Medicine Factory Operations | Mandala Collections

ཨེམ་ཆི་ལགས

གཞི་ཁྱོན་ཆེ་ཤོས་བྱས་ན་བཟོ་གྲྭ་ད་ག་རང་རེད།

gzhi khyon che shos byas na bzo grwa da ga rang red/

In terms of size, this is the biggest factory.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡིན་ནའི་ད་དང་པོ་ཆ་བཞག་ན།

yin na'i da dang po cha bzhag na/

However, at the very beginning,

ཨེམ་ཆི་ལགས

བཟོ་གྲྭ་དེ་དྲུག་བཅུ་རེ་བཞིའི་ནང་ལོགས་ལ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

bzo grwa de drug bcu re bzhi'i nang logs la ga re red zer na/

During the year of 1964,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དྲུག་བཅུ་རེ་བཞི་ནས་་་་དྲུག་བཅུ་རེ་བཞི་ནསབརྒྱ་བཅུ་་་་་་་་རྒྱ་བརྒྱད་རེད་པཱ། བརྒྱ་བཅུ་རྒྱ་བརྒྱད་ལོ་བར་དུ་བོད་སྨན་བཟོ་གྲྭ་ད་ག་རང་མ་གཞི་ཡོག་༼ཡོད༽མ་རེད།

drug bcu re bzhi nas drug bcu re bzhi nasabargya bcu rgya brgyad red pA/_brgya bcu rgya brgyad lo bar du bod sman bzo grwa da ga rang ma gzhi yog (yod)ma red/

from 1964 to 1988, there was only one Tibetan medical factory, which was this factory.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་བཟོ་གྲྭ་གཞན་དག་དེ་གས་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

da bzo grwa gzhan dag de gas ga re red zer na/

How the other factories developed is that

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྐབས་དེ་དུས་བཟོ་གྲྭ་དེ་གཅིག་པོར་གྱིས་བོད་ས་གནས།

skabs de dus bzo grwa de gcig por gyis bod sa gnas/

at that time, only this factory provided medicines to the prefectures in Tibet,

ཨེམ་ཆི་ལགས

བོད་ནང་ལོགས་ཀྱི་བོད་ནང་ལོགས་ཀྱི་ས་གནས་ཆ་ཚང་དང་།

bod nang logs kyi bod nang logs kyi sa gnas cha tshang dang /

which include all the areas of Tibet,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ག་ནང་བཞིན་གྱི་སོག་པོ་དང་ཕྱི་སོག་དང་།

da ga nang bzhin gyi sog po dang phyi sog dang /

as well as to Mongolia and Inner Mongolia,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཤིན་ཅང་དང་ས་ཆ་མང་པོ་ཞིག་ལ།

shin cang dang sa cha mang po zhig la/

and Xinjiang.

ཨེམ་ཆི་ལགས

བཟོ་གྲྭ་གཅིག་གིས་སྨན་དེ་འཁོར་འདོན་བྱེད་དགོས་དུས།

bzo grwa gcig gis sman de 'khor 'don byed dgos dus/

When the provision of medicines has to be dependent on only one factory,

ཨེམ་ཆི་ལགས

བཟོ་གྲྭ་ནུས་ཤུགས་དང་དེས་འཁོར་༼མཁོ་༽འདོན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མ་རེད།

bzo grwa nus shugs dang des 'khor (mkho )'don byed thub kyi yod ma red/

it is not possible for a single factory to provide [such an amount of medicines] due to the condition of the factory.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་བྱེད་དུས་གཅིག་ནས་ཁྲོམ་རའི་དཔའ་འབྱོར་རེད་པཱ།

de byed dus gcig nas khrom ra'i dpa' 'byor red pA/

Additionally, it is market economy,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཁྲོམ་རའི་དཔའ་འབྱོར་བྱེད་དུས་མིས་དེ་ཁྲོམ་རེ་དེ་ཡག་པོ་འདུག

khrom ra'i dpa' 'byor byed dus mis de khrom re de yag po 'dug

and people found there is a great market for [the Tibetan medicines] in the market economy.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ངས་བོད་སྨན་བཟོ་གྲྭ་གཅིག་བཙུགས། དེས་བོད་སྨན་བཟོ་གྲྭ་གཅིག་བཙུགས།

ngas bod sman bzo grwa gcig btsugs/_des bod sman bzo grwa gcig btsugs/

Therefore, people built up medical factories one by one,

ཨེམ་ཆི་ལགས

་

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་བྱེད་དུས་དེ་ཞག་བོད་སྨན་བཟོ་གྲྭ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་ཕྱིན་བསྡད་ཡོད།

de byed dus de zhag bod sman bzo grwa 'phel rgyas chen po zhe drag phyin bsdad yod/

and nowadays the factories for the Tibetan medicines have greatly developed.

ཨེམ་ཆི་ལགས

བཟོ་གྲྭ་ཆེན་པོ་མང་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད།

bzo grwa chen po mang po zhe drag yod/

There are so many Tibetan medical factories.

ཨེམ་ཆི་ལགས

བཟོ་གྲྭ་ཆེན་་་་བཟོ་གྲྭ་་་བོད་སྨན་གྱི་བཟོ་གྲྭ་དེ་གས་ལ་ཆ་བཞག་ན།

bzo grwa chen bzo grwa bod sman gyi bzo grwa de gas la cha bzhag na/

Regarding these factories,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཁོའི་བོད་སྨན་བཟོ་གྲྭའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ནས་ཡིན་ན་འདྲ། ཡང་ན་ལག་རྩལ་ཡིན་ནའང་འདྲ།

kho'i bod sman bzo grwa'i rgyab ljongs nas yin na 'dra/_yang na lag rtsal yin na'ang 'dra/

in terms of the background and techniques of [making Tibetan medicines],

ཨེམ་ཆི་ལགས

་

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཆ་ཚང་ཁོ་ལག་རྩལ་ཆ་ཚང་ང་ཚོའི་རྒན་ལགས་ཀྱི་བསླབས་བྱས་འདུག་ཟེར་རྒྱུད་བྱས།

cha tshang kho lag rtsal cha tshang nga tsho'i rgan lags kyi bslabs byas 'dug zer rgyud byas/

on the basis of the fact that the techniques [for making medicines] have been learned from and kept by our teacher,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཨེ་ནི་བཟོ་གྲྭ་འདུག་ཟེར་བཙུགས་བསྡད་ཀྱོག་ཅིག་རེད།

e ni bzo grwa 'dug zer btsugs bsdad kyog cig red/

the factories have been built up.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡིན་ན་ཡང་ད་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ལ་ཆ་བཞག་ན།

yin na yang da rgya che chung la cha bzhag na/

Concerning the sizes of these factories,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ལྟ་རྒྱ་ཆེ་ཤོས་ད་ག་ང་ཚོའི་བཟོ་གྲྭ་ད་ག་རང་རེད།

da lta rgya che shos da ga nga tsho'i bzo grwa da ga rang red/

our factory is the biggest one.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡིན་ནའི་ཡང་ད་ལག་རྩལ་དང་ཕྱོགས་ཏོ་གཅིག་གི་ད།

yin na'i yang da lag rtsal dang phyogs to gcig gi da/

Regarding the techniques used for making medicines,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་བྱས་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་བཟོ་སྟངས་དང་ད་ག་ནང་བཞིན་ཕྱོགས་ཆ་བཞག་གི་ཡིན་ན།

de byas 'phrul 'khor gyi bzo stangs dang da ga nang bzhin phyogs cha bzhag gi yin na/

such as using machines in making medicines,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡང་ང་ཚོའི་འདི་ནང་བཞིན་ང་ཚོ་དང་འདྲ་པོ་བྱས་བྱས་བཟོ་གི་ཡོད་རེད།

yang nga tsho'i 'di nang bzhin nga tsho dang 'dra po byas byas bzo gi yod red/

[the other factories] generally use the same strategies used in our factories.

ཨེམ་ཆི་ལགས

མང་པོ་ཞིག་གིས་་་་་བཟོ་གི་ཡོད་རེད།

mang po zhig gis bzo gi yod red/

At least most of the factories have been doing so.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་དངོས་གནས་ཀྱི་ཁོའི་སྤུས་ཚད་དང་དོ་དམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དང་། ཡང་མིན་ན་སྨན་གྱི་རྒྱུ་ཆ་ལ་དོ་དམ་བྱེད་ཡས་གང་འདྲས།

da dngos gnas kyi kho'i spus tshad dang do dam byed kyi yod dang /_yang min na sman gyi rgyu cha la do dam byed yas gang 'dras/

However, the actual qualities of the products, which include the quality of management, management of the medical materials,

ཨེམ་ཆི་ལགས

རྒྱུ་ཆའི་སྤུས་ཚད་གང་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད།

rgyu cha'i spus tshad gang 'dra byed kyi yod med/

quality of the medicines

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་གྱི་ལག་རྩལ་སྨན་གྱི་བཟོས་པའི་རྒྱུད་རིམ་ནང་ལ་ཡར། ལག་རྩལ་དོ་དམ་ཆེ་ལོས་གང་འདྲ་ཡོད་མེད།

sman gyi lag rtsal sman gyi bzos pa'i rgyud rim nang la yar/_lag rtsal do dam che los gang 'dra yod med/

and the technical management in the procedure of producing the medicines,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡང་བཟོ་གྲྭ་སོ་སོར་ཡང་སོ་སོའི་་་་འོང་་་་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཁྱད་ཆོས་རེ་རེ་བྱས་དེ་འདྲས་ཟེར་བཟོ་གི་ཡོག་༼ཡོད་༽རེད།

yang bzo grwa so sor yang so so'i 'ong ga re zer dgos red/_khyad chos re re byas de 'dras zer bzo gi yog (yod )red/

may be connected with the characteristics of each individual factory.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་རྩ་བའི་རྩ་དོན་རེ་དེ་བོད་སྨན་གྱི་བོད་ཀྱི་གསོ་བའི་རིག་པའི་གཞུང་རང་དེ་བྱས་བཟོ་གི་ཡོད་རེད་པཱ།

da rtsa ba'i rtsa don re de bod sman gyi bod kyi gso ba'i rig pa'i gzhung rang de byas bzo gi yod red pA/

The main principles for producing Tibetan medicines are based on the Tibetan medical theory.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་ང་ཚོ་དམིགས་བསལ་གྱི་གཏན་འབེབས་ཡོད་རེད།

de nga tsho dmigs bsal gyi gtan 'bebs yod red/

There is a special regulation in our factory,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་དེ་གང་འདྲས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད་ཟེར་ན།

da de gang 'dras byed kyi yod red zer na/

which is that

ཨེམ་ཆི་ལགས

ལྷག་པར་དུ་ཞིང་འབྲོག་གི་མི་སྒེར་གྱི་ཨེམ་ཆི།

lhag par du zhing 'brog gi mi sger gyi em chi/

if the buyers are the doctors for the people in rural areas,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ག་ནང་བཞིན་གྲོང་ཚོའི་ཨེམ་ཆི་གྲོང་ཚོའི་སྨན་ཁང་ཆུང་ཆུང་།

da ga nang bzhin grong tsho'i em chi grong tsho'i sman khang chung chung /

as well as village doctors in small clinics,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཤང་གི་སྨན་ཁང་ད་ག་ནང་བཞིན་ཡུལ་་་་ཡུལ་་་་་འཁོར་་་་ཡུལ་གྱི་སྨན་ཁང་།

shang gi sman khang da ga nang bzhin yul yul 'khor yul gyi sman khang /

doctors in shang clinics, other related clinics,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ག་ནང་བཞིན་ས་གནས་ཁག་གི་སྨན་ཁང་།

da ga nang bzhin sa gnas khag gi sman khang /

and hospitals in prefectures, [we sell the medicines at the cheapest price.]

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་ཁང་ཁག་གི་སྨན་ཉོ་གག་ཡོང་པའི་གཞུག་གུར།

sman khang khag gi sman nyo gag yong pa'i gzhug gur/

[To make a long story short], if the hospitals come for buying medicines,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ང་ཚོས་གོང་ཚད་དམའ་ཤོས་དེ་བྱེད་བྱས་གཙོང་གི་ཡོད་རེད།

nga tshos gong tshad dma' shos de byed byas gtsong gi yod red/

we sell the medicines at the cheapest price.

ཨེམ་ཆི་ལགས

གང་ལྟར་ཐད་ཀར་དེ་བྱས་པ་ཡིན་ན།

gang ltar thad kar de byas pa yin na/

Any way, we do it directly.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་མི་སྒེར་གྱི་དེར་ཉོ་གག་ཡོང་བྱས།

da mi sger gyi der nyo gag yong byas/

If an individual comes for buying medicines,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དཔེ་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན་སྨན་སྲང་གང་།

dpe cha bzhag pa yin na sman srang gang /

for instance the person wants to have a gram of medicine

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཟླ་བ་གཅིག་གི་སྨན་ཉོ་ཡག་ཡང་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་སྨན་ཉོ་ཡག

zla ba gcig gi sman nyo yag yang zla ba gnyis kyi sman nyo yag

or wants to buy medicine for one month or two months,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་འདྲས་བྱས་སྨན་སྣེ་ཁ་གཉིས་ཙམ་གསུམ་ཙམ་དེ་འདྲས་ཡིན་པ་ཡིན་ན།

de 'dras byas sman sne kha gnyis tsam gsum tsam de 'dras yin pa yin na/

and the person wants to have only two or three kinds of medicine,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ང་ཚོས་བཟོ་གྲྭའི་གོང་ཚད་བྱེད་བྱས་གཙོང་༼བཙོང༽གི་ཡོད་རེད།

da nga tshos bzo grwa'i gong tshad byed byas gtsong (btsong)gi yod red/

we have been selling the medicines for the prices charged by the factories.

ཨེམ་ཆི་ལགས

བཟོ་གྲྭའི་གོང་ཚད་བྱེད་བྱས།

bzo grwa'i gong tshad byed byas/

Yes, we sell the medicines for the prices charged by the producers.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ཕྱི་ལོགས་ལ་མར་སྨན་ཁང་ནང་ལ་བསླེབས་སོང་ན།

da phyi logs la mar sman khang nang la bslebs song na/

If a [patient] got medicine from a hospital or clinic outside of our factory,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་སྨན་ཁང་སོ་སོས་སྨན་ཁང་གི་གཞུང་གི་གཏན་འབེབས་གཞི་བཞག་གི

da sman khang so sos sman khang gi gzhung gi gtan 'bebs gzhi bzhag gi

the concerned hospital or clinic, in accordance with the regulation practiced in the hospital or clinic,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེའི་སྒང་ལ་ཡར་རྒྱ་ཆ་ག་རེ་གང་ཙམ་ཞིག་ཡར་སྤར་བྱས་ཐད་ཀར་ནད་པར་འདུག་ཟེར་སྤྲད་ཀྱི་ཡོད་རེད།

de'i sgang la yar rgya cha ga re gang tsam zhig yar spar byas thad kar nad par 'dug zer sprad kyi yod red/

will charge a certain percentage in addition to the original price.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ང་ཚོས་དེ་ནས་དམིགས་ཡུལ་དེ་ཐོག་མའི་གོང་དེ་དམའ་པོ་དམའ་པོ།

nga tshos de nas dmigs yul de thog ma'i gong de dma' po dma' po/

The main purpose for us to sell the medicines at really low prices-

ཨེམ་ཆི་ལགས

དམའ་པོ་ད་བཟོ་གྲྭའི་གོང་ཚད་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་བཟོ་གྲྭའི་གོང་ཚད་གཅིག་ཡོད་རེད་པཱ།

dma' po da bzo grwa'i gong tshad gtan 'bebs byas pa'i bzo grwa'i gong tshad gcig yod red pA/

which is lower than the prices charged by the producers

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་ནས་མར་ད་དུང་མར་བཅག་བྱས།

de nas mar da dung mar bcag byas/

that means we decrease the prices from the original prices-

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་ཁང་ཁག་ལ་སྤྲད་ཡག་རྒྱུ་མཚན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

sman khang khag la sprad yag rgyu mtshan ga re red zer na/

and distribute the medicines to the hospitals or clinics, is

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་ཁང་ཁག་ལ་ང་ཚོས་གོང་དམའ་པོ་སྤྲད་པ་ཡིན་ན།

sman khang khag la nga tshos gong dma' po sprad pa yin na/

that if we distribute the medicines at a low price,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་རྩིས་ཀྱི་སྨན་ཁང་གིས་མར་ནད་པར་དངོས་སུ་བཙོང་དུས།

de rtsis kyi sman khang gis mar nad par dngos su btsong dus/

when the hospitals or the clinics sell the medicines to the patients,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་རྩིས་ཀྱི་གོང་མར་དམའ་རུ་འགྲོ་གི་རེད་པཱ།

de rtsis kyi gong mar dma' ru 'gro gi red pA/

the price will be low.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ང་ཚོས་གཙོ་བོའི་རྩ་དོན་འདི་དེ་འདྲས་ཤིག་ལ་ཟིན་བྱས།

nga tshos gtso bo'i rtsa don 'di de 'dras shig la zin byas/

We have been keeping such a principle,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཨེ་ནི་གོང་ཚད་དེ་འདྲས་བཙོང་གི་ཡོད་རེད།

e ni gong tshad de 'dras btsong gi yod red/

and selling the medicines at such prices.

ཨེམ་ཆི་ལགས

གོང་ཚད་རིམ་པ་ཆ་བཞག་གི་ཡིན་ན།

gong tshad rim pa cha bzhag gi yin na/

There are several different kinds of levels regarding the prices,

ཨེམ་ཆི་ལགས

གང་ལྟར་སྨན་ཁང་དང་ལས་ཁུངས་ཚན་པ་ཡིན་པའི་གཞུག་གུར།

gang ltar sman khang dang las khungs tshan pa yin pa'i gzhug gur/

for instance, if the buyers are hospitals or government institutions,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ང་ཚོས་གོང་ཁེ་ཤོས་དེར་བཙོང་གི་ཡོད་རེད།

nga tshos gong khe shos der btsong gi yod red/

we would sell the medicines at the cheapest price.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་མི་སྒེར་གྱི་སྨན་སྣེ་ཁ་གཉིས་ཙམ་དང་ཡང་སྲང་གང་ཙམ་དེ་འདྲས། ཉུང་ཉུང་དེ་འདྲས་ཡིན་པ་ཡིན་ན།

da mi sger gyi sman sne kha gnyis tsam dang yang srang gang tsam de 'dras/_nyung nyung de 'dras yin pa yin na/

If the buyers are individuals and only want to buy small proportions, such as one gram,

ཨེམ་ཆི་ལགས

བཟོ་གྲྭའི་གོང་ཚོད་བྱས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་བཟོ་གྲྭའི་གོང་ཚད་བྱས་བཙོང་གི་ཡོད་རེད།

bzo grwa'i gong tshod byas gtan 'bebs byas pa'i bzo grwa'i gong tshad byas btsong gi yod red/

we would sell the medicines for the prices charged by the factories.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ཕྱི་ལོགས་ལ་སླེབས་པ་ཡིན་ན་སྲིད་བཙོང་ཆགས་པ་རེད་པ་ད།

da phyi logs la slebs pa yin na srid btsong chags pa red pa da/

Once the medicines are put into the markets, the medicines will be in the retail market,

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྲིད་བཙོང་དེ་འདྲས་བྱས་བཙོང་གི་ཡོད་རེད།

srid btsong de 'dras byas btsong gi yod red/

and would be sold at the retail prices.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ལ་རེད། བཟོ་གྲྭ་དེ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་དྲུག་བཅུ་རེ་བཞི་ལོར་བཙུགས་ནས།

la red/ bzo grwa de chig stong dgu brgya drug bcu re bzhi lor btsugs nas/

Yes, from 1964, the year this medical factory was built

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ད་ལྟ་བར་དུ་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན།

da da lta bar du cha bzhag pa yin na/

to the present,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དངོས་གནས་བྱས་ན་ཁོ་ལ་ཡར་སྨན་ཁག་ཅིག་ནས་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན། ཁོ་ཡར་ཁེ་བཟང་མང་པོ་ཡོག་༼ཡོད་༽རེད།

dngos gnas byas na kho la yar sman khag cig nas cha bzhag pa yin na/_kho yar khe bzang mang po yog (yod )red/

actually some of the medicines have made quite good incomes.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དྲང་པོ་ཞུས་པ་ཡིན་ན།

drang po zhus pa yin na/

However, frankly speaking,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ཡིན་ནའི་ཡང་ཁེ་བཟང་དེས་གང་བྱས་ད་ལྟ་བར་དུ་རྩིས་བརྒྱབ་བྱས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ཟེར་ན།

da yin na'i yang khe bzang des gang byas da lta bar du rtsis brgyab byas ga re zer dgos red zer na/

these incomes have [never] been accounted for,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཁེ་བཟང་དེ་འདྲས་ཤིག་འདུག་ཟེར་བྱས་མང་པོ་ཞིག་དངུལ་དེ་འདྲས་ཤིག་བསྟན་ཡག་ཡོད་མ་རེད།

khe bzang de 'dras shig 'dug zer byas mang po zhig dngul de 'dras shig bstan yag yod ma red/

therefore, there is no record showing how much money has been earned.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་རྒྱུ་མཚན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

de rgyu mtshan ga re red zer na/

The reason is that

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་སྣེ་ཁ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཞིག་ཡོད་རེད།

sman sne kha sum brgya lhag tsam zhig yod red/

there are more than 300 kinds of medicines,

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་སྣེ་ཁ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཞིག་གི་ནང་ལོགས་ནས།

sman sne kha sum brgya lhag tsam zhig gi nang logs nas/

among which

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་སྣེ་ཁ་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་ཅིག་གི་ནང་ལོགས་ལ་ཆ་བཞག་གི་ཡིན་ན།

sman sne kha bcu gnyis bcu gsum cig gi nang logs la cha bzhag gi yin na/

12 or 13 kinds of medicines

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་གས་ཁེ་བཟང་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་རེད།

de gas khe bzang mang po zhig yong gi yod red/

make very good incomes.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་དཔེ་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན།

da dpe cha bzhag pa yin na/

Let's see an example,

ཨེམ་ཆི་ལགས

མི་ཚང་གཅིག་གི་ནང་ལ་མི་དེ་གས་བྱས།

mi tshang gcig gi nang la mi de gas byas/

If there were a ten-person family,

ཨེམ་ཆི་ལགས

མི་ཚང་གཅིག་ནང་ནས་མི་གསུམ་གྱིས་ཡོང་འབབ་མང་པོ་བསག་གི་ཡོད་རེད།

mi tshang gcig nang nas mi gsum gyis yong 'bab mang po bsag gi yod red/

three of whom could make a large income,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡིན་ན་ཡང་དེ་ནང་ལོགས་ནས་མི་བདུན་ཙམ་ཞིག་གིས།

yin na yang de nang logs nas mi bdun tsam zhig gis/

but seven of whom

ཨེམ་ཆི་ལགས

འགྲོ་སོང་མང་པོ་ཞིག་བཏང་གི་ཡོད་རེད།

'gro song mang po zhig btang gi yod red/

consume a lot.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་དང་གཅིག་པ་རེད།

de dang gcig pa red/

Such example can be applied to the medicine incomes.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ཞིང་འབྲོག་ཁག་ལ་བཏང་ཡག་གི་སྨན་མང་པོ་རེད།

da zhing 'brog khag la btang yag gi sman mang po red/

There are many medicines which have been sent to the rural areas.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

de ga re red zer na/

That is that

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྔོན་མ་ཆ་བཞག་ན།

sngon ma cha bzhag na/

in the past,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཞིང་འབྲོག་ཁག་ལ་བཏང་ཡག་སྨན་གཅིག་ནས་སྣེ་ཁ་མང་པོ་རེད།

zhing 'brog khag la btang yag sman gcig nas sne kha mang po red/

there was only one kind of medicine, but nowadays there are many kinds of medicines sent to the rural areas.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེའི་ནང་ལོགས་ནས་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན།

de'i nang logs nas cha bzhag pa yin na/

For these medicines,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཞིག་འབྲོག་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ལ་དངུལ་ལེན་ཡག་ཡོད་རེད་པས།

zhig 'brog khag mang po zhig la dngul len yag yod red pas/

how can we charge medical fees from the people in the rural areas.

ཨེམ་ཆི་ལགས

འགྲོ་སོང་་་་འགྲོ་སོང་མེད་པ་བྱེད་བྱས་སྨན་སྟེར་གྱི་ཡོད་རེད།

'gro song 'gro song med pa byed byas sman ster gyi yod red/

Therefore, [we] give them for free,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་གས་ཆ་བཞག་ན་འགྲོ་སོང་མང་པོ་ཞིག་འགྲོ་གི་ཡོད་རེད།

de gas cha bzhag na 'gro song mang po zhig 'gro gi yod red/

which is costly.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཚུར་ཡོང་འབབ་བྱུང་པ་དེ་གས།

tshur yong 'bab byung pa de gas/

Much of the incomes made by the other medinces

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་ནས་་་་དེ་ནས་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་པ་དེ་དེར་མར་ཁ་གསབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད།

de nas de nas mang po zhig byung pa de der mar kha gsab byed kyi yod red/

has been used for replacement of the cost [of the medicines that have been distributed for free].

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་འདྲས་རེད་སྨན་ཁག་ཅིག་ནས་ཡོང་་་ཁེ་བཟང་ཡོད་པ་དེ་གས།

de 'dras red sman khag cig nas yong khe bzang yod pa de gas/

Therefore, the incomes made by some medicines

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཞིང་འབྲོག་ལ་བཏང་ཡག་གི་སྨན་དཀྱུས་མ་དེ་གས་ཀྱི་སྒང་ལ་ཁེ་བཟང་ཉུང་ཉུང་བྱས།

zhing 'brog la btang yag gi sman dkyus ma de gas kyi sgang la khe bzang nyung nyung byas/

are mainly used for the ordinary medicines used in rural areas,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡང་ཁ་ཤས་ནས་མ་ནས་མར་བཅག་བྱས།

yang kha shas nas ma nas mar bcag byas/

even some of the medicines do not earn the original prices,

ཨེམ་ཆི་ལགས

གོང་ཁེ་པོ་བྱས་དེ་འདྲས་བྱེད་བྱས་

gong khe po byas de 'dras byed byas

since they have been sold cheaply.

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་ཁག་ཅིག་འགྲོ་ཆེན་པོ་ཆགས་པ་ཡིན་ན།

sman khag cig 'gro chen po chags pa yin na/

some of the medicines are really popular,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དཔེ་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན།

dpe cha bzhag pa yin na/

for instance,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཨ་དཀར་བརྒྱད་པ་དེ་འདྲས་ཡིན་ན།

a dkar brgyad pa de 'dras yin na/

A kar Gyad pa,

ཨེམ་ཆི་ལགས

སྨན་ཨ་དཀར་དང་ཤིང་སྣ་དེ་ཚོར་གོང་མཐོ་པོ་ཞེ་དྲག་རེད།

sman a dkar dang shing sna de tshor gong mtho po zhe drag red/

the medicinal herb A kar and the other medicinal herbs [used in the medicine] are really expensive.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན། སྨན་དེ་ཚོ་འགྲོ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་རེད།

zhing 'brog mang tshogs cha bzhag pa yin na/_sman de tsho 'gro chen po zhe drag red/

[A kar gyad pa] is very popular in the rural areas of Tibet.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་གས་གོང་མཐོ་པོ་ཞེ་པོ་ཞེ་དྲག་བྱས་བྱས་མང་ཚོགས་ལ་བཙོང་གག་བྱས་པ་ཡིན་ན།

de gas gong mtho po zhe po zhe drag byas byas mang tshogs la btsong gag byas pa yin na/

If we sell such medicines at a high price,

ཨེམ་ཆི་ལགས

མང་ཚོགས་ཀྱི་དེ་ཉོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མ་རེད།

mang tshogs kyi de nyo thub kyi yod ma red/

ordinary people cannot afford it.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཉོ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་དུས།

nyo thub kyi med dus/

Since they cannot afford it,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ངའི་མ་རྩ་ལ་ཡར་སྒོར་མོ་བཅུ་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་ན།

nga'i ma rtsa la yar sgor mo bcu thob kyi yod na/

and if my capital is ten yuan,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ངས་སྒོར་མོ་བཅུ་བྱས་བཙོང་པ་ཡིན་ན།

ngas sgor mo bcu byas btsong pa yin na/

and if I sell it for ten yuan,

ཨེམ་ཆི་ལགས

མང་ཚོགས་ཀྱི་དེ་ཉོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མ་རེད།

mang tshogs kyi de nyo thub kyi yod ma red/

Ordinary people cannot afford it.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་བྱེད་དུས་ངས་མ་རྩ་ནས་མར་བཅག་བྱས།

de byed dus ngas ma rtsa nas mar bcag byas/

Therefore, I sell it cheaper than the capital.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ངས་གྱོང་ཁྱེར་བྱས་ངས་སྨན་སྣེ་ཁ་འདིའི་སྒང་ནས་གྱོང་ཁྱེར།

ngas gyong khyer byas ngas sman sne kha 'di'i sgang nas gyong khyer/

I cannot earn anything from this medicine,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡིན་ནའི་སྨན་གཞན་དག་ཅིག་སྒང་ནས་ཁེ་བཟང་སླད་ཙམ༼ཏོག་ཙམ༽ཡོད་པ་དེས།

yin na'i sman gzhan dag cig sgang nas khe bzang slad tsam(tog tsam)yod pa des/

but I may get some benefits from other medicines,

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་གཉིས་ཁ་གསབ་བྱེད་བྱས་ད་ལྟ་བར་དུ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁེ་བཟང་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་ཡག་ཡོད་མ་རེད།

de gnyis kha gsab byed byas da lta bar du dmigs bsal gyi khe bzang mang po zhig bstan yag yod ma red/

which are used for balancing the loss caused by the former medicines. So there is no special profit,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡང་དམིགས་བསལ་གྱི་གྱོང་གུན་ཆེན་པོ་རག་བསྡད་པ་ཅིག་བསྡད་ཡོད་མ་རེད།

yang dmigs bsal gyi gyong gun chen po rag bsdad pa cig bsdad yod ma red/

as well as no special loss.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་འདུག་ཟེར་་་་་ད་དེ་འདྲས་ཟེར་་་་ད་་ཆ་སྙོམས་བྱས་འགྲོ་གི་ཡོད་རེད།

da 'dug zer da de 'dras zer da cha snyoms byas 'gro gi yod red/

We use such a strategy for balance.

ཨེམ་ཆི་ལགས

རྒྱུན་རིང་པོ་འཕེལ་རྒྱས་དང་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ།

rgyun ring po 'phel rgyas dang 'tsho gnas thub pa/

One may wonder how we can have long-term development and survive,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡང་དམིགས་བསལ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་དེ་འདྲས།

yang dmigs bsal gyi 'phel rgyas chen po de 'dras/

and particularly special development,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ག་རེ་རེད་ཟེར་ན་ལག་རྩལ་དང་གང་ཕྱིར་ཐོག་ལ།

ga re red zer na lag rtsal dang gang phyir thog la/

in terms of techniques and others,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ང་ཚོས་ད་དེང་སྐབས་ཀྱི་ཚན་རིག་དང་དེང་སྐབས་ཀྱི་ནད་དཔེའི་དགོས་མཁོ་དང་།

nga tshos da deng skabs kyi tshan rig dang deng skabs kyi nad dpe'i dgos mkho dang /

we use modern sciences according to the necessity of the patients.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་གས་བྱེད་བྱས་འཕེལ་རྒྱལ་བཏང་གི་ཡོད་རེད།

de gas byed byas 'phel rgyal btang gi yod red/

Therefore, [we can] make some development.

ཨེམ་ཆི་ལགས

ད་ག་ནང་བཞིན་དམིགས་བསལ་ཆ་བཞག་ན་ད།

da ga nang bzhin dmigs bsal cha bzhag na da/

Therefore, as a special case,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡོང་འབབ་མང་པོ་ཞིག་བསག་བྱས་དེ་འདྲས་ཟེར་བསྟན་ཡག་ཡོད་མ་རེད།

yong 'bab mang po zhig bsag byas de 'dras zer bstan yag yod ma red/

we have no special profits that can be shown,

ཨེམ་ཆི་ལགས

ཡང་གྱོང་གུན་ཆེན་པོ་ཞིག་དེ་འདྲས་ཟེར་བསྟན་ཡག་ཡོད་མ་རེད།

yang gyong gun chen po zhig de 'dras zer bstan yag yod ma red/

and we have no special loss can be shown, either.

ཨེམ་ཆི་ལགས

དེ་འདྲས་རེད།

de 'dras red/

That is it.

Mandala Collections Audio-Video

Explore Medicine Factory Operations

Rating

Video Overview

Mandala Collections Audio-Video

Rating

Video Overview

Related A/V Titles

Details

People

Availability & Access

Technical Metadata