Skip to main content Skip to search

Mandala Collections Audio-Video

01 Sep 2018
9 min 13 sec
Video Overview
Creators: 
Duptho

The origin of Shoungphu village has its own meaning and it was once called as Shawa Phung (cave of stag) in the initial period but with the passage of time people started calling Shongphu. Just below the village, there was a stag who was residing in the cave at the middle of forest and the place was named as Shawa Phung. The cave is stil seen today just below the village. The village has around 108 households of pure Tshangla natives and 17 households of Brami (people of Tawang) who resided long time back in the village. 

 

༉  བཀྲིས་སྒང་གཤོང་ཕུག་ལས་ ཀརྨ་ཚེ་དབང་གིས་བཤད་མི་ནང་ གཤོང་ཕུག་གཡུས་འདི་ ཧེ་མ་འབད་བ་ཅིན་ ཤ་བ་ཕུག་ཟེར་སླབ་ཨིན་རུང་ དུས་ཚོད་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་བསྟུན་ ཤུལ་ལས་སྒྲ་ཟུར་ཉམས་ཏེ་ མི་ཚུ་གིས་གཤོང་ཕུག་ཟེར་སླབ་སྟེ་ དེ་སྦེ་དར་ཁྱབ་སོང་སྟེ་ཡོདཔ་ཨིན་མས། ཤ་བ་ཕུག་ཟེར་སླབ་དགོ་མི་འདི་ གཡུས་ཚན་དེའི་མཇུག་གི་བྱག་ཕུག་ཅིག་ནང་ ཤཝ་ཅིག་ཡོདཔ་ལས་ ཤ་བ་ཕུག་ཟེར་སླབ་ཨིནམ་ད་ བྱག་ཕུག་འདི་ད་རེས་ནངས་པར་ གསལ་ཏོག་ཏོ་སྦེ་མཐོང་ནི་འདུག གཡུས་ཚན་འདི་ནང་ ཚངས་ལ་ངོ་མ་ཨིན་མི་ ཁྱིམ་གུང་ ༡༠༨ དང་ དེ་བསྒང་ལས་གཞི་བཅགས་སྡོད་མི་ བྲཱ་མི་ ༡༧  དེ་ཅིག་འདུག

Oral Cultures of Bhutan
Transcript search
No results found for this search
0 of 0
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ངེ་གི་མིང་འདི་ ག་ཅི་སླབ་ནི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ང་གཤོང་ཕུག་སྤྱི་འོག་གི་ཚོགས་པ་ ཏེ་ ཀརྨ་ཚེ་དབང་ཟེར་སླབ་ཨིན། དེ་ཨིན་རུང་ ང་གིས་ ཏེ་ཆགས་ཚུལ་གི་ གཤོང་ཕུག་གི་ ཆགས་ཚུལ་གྱི་སྐོར་ལས་ ཏེ་ མདོར་བསྡུས་ཅིག་ཞུ་སྟེ་འབད་བ་ཅིན་ ལྷག་ཆད་འགྱོ་སྟེ་འབད་རུང་ཡང་ ཐུགས་ལུ་ག་ར་གིས་རང་ སྙན་གསན་མི་ཚུ་གིས་ ཏེ་ ཐུགས་ལུ་མ་བཞག་པ་ ཏེ་ བཟོད་པ་བཞེས་ཏེ་ བཀྲིན་བསྐྱངས་གནང་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས། ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ལྷག་ཆད་འགྱོ་འོང་། འགྱོ་རུང་ཡང་ ཏེ་ ད་ ག་དེ་སྦེ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ བདེན་པ་དཔྱ་གཅིག
    I am karma Tshewang and I am Tshogpa of Shongpu Chiwog. I would like to briefly comment on the origin of Shongpu village. Though I may not be able to lay out the details account of the Shongpu village, I would briefly highlight some of the details. There may be fragmentation of the details and for that I apologize.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཏེ་ མ་བདེན་མི་དཔྱ་གཉིས་དེ་ཅིག་འགྱོ་འོང་། ཨིན་རུང་ཡང་ ཏེ འབྲུག་ལུ་ ང་བཅས་ར་གི་ ཏེ་ མི་ག་ར་ན་གཞོན་ ཕོ་མོ་ ག་ར་ཨིན་རུང་ ཏེ་ རང་གི་ལུམ་པ་གི་ ཆགས་ཚུལ་ཅིག་དང་ རང་གིས་མི་བརྒྱུད་ཅིག་ ཏེ་ ཨ་ནི་ཱཅིག་མ་ཤེས་པ་ཅིན་ ང་བཅས་ཀྱི་ ཤིང་ཐོག་ཁའི་སྡོད་མི་ སྤྱ་བཟུམ་ཅིག་ཨིན་ཟེར་ ཏེ་ སྔོན་བྱོན་རྒྱལ་བ་གོང་མ་ཚུ་གིས་གསུང་ནུག
    The details that I would give may be true and at some point it may not be. Nevertheless, if the people of Bhutan do not know about its origin and the origin of family lineage, then they are like monkey living on the tee as said by ancient noble people.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨིན་ཏེ་འབད་རུང་ཡང་ ང་གིས་ ང་གིས་ཡང་ གནམ་མེད་ས་མེད་ཅིག་ ཏེ་ ཤེས་ཏེ་མེད། མེད་ཏེ་སྦེ་རུང་ཡང་ ད་ལྟོ་དང་པ་དང་པ་ར་ གཙོ་བོ་ག་ཅི་ཞུ་ནི་ཟེར་བ་ཅིན་ གཤོང་ཕུག་ཟེར་ཆགས་པའི་ཆགས་ཚུལ་འདི།
    I may not be able highlight all the aspects of the origin of Shonphu Village but would briefly highlight some of its known account of its origin.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    གཤོང་ཕུག་ཟེར་མེན་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས། ག་ཅི་འབད་ཟེར་སླབ་པ་ཅིན་ ཨ་ནཱི་འདི་ གཤོང་ཕུག་ཟེར་ ཞུ་མི་མིང་འདི་ ཏེ་ ནོར་འཁྲུལ་ ཏེ་འགྱོ་ནུག་ཟེར་ ངེ་གིས་བསམ་འཆར་ཨིན་ལགས། གཤོང་ཕུག་ཟེར་མི་འདི་མེན་ཟེར། མེན་དགོ་མི་གནད་དོན་འདི་ ག་དེ་སྦེ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན། ང་བཅས་ཀྱི་ གཤོང་ཕུག་ཟེར་ས་ལུ་ མར་ལུ་ གཡུས་མཇུག་མཚམས་སུ་འབད་དེ་བྱག་ཕུག་ཅིག་ཡོད་ལགས།
    The village has been wrongly named as ‘Shongpu’ as per my opinion. The village is not called as Shongpu. The reason behind this is that at the bottom of the village, there is a cave.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨ་ནཱི་བྱག་ཕུག་ཡོད་མི་འདི་ ག་དེ་སྦེ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ཤ་བ་དང་པོ་ ཏེ་ ནགས་ཚལ་ཡོདཔ་མས། ནགས་ཚལ་ཡོད་ནི་འདི་གིས་ ཤ་བ་འདི་ཨ་ནཱ་བྱག་ཕུག་ནང་ལུ་སྡོད་སྡོདཔ་མས། ཨ་ནཱ་ལུ་ ཤ་བ་སྡོད་སྡོདཔ་གིས་ ཤ་བ་ཕུག་ཟེར་ ཐོབ་པའི་མིང་གཏམ་ ཨ་ནཱི་སྦེ་ཐོབ་པའི་དོན་དག་ལས་ ཤུལ་ལས་མ་འོངས་པ་ལུ་ ཨ་ནཱི་གིས་ནོར་འཁྲུལ་ ཨ་ཙི་རེ་ ཨ་རྩི་རེ་འགྱུར་བཅོས་འགྱོ་བའི་དོན་དག་ལས་ ད་ལྟོ་གཤོང་ཕུག་ཟེར་ ཐོབ་སྡོད་ནུག་ ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས།
    In the heart of the forest, there was a deer and the deer lived in the cave. The village was named as Shawaphu meaning deer’s cave but later due to fragmentation, the place came to be known as Shonphu from Shawaphu.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    དེ་ལས་ ད་ལྟོ་འདི་ ག་དེ་སྦེ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ཨ་ནཱི་འདི་ ཤ་བ་ཕུག་ཟེར་མི་འདི་ བྱག་ཕུག་ད་ལྟོ་ཡང་ ངོ་མ་སྟོན་ནི་ཡོད་ཟེར། ཨ་ནཱ་ལུ་ ཤ་བ་གི་བྱག་ཕུག་གི་ རྩ་བ་ལུ་འདི་ མི་ག་བཟུམ་ཅིག་ ཆགས་ཏེ་ཡོད་ཟེར་བ་ཅིན་ བྲཱ་མི་ཡོད་ཟེར་ཞུ་ནི་ལགས། བྲཱ་མི་གཡུས་ཚན་གྱི་ནང་ན་ བྲ་མི་ཆགས་དགོ་མི་འདི་ ག་དེ་སྦེ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ བྲཱ་མི་ཟེར་མི་ ཧེ་མ་ཡར་རྟ་དབང་ མོན་རྟ་དབང་ལས་མར་འོང་སྟེ་ ཕར་ཤ་བ་ཕུག་གི་མཚམས་ལུ་ འཆང་མི་ཟེར་ཡོད།
    Today, the cave still exists. The place is inhabited by Bramis, who migrated from Arunchal Pradesh to this place and settled here. This is how the Brahmins originated in this place.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨ་ནཱ་འཆང་མི་གི་གཡུས་ཚན་ནང་ཆགས་ཏེ་ ཁོང་ཚུ་གིས་ ས་ལྷང་སྟེ་སྡོདཔ་ད་ལུ་ ཨ་ནཱ་ལུ་ ཁོང་འཆང་མི་པ་མི་ཚུ་གིས་ ཨའོ་ ཤུལ་ལས་འབདཝ་ད་ལུ་ ཨ་ནཱི་ཁྱོད་མི་རློབས་མང་སུ་མང་སུ་འགྱོཝ་ད་ལུ་ ང་བཅས་ཀྱི་ ལེགས་ཤོམ་ཅིག་མི་འོང་ཟེར། ཏེ་ དེ་ལས་ ཁོང་གིས་འཆང་མི་གིས་ ས་ནང་ ཁོང་ཚུ་ལུ་མ་བྱིན་ནི་དེ་གིས་ དོན་དག་ལས་ ད་ལྟོ་ ཤ་བ་ཕུག་གི་རྩ་བ་ལུ་ ཆགས་དགོ་པའི་དོན་དག་ ག་དེ་སྦེ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ཤ་བ་ཕུག་རྩ་བ་གིས་ ས་འདི་ ཏེ་ ད་ལྟོ་གཤོང་ཕུག་ཟེར་ ཐོབ་ལས་བརྟེན་ གཤོང་ཕུག་ཟེར་སླབ་འགྱོཝ་མས།
    Prior to their settlement around the cave, it is said that the Bramis went to Changmi. While, on the possible problems that Changmi might face in future due to increasing population, the people of Changmi refused to allow the settlement of Bramis in their village. The Brahmins later moved to cave area and settled there.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཏེ་ ཨ་ནཱི་གི་ས་ཨིན་མས། ཨ་ནཱི་འབདཝ་ལས་ལྷང་སྟེ་ ཁོང་ཚུ་གིས་ལྷང་སྟེ་སྡོད་ཞིནམ་ལས་ ཁོང་ ད་ལྟོ་དར་ཁྱབ་ བྲཱ་མི་ཟེར་མི་གུང་པ་བཅོ་བརྒྱད་བཅོ་དགུ་དེ་ཅིག་ དར་ཁྱབ་འགྱོ་དགོ་པའི་ར་བརྒྱུད་ཨ་ནཱི་སྦེ་འགྱོ་བའི་ ར་བརྒྱུད་ཨིན་ཟེར། ཁོང་ཚུ་གི་ མི་བརྒྱུད་ནཱ་ལས་མེན། ཁོང་ཡར་མོན་རྟ་དབང་ལས་ཨིན། ཏེ་ རྟ་དབང་ལས་མར་བརྒྱུད་དེ་ ནཱ་སྡོད་དེ་ཡོད་ཟེར། ཏེ་ ད་ ཚངས་ལ་ཟེར་མི་འདི་ བར་ཀ་གི་གཡུས་ཚན་ནང་ན་ ག་དེམ་ཅིག་ གུང་ག་དེམ་ཅིག་ཡོད་ག་ཟེར་བ་ཅིན་ གུང་ཧ་ལམ་གཅིག་བརྒྱ་བརྒྱད་དེ་ཅིག་ཡོད། ཨ་ནཱི་ཅིག་འདི་ ད་ལྟོ་ཚངས་ལ་ ངོ་མ་ངོ་ཀྱང་ཨིན་ཟེར།
    Today there are about 18 to 19 households in the Bramin’s community. They origins is from Arunachal Pradesh in India. At present there are about 108 households in Shongpu village and the people of the village call themselves as the native of the village.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཏེ་ ད་ལྟོ་ ག་གིས་ར་སྦེ་རུང་གཤོང་ཕུག་ གཤོང་ཕུག་ཟེར་ ཏེ་ བཞག་བཞགཔ་མ་གཏོགས་ ཨ་ནཱི་ཤ་བ་ཕུག་ཟེར་མི་འདི་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ཧ་མ་གོ་བ་ལས་བརྟེན་ ཏེ་ ཁོང་གིས་ནོར་འཁྲུལ་ ཨ་ནཱི་བཟུམ་མའི་ ནོར་འཁྲུལ་སོང་སོངམ་ཨིན། ཏེ་ དེ་འབདཝ་ལས་ ད་ལྟོ་ ཏེ་ ང་བཅས་ཀྱི་ ཧེ་མ་གི་ཕམ་ཚུ་གིས་འབད་བ་ཅིན་ ཏེ་ ཤ་བ་ཕུག་རང་ ཨིན་ཟེར་ ཕ་མ་ཚུ་གིས་ ཨ་ནཱི་སྦེ་གསུང་བའི་དོན་དག་ལས་ ད་ལྟོ་ང་གིས་ཡང་ སེམས་ལས་མ་བརྗེད་པར་བཞག་དགོ་པའི་དོན་དག་ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ མཇུག་མ་འོངས་པའི་ཐད་ཁར་ལྷོདཔ་ད་ལུ་ ཏེ་ ཉམས་འགྱོ་ནི་མས།
    The people started to call the village as Shongpu instead of Shawaphu and that’s how it is called as Shongphu today. According to our ancestor, the village is called as Shawaphu and I have not forgotten it because if the people are ignorant about the village, in future its origin may disappear and will be long forgotten.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨ་ནཱི་འདི་ ང་བཅས་ཀྱི་ ཏེ་ མིང་འདི་ལུམ་པ་གིས་མིང་འདི་ ཨ་ནཱི་བཟུམ་སྦེ་ ནོར་འཁྲུལ་སོང་སྟེ་ ད་ལྟོ་ ཤ་བ་ཕུག་ལས་ གཤོང་ཕུག་འཐོན་ནུག གཤོང་ཕུག་ལས་འབདཝ་ད་ ཤུལ་ལས་འབདཝ་ད་ ནོར་འཁྲུལ་མང་པོ་མ་ཨིན་མི་ མང་སུ་མང་སུ་སྦྱར་ཏེ་འགྱོ་འོང་ཟེར་ ཏེ་ ཨ་ནཱི་འདི་ བདག་འཛིན་འབད་དེ་བཞག་དགོ་པའི་ ང་གིས་ ང་ ད་ལྟོ་ ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ང་ཡང་ ལོ་ད་རེས་ལས་ ༦༡ ལང་ཡོདཔ་ཨིན་ཟེར།
    As time fled by the name went on changing, from Shawaphu to Shongphu and in future errors will keep on adding. So it is very important to conserve it. I am 61 years old now.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    དེ་འབདཝ་ལས་ ད་ལྟོ་ ཏེ ཁོང་ན་གཞོན་ཚུ་ལུ་འབད་རུང་ ཏེ་ ཤེས་དགོ་ཟེར་ ཏེ་ ང་གིས་རེ་རེ་གཉིས་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ལུ་ ཏེ་ ཁོང་ཚུ་ལུ་ཡང་སླབ་དོ། ཏེ་ བྱག་ཕུག་ཡང་སྟོན་དོ། ཨ་ནཱི་འདི་ནང་ཤ་བ་སྡོད་ནུག ཤ་བ་ཨ་ནཱ་སྡོད་ནི་འདི་གིས་ ཤ་བ་ཕུག་ཟེར་ཐོབ་དགོ་པའི་ ཏེ་ ར་བརྒྱུད་འདི་ ཨ་ནཱི་སྦེ་ཨིན། ཁྱོད་ན་གཞོན་ཚུ་ ཏེ་ ཁྱོད་ཨ་ནཱི་སྦེ་འབད་དགོ་ཟེར།
    It is also important for the youths to know its origin and I have also shared it to some of the youths. I have also shown them the cave and explained them the reason why the village was named.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཏེ་ ད་ གཡུས་ཚན་གྱི་མིང་ཅིག་སླབ་པ་ཅིན་ དང་པ་ད་རེས་ ཨ་ནཱ་ལུ་ཞིབ་འཚོལ་གནང་མི་འདི་ ས་ཆ་འདི་ ག་ཅི་སླབ་ནི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ བཞུགས་ཁྲི་ཟེར་ སླབ་འོང་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས། བཞུགས་ཁྲི་ཟེར་སླབ་དགོ་པའི་ དོན་དག་ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ དང་པོ་ཨ་མ་ཇོ་མོ་ ཡར་མེ་རག་ལུ་བྱོན་པའི་སྐབས་ལུ་ ནཱ་བཞུགས་པའི་ བཞུགས་ཁྲི་ཨིན་པས། བཞུགས་ཁྲི་འདི་ ད་ལྟོ་མིག་ཏོག་གིས་མཐོང་ས་ཡོད། སྟོན་ནི་གིས་ཡོད་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན།
    Another village under Shongphu that is researched today is called Zhugthi. The reason why the village is called Zhugthi is that it is seat of Ama Jomo when she travelled to Merak. The seat still exist today.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཏེ་ཨ་ནཱི་ བཞུགས་ཁྲི་གི་ས་ལུ་ མིང་གཉིས་ཡོད་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས། ད་རུང་མིང་གཉིས་ ག་ཅི་ཡོད་ཟེར་བ་ཅིན་ བཞུགས་ཁྲི་ཟེར་མི་འདི་ ཨམ་ཇོ་མོ་དང་ སློབ་དཔོན་ཁྱི་བཞེས་གཉིས་ ཡར་བྱོན་པའི་སྐབས་ལུ་ བཞུགས་པའི་བཞུགས་ཁྲི་ཟེར་ ཐོབ་པའི་བཞུགས་ཁྲི་ཟེར་ཨིན་པས། ཏེ་ ད་རུང་ ལུག་རྫི་རི་ཟེར་ ཐོབ་མི་ཅིག་ཡོད་ལགས་ ས་འདི། ལུག་རྫི་རི་ཟེར་ཐོབ་དགོ་མི་འདི་ ག་ཅི་ དང་པོ་ དཔོན་སྡེ་པ་ཟེར་སྡོད་ཡོདཔ་ཨིནམ་པས། སྐུ་ཤོག་ཟེར་ མེདཔ་ཨིན་པས། སྡེ་པ་ཟེར། ཏེ་ དེ་ལས་ ཨ་ནཱ་ལུ་སྡེ་པ་ཟེར་མི་ བཞུགས་པའི་སྐབས་ལུ་ སྡེ་པ་ལུ་འདི་ ནོར་ ལུག་ཡང་སྡོད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།
    The place has two names. Firstly it is called as Zhugthi, because when Ama Jomo and Lopen Khizhe went they travelled to Merak, they stayed at the place. Secondly, it is also called as Lhug Zhiri. Once there lived Depa and during that time there were no Kusho. When Depa stay here, he had cattle and sheep.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    གཡག་ ཟོ་མོ་ ག་ཅི་བཟུམ་ཅིག་ར་ཡོདཔ་ཨིན་པས། ཨིན་རུང་ཡང་ ཁོ་གིས་ལུག་རྫི་འདི་ ང་བཅས་ཀྱི་ ནཱ་ལུ། ཁོང་གིས་ ལུག་རྫི་ཟེར་སླབ་འོང་ལགས། ལུག་རྫི་ཟེར་མི་འདི་ ག་དེ་སྦེ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ལུག་བལྟ་མི་ཟེར་བའི་ བློ་ཨིན་ཟེར། ཏེ་ ཨ་ནཱི་ ལུག་རྫིཔ་གིས་ ཏེ་ ཁོ་གིས་ ཏེ་ བྱར་དང་དགུན་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ ནམ་བྱར་ལུ་ཡར་ འབྲོག་ལུ་འབག་འོང་། ཏེ་ དགུན་ལུ་མར་ ནཱ་ད་ལྟོ་བཞུགས་ཁྲི་ཟེར་ས་གི་ ས་ནང་འབག་འོང་སྟེ།
    He also had yaks and Zomo. He had appointed sheep herders who took the sheep to Merak during the summer and migrate to this place during winter.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཁོ་གིས་དབང་སྟེ་ ཨ་ནི་ཱས་འདི་ལུག་རྫི་རི་ཟེར་མི་འདི་ ལུག་ལུ་ ཆུ་བྱིན་བྱིནམ་གྱིས་ ཏེ་ མིང་ཅིག་ཨིན་ཟེར། ས་གཅིག་ལུ་ མིང་གཉིས་ ཐོབ་དགོ་མི་གིས་གནད་དོན་ཨ་ནཱི་ཨིན་ཟེར། ཏེ་ ད་ལྟོ་ ཨ་ནཱི་ས་འདི་ དེ་ལས་ ལུག་རྫི་ཟེར་མི་འདི་ སྡེ་པ་ལུག་རྫི་ཟེར་མི་གིས་ དབང་ཚད་སྦོམ་ཡོད་ནི་དེ་གིས་ དཔོན་གྱིས་ ཁོ་ལུ་དབང་ཚད་ ཁོ་ལུ་བྱིན་ཞིནམ་ལས་ ཏེ་ ཁོ་གིས་ས་ལེགས་ཤོམ་ག་ར་ ཁོ་གིས་དབང་སྟེ་ ཨ་ནཱི་འབད་ཞིནམ་ལས་ ཁོ་གིས་ ས་མང་རབས་ཅིག་ ཏེ་ དབང་བཞག་ནུག་ཟེར།
    The sheep herders use to give water to the sheep at this place. That is why the place is also called as Lug Zhiri. Depa was a powerful man and he gave the power to the sheep herder who occupied most of the lands.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨ་ནཱི་འབད་ཞིནམ་ལས་ ཤུལ་ལས་འབདཝ་ད་ལུ་ ཏེ་ ད་ ཨ་ནཱ་ལུ་ ང་བཅས་རའི་ འབྲུག་རྒྱལ་གིས་ ས་ཁྲམ་ ཏེ་ འགོ་བཙུགས་པའི་དོན་དག་ལས་ དེ་ལས་ ས་འདི་ཁོང་མི་སེར་ལུ་བགོ་བཤའ་རྐྱབ་བྱིན་ཏེ། ད་ལྟོ་ག་ར་ མི་སེར་ཚུ་ བགོ་བཤའ་རྐྱབ་ཟ་སྟེ། དེ་ལས་ ས་འདི་བགོ་བཤའ་རྐྱབ་བྱིན་ས་ལས་ དཔྱ་ ༣ ལས་ དཔྱ་ ༡ དེ་ སྡེ་པ་ལུག་རྫི་གིས་ མི་བརྒྱུད་ཀྱིས་བཟུང་སྟེ་ ཟ་དོ་ཟེར་ ད་ལྟོ།
    Later when the monarchy was established in Bhutan, the land was divided among the citizens through land certificate. However, one third of the land is still occupied by the descendants of the sheep herder.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨིན་ནི་འདི་ སྡོད་ནི་འདི་ ཡར་བཅའ་གླིང་ཟེར་ས་ལུ་བྲཱ་མི་ཨིན། ཨིན་རུང་ཡང་ བྲཱ་མི་འདི་ ང་བཅས་ནང་ལུ་ མར་ཚངས་ལ་གཡུས་ཁར་ས་བཟུང་དགོ་པའི་དོན་དག་འདི་ ཨ་ནཱི་ལས་བརྟེན་ཏེ་ བཟུང་སྟེ་ ཟ་དགོ་པའི་ ཁོང་ཨ་ནཱི་སྦེ་ཨིན་ཟེར། ཏེ་ ད་ལྟོ་ ག་དེ་སྦེ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ང་བཅས་ཀྱིས་ ན་གཞོན་མི་ཚུ་གི་ མང་ཤོས་ཀྱི་ར་ ཨ་ནཱི་འདི་ ཨ་ཙི་ཙི་མ་ཤེས་པས།
    This is also the reason why the descendants of the sheep herder, the Bramins living in Chaling still owns the land in Shongphu and depend on it for survival. Most of the youths today are not aware of this facts.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨིན་ཏེ་སྦེ་རུང་ ང་གིས་ ཁོང་ཕ་མ་བཟང་པོ་ཚུ་གིས་གསུང་མི་འདི་ སེམས་ལས་མ་བརྗེད་པར་བཞག་སྟེ་ ཏེ་ ཨ་ནཱི་བཟུམ་ ཏེ་ ཁོང་གིས་ ཨ་ལོ་ཚུ་ལུ་ ཏེ་ ང་ཡང་རྒས་ནིའི་དོན་དག་ལས་ ཨ་ལོ་ཚུ་ལུ་ ཨ་ཙི་རེ་ ང་གིས་ ཨ་ནཱི་བཟུམ་ཅིག་ ཏེ་ སླབ་ནི་གིས་རེ་བ་ཡང་ཡོད། སླབ་ནི་ཡང་སླབ་དོ། གནས་སྟངས་འདི་ ཨ་ནཱི་བཟུམ་ཅིག་ཨིན་ཟེར། འདི་གིས་ནང་ན་ལས་ ད་ ང་བཅས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་སྲོལ་འདི་ ག་ཅི་བཟུམ་ཅིག་ཡོད་ཟེར་བ་ཅིན་ དང་པོ་དང་ ད་ལྟོ་མ་འདྲཝ་སྦེ།
    I have always remembered this facts told by my ancestors to tell them to our children. Since I am growing old, I am looking forward to share it with the children. I still narrates them, the difference between the old culture and tradition and the present.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨ་ཙི་རེ་འགྱུར་བཅོས་འགྱོ་དོ་ཟེར། འགྱུར་བཅོས་ག་དེ་སྦེ་འགྱོ་དོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ཏེ་ དང་པོ་གསུང་ནུག དུས་ནི་མི་འགྱུར། ། མི་རྣམས་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཟེར་ ཏེ་ དུས་འགྱུར་འགྱུར་མེན་ མི་རྣམས་འགྱུར་ཡོདཔ་ཨིན་ཟེར། དུས་འདི་ ཁོ་ ཨ་ནཱི་སྦེ་ར་ཨིན། མི་རྣམས་འགྱུར་དོ་ཟེར་ མི་འགྱུར་དོ་ཨིན་ཟེར། མི་ག་དེ་སྦེ་འགྱུར་དོ་ཟུར་བ་ཅིན་ དང་པ་མི་འདི་ ད་ལྟོ་ ཡོན་ཏན་ལྷབ་སྟེ་ ཏེ་ ཨ་ལོ་ག་ར་ཡོན་ཏན་ལྷབ་དོ། ཡོན་ཏན་ལྷབ་སྟེ་ ཡོན་ཏན་གྱི་ནང་ལས་ མ་གཞི་གཙོ་བོ་ར་ ཀུན་ཚང་ཤེས་ཡོན་ཟེར་ཅིག་ ཏེ་ སློབ་དཔོན་ཚུ་གིས་སྟོན་གནངམ་མས།
    It has changed and it is still changing. As old saying, it is not time that changes but it is the people that change. People are changing not the time. Time is still the same. Today most of the children are educated and the teachers are giving them wholesome education.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨིན་ཏེ་སྦེ་རུང་ཡང་ ཀུན་ཚང་ཤེས་ཡོན་སྟོན་གནང་རུང་ ང་བཅས་ཀྱི་ལུམ་པ་གིས་ལམ་ལུགས་སྲོལ་འདི་ ཨ་ནཱི་ ཏེ་ད་ ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མི་གིས་ ཏེ་ དཔེ་ཆ་གཙོ་བོ་ར་ ག་ཅི་བརྟེན་དོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ཨིང་སྐད་ལུ་བརྟེན་པའི་དོན་དག་ལས་ ང་བཅས་རའི་ ནང་པ་གི་ཆོས་འདི་ མ་པ་ལས་ར་ཉམས་ཏེ། མར་ཉམས་འགྱོ་ནི་གིས་ ཉེན་ཁ་ཡོད་པའི་དོན་དག་ལས་ ང་བཅས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཡོད་ཟེར། ཨ་ནཱི་བཟུམ་ མར་ཉམས་འགྱོ་ནི་མས་ཟེར།
    Even if the children are given wholesome education, most of the people from foreign countries teach them in English. There are chances that our religion may deteriorate and we are also worried.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    དང་པ་ ཆོས་པ་འདི་ ག་ཅི་ལས་ཡང་དཀོན་དྲག་འགྱོ་མི་འདི་ ཨ་ལོ་ན་གཞོན་ཆུང་ཀུ་ལས་རང་ ག་ར་དཔེ་ཆ་ སློབ་གྲྭ་བཙུགས་ ཏེ་ ཨ་ནཱི་འབད་ཞིནམ་ལས་ ཏེ་ སློབ་གྲྭ་ནང་བཙུགས་ཞིནམ་ལས་ ཡར་གྱི་དཔེ་ཆ་ལྷབ་ཞིནམ་ལས་ ཏེ་ ཆོས་གིས་ཐད་དུ་ལྷོདཔ་ད་ལུ་ ནང་པ་གི་ཆོས་གིས་ཐད་ཁར་ལྷོདཔ་ད་ ཨ་ཙི་ཙི་ ཏེ་ བརྩོན་ཤུགས་བསྐྱེད་ནི་མིན་འདུག་ཟེར། ཨ་ནཱི་འབད་ཞིནམ་ལས་ ཏེ་ ཆོས་པ་འདི་ཡང་ མར་ཉམས་འགྱོ་ནི་གིས་ཉེན་ཁ་འདུག་ཟེར།
    Firstly, lay monks are rarely seen in the village. Most of children are admitted to school at an early age and they learn other medium studies and hardly show interest in our religious studies. Because of these, our religion is deteriorating.
  • སྐལ་བཟང་དབང་འདུས Kezang Wangdi
    ཨིན་རུང་ཡང་ ད་ལྟོ་གཞུང་གིས་ལམ་ལུགས་སྲོལ། སྲོལ་བཟང་པོ་བཙུགས་ ཏེ་ སྲོལ་འཛིན་གྱི་ལྷན་ཚོགས་བཙུགས་ཏེ་ ཨ་ནཱི་འབད་ཞིནམ་ལས་ ཆོས་འདི་མི་ཉམས་པ་ ཏེ་ ད་ ཉམས་པ་གསོར་ཆུད་འབད་དེ་ མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་ གནང་ནིའི་དོན་ལས་ སྲོལ་ཨ་ནཱི་བཟུམ་བཙུགས་གནང་མི་འདི་ གནམ་མེད་ས་མེད་ ང་བཅས་ཀྱིས་ གཡུས་ཁའི་མི་ཚུ་གིས་འབད་རུང་ ཏེ་ ངལ་རངས་སྦོམ་འབད་ཡོད་ཟེར། ད་ལྟོ་ ན་གཞོན་ཆུང་ཀུ་ཚུ་ལུ་འབད་རུང་ ཧ་དགོ་དགོཔ་འདི་ གནམ་མེད་ས་མེད་གལ་ཅན་ཡོད་ཟེར་ ཨ་ནཱི་ཅིག་ཞུ་དོ་ལགས།
    The government has formed the Department of Culture to protect our culture and tradition. In addition the government has been revving the lost culture and preserving the existing culture to protect our culture and tradition. We are proud and happy with the government’s efforts. It is very important for our children to understand its important.
Collection: 
Oral Cultures of Bhutan
Subcollection 
Subject 
Referenced Places 
Recording Location 
Language 
Creator: 
Duptho
Other: 
Chimi Wangmo
Contributing Contributor: 
Karma Tshewang
Publisher: 
Tibetan and Himalayan Library
Sponsor: 
Arcadia Fund (Other)
Data Entry: