ཨོའོ། དེ་སྔན་ལ་ང་ཚོར་ཕོ་ཤེལ་བརྟག་དཔྱད་དེ་འདྲ་ཡོག་མ་རེད། ད་དེའི་རྗེས་ལ་ཡཱ་ང་ཚོ་ཨ་ནི་ཕོ་ཤེལ་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ད་འཕྲུལ་འཁོར་དེ་འདྲས་ཁག་ཁ་ཤས་ཡོག་རེད། ལྷག་པར་དུ་དེ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྔོན་ཐོན་ཚན་རིག་དེ་འདྲས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཏན་ཙེ་དབུའི་དཔྱིའི་དེ་འདྲས་ང་རང་ཚོ་རང་གི་འདི་གར་ཡོག་རེད། པར་རྒྱག་ཡས་ཡོག་རེད། ཕོ་ཤེལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཡས་ཡོག་རེད། ཤ་བཀོག་བྱས་་་ ཤ་བཀོད་བྱས་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཀྱི་ཡོག་རེད། ཕོ་ཤེལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཡས་ཡོག་རེད།

o'o/_de sngan la nga tshor pho shel brtag dpyad de 'dra yog ma red/_da de'i rjes la yA nga tsho a ni pho shel brtag dpyad kyi da 'phrul 'khor de 'dras khag kha shas yog red/_lhag par du de sang rgyal spyi'i sngon thon tshan rig de 'dras kyi khyad chos ldan pa'i tan tse dbu'i dpyi'i de 'dras nga rang tsho rang gi 'di gar yog red/_par rgyag yas yog red/_pho shel brtag dpyad byed yas yog red/_sha bkog byas _sha bkod byas brtag dpyad byed kyi yog red/_pho shel brtag dpyad byed yas yog red/

Ka: We did not have nay gastroscope before, but later we have several gastroscope machines, especially we have here some electronic gastroscopes with characteristcs of modern international advanced sciences. (We use) these gastroscopes to take photographes, examinie, and examinie flesh (samples), (which are cut from the sick parts of the patients)

ཡང་དེའི་ནས་ཕོ་ཤེལ་ནང་ཁྲག་བཀག་ཡས་ཡོག་རེད། ཡང་ཕོ་བའི་ནང་ལོགས་ཤ་རྡོག་རྡོག་དེ་འདྲས་སྐྱེས་བཞག་པ་དེ་འདྲས་ཕོ་ཤེལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཀྱིན་བྱེད་ཀྱིན་མཉམ་དུ་བཀོག་བྱས་གཤག་བཅོས་ཆེན་པོ་བྱེད་མི་དགོས་པ་བྱས། ད་ག་ནས་ཤ་རུལ་དེ་ཚོ་བཅད་བྱས་ཨ་ནི་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཡས་དེ་འདྲ་ཡོག་རེད། བརྟག་དཔྱད་ཆ་ཚང་ད་ག་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོག་རེད། འདིར་ནད་ཁང་ལ་ཉར་བའི་ནད་པ་ཚང་མ་བརྟག་དཔྱད་ཐོག་མར་ཡིན་ནའང་རེད། མཇུག་ཏུ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཚར་བའི་སྨན་བཅོས་བྱས་ཚར་བའི་བརྟག་དཔྱད་ཆ་ཚང་འདི་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོག་རེད།

yang de'i nas pho shel nang khrag bkag yas yog red/_yang pho ba'i nang logs sha rdog rdog de 'dras skyes bzhag pa de 'dras pho shel brtag dpyad byed kyin byed kyin mnyam du bkog byas gshag bcos chen po byed mi dgos pa byas/_da ga nas sha rul de tsho bcad byas a ni sman bcos byed yas de 'dra yog red/_brtag dpyad cha tshang da ga nas byed kyi yog red/_'dir nad khang la nyar ba'i nad pa tshang ma brtag dpyad thog mar yin na'ang red/_mjug tu brtag dpyad byas tshar ba'i sman bcos byas tshar ba'i brtag dpyad cha tshang 'di nas byed kyi yog red/

Kq: Regarding the gastroscope machines, there are machines can be used for preventing bleeding, machines can be used for cutting the slough or extra flesh which grows up in one's stomach and giving medical treament simultaneously while the examination of gastroscope is being operated. Therefore, big operation is not needed. All of the examinations, including the first examination while patients come to the impatient section and final examination after the patients recorved, are carried out there.

དེང་དུས་ཀྱི་ཚན་རིག་གི་དཔེར་ན་ཕོ་ཤེལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཡས་དེ་གྲས་བེད་སྤྱོད་བཏང་། དེའི་སྒང་ལ་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་གཞུང་ནང་བསྟན་པའི་གསོ་རིག་གི་ཤེས་བྱ་ཡོག་རེད་༼ཡོད་རེད་༽པཱ། དེ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་ནད་པར་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཡས་ཡིན་ནའི་རེད། སྨན་བཅོས་བྱེད་ཡས་ཡིན་ནའི་རེད། དེ་བྱས་པ་དགའ་བ་ཡོད་ནཱ། ཡང་མིན་ན་ཕྱི་ལུགས་བྱས་ན། ཕྱི་ལུགས་ཆ་ཚང་བྱས། བོད་ལུགས་བྱས་ན་བོད་ལུག་ཆ་ཚང་། རྐྱང་པ། རྐྱང་པ་བྱས་ན་སྨན་བཅོས་བྱས་ན་ནད་པར་ཕན་འབྲས་ཆེན་བ་ཡོད་ནཱ། དེ་གཉིས་ཐོག་ལ་ཁྱད་པར་ག་རེ་ཡོད་ན་ཁྱེད་རང་གིས་གཅིག་གསུངས་རོགས་གནང་།

deng dus kyi tshan rig gi dper na pho shel brtag dpyad byed yas de gras bed spyod btang /_de'i sgang la bod lugs gso rig gi gzhung nang bstan pa'i gso rig gi shes bya yog red (yod red )pA/_de gnyis zung 'brel byas nas nad par brtag dpyad byed yas yin na'i red/_sman bcos byed yas yin na'i red/_de byas pa dga' ba yod nA/_yang min na phyi lugs byas na/_phyi lugs cha tshang byas/_bod lugs byas na bod lug cha tshang /_rkyang pa/_rkyang pa byas na sman bcos byas na nad par phan 'bras chen ba yod nA/_de gnyis thog la khyad par ga re yod na khyed rang gis gcig gsungs rogs gnang /

Kq: Which ways of examining and giving madical treatments to the patients is more beneficial for the patiens: 1) using both Tibetan medical knowledge and modern scientific (methods) such as gastroscopes jointly; 2) using these different kinds of medical treatments separately. Would you talk about the differences of using these two medical treatment, please?

ད་ད་ལྟ་གནས་ཚུལ་དེར་བལྟ་དུས་ག་ནས་ང་ཚོས་འདི་འདྲས་ཟེར་བལྟ་དུས་ག་ནས་༼སྐབས་ན་༽དེ་གཉིས་གཉིས། དེང་རབས་གསོ་རིག་དང་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་དེ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་པ་ཡིན་ན་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཡས་དེ་ནུས་པ་ཆེན་པོ་འདུག

da da lta gnas tshul der blta dus ga nas nga tshos 'di 'dras zer blta dus ga nas (skabs na )de gnyis gnyis/_deng rabs gso rig dang bod lugs gso rig de gnyis zung 'brel byas pa yin na sman bcos byed yas de nus pa chen po 'dug

Ka: While we look at the present circumstances, the medical treatments in which use both modern medicines and Tibetan medicines together have great functions (or are really functional.)

ག་རེ་རས་ཟེར་ན། ཕྱི་ལུགས་གསོ་རིག་རྐྱང་རྐྱང་བྱས་བསྡད་བསྡད་པ་ཡིན་ན། དཔེར་ན་ཕོ་བའི་སྐྲན་གྱི་བཟོ་འདྲ་དེ་འདྲས་ལ་བྱས་པ་ཡིན་ན། ཕོ་བཤག་བཅོས་བྱས་བཞག་པ་ཡིན་ནའི་གཤག་བཅོས་ཡག་པོ་མ་བྱུང་པ་བྱས་ལམ་སེང་ནད་པ་དེ་ཤི་འགྲོ་ཡས་དེ་འདྲ་འི་གནས་ཚུལ་ཡོང་གི་འདུག བོད་སྨན་དེ་འདྲས་བཏང་བྱས་འདུ་སུ་བྱེད་དུས་ན་ཚ་དེ་འདྲས་ཁག་གཅིག་ད་དུང་ལོ་གཅིག་བསྡད་པ་དང་། ལོ་གཉིས་བསྡད་པ། ལོ་ལྔ་ཕྱིན་པ། ད་ལྟ་ང་རང་ཚོའི་མེས་རྒྱལ་ནང་ཁུལ་ནས་ཡི་གེ་ཡོང་མཁན་ད་ཕོ་བའི་སྐྲན་གྱིས་མེད་པར་ཆགས་འདུག་ཅེས་ཡི་གེ་ཡོང་མཁན་ཞེ་དྲགས་ཡོག་རེད་༼ཡོད་པོ་རེད།༽

ga re ras zer na/_phyi lugs gso rig rkyang rkyang byas bsdad bsdad pa yin na/_dper na pho ba'i skran gyi bzo 'dra de 'dras la byas pa yin na/_pho bshag bcos byas bzhag pa yin na'i gshag bcos yag po ma byung pa byas lam seng nad pa de shi 'gro yas de 'dra 'i gnas tshul yong gi 'dug_bod sman de 'dras btang byas 'du su byed dus na tsha de 'dras khag gcig da dung lo gcig bsdad pa dang /_lo gnyis bsdad pa/_lo lnga phyin pa/_da lta nga rang tsho'i mes rgyal nang khul nas yi ge yong mkhan da pho ba'i skran gyis med par chags 'dug ces yi ge yong mkhan zhe drags yog red (yod po red/)

Ka: The reason is that if the Western medicine is employed alone, for instance for treating gastric cancers for which operation may be given, we would see death of patients because of unsuccessful operations; while if Tibetan medicine is used alone, the diseases may last for one year, two years or five years, and nowadays there are letters about many people died because of gastri cancer.

བྱས་ཙང་ཕྱི་ལུགས་གསོ་རིག་རྐྱང་པ་བྱེད་དུས་སྒ་ནས་༼སྐབས་ན་༽གཉན་ཁ་བཅག་ཡས་དང་ན་ཟུག་བཅག་ཡས་དེ་ཚོ་ཡག་པོ་ཡོག་རེད་༼ཡོད་རེད།༽ཡང་ན་ཚ་ཨ་མ་རང་གསོ་ཡས་ཕོ་བའི་ནུས་དྲོད་གསོ་ཡས། ཕོ་བའི་ནུས་པ་གསོ་ཡས་དེ་འདྲས་ཞེ་དྲགས་སྐྱོ་པོ་རེད།

byas tsang phyi lugs gso rig rkyang pa byed dus sga nas (skabs na )gnyan kha bcag yas dang na zug bcag yas de tsho yag po yog red (yod red/)yang na tsha a ma rang gso yas pho ba'i nus drod gso yas/_pho ba'i nus pa gso yas de 'dras zhe drags skyo po red/

Therefore, if (we practice) Western medicine alone, it would be beneficial to reduce pains and anti-inflammatory, but it is little bit too weak to cure the main sickness such as gastricism and gastric dysperistalsis.

ཡང་། བོད་ལུགས་རྐྱང་པ་དེ་འདྲས་བྱེད་དུས་ག་ནས་ཁག་གཅིག་དཔེར་ན་ཆ་བཞག་ན་ང་རང་ཚོའི་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཡས་ཐོག་ལ་ཡིན་ནའི་རེད། ང་ཚོས་ད་ལྟ་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཐོག་ནས་དེང་རབས་འཕྲུལ་ཆས་བེད་སྤྱོད་མ་བཏང་པར་ན་ཚ་ཚང་མ་ལོགས་བལྟ། རེག དྲི་གསུམ་གྱིས་སྒོ་ནས་ན་ཚ་ཐག་བཅད་ཀྱི་ཡོག་རེད།

yang /_bod lugs rkyang pa de 'dras byed dus ga nas khag gcig dper na cha bzhag na nga rang tsho'i brtag dpyad byed yas thog la yin na'i red/_nga tshos da lta bod lugs gso rig thog nas deng rabs 'phrul chas bed spyod ma btang par na tsha tshang ma logs blta/_reg_dri gsum gyis sgo nas na tsha thag bcad kyi yog red/

However, in term of not using modern equipment but using Tibetan medicine alone, e.g. examinations, we check up all kinds of diseases through look, touch and smell.

ག་རེ་རས་ཟེར་ན། སྐད་ཆ་དྲིས་ནས་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཡས་ཡིན་ནའི་རེད། ནད་གཞིའི་གནས་ཚུལ་དྲིས་ཡས་ཡིན་ནའི་རེད། མིག་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཡས་ཡིན་ནའི་རེད། དྲི་ཆུར་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཡས་ཡིན་ནའི་རེད། ཨི་ནེ་བལྟ་རེག་དྲི་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་ན་ཚ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ནས་ནད་པ་དེ་ཡར་སླེབས་མ་ཐག་པར་སྔོན་དང་པོར་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཐོག་ནས་ནད་གཞི་ངོས་འཛིན་བྱས་ན་ན་ཚ་གཏན་འཁེལ་བྱས། སྨན་བཅོས་གཏན་འཁེལ་བྱས།

ga re ras zer na/_skad cha dris nas brtag dpyad byed yas yin na'i red/_nad gzhi'i gnas tshul dris yas yin na'i red/_mig la brtag dpyad byed yas yin na'i red/_dri chur brtag dpyad byed yas yin na'i red/_i ne blta reg dri gsum gyi thog nas na tsha gtan 'khel byas nas nad pa de yar slebs ma thag par sngon dang por bod lugs gso rig gi thog nas nad gzhi ngos 'dzin byas na na tsha gtan 'khel byas/_sman bcos gtan 'khel byas/

Ka: That is that right after a patient comes, (we) finish all tasks - such as asking questions, asking about the circumstances of the sickness, checking up the eyes and urine - through look, touch and smell, and (we) find out the symptom of the sickness and make dicision what kind of sickness it is.

ཀ དེའི་སྒང་ལ་ཡང་བསྐྱར་དེང་རབས་གསོ་རིག་གི་ཨ་ནི་འཕྲུལ་ཆས་དེ་གས་བེད་སྤྱོད་བཏང་། གོམ་གང་མདུན་སྤོས་ཀྱིས་ནད་གཞི་དེ་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་ཡོང་ཡས་དང་། བརྟན་པོ་ཡོང་ཡས་དང་དེ་འདྲས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཡོག་རེད། དེ་བྱེད་དུས་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དེ་ལའི་༼ལའང་༽ནོར་འཁྲུལ་མེད་པ་ང་རང་ཚོས་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཐོག་ནས་ངོས་འཛིན་གཅིག་བྱས་ཡོག་རེད་༼ཡོད་རེད༽། དེང་རབས་གསོ་རིག་གི་ཕོ་ཤེལ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ནས་ངོས་འཛིན་གཅིག་བྱས་པ་རེད། དེ་གཉིས་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་པ་ཡིན་དུས། ཨ་ནི། ཞེ་དྲགས་ཀྱི་ན་ཚ་གཏན་འཁེལ་པ་དང་དེ་འདྲས་ཡག་པོ་འདུག་གཱ

ka_de'i sgang la yang bskyar deng rabs gso rig gi a ni 'phrul chas de gas bed spyod btang /_gom gang mdun spos kyis nad gzhi de ngos 'dzin gsal po yong yas dang /_brtan po yong yas dang de 'dras kyi ched du nga tshos bed spyod byed yog red/_de byed dus zung 'brel byas pa yin na/_nga tshos ngos 'dzin byas pa de la'i (la'ang )nor 'khrul med pa nga rang tshos bod lugs gso rig thog nas ngos 'dzin gcig byas yog red (yod red)/_deng rabs gso rig gi pho shel brtag dpyad byas nas ngos 'dzin gcig byas pa red/_de gnyis gnyis zung 'brel byas pa yin dus/_a ni/_zhe drags kyi na tsha gtan 'khel pa dang de 'dras yag po 'dug gA

Ka: In addition to that, the machines in modern medicine (Refers to Western biomedicine- K) are employed in order to get further and clearer recognition of the syptoms of a sickness and make (our findings) more reliable. The combination of these two (Tibetan medicine and modern equipment) helps us to get final reliable findings because we have done checking syptoms using Tibetan medicine and modern equipment separately.