On white tree four durila are fighting.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaསེང་མཁར་པེལེང་པེལེང་ར་དེང་ན་ དུ་རི་ལ་བླེ་པྲཱད་ཏ། ལགས་སོ་ལགས།On white tree four durila are fighting. Laso la.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukམ་གཞི་དོན་དག་འདི་ ག་ཅི་སྨོ་མ་པ?Actually, what is its meaning?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ད་ཐརུང་ འ་ནཱི་ཡང་ ལྕོགས་རང་འཐད་ལགས། ཁའི་ལྕེ་དག་ནིའི་དོན་ལུ།The meaning is same as before la--to make our pronunciation good.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའེང་།Ok.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukདེ་འབདཝ་ད་ ཚིག་ག་དེ་སྦེ་ལོ་ལགས?But then, how is the wording, la?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaདེ་འབདཝ་ད་ ཤིང་དཀརཔོ་ཅིག་གི་རྩ་བར་ ང་བཅས་ར་ དུ་རི་ལ་ཟེར་ དུར་དུར་ཏིར་ཏིར་ སྐད་རྐྱབ་དེས་མེན་ན?However, durila was making noise- dhur dhur thir thir near the white tree.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའོང་ལགས།Yes la.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaའ་ནཱེ་་བཞི་འཐབ་དེས་ཟེར་བའི་ བློ་ཨིན་པས་ལགས། བཞི་ཁ་འཐབ་མས་ཟེར་ཨིན་པས། འ་ནཱི་འདི་ ཁ་ལྷོད་ནིའི་དོན་ལུ་ཨིན་ལགས།The meaning is, these four are fighting. Four of them are fighting with mouth. This is to slow down our mouths.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའེང་ ལགས་སོ།ohh...Laso.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaདོན་དག་གཅིག་རང་ཨིན། རྫོང་ཁའི་ནང་འབད་བ་ཅིན་ག་ཅི་ལོ?The meaning is same. What do we say in Dzongkha?
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukལྕེ་རྩལ།Tongue skill.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaའོང་ལྕེ་རྩལ་ སླབ་མས་ལོ་མེན་ན་ ང་བཅས་ཀྱིས་འབད་བ་ཅིན་ ལྕེ་དག་ནི་དང་ ཁ་ལྷོད་ནིའི་དོན་ལུ་ཟེར་ སླབ་པའི་ལགས་ཁེངས་ཁའི་ནང་ འ་ནཱེ་སྦེ་ཨིན།Yes, tongue skill, people say this but we say in Kheng language tongue clarity and to slow mouth like this.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukད་མེད་དོ་འོང་། ཡོད་ག་ད་རུང་?Now you don't have any others. Are there any [more]?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaད་མེད་ལགས། འ་ནཱེམ་ཅིག་རང་ཨིན།Now I don't have la. Only this much.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukལགས་སོ།Laso.