Video Overview
Lozey (ballad) recitation is popular in western Bhutan, and normally performed at leisure or during the construction of traditional houses. Though the composers of the lozey are unknown, the ballad’s lyrics can be found in the Lozey songbook. This lozey seems to be composed by Garps (high officials) of ancient Bhutan, and based on the problems they faced in the village while on tour or collecting taxes. The lyrics of the ballad express their concerns and worries in various scenarios while visiting villages.
བློ་ཟེ་འགྱུར་ནི་འདི་ འབྲུག་གི་ནུབ་ཕྱོགས་རྫོང་ཁག་ཚུ་ནང་ གནམ་མེད་ས་མེད་ ཡོངས་གྲགས་སྦེ་ཡོདཔ་ད་ ངོ་མ་ར་ རང་ལུགས་ཀྱི་ ཁྱིམ་རྐྱབ་པའི་སྐབས་དང་ ལཱ་དལ་ཁོམ་རེ་ཐོན་པའི་འགྱུར་སྲོལ་ཡོདཔ་ཨིན། བློ་ཟེ་བརྩམས་མི་འདི་ ག་ཨིན་ན་མ་ཤེས་རུང་ བློ་ཟེ་འདི་ཀི་དེབ་ཡོདཔ་ད་ ནཱེ་སྦེ་བལྟ་བའི་སྐབས་ དང་ཕུགས་ སྒརཔ་འདི་ཚུ་ གཡུས་ཁ་ལས་ཕར་ བལྟ་བཤལ་དང་ ཡང་ཅིན་ ཁྲལ་རེ་བསྡུ་ལེན་འབད་བ་འགྱོ་བའི་སྐབས་ བྱ་སྟབས་མ་བདེཝ་བྱུང་མི་ལུ་ གཞི་བཞག་སྟེ་ སྒརཔ་འདི་ཚུ་གིས་ བརྩམས་བརྩམས་བཟུམ་ཅིག་འདུག། བློ་ཟེ་གི་ཚིག་འདི་ གཡུས་སྒོ་ཚུ་ནང་ བཤལ་བ་འགྱོ་བའི་སྐབས་ གནས་སྟངས་དང་བསྟུན་ཏེ་ ཁོང་རའི་ཚ་གྱང་ཚུའི་སྐོར་ལས་ཨིན་པས།
- Tali
- Nangkhor
- Zhemgang
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཡ་མེས་མེས་ དང་ཕུ་གི་
- ཀརྨ་ Karmaགཏམ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukགཏམ་འདུག་མེན་ན་ང་བཅས་ར་གི།
- ཀརྨ་ Karmaདང་ཕུའི་གཏམ་ཏེ་ བདག་འཕེལ་ཕུན་ཚོགས་དཔལ་རི་ལོ་ སྒརཔ་ཤོམ་འདབ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ འདི་ལས་མར་འབད་སྐྱིད་མཁར་ཁ་ཐུག་ལུ་འབག་གེ་ སྐྱིད་མཁར་ཚལ་མའི་ནང་ལུ་ལོ་ སྒརཔ་དོམ་གྱིས་ཟ་བའི་ཚ་གྱང་ལོ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukའ་ནཱི་འདི་ ག་དེ་སྦེ་ཨིན་ན་སྨོ་ལགས?
- ཀརྨ་ Karmaཨ་ དོམ་གྱིས་ཟ་ནིའི་སྡུག་བསྔལ་ཨིན་པས་ཁོ་ བདག་འཕེལ་ལུ་ སྒརཔ་མར་སྤུར་བར་ནཱ་འབག་དགོ་བ། དེ་འབདཝ་ད་ འདབ་མ་མ་ཐོབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཨིན་པས་སྒར་པ་ བདག་འཕེལ་ཕུན་ཚོགས་དཔལ་རི། །སྒརཔ་ཤོམ་འདབ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ། །ཟེར།
- ཀརྨ་ Karmaསྐྱིད་མཁར་ཚལ་མའི་ནང་ལུ། །སྒརཔ་དོམ་གྱིས་ཟ་བའི་ཚ་གྱང་། །ཟེར་ ཏ་ལི་སྒང་སྟང་ཁར་ལུ། །སྒརཔ་སྦུན་དྲིལ་འབག་མི་མེད་པའི་ཚ་གྱང་། ཟེར་ བུ་ལི་པད་མའི་ཐང་ན། །སྒརཔ་ཆང་གིས་དྲང་བའི་ཚ་གྱང་། ཟེར།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཨ་ནཱི་འདི་ ད་གཡུས་ལེ་ཤ་སྡོད་སྡོདཔ་འདྲས་སྨོ? བུ་ལི་ལུ་འབད་བ་ཅིན།
- ཀརྨ་ Karmaཨིན་པས་དང་ཕུ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཆང་འཐུང་པར་བྱོན་བྱོན་ཟེར་ སླབ་དོཝ་མས་མེན་ན?
- ཀརྨ་ Karmaཕར་ཆང་འཐུང་སྟེ་ ཆང་གིས་དྲངས་དཝོ་མས་སྒརཔ་ཕར་ལུ་འགྱོཝ་ད་ དུམ་གྲ་ཅིག་ཁོང་དྲག་དོཝ་འདྲས་མེན་ན་ཏེ་ འ་ནཱི་འབདཝ་ད་ ཆང་དྲངས་ལུས་ ཉ་མཁར་ལྟོགས་པའི་གཡུས་ལུ། །སྒརཔ་ལྟོགས་ཤི་པའི་སྡུག་བསྔལ། །ཟེར།
- ཀརྨ་ Karmaའ་ནཱི་ཨིན་གསུང་གསུངསམ་རང་།
- ཀརྨ་ Karmaཧ་ཧ་ཧ་་་། (Speaker Laughs)
- ཀརྨ་ Karmaལྟོགས་ཤི་ཟེར་ ཁོང་ཟ་ནི་འཐུང་ནི།
- ཀརྨ་ Karmaཨོང་མེད་པར་དང་ཕུ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukདཀོན་སུ་ཅིག་འབད་སྡོད་སྡོདཔ་འདྲས་སྨོ? དང་ཕུ།
- ཀརྨ་ Karmaཨིན་ལོ་ཉ་མཁར་ལུ་དཀོན་སུ་ཅིག་ ཉ་མཁར་པད་མའི་ཐང་ན། །སྒརཔ་ལྟོགས་ཤི་བའི་སྡུག་བསྔལ། །འོང་དོ་འདྲས་ཁོ་ལུ་ ཡ་ད་ཉ་མཁར་ལུ་ལྷོདཔ་ད་ ལྟོགས་ཤི་འོང་ཟེར་ འ་ནཱི་བཙུགས་དོ་མས་ཁོང་གི་ལགས།
- ཀརྨ་ Karmaབདག་འཕེལ་ཕུན་ཚོགས་དཔལ་རི། །སྒརཔ་ཤོམ་འདབ་མེད་པའི་ཚ་གྱང་། ཟེར་ ཁོང་གིས་བློ་ལས་བཙུགས་དོ་མས་ ཁོང་གིས་ཏེ་ སྐྱིད་མཁར་ཚལ་མའི་ནང་ལུ། །སྒརཔ་དོམ་གྱིས་ཟ་བའི་ཚ་གྱང་། །ཟེར།
- ཀརྨ་ Karmaསྐྱིད་མཁར་ལུ་གཡུས་མ་སྡོད་ཧེ་མ་ ཉུང་སུ་ཅིག་རྐྱངམ་ཅིག་སྡོད་ཅི་ ང་ཨ་ལོའི་བསྒང་ལུ་ གུང་པ་གསུམ་རྐྱངམ་ཅིག་སྡོད་ཅི།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཚལ་མ་སྡོད་སྡོདཔ་མས་སྨོ? ཚལ་མ།
- ཀརྨ་ Karmaཚལ་མ་ཙམ་ཅིག་སྡོད་ཅི་ འ་ནཱི་གིས་ཨིན། ད་མི་གནམ་མེད་ས་མེད་འཕེལ་སོ་ཡི།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཏ་ལི་ལུ་འབད་བ་ཅིན་ གུང་མངམ་མེདཔ་འདྲས་སྨོ? ཨ་ནཱི་སྦུན་དྲིལ་འབག་མི་ འུ་ལག་འབག་མི?
- ཀརྨ་ Karmaརོགས་དཔོན་བཟུམ་ཅིག་འབད་ དྲག་དྲགམ་འབད་ནི་དེ་གིས་ བཀལ་མ་ཚུགས་དོ་མས་ཏེ་ཁོང་གིས་ དྲུང་པ་ཏ་ལི་དྲུང་པ་ལོ་ ཤིང་མཁར་དྲུང་པ་ཟེར་སྡོད་ནུག་མེན་ན་ཏེ་ཧེ་མ་ མཁྱེན་དོ་འོང་ཁྱོད་ར་གིས་ཡང་?
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukམི་ཤེས་པས་ལགས་འདི་ཚུ།
- ཀརྨ་ Karmaཤིང་མཁར་དྲུང་པ་ཡང་ ཤུ་མར་དྲུང་པ་ཡང་ཁོང་སྡོད་ནུག་བ་ དྲུང་པ་ཨིན་ཧེ་མ་ ཤུགས་འཚམས་ཅིག་ཨིན་ཧེ་མ་ཏ་ལི་པ་ ཏ་ལི་པིར་དཔོན་གྱིས་ ཏ་ལི་པིར་དཔོན་གྱི་ཧེ་མ་ ལྷག་མ་ཡང་མི་ཟ་ སྒརཔ་གི་ལྷག་མ་ཡང་།
- ཀརྨ་ Karmaད་འདི་ཉམས་སོང་ནུག་ཟེརཝ་མས་པིར་དཔོན་ཡང་།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཔིར་དཔོན་འདི་ག་གི་ཁྱིམ་ནང་ལས་ཨིན་ན་ ད་ལྟོ་བཟུམ་འབད་བ་ཅིན?
- ཀརྨ་ Karmaམར་གྱི་རང་ཨིན།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukམ་མའི་གི་ནང་ལུ་རང་?
- ཀརྨ་ Karmaཨིན་ཁ་ཉིནམ་ང་གིས་ཁྱོད་ལུ་ཞུ་ཡི་མེན་ན? ཁྱོད་ཀྱི་ནུ་གཅུང་ལོ་ ཨ་ལྕོ་ལོ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཨོང་ལགས།
- ཀརྨ་ Karmaཨམ་སྲུ་མར་ལས་ཨིན་ཟེར་མི་འདི།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཨོང་ལགས།
- ཀརྨ་ Karmaཉ་ལ་པ་གི་བུམོ་གི
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཨོང་ཉ་ལ་པ།
- ཀརྨ་ Karmaཉ་ལ་པའི་ཨ་ལོ་ཚུ་ཡོད་དོ་འོང།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཨོང་།
- ཀརྨ་ Karmaཉ་ལ་པའི་ཨ་ལོ་ཚུ་འོང་ མི་རང་ཉ་ལ་པའི་ཨ་ལོ་ཨིན་ཕར་ལུ་ མང་ཤོས་རང་ རོགས་པིར་དཔོན་ཨ་ཕི་རང་ཨིན་དང་ཕུ་འབད་བ་ཅིན་ འུ་ལག་ཕོག་རུང་ཕར་སྐྱེལ་དགོ་ ལྟོ་བྱིན་རུང་ཕར་ཟ་དགོ་ ཕར་ལུ་ འུ་ལག་འབག་མི་ ཁྲལ་པ་གཅིག་དང་པིར་དཔོན་གཅིག་སྡོད་ནུག
- ཀརྨ་ Karmaཕར་ལས་འུ་ལག་གིས་དྲེགས་མ་ཚུགས་པར་ འ་ཕར་ཏ་ལི་པ་ ཏ་ལི་པ་ཟེར་སླབ་འོང་ང་བཅས་ཀྱིས་ ཕར་ལས་སྒར་པ་བཀྲིས་རྡོ་རྗེ་ཟེར་མི་གིས་ བཏོན་འབག་དོཝ་མས་ འབད་མ་ཚུགས་པར་བསུ་མ་ཞུ་སྟེ་འབད་ བསུ་མ་སྐྱིད་བ་ ད་རུང་།
- ཀརྨ་ Karmaཨ་པ་བདག་འཕེལ་ལས་ཨིན་པས་ ཨམ་སྲུ་ཕར་ཏ་ལི་ལས་སྡོད་ནུག་ ཁྲལ་པ་གཅིག་པིར་དཔོན་གཅིག་ཡོདཔ་ཨིན་ཕར་ལུ་ཡང་ པིར་དཔོན་གྱིས་འུ་ལག་མི་འབག་ ཁྲལ་པ་དྲེགས་མ་ཚུགས་པར་ ཕྱུགཔོ་སྡོད་ཡི་ ཧེ་མ་དྲག་དྲགམ་འཚམས་ཅིག་སྡོད་ཡི་ཏ་ལི་ལས་འབད་མི་ཚུ།
- ཀརྨ་ Karmaཤུ་མར་དྲུང་པ་ལོ་ ཤིང་མཁར་དྲུང་པ་ལོ་ཟེར་ ད་རེས་ནངས་པ་བཀྲིས་ལ་ཡོད་མེན་ན? འ་ནཱི་བཀྲིས་ལ་ཤིང་མཁར་དྲུང་པ་གི་མི་ཨིནམ་བ་ཏེ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukམེས་མེས་བཀྲིས་ལ་ཡ?
- ཀརྨ་ Karmaཨོང་་་ཨིནམ་བ་ཕར་ལས།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukག་དེ་སྦེ་ལྷོད་ལྷོདཔ་ཨིན་ན་ཁོང་?
- ཀརྨ་ Karmaཨ་་་།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukག་དེ་སྦེ་ལྷོད་ལྷོདཔ་ཨིན་ན་ ནཱ་ཏ་ལི་ལུ?
- ཀརྨ་ Karmaགཉེན་བསྡོམས་བསྡོམས་མས་ཕར་ལུ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཨེའེ་་་།
- ཀརྨ་ Karmaཤུ་མར་དྲུང་པ་ཟེར་ ཤ་གནག་ཏང་ཏ་འཚམས་ཅིག་འབད་སྡོད་ཡི་ ཤིང་མཁར་དྲུང་པ་ཟེར་ ཤིང་མཁར་ལུ་དྲུང་པ་ཡོདཔ་ང་གིས་ཡང་ཤེས་དེ་འདི་ ཨ་ནཱི་བཀྲིས་ལ་གི་ཨའི་གི་གཉེན་འབད་སྡོད་ནུག་བ་ཏེ་ ཤུ་མར་དྲུང་པ་ཟེར་ ཤུ་མར་ལས་ཨིན་པས་ཏེ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཤུ་མར?
- ཀརྨ་ Karmaཨ?
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཤུ་མར་ལས?
- ཀརྨ་ Karmaཨོང་ཤུ་མར་ལས་ ཤུ་མར་དྲུང་པ་འབད་སྡོད་དོ་མས་ཏེ་ ཧེ་མ་ཁོ་ཤུགས་ག་ཅི་མ་ཐོན་ནི་ཏེ་ ཧེ་མ་དེ་སྦེ་བཀོལ་མ་ཚུགས་པས་མེན་ན་ཏེ་ དེ་གིས་འབད་ དེ་ལས་འུ་ལག་གིས་དྲེགས་མ་ཚུགས་པར་ ད་རེས་ནཱ་ཡོད་བ་མི་ གཡང་ཁུག་ལ་མཁྱེན་འོང་ག་ཁྱོད་ཀྱིས?
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukགཡང་ཁུག་ལ་གཡང་ཁུག་ལ་ཟེར་ ཧ་གོ་ཡི་ལགས།
- ཀརྨ་ Karmaའ་ནཱི་གི་ཨམ་སྲུ་ཚུ་ ཏ་ལི་ལས་ཨིནམ་བ་ཨིན་རྒྱུ།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukཨེའེ་་་།
- ཀརྨ་ Karmaཏ་ལི་ནཱ་འོང་འོངམ་ཨིན་ཁོང་བསུ་མ་ཞུ་སྟེ་ དེ་ལས་དཔོན་ལུ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ ཁྲལ་པ་འབད་བཙུགས་བཙུགསཔ་ཨིན་ནཱ་ བཀོལ་མི་ཚུགས་ཧེ་མ་ཏ་ལི་ལུ་ ཁྲལ་ཡང་མི་ཆད་ཏ་ལི་གི་མི་ཚུ་གིས་ ཧེ་མ་ག་མེད་གུ་མེད།
- ཀརྨ་ Karmaད་འབདཝ་ད་ སླ་བསྲེ་ནུག་བ་ཏེ་ གཉེན་ཡང་བུ་ལི་པ་དང་གཅིག་ཁར་འཕྱད་འོང་ཏ་ལི་པ་ཚུ་གིས་ གཉེན་ག་མེད་གུ་མེད་མི་བསྡོམས།
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukབུ་ལི་པ་དང་གཅིག་ཁར་ཡ་ལགས?
- ཀརྨ་ Karmaབུ་ལི་པ་དང་བསྡོམས་ ཁ་ཡང་འདྲ་བ་བུ་ལི་པ་དང་ བུ་ལི་པ་དང་བསྡོམས་ གཉེན་ག་མེད་གུ་མེད་མི་འཚོལ་ཧེ་མ་ ད་རེས་ཁྱོད་ཀྱི་ནུ་གཅུང་ལོ་ཨ་ལྕོ་ལོ?
- ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Yeshi Wangchukངེའི་ཨ་ལྕོ་ལགས།
- ཀརྨ་ Karmaཨ་ལྕོ་ འ་མར་འཚོལ་ནུག་བ་ཏེ་ ཉ་ལ་པའི་བུམོ་ཚུ་ཨིན་པས་ ཉ་ལ་པའི་བུམོ་ཚུ་ཨིན་པས་བ་ཏེ་ ཉ་ལ་ལས་ ཨ་པ་ཤི་སོ་ཡི་བ་ཏེ་ ཨ་ལོ་རང་ཁོ་གིས་ཨ་ལོ་ཨིན་མར་ལུ་མང་སུ་ཅིག་རང་ བདེ་ཆེན་ལྷ་སྒྲོན་གྱི་བུམོ་མེན་ག་ཏེ།། །།