འོང་རེད།

'ong red/

Right.

འོ། ལགས་ཟེ་འེ། ང་ཚོའི་གཙུག་ལག་ཁང་འདི་ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་བཅོ་བརྒྱད་༼༡༤༡༨༽ལོར་ཕྱག་བཏབ་པ་རེད།

'o/_lags ze 'e/_nga tsho'i gtsug lag khang 'di chig stong bzhi brgya bco brgyad (1418)lor phyag btab pa red/

Okay, our temple was built in 1418.

ད་དགོན་པ་འདིའི་གཙོ་བོ་འདི། ཨན། བཞངས་༼བཞེངས་༽སྟངས་དེ་དཔའ་༼དཔལ་༽འཁོར་བདེམ་༼བདེ་༽མཆོག་ཡོའོ་རེད་ཨཱ། བདེམ་༼བདེ་༽མཆོག་དཀྱིལ་འཁོར་ལུགས་བྱས་བཞངས་༼བཞེངས་༽བཞག་པ་དེ་འདྲས་ཅིག་རེད། ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་བཅོ་བརྒྱད་༼༡༤༡༨༽ལོར།

da dgon pa 'di'i gtso bo 'di/_an/_bzhangs (bzhengs )stangs de dpa' (dpal )'khor bdem (bde )mchog yo'o red A/_bdem (bde )mchog dkyil 'khor lugs byas bzhangs (bzhengs )bzhag pa de 'dras cig red/_chig stong bzhi brgya bco brgyad (1418)lor/

This temple was built based on the tradition of the Cakrasamvara mandala in 1418. You know Cakrasamvara, right?

ཨན། ད་དགོན་པའི་ནང་ལོགས་ལ་གཙོ་བོ་རྟེན་གཙོ་ནི་ཇོ་བོ་རིན་པོ་ཆེས་གཙོ་བོ་བྱས་པའི་དེ་ནི་ལྷ་ཁང་དགུ་ཙ་༼ཙམ་༽གཅིག་ཡོའོ་རེད། ད་དེ་ཚོའི་ནང་ལོགས་ལ་དགུ་ད་ལྟ་མ་ཙང་༼མ་གཞི་༽ནས། དགུ། གང་ག་༼ཚང་མ་༽ཡོའོ་རེད།

an/_da dgon pa'i nang logs la gtso bo rten gtso ni jo bo rin po ches gtso bo byas pa'i de ni lha khang dgu tsa (tsam )gcig yo'o red/_da de tsho'i nang logs la dgu da lta ma tsang (ma gzhi )nas/_dgu/_gang ga (tshang ma )yo'o red/

Well, there are around nine temples, and the Jowo Rinpoche is the main sacred object of the temple. So, there are around nine in the temple. Everything is there.

དེ་ནས་འདི་མཆོད་རྟེན་འདི་ནི་ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་༼1427 ༽ནང་ལོགས་ལ་བཞངས་༼བཞེངས་༽པ་རེད། ད་འདི་གཙོ་བོ་༼ཚོའི་༽ནང་ལོགས་ལ་ལྷ་ཁང་འདི་ལ་ལྷ་ཁང་བདུན་ཅུ་དོན་བདུན་༼77 ༽ཡོའོ་རེད། ལྷ་ཁང་། ལྷ་ཁང་བདུན་ཅུ་བདུན་བདུན་༼77 ༽བྱས།

de nas 'di mchod rten 'di ni chig stong bzhi brgya nyi shu rtsa bdun (1a4a2a7a)nang logs la bzhangs (bzhengs )pa red/_da 'di gtso bo (tsho'i )nang logs la lha khang 'di la lha khang bdun cu don bdun (7a7a)yo'o red/_lha khang /_lha khang bdun cu bdun bdun (7a7a)byas/

This temple was built in 1437. There are 77 temples in this main temple. There are 77 temples.

དེ་ནས་འདི་ག་རེ་ཟ། ཨན།ལྷ་ཁང་ནང་ལོགས་ལ་སྐུ་འདི་གས་དེ་ནས་བླ་མ་ཡི་དམ། བྱས་ཙང་འདི་འདི་རེད་པཱ་ད། ཨན། རྒྱུད་སྡེ་བཞི། བྱ་རྒྱུད། སྤྱོད་རྒྱུད། རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད། རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་རྒྱུད་བྱས་ནི་འདུག་བྱས་ནི་འདུག་ཕྱིན་ཡོའོ་རེད།

de nas 'di ga re za/_an/lha khang nang logs la sku 'di gas de nas bla ma yi dam/_byas tsang 'di 'di red pA da/_an/_rgyud sde bzhi/_bya rgyud/_spyod rgyud/_rnal 'byor rgyud/_rnal 'byor bla med rgyud byas ni 'dug byas ni 'dug phyin yo'o red/

The statues in the temples are lamas and deities, what do you say, umm, belonging to the four sets of Tantra-Action Tantra, Performance Tantra, Yoga Tantra, and the Highest Yoga Tantra.

ད་ང་ཚོའི་རི་མོ་འདི་དེ་ཞག་༼དེང་སང་༽ད། ཏས་ཙ་༼ཙམ་༽ཅིག་གིས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཨན། ད། ཡན་ཅིའུ་༼རྒྱ་ནག་སྐད་དེ་བོད་སྐད་ལ་ཞིབ་འཇུག་ཟེར་༽བྱེད་ངན་༼མཁན་༽ད། རྒྱ་ནག་བློ་མཐུན་དེ་ཚོས་བལྟས་ཙ་༼ཙམ་༽དེ་ཚོས་བྱེད་སོང་ན་མངའ་རིས་ཀྱི་བཀྲ་ད་ཡོའོ་རེད་ཨཱ། བཀྲ་དའི་ལུགས་དེ་ཚོ་དང་འདི་ཚོ་འདྲ་པོ་གཅིག་འདུག་ཟེར་གྱི་འདུག།

da nga tsho'i ri mo 'di de zhag (deng sang )da/_tas tsa (tsam )cig gis ga re zer dgos red/_an/_da/_yan ci'u (rgya nag skad de bod skad la zhib 'jug zer )byed ngan (mkhan )da/_rgya nag blo mthun de tshos bltas tsa (tsam )de tshos byed song na mnga' ris kyi bkra da yo'o red A/_bkra da'i lugs de tsho dang 'di tsho 'dra po gcig 'dug zer gyi 'dug/

Chinese scholars who do research say that the illustrations of the temples are similar to that of the Trada in Ngari region. They say that they are similar to the Trada tradition.

ད་ང་ཚོའི་རང་ལྟ་དགོན་པ་རང་གི་ད་ནི་ད་ལྟ། ཨན། སྔན་༼སྔོན་༽མའི་གྱི་ད་དགོན་པའི་ཆ་ཚང་གི་མིའི་༼ཆ་ཚང་ཁོ་རང་གི་༽ལོ་རྒྱུས་གཅིག་ཡོད་ད་ཡོད་ཀྱི་རེད་དེ། ད་ལྟ་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་ད་གང་ག་༼ཚང་མ་༽དེ་མིན་འདུག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཆ་ཚང་དེ་མིན་འདུག།

da nga tsho'i rang lta dgon pa rang gi da ni da lta/_an/_sngan (sngon )ma'i gyi da dgon pa'i cha tshang gi mi'i (cha tshang kho rang gi )lo rgyus gcig yod da yod kyi red de/_da lta da lta'i cha la da gang ga (tshang ma )de min 'dug ga re zer dgos red/_lo rgyus cha tshang de min 'dug/

It is possible that there once existed the whole history of the temple, but it does not exist any more.

ད་ལྟ་ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་བཅོ་བརྒྱད་༼༡༤༡༨༽ལོར་ཟེར་ཡས་འདི་ང་ཚོས་ད་དགོན་པའི་གྱི་སྔན་༼སྔོན་༽མའི་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བསྡུ་རུབ་བྱས་པ་འདི་འདྲས་གཅིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ལོགས་ལ་ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་བཅོ་བརྒྱད་༼༡༤༡༨༽དོན་ཡོང་གི་འདུག་མ་གཞི། གཞན་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་ཁ་གསལ་ལ་འདི་འདྲས་ཧ་གོ་གི་མིན་འདུག།

da lta chig stong bzhi brgya bco brgyad (1418)lor zer yas 'di nga tshos da dgon pa'i gyi sngan (sngon )ma'i gyi lo rgyus bsdu rub byas pa 'di 'dras gcig gi lo rgyus nang logs la chig stong bzhi brgya bco brgyad (1418)don yong gi 'dug ma gzhi/_gzhan da lta'i cha la kha gsal la 'di 'dras ha go gi min 'dug/

The year 1418 is something that comes out from the collections of some early history books of the temple. Other than that, we don't know it clearly.

གཞན་ཕྱི་རྒྱལ་དང་ང་ཚོའི་བར་༼དབར་༽ང་ཚོ་རང་གི་ངོས་ནས་ཆ་བཞག་ནའི་ཨན་ད་དེ་རིང་དེང་དུས་ལྡེབས་རིས་ནང་ཅུའི་༼འདི་ཚོའི་༽རྒྱག་ལུགས་དང་བྱས་ནི་ཅིག་སྡུར་ཡོང་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས། ང་ཚོའི་དགོན་པ་འདི་ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱའི་སྔན་༼སྔོན་༽ལ་མེད་ད་༼དམ་༽བསམ་བསམ་གཅིག་འདུག།

gzhan phyi rgyal dang nga tsho'i bar (dbar )nga tsho rang gi ngos nas cha bzhag na'i an da de ring deng dus ldebs ris nang cu'i ('di tsho'i )rgyag lugs dang byas ni cig sdur yong dus tsa (tsam )nas/_nga tsho'i dgon pa 'di chig stong bzhi brgya'i sngan (sngon )la med da (dam )bsam bsam gcig 'dug/

According to the western and our perspectives, it seems like our temple is pre-1400 because of the way the murals were made and the comparisons that were made between the murals.

ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱའི་སྔན་༼སྔོན་༽ལ་མེད་ད་༼དམ་༽བསམ་བསམ་རྒྱུམ་༼རྒྱུ་༽མཚན་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དང་ང་ཚོའི་དགོན་པའི་བར་ད་༼དབར་༽ལ་ལོ་རྒྱུས་ཞེ་དྲག་གི་ད་ཅིག་རིང་གི་༼པོ་༽འདི་འདྲས་ཀྱི་ཐག་རིང་པོ་ཡོའོ་མ་རེད། ཁོ་ཉེ་པོ་བཟོ་འདྲའི་ཅིག་རེད་པཱ། ཉེ་པོ་བཟོ་འདྲའི་ཅིག་ཡིན་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་ང་ཚོའི་དགོན་པའི་ལྡེབས་རིས་འདིའི་ལུགས་འདི་ཉེ་པོ་ཡིན་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས། ད།མི་ཐོག་ཕྱིན་ཡོའོ་མ་རེད། ལོ་ལྔ་དྲུག་དྲུག་བདུན་གྱི་སྐད་ཆ་རེད།

ga re red zer na/_chig stong bzhi brgya'i sngan (sngon )la med da (dam )bsam bsam rgyum (rgyu )mtshan de ga re red zer na/_bkra shis lhun po dang nga tsho'i dgon pa'i bar da (dbar )la lo rgyus zhe drag gi da cig ring gi (po )'di 'dras kyi thag ring po yo'o ma red/_kho nye po bzo 'dra'i cig red pA/_nye po bzo 'dra'i cig yin tsa (tsam )nas nga tsho'i dgon pa'i ldebs ris 'di'i lugs 'di nye po yin dus tsa (tsam )nas/_da/mi thog phyin yo'o ma red/_lo lnga drug drug bdun gyi skad cha red/

The reason why we think it is pre-1400 is because our history and the history of Tashi Lhunpo are not that far away; they are quite close. Since mural tradition of our temple is close to the history of Tashi Lhunpo, it had not even been one generation. The gap between the two was a matter of 5, 6, or 7 years.

ད་དེ་འདྲས་ཡིན་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་ང་ཚོའི་འདིའི་ལྡེབས་རིས་འདི་ཆགས་ཚུལ་འདི་སྤྱིར་ན་ལོ་རྒྱུས་བཟོ་འདྲའི་འདི་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ལས་འདས་གོང་བཟོ་འདྲའི་གཅིག་ཡོའོ་རེད་པཱ། དེ་མིན་འདུག་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ལ།

da de 'dras yin dus tsa (tsam )nas nga tsho'i 'di'i ldebs ris 'di chags tshul 'di spyir na lo rgyus bzo 'dra'i 'di bkra shis lhun po las 'das gong bzo 'dra'i gcig yo'o red pA/_de min 'dug bkra shis lhun po la/

Because of that the history or the mural tradition of our temple should go beyond Tashi Lhunpo's, but it is not the case.

ཨའ་ལས།

a' las/

I see.

དེ་ནི་ང་ཚོའི་དགོན་པ་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་ལྡེབས་རིས་བཞངས་༼བཞེངས་༽ཡས་འདི་ཚོ་ཨུམ་༼བསྡུས་༽བྱས་ལྷ་རྩེ་དང་དེ་འདྲས་རིགས་ནས་མང་པོ་ཡོའོ་རེད། ད། དེ་འདྲས་ཡིན་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་དེ་ནི་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ལྷ་རྩེ་དང་ཁོ་ཚོ་ཐག་ཉེ་པོ་ཡིན་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་དེ་ཚོ་ལྡེབས་རིས་འདི་དེའི་སྔོན་ནས་སྡུར་རར་༼བར་༽ཡིན་ན་ལོ་རྒྱུས་འདི་ཏིག་ཙ་༼ཙམ་༽ཏག་ཏག་བསྡད་ཨ་ཡོང་བསམ་བསམ་འདི་འདྲས་ཅིག་འདུག མ་གཞི་གཞན་ད་ང་ཚོ་ལ་ད་ལྟ་ང་ཚོའི་མོན་༼ཨན་༽དགོན་པའི་གྱི་དམངས་བདག་རེད་གྲྭ་པ་གང་ག་༼ཚང་མ་༽གི་ད་ཅིག་ལོ་རྒྱུས་འདི་རུབ་རུབ་བྱེད་ཡས་འཆར་གཞི་ཡོའོ་རེད་དེའི་༼ཡོད་ན་ཡང་༽ད་འདི་ཚོ་གང་ག་༼ཚང་མ་༽ཆ་ཚང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མིན་འདུག།

de ni nga tsho'i dgon pa 'di'i nang logs la ldebs ris bzhangs (bzhengs )yas 'di tsho um (bsdus )byas lha rtse dang de 'dras rigs nas mang po yo'o red/_da/_de 'dras yin dus tsa (tsam )nas de ni bkra shis lhun po lha rtse dang kho tsho thag nye po yin dus tsa (tsam )nas de tsho ldebs ris 'di de'i sngon nas sdur rar (bar )yin na lo rgyus 'di tig tsa (tsam )tag tag bsdad a yong bsam bsam 'di 'dras cig 'dug_ma gzhi gzhan da nga tsho la da lta nga tsho'i mon (an )dgon pa'i gyi dmangs bdag red grwa pa gang ga (tshang ma )gi da cig lo rgyus 'di rub rub byed yas 'char gzhi yo'o red de'i (yod na yang )da 'di tsho gang ga (tshang ma )cha tshang byed thub kyi min 'dug/

There are many mural painters from Lhatse, etc. at our temple. So, Lhatse and Tashi Lhunpo are close by. Becuase of that, if we compared the two mural paintings I don't think the traditional history would hold. All of us, the monks and the {note: i don't know what 'dmangs bdag' means.} have plan to collect information about the history of the temple, but we can't do it all.

ད་དེ་གང་ལྟར་ཁ་ཙ།༼ཁ་སྔོན།༽ ཁེ་ཙང་སྔན་༼ཁ་སང་སྔོན་༽ལའི་ཞེ་དྲག་གི་ཁོ་མང་པོ་ཟེ་མེད་པ་བྱས། དེ་རིང་ཁ་སང་ནས་བྱས་ན་ཆ་རྐྱེན་གང་ནས་ཡིན་ནའི་༼གང་ནས་ཡིན་ཀྱང་༽འདང་གི་མ་རེད་པཱ། འདང་གི་མེད་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་དཔར་འདི་འདྲས་འི་༼འདི་འདྲས་ཡང་༽ཞེ་དྲག་གི་བསྒྲུབ་མ་ཐུབ་པ་བྱས་དེ་ནི་ཁོ་དཔེ་ཆ་དེ་མང་པོ་མིན་འདུག། ལག། ད་ང་ཚོས་ད་ལྟ་ཡོད་པ་འདིའི་༼འདི་ཡང་༽ལག་བཤུས་བརྒྱབ་པ་འདི་རེད།

da de gang ltar kha tsa/(kha sngon/)_khe tsang sngan (kha sang sngon )la'i zhe drag gi kho mang po ze med pa byas/_de ring kha sang nas byas na cha rkyen gang nas yin na'i (gang nas yin kyang )'dang gi ma red pA/_'dang gi med dus tsa (tsam )nas dpar 'di 'dras 'i ('di 'dras yang )zhe drag gi bsgrub ma thub pa byas de ni kho dpe cha de mang po min 'dug/_lag/_da nga tshos da lta yod pa 'di'i ('di yang )lag bshus brgyab pa 'di red/

We did not have enough facilities in the past, and we still do not have enough facilities these days. Because of the insufficient facilities, we have not been able to collect a lot of books. Furtheremore, there are not that many books also. The books that we have here are hand-copied.

ལགས་སོ་ལགས་སོ།

lags so lags so/

I see. Thanks.

འདི་དཔེ་ཆ་གཅིག་ལས་བསྡད་མིན་འདུག། ཁོས་འི་༼ཁོ་ཡང་འམ་ཡང་ན་འདི་ཡང་༽ང་ཚོའི་འདི་ལ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དེ་སྔོན་རིག་དངོས་ཚོགས་ཆུང་གིས་འདི་ལ་ནོར་བུ་གླིང་ག་ལ་འདི་བྱེད་པའི་ཁ་ཐུག་༼སྐབས་༽ལ་ནོར་བུ་གླིང་ག་ལ་འདི་ཡོའོ་རེད་བྱས་འདི་རྩ་བ་འདི་འདྲས་ལ་ཅིག་༼འདི་འདྲས་ཅིག་༽ང་ཚོའི་དགོན་པས་གཡས་༼གཡར་༽བྱས་དེ་བཤུས་པ་རེད།

'di dpe cha gcig las bsdad min 'dug/_khos 'i (kho yang 'am yang na 'di yang )nga tsho'i 'di la rang skyong ljongs kyi de sngon rig dngos tshogs chung gis 'di la nor bu gling ga la 'di byed pa'i kha thug (skabs )la nor bu gling ga la 'di yo'o red byas 'di rtsa ba 'di 'dras la cig ('di 'dras cig )nga tsho'i dgon pas g.yas (g.yar )byas de bshus pa red/

There was only one book. The Culture and Resource office {note: check the translation. depending on what the office is, it could also be spelled 'rigs dngos'} of the Tibetan Autonomous Region told us that this book was at Norbulingka when they were doing this at Norbulingka. Our monastery borrowed the original copy and made a copy of it.

དེ་ནི་སྔན་༼སྔོན་༽ཆད་བྱས་ན་ང་ཚོའི་དགོན་པ་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་ལྷ་ཁང་བཅུ་དྲུག་ཡོའོ་རེད། གྲྭ་ཚང་བཅུ་དྲུག། ད། ད་ལྟའི་ཆ་ལ་བྱས་ན་གྲྭ་ཚང་འདི་ལས་ཡོའོ་མ་རེད། གཉིས་ལས། རྒྱབ་ལོགས་འདི་ལ་འདི་ན་ས་སྐྱཱ་གི་གུར་པ་ཟེར་ངན་༼མཁན་༽འདི་དང་། འདིའི་སྟེང་འདི་རི་ལྡེབས་འདི་ཞ་ལུ་བུ་ལུགས་སམ་༼འམ་༽བུ་སྟོན་ལུགས། ང་ཚོའི་འདི་ན་༼འདིའི་ནང་༽གྲུབ་མཐའ་ཁག་ཅིག་གསུམ་ཡོའོ་རེད། དགེ་ལུགས་བྱས། ས་སྐྱ་བྱས། བུ་ལུགས་བྱས།

de ni sngan (sngon )chad byas na nga tsho'i dgon pa 'di'i nang logs la lha khang bcu drug yo'o red/_grwa tshang bcu drug/_da/_da lta'i cha la byas na grwa tshang 'di las yo'o ma red/_gnyis las/_rgyab logs 'di la 'di na sa skyA gi gur pa zer ngan (mkhan )'di dang /_'di'i steng 'di ri ldebs 'di zha lu bu lugs sam ('am )bu ston lugs/_nga tsho'i 'di na ('di'i nang )grub mtha' khag cig gsum yo'o red/_dge lugs byas/_sa skya byas/_bu lugs byas/

Previously our monastery had sixteen temples or sixteen monasteries. Nowadays there are only two monasteries. The Sakya monastery called Gurpa is behind this. And, there is a monastery associated with Zalu, or Bu tradition or Buton tradition on this hill. There are three sects here: Geluk, Sakya, and Bu tradition.

དེ་ནས་ང་ཚོའི་སྔན་༼སྔོན་༽མ་བྱས་ན་གྲྭ་ཚང་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་དེའི་ནང་ལོགས་ནས་དགེ་ལུགས་གྲྭ་ཚང་བརྒྱད་དང་། ཁོ་གཉིས་ཀྱི་གྲྭ་ཚང་བུ་ལུགས་བཞི་དང་ས་ལུགས་བཞི་བྱས་ནི་བཅུ་དྲུག་འདུག་ཟེ་རེད། དེ་ནས་ང་ཚོའི་མཆེད་༼ཆོས་༽གྲྭ་བཞི་ཟེ། གུར་པ་དང་། རི་ལྡེབས། རྩོལ་བ། ཞི་གནས་ཟེ་དགེ་ལུགས་ནང་ནས་ཆེ་བ་གཉིས་དང་ཁོ་གཉིས་ལ་རེ་རེ་ཟེ་བྱས་ནི་བཞི་འདུག་ཟེ་ཡོའོ་རེད།

de nas nga tsho'i sngan (sngon )ma byas na grwa tshang bcu drug yod pa de'i nang logs nas dge lugs grwa tshang brgyad dang /_kho gnyis kyi grwa tshang bu lugs bzhi dang sa lugs bzhi byas ni bcu drug 'dug ze red/_de nas nga tsho'i mched (chos )grwa bzhi ze/_gur pa dang /_ri ldebs/_rtsol ba/_zhi gnas ze dge lugs nang nas che ba gnyis dang kho gnyis la re re ze byas ni bzhi 'dug ze yo'o red/

Among the sixteen monasteries that we had previously, eight of them were Geluk and the other two had four each. And there are four debate centres: Gurpa, Ridep, Tsolwa, and Zhinas. Geluk had two debate centres and the other two had one each.

ད་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་ང་ཚོའི་དགེ་ལུགས་འདི་ལ་ད་གཅིག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གྲྭ་པ་དམངས་ཀྱི་རེ་བ་རེད་གང་གའི་༼ཚང་མའི་༽ངོས་ནས་ཆ་བཞག་ན་ད་ང་ཚོ་འདི་ཆ་ཚང་བ་ཅིག། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན་གཅིག་ནས་ད་གྲུབ་མཐའ་གསུམ་ཡོའོ་རེད་བྱས་པ་རེད་པཱ། གྲུབ་མཐའ་གསུམ་འདི་ད་ཆ་ཚང་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ང་ཚོ་ཅིག། ཨན་སྤྱིར་ང་ཚོའི་མི་དམངས་ལ་ཕར་བཤད་པ་ཡིན་ནའི་༼ཡིན་ན་ཡང་༽ཁོ་སྤྱིར་རྒྱལ་སྤྱི་རྒྱལ་ནང་གི་གང་འདྲས་གཅིག་གི་ཐོག་ལ་ང་ཚོས་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ནའི་ཁོ་ང་ཚོ་གྲུབ་མཐའ་གསུམ་པོ་འདི་འདྲ་འདི་འདྲ་རེད་ཟེར་ཡས་བཟོ་འདྲའི་ཅིག གཞན་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ཡོད་པ་བྱས་གཅིག་ད་ལྟ་༼དེང་ན་༽མེད་པ་རེད་པཱ། བྱས་ནི་འདུག་ཟེ་རེད།

da da lta'i cha la nga tsho'i dge lugs 'di la da gcig ga re zer dgos red nga tsho'i ngos nas grwa pa dmangs kyi re ba red gang ga'i (tshang ma'i )ngos nas cha bzhag na da nga tsho 'di cha tshang ba cig/_ga re red zer na gcig nas da grub mtha' gsum yo'o red byas pa red pA/_grub mtha' gsum 'di da cha tshang byung ba yin na nga tsho cig/_an spyir nga tsho'i mi dmangs la phar bshad pa yin na'i (yin na yang )kho spyir rgyal spyi rgyal nang gi gang 'dras gcig gi thog la nga tshos 'grel bshad brgyab pa yin na'i kho nga tsho grub mtha' gsum po 'di 'dra 'di 'dra red zer yas bzo 'dra'i cig_gzhan da lta'i cha la grwa tshang gnyis yod pa byas gcig da lta (deng na )med pa red pA/_byas ni 'dug ze red/

As for the Gelug tradtion at this present moment, all the monks hope to have the complete set of schools. Because on the one hand we say that there are three schools, right? If we had all three schools, we could say that these are what the three schools are if we had to explain to the public or to the world. Right now we have two monasteries, one no longer exists.

ལགས། ལགས། ལགས།

lags/_lags/_lags/

Right, right.

ད་སྔམ་༼སྔོན༽ཆད་བྱས་ན། གྲྭ་པ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ཙ་༼ཙམ་༽འདུག།

da sngam (sngon)chad byas na/_grwa pa nyis stong lnga brgya tsa (tsam )'dug/

Previously there were around 2500 monks.

ལགས་སོ།

lags so/

I see.

ད། ད་ལྟ་གྲྭ་ཚབ་བརྒྱ་ཅུ་ལྷག་ཙ་༼ཙམ་༽ཅིག་ཡོའོ་རེད།

da/_da lta grwa tshab brgya cu lhag tsa (tsam )cig yo'o red/

Now there are little over 80 monks.

ལགས་སོ།

lags so/

I see.

འོ་གཙོ་བོ་རགས་བསྡུས་བཟོ་འདྲའི་འདི་ད་འདི་འདྲས་ཅིག་རེད། ཞུ་ཡས་གཞན་དག་གང་།

'o gtso bo rags bsdus bzo 'dra'i 'di da 'di 'dras cig red/_zhu yas gzhan dag gang /

This is a brief story. There is nothing esle to say.

རེད། རེད། རེད། འདི་ཨན། སྐུ་འབུམ་ནང་ལོགས་ཀྱི་ལྡེབས་རིས་འདི་གས་གྲུབ་མཐའ་ཆ་ཚང་ཡོའོ་རེད་རེད་པཱ།

red/_red/_red/_'di an/_sku 'bum nang logs kyi ldebs ris 'di gas grub mtha' cha tshang yo'o red red pA/

Yes, indeed. So, are there mural paintings belonging to all schools at Kubum?

གྲུབ་མཐའ་བྱས་ནའི་ད་འདི། ཨན།

grub mtha' byas na'i da 'di/_an/

Well, whether you call it school or not...

བཀའ་གདམས་པ་ནས་བྱས་བྱས་ཆ་ཚང་།

bka' gdams pa nas byas byas cha tshang /

All beginning with that of Kadam tradtion?

འོའོ།༼རེད།༽ བཀའ་གདམས་པ་ནས་བྱས་ཆ་ཚང་ཡོའོ་རེད།

'o'o/(red/)_bka' gdams pa nas byas cha tshang yo'o red/

Yes, they have everything starting from the Kadam tradition.

རྙིང་མ་ཡའི་༼རྙིང་མ་ཡང་༽ཡོའོ་རེད་པཱ།

rnying ma ya'i (rnying ma yang )yo'o red pA/

Do they also have Nyingma's mural paintings?

རྙིང་མ་ཡའི་༼མ་ཡང་༽ཡོའོ་རེད། ཆ་ཚང་ཡོའོ་རེད།

rnying ma ya'i (ma yang )yo'o red/_cha tshang yo'o red/

They have Nyingma's mural paintings also; they have everything.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ། རེད། རེད།

lags ze/_lags ze/_red/_red/

Thanks. I see.

ཆ་ཚང་ཡོའོ་རེད། ད་འདི་ཨན། ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ད་ཅིག་དགེ་ལུགས་པ་འདི་སྔོན་མ་ཞེ་དྲག་སྔན་༼སྔོན་༽ལ་ར་བུ་༼འདི་འདྲས་༽དར་མི་འདུག།

cha tshang yo'o red/_da 'di an/_ga re zer dgos red/_da cig dge lugs pa 'di sngon ma zhe drag sngan (sngon )la ra bu ('di 'dras )dar mi 'dug/

They have everything. Well, Geluk tradition was not that prevalent in the olden times.

ལགས།

lags/

Right.

སྔན་༼སྔོན་༽ལ་དར་མེད་པ་བྱས། ད་རྗེས་ལ་ང་ཚོའི་དགོན་པ་འདི་ཕྱག་བཏབ་པའི་ཁ་ཐུག་༼སྐབས་སུ་༽ལ། ད་མཁས་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེ་བྱུང་། ད་དེ་ནས་དེའི་རྗེས་ནས་མར་དགེ་ལུགས་བྱུང་བ་རེད་པཱ།

sngan (sngon )la dar med pa byas/_da rjes la nga tsho'i dgon pa 'di phyag btab pa'i kha thug (skabs su )la/_da mkhas grub rin po che byung /_da de nas de'i rjes nas mar dge lugs byung ba red pA/

It was not prevelant in the olden times. Later, Khedup Rinpoche came during the time of the construction of our monastery. Geluk tradition came after that.

ལགས་རེད།

lags red/

Right.

བྱས་ནས་ད་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་དགེ་ལུགས་ཀྱི་སྐུ་འདི་འདྲས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ལྡེབས་རིས་འདི་འདྲས་ཡོའོ་རེད་མ་གཞི། སྐུ་རང་འདི་ཡོའོ་མ་རེད།

byas nas da 'di'i nang logs la dge lugs kyi sku 'di 'dras ga re zer dgos red ldebs ris 'di 'dras yo'o red ma gzhi/_sku rang 'di yo'o ma red/

So, there are only Geluk's mural paintings here. There are not any Geluk's statues in it at present. {note: we could may be move the first of the next section over here.}

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I see.

ད་ལྟའི་ཆ་ལ། གཞན་ས་དགེ་རྙིང་གསུམ་གང་ག་༼ཚང་མ་༽ཡོའོ་རེད། ད་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ། ས་དགེ་རྙིང་གསུམ་ཇོ་ནང་གང་ག་༼ཚང་མ་༽ད་གང་ལྟར་བོད་ཀྱི་ནང་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་ན་མ་གཞི་ཡིན་ཚད་ཁོ་རང་གང་ག་༼ཚང་མ་༽དེ་ན་བླ་རྒྱུད་ཡོའོ་རེད།

da lta'i cha la/_gzhan sa dge rnying gsum gang ga (tshang ma )yo'o red/_da 'di'i nang logs la/_sa dge rnying gsum jo nang gang ga (tshang ma )da gang ltar bod kyi nang pa'i chos ma yin na ma gzhi yin tshad kho rang gang ga (tshang ma )de na bla rgyud yo'o red/

Other than that, we have all three traditions of Sakya, Geluk, and Nyingma in this monastery. All lineage lamas of all Tibetan Buddhist schools such as Sakya, Geluk, Nyingma, Jonang, and so forth are in it.

དེ་ནས་བླ་རྒྱུད་འདི་མ་ཟད་ཀྱི་འདི་ནང་ལོགས་ལ་ལྡེབས་རིས་ལ་ད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་འེ་༼ང་ཚོས་ཀྱང་༽ཞིབ་ཚགས་པ་འདི་འདྲས་དང་འདི་འདྲས་ཀྱིས་ཉམས་འཇུག་༼ཞིབ་འཇུག་༽བྱེད་རྒྱུ་མ་བྱུང་མ་གཞི་ཕྱི་རྒྱལ་འདི་འདྲས་ཀྱིས་ཏས་ཙ་༼ཙམ་༽ཧ་གོ་གི་འདུག་ག། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཆ་ཚང་རྒྱལ་པོ་ཆ་ཚང་འདུག་ག་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་གང་ག་༼ཚང་མ་༽བྲིས་བཞག།

de nas bla rgyud 'di ma zad kyi 'di nang logs la ldebs ris la da/_da lta nga tshos 'e (nga tshos kyang )zhib tshags pa 'di 'dras dang 'di 'dras kyis nyams 'jug (zhib 'jug )byed rgyu ma byung ma gzhi phyi rgyal 'di 'dras kyis tas tsa (tsam )ha go gi 'dug ga/_ga re red zer na/_bod kyi rgyal rabs cha tshang rgyal po cha tshang 'dug ga 'di'i nang logs la gang ga (tshang ma )bris bzhag/

In addition to the mural paintings of the lineage lamas, there are all the Tibetan kings written on the wall. We have not done any research into it, but some westerners know a little bit about it.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I see.

འདི་འདྲས་ཡོའོ་རེད། ད། ང་ཚོའི་དེའི་ལོ་རྒྱུས་བཟོ་འདྲའི་འདི་ད་འདི། ད། འདི་ཡིན་ན་ཅིག་ཁོ་ལྡེབས་རིས་དེ་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ཅིག་བྱས། ད། དེ་རིང་ཁ་སང་ཉམས་གསོ་བྱེད་མཁན་ཡིན་ནའི་༼ཡིན་ན་ཡང་༽བྱེད་ཁག་པོའི་བཟོ་འདྲའི་ཅིག་དང་ཅིག་ཁོ་འདུག་གཱ།

'di 'dras yo'o red/_da/_nga tsho'i de'i lo rgyus bzo 'dra'i 'di da 'di/_da/_'di yin na cig kho ldebs ris de rin thang bral ba cig byas/_da/_de ring kha sang nyams gso byed mkhan yin na'i (yin na yang )byed khag po'i bzo 'dra'i cig dang cig kho 'dug gA/

This is the story of our mural paintings. In any case, these mural paintings are priceless. It is quite difficult to restore these nowadays.

ལགས་རེད།

lags red/

Indeed.

སྐྱོན་གཙོ་བོ་དེ། དེ་འདི་འདྲས་གཅིག་འདུག།

skyon gtso bo de/_de 'di 'dras gcig 'dug/

This is the main problem.

རེད། རེད། རེད། རེད། འདི་ཨན། སྐུ་འབུམ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་འདི་གཉིས་གྲུབ་མཐའ་ཆ་རེད། རེད་པཱ།

red/_red/_red/_red/_'di an/_sku 'bum dang gtsug lag khang 'di gnyis grub mtha' cha red/_red pA/

Right, right. So, Kubum and the Temple share the same school, right?

ང་ཚོའི་གཙུག་ལག་ཁང་འདི་ང་ཚོ་ད་སྔར་བྱས་ན་དགེ་ལུགས་གང་ག་༼ཚང་མ་༽དང་གྲྭ་ཚང་བཅུ་དྲུག་ཡོའོ་རེད་པཱ། གྲྭ་ཚང་བཅུ་དྲུག་གྲྭ་པ་གང་ག་གི་༼ཚང་མའི་༽ཚོགས་ཚོགས་ས་དེ་གཙོ་བོ་ཁོ་རེད། ད་འདུ་ཁང་གཙོ་བོ་ཁོ། གཙོ་བོ་གི་བྱས། ད་འདི་གོ་༼གས་༽གཉིས་གཞན་ཁ་༼མ་གཞི་༽ད་ང་ཚོའི་དགོན་པ་གྱི་༼དགོན་པའི་༽ཁུངས་རེད་པཱ།

nga tsho'i gtsug lag khang 'di nga tsho da sngar byas na dge lugs gang ga (tshang ma )dang grwa tshang bcu drug yo'o red pA/_grwa tshang bcu drug grwa pa gang ga gi (tshang ma'i )tshogs tshogs sa de gtso bo kho red/_da 'du khang gtso bo kho/_gtso bo gi byas/_da 'di go (gas )gnyis gzhan kha (ma gzhi )da nga tsho'i dgon pa gyi (dgon pa'i )khungs red pA/

Remember that the Geluk monastery had sixteen monasteries previously. The Temple was the main prayer hall where the monks of the sixteen monasteries did their prayers. But it was still a part of our monastery.

ལགས་རེད།

lags red/

Right.

ད་འདི་ཕར་ཕྱོགས་འདི་གྲྭ་ཚང་ཅིག་འདུ་ཁང་དང་ལྷ་ཁང་ཆབས་གཅིག་བྱས། འདི་མཆོད་རྟེན་ཁོ་རང་དམིགས་བསལ་དང་། མཆོད་རྟེན་ད་འདི་ང་ཚོའི་འདི་ལ་བཤད་ཚུལ་ཁག་གཅིག་གིས་ཟེར་ན་རྒྱང་རྩེ་དཔའ་༼དཔལ་༽འཁོར་མཆོད་རྟེན་འདི་ལ་ཆོས་རྒྱལ་གྱི་ཡིན་ནས་མར་རྫོང་ནས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ཆུའི་གཏིང་ལ་བྱེ་མ་ལ་དེ་ནི་མ་རུ་ཆུ་འདོན་ཡས་ཀྱི་ཆུ་གཟར་བྱས་དེའི་སྒང་ལ་བྱེ་མ་བཙགས་༼བརྩེགས༽། ཨ་ནི། བྱེ་མ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་མཆོད་རྟེན་འདི་འདྲས་ཀྱི་བཟོ་ལྟ་བཞངས་༼བཞེངས་༽བ་རེད་ཟེར་ཡས་གཅིག་དང་གཅིག་འདུག་སྟེ་༼ན་ཡང་༽། ད་འདི་ཚོ་དོན་ག་གི་ཡིན་མིན་ང་ཚོས་ད་དེ་ཞེ་དྲག་གི་འདི་བྱེད་ཡས་ཡོའོ་མ་རེད།

da 'di phar phyogs 'di grwa tshang cig 'du khang dang lha khang chabs gcig byas/_'di mchod rten kho rang dmigs bsal dang /_mchod rten da 'di nga tsho'i 'di la bshad tshul khag gcig gis zer na rgyang rtse dpa' (dpal )'khor mchod rten 'di la chos rgyal gyi yin nas mar rdzong nas ga re zer dgos red chu'i gting la bye ma la de ni ma ru chu 'don yas kyi chu gzar byas de'i sgang la bye ma btsags (brtsegs)/_a ni/_bye ma 'di la brten nas mchod rten 'di 'dras kyi bzo lta bzhangs (bzhengs )ba red zer yas gcig dang gcig 'dug ste (na yang )/_da 'di tsho don ga gi yin min nga tshos da de zhe drag gi 'di byed yas yo'o ma red/

The over there is both a prayer hall and a temple of the monastery. This is a unique stupa. One account says that this Palkhor stupa was built by piling up sands deep in the water when the religious king was coming down from the district. {note: check the translation and the transcript.} And the shape of this stupa was built from the sands. However, we don't have to pay that much attention to such account.

རེད། རེད། རེད། རེད། ལགས་ཟེ། འདི་༼འདིའི་༽རྟེན་གཙོ་བོ་ག་རེ་ཡིན་ན་འདི་གཉིས།

red/_red/_red/_red/_lags ze/_'di ('di'i )rten gtso bo ga re yin na 'di gnyis/

Yes, indeed. Thanks. What is the main statue of these two?

རྟེན་འདིའི་འདི་གཙོ་བོ་འདི་སྟོན་པ་རེད། ཇོ་བོ། ད། ང་ཚོས་རྒྱལ་རྩེའི་ཇོ་བོ་ཟེར་གྱི་རེད་པཱ།

rten 'di'i 'di gtso bo 'di ston pa red/_jo bo/_da/_nga tshos rgyal rtse'i jo bo zer gyi red pA/

The Buddha is the main statue of this temple. We also call it Gyantse Jowo.

རེད། རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/_red/

Right, right.

འོ། ཇོ་བོ་འདི་ད་ཕལ་ཆེར་ང་རང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཆ་བཞག་ན་རྒྱ་གར་གྱི་མཱ་ཧ་བུ་ཏི་ཟེར་གྱི་འདུག་ག། རྒྱ་གར་གྱི་གང་ལྟར་ལྷ་ཁང་གཅིག་གི་ནང་ལོགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ང་ཚོའི་འདི་འདྲ་འདྲ་ཡིན་ཟེ་༼ཟེར་༽སྐུ་ཚད།

'o/_jo bo 'di da phal cher nga rang tsho'i ngos nas cha bzhag na rgya gar gyi mA ha bu ti zer gyi 'dug ga/_rgya gar gyi gang ltar lha khang gcig gi nang logs kyi sku dang nga tsho'i 'di 'dra 'dra yin ze (zer )sku tshad/

From our perspective, the height of this statue is same as the one in the Mahabodhi temple in India.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

Thanks.

ད་ཇོ་བོ་ཇོ་བོ་ངོས་ནས་ཆ་བཞག་ན་སྐུ་ཚད་ཆེན་པོ་འདི་ག་ཙ་༼ཙམ་༽ཅིག་བྱས་པ། རྩ་བའི་བྱས་ན། ད། བོད་ལ། ད། བོད་ད་མ་ཚད་༼ཟད་༽འཛམ་བུ་གླིང་ལའི་༼ལ་ཡང་༽ཡོད་ཀྱི་མ་རེད། ཇོ་བོ།

da jo bo jo bo ngos nas cha bzhag na sku tshad chen po 'di ga tsa (tsam )cig byas pa/_rtsa ba'i byas na/_da/_bod la/_da/_bod da ma tshad (zad )'dzam bu gling la'i (la yang )yod kyi ma red/_jo bo/

Generally speaking, such a size of the statue of Jowo probably does not exist in the whole world, let alone in Tibet.

ལགས། ལགས། ལགས།

lags/_lags/_lags/

Indeed.

ཇོ་བོ་རེད་པཱ།

jo bo red pA/

This is Jowo.

ལགས་ཟེ།

lags ze/

Right.

གཞན་ད་སྟོན་པ་ད་ཡོའོ་རེད་པཱ། ད། མིའི་ཇོ་བོ་དབུ་པྲོག་ཞུས་མ་ཞུས་ཀྱི་སྐད་ཆ་རེད་པཱ།

gzhan da ston pa da yo'o red pA/_da/_mi'i jo bo dbu prog zhus ma zhus kyi skad cha red pA/

Yes, there are many big statues of the Buddha. And, the difference between the statue of the Buddha and the statue of Jowo lies in whether one has the top or not on their heads. [Jowo has the top.]

ལགས་རེད། ལགས་རེད།

lags red/_lags red/

Right, right.

སྟོན་པ་ཡོའོ་རེད་དའི་༼ཡོད་ཀྱང་༽ཇོ་བོ་ང་ཚོའི་འདི་ལས་ཆེ་བ་ཡོའོ་མ་རེད།

ston pa yo'o red da'i (yod kyang )jo bo nga tsho'i 'di las che ba yo'o ma red/

There are statues of the Buddha that are bigger, but there is no Jowo which is bigger than our's.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I see.

དེ་ནི་འདིའི་ནང་ལོགས་ལའི་༼ལ་ཡང་༽སྟོན་པ་རེད། ཡང་འེ།

de ni 'di'i nang logs la'i (la yang )ston pa red/_yang 'e/

There is a statue of the Buddha in this also.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I see.

གཙོ་བོ་སྟོན་པ་བྱས། དེ་ནས་གཙོ་༼རྩེ་༽འདི་ལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་བྱས། རྩེ་རུ།

gtso bo ston pa byas/_de nas gtso (rtse )'di la rdo rje 'chang byas/_rtse ru/

The main statue is the Buddha. And there is a statue of Vajrapani on the top.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I see.

འོག་འདི་ལ་སྟོན་པ་བྱས།

'og 'di la ston pa byas/

On the bottom is a statue of the Buddha.

རེད། རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/_red/

Thanks.

ལྷ་ཁང་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་ལྷ་ཁང་བདུན་ཅུ་དོན་བདུན་༼77 ༽ཡོའོ་རེད།

lha khang 'di'i nang logs la lha khang bdun cu don bdun (7a7a)yo'o red/

There are 77 temples in this temple.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I see.

སྐུ་འབུམ་ནང་ལོགས་ལ།

sku 'bum nang logs la/

Inside Kubum.

རེད། རེད། ཕི་གའི་༼ཕ་གའི་༽ལྷ་ཁང་ག་ཚོད་ཡོད་ན།༼ནམ།༽

red/_red/_phi ga'i (pha ga'i )lha khang ga tshod yod na/(nam/)

How many temples are there over there?

ཕ་གའི་ལྷ་ཁང་བཅུ་གསུམ་ཙ་༼ཙམ་༽ཅིག་ཡོའོ་རེད། ཕ་གིའི་ནང་ལོགས་ལ།

pha ga'i lha khang bcu gsum tsa (tsam )cig yo'o red/_pha gi'i nang logs la/

There are around 13 temples there.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I seee.

ལྷ་ཁང་བཅུ་གསུམ་ཙ་༼ཙམ་༽ཅིག་ཡོའོ་རེད།

lha khang bcu gsum tsa (tsam )cig yo'o red/

There are around 13 temples.

རེད། རེད། རེད། ཕི་༼ཕ་༽གའི་ཐོག་རྩེག་༼རྩག་༽གཉིས་པ་དེ་ས་སྐྱའི་ལུགས་ཅིག་སྦྱར་རེད་པཱ། དཀྱིལ་འཁོར་ཅིག་བྱས།

red/_red/_red/_phi (pha )ga'i thog rtseg (rtsag )gnyis pa de sa skya'i lugs cig sbyar red pA/_dkyil 'khor cig byas/

Thanks. The second story was based on the Sakya tradition, right? There is a mandala also, right?

གཞོགས་འདི་ཚུར་ཕྱོགས་འདི་ས་སྐྱའི་ལམ་འབྲས་ཀྱི་ལུགས་བྱས་ནས་ད་ལམ་འབྲས་ནས་མར་རྡོ་རྗེ་འཆང་ནས་བུའུ་བ་པ་ལ་མར་བརྒྱུད། བུའུ་བ་པ་ནས་ས་སྐྱ་གང་ལྟར་གོང་མ་ལྔ་ལ་བརྒྱུད་ཡོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་བྱས་ནི་འདུག་ཟེ་ཕྱིན་ཡོའོ་རེད་པཱ།

gzhogs 'di tshur phyogs 'di sa skya'i lam 'bras kyi lugs byas nas da lam 'bras nas mar rdo rje 'chang nas bu'u ba pa la mar brgyud/_bu'u ba pa nas sa skya gang ltar gong ma lnga la brgyud yong ba'i lo rgyus byas ni 'dug ze phyin yo'o red pA/

The one on this side was built based on the Path and Fruit tradition of the Sakya School. There is a story that this tradition was tranmitted to the Five Sakya Masters by Virupa. And it was transmitted to Virupa by Vajrapani.

ལགས་རེད།

lags red/

Indeed.

རྒྱ་གར་གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་ཅུ་འདུག་ཟེ་ཡོའོ་རེད།

rgya gar grub chen brgyad cu 'dug ze yo'o red/

The Eightly Indian Mahasiddhas are here.

རེད། རེད།

red/_red/

I see.

འདིའི་ཕར་ཕྱོགས་འདིའི་ནང་ལ་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་རེད། ད་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག།

'di'i phar phyogs 'di'i nang la gnas brtan bcu drug red/_da gnas brtan bcu drug/

The Sixteen Aryats are over there.

ཨ་ལས།

a las/

I see.

ད་ང་ཚོའི་འདི་ལས་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་འདི་བཤད་སྲོལ་འདི་ཁག་གཉིས་ཡོའོ་རེད།

da nga tsho'i 'di las gnas brtan bcu drug 'di bshad srol 'di khag gnyis yo'o red/

We have two different accounts for these Sixteen Arhats.

ལགས། ལགས།

lags/_lags/

I see.

གཅིག་གིས་ཟེར་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས། ཨན། ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་ཡོའོ་རེད་བྱས་པ་རེད།

gcig gis zer dus tsa (tsam )nas/_an/_phyi nang gsang gsum gyi gnas brtan bcu drug yo'o red byas pa red/

One says that there are external, internal, and secret forms of the Sixteen Arhats.

ལགས་ཟེ།

lags ze/

I see.

ཕྱིའི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་ག་རེ་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན། ལྕགས་རི་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་ལྕོག་ཡོའོ་རེད་པཱ། ལྕོག་བཅུ་དྲུག་ཡོའོ་རེད། ད་འདི།

phyi'i gnas brtan bcu drug ga re yo'o red zer na/_lcags ri 'di'i nang logs la lcog yo'o red pA/_lcog bcu drug yo'o red/_da 'di/

What are the external forms of the Sixteen Arhats? There are pinnacles inside those fences, okay. There are 18 of those pinnacles.

ཨ་ལས།

a las/

I see.

ལྕོག་འདི་ནས། འདི་གནས་བརྟན་ཕྱིའི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་མཚོན་ཚུལ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད།

lcog 'di nas/_'di gnas brtan phyi'i gnas brtan bcu drug mtshon tshul yin zer gyi yo'o red/

These pinnacles symbolize the external forms of the Sixteen Arhats.

ལགས། ལགས།

lags/_lags/

Thanks.

བར་གྱི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་འདི་བླ་གབ་བཅུ་དྲུག་འདི་གས་ཀྱིས་མཚོན་གྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་གྱི་རེད།

bar gyi gnas brtan bcu drug 'di bla gab bcu drug 'di gas kyis mtshon gyi yo'o red zer gyi red/

The Sixteen Intermediate Arhats are represented by these sixteen canopies.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

Thanks.

ད་ནི་གསང་བའི་ཟེར་ན་ད་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན་སྦུག་ན་བར་ན་ལམ། ལམ་འབྲས་ཁ་སྤྲོད་འདི་ནས་ཕར་ཕྱོགས་འདི་ན་གནས་བཅུ་ལྷ་ཁང་ཡོའོ་རེད་པཱ།

da ni gsang ba'i zer na da ga re red zer na sbug na bar na lam/_lam 'bras kha sprod 'di nas phar phyogs 'di na gnas bcu lha khang yo'o red pA/

The secret refers to the temple of the Sixteen Arhats that is located on the opposite side of the Fruit and Path. It is way inside.

འོ་རེད་བ། འོ་རེད་བ།

'o red ba/_'o red ba/

Indeed.

གནས་བཅུ་འབྲེལ་བ་འདིས་འདུག་ཟེ་བཤད་སྲོལ་འདི་འདྲས་གཅིག་ཡོའོ་རེད།

gnas bcu 'brel ba 'dis 'dug ze bshad srol 'di 'dras gcig yo'o red/

This is one interpretation of the connection with the Sixteen Arhats.

ལགས་སོ་ལགས་སོ། ཨ་ལས། འདི་སྔན་༼སྔོན་༽མ་བྱས་ན་ད་མཐོ་ཤོས་འདི་མཁན་པོ་བརྩི་གི་རེད། ག་རེ་བརྩི་གི་རེད། བླ་བྲང་ཡོའོ་རེད། གང་འདྲས་རེད།

lags so lags so/_a las/_'di sngan (sngon )ma byas na da mtho shos 'di mkhan po brtsi gi red/_ga re brtsi gi red/_bla brang yo'o red/_gang 'dras red/

Thanks. Well, was it the abbot who was considered as the highest in the past? Who was considered as the highest? Was there a lama's residence? What was it like then?

ང་ཚོའི་འདི་ཀྱི་སྔན་༼སྔོན་༽མ་བྱས་ན་རྦད་དེ་ཅིག་བླ་བྲང་ཅིག་མཁན་པོ་འདི་ཕ་ནས་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ནས་ཚུར་བཏང་ཡོང་ས་རེད།

nga tsho'i 'di kyi sngan (sngon )ma byas na rbad de cig bla brang cig mkhan po 'di pha nas ga re zer dgos red sa gnas srid gzhung nas tshur btang yong sa red/

It seems like the local government dispatched the abbot for us in the past.

ཨ་ལས། ག་ནས། འབྲས་སྤུངས་ནས་ཡིན་ན། སེ་ར་ནས།

a las/_ga nas/_'bras spungs nas yin na/_se ra nas/

I see. From where? Were they from Drepung or Sera?

ད་འདི་ཕལ་ཆེར་ཁར་ཕ་ནས་རྩིས་དྲུང་འདི་འདྲས་ཡིན་ས་རེད། ད་གང་ལྟར་གང་ནས་གཏོང་གི་ཡོད་ད།༼ན།༽

da 'di phal cher khar pha nas rtsis drung 'di 'dras yin sa red/_da gang ltar gang nas gtong gi yod da/(na/)

I think they were accountants from whereever they were sent.

ལགས་སོ།

lags so/

Thanks.

རྩེ་ནས་རྩེ་དྲུང་འདི་འདྲས་གཏང་ཡོང་བྱས། དེ་ནི་འདི་ང་ཚོས་ཆོས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཟེར་ཡས་འདི་ད་ང་ཚོའི་གཅིག་གི་གྲྭ་པ་འདིའི་མཁན་པོ་འདིས་ང་ཚོའི་ཆོས་ལུགས་འདི་འགན་འདི་གས་གང་ག་རྒྱང་རྩེ་རྫོང་། རྒྱང་རྩ་རྫོང་ཡོའོ་རེད་པཱ། རྒྱང་རྩེ་རྫོང་གི་འདིའི་འགན་འདི་འཁུར། དེ་ནི་འདིའི་སྒང་ལ་མགྲོན་གཉེར་འདིས་ང་ཚོ་རྒྱང་རྩེ་འདིའི་ཅིག་འཁུར་གྱི་ཡོད་ས་རེད།

rtse nas rtse drung 'di 'dras gtang yong byas/_de ni 'di nga tshos chos chos srid zung 'brel zer yas 'di da nga tsho'i gcig gi grwa pa 'di'i mkhan po 'dis nga tsho'i chos lugs 'di 'gan 'di gas gang ga rgyang rtse rdzong /_rgyang rtsa rdzong yo'o red pA/_rgyang rtse rdzong gi 'di'i 'gan 'di 'khur/_de ni 'di'i sgang la mgron gnyer 'dis nga tsho rgyang rtse 'di'i cig 'khur gyi yod sa red/

They sent accountants from Tse. And, the reason why it was called a unification of religious and political government was because the abbots would take all the responsibilities of the religious affairs, of the monastic affairs in the Jangtse district. You know Gyantse district, right? And it seems like the secretary would take the responsibility of the lay people in Gyantse.

ཨ་ལས།

a las/

I see.

མི་དམངས་དེ་གས་འདི།

mi dmangs de gas 'di/

[The responsibility] of common people.

རེད། རེད།

red/_red/

Right, right.

འོ་འདུག་ཟེ་རེད།

'o 'dug ze red/

This was the case.

མཁན་པོ་བཞུགས་ས་འདི་རྫོང་ལ་བཞུགས་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་བྱས་ན་རེད་པཱ།

mkhan po bzhugs sa 'di rdzong la bzhugs kyi yo'o red byas na red pA/

So, in that case, the abbot lived at the fort, right.

མཁན་པོ་བཞུགས་ས་འདི་ཡིན་རྒྱུ་འདི་ང་ཚོའི་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་བླ་བྲང་ཡོའོ་རེད། བླ་བྲང་དེ་ལ་བཞུགས་ཀྱི་ཡོའོ་རེད།

mkhan po bzhugs sa 'di yin rgyu 'di nga tsho'i 'di'i nang logs la bla brang yo'o red/_bla brang de la bzhugs kyi yo'o red/

We have a lama's residence here. This is supposed to be the abbot's residence. He lives at the lama's residence.

ལགས། ལགས། ལགས། རེད། རེད། དེའི་གྲྭ་པའི་སྒྲིག་གཞི་བཟོ་འདྲའི་འདི་མཁན་པོའི་ཞུགས་གོ་༼རྗེས་སུ་༽ལ་དབུ་མཛད་དང་ཁོང་དཀོན་༼དཀོར་༽གཉེར་ཆ་ཚང་།

lags/_lags/_lags/_red/_red/_de'i grwa pa'i sgrig gzhi bzo 'dra'i 'di mkhan po'i zhugs go (rjes su )la dbu mdzad dang khong dkon (dkor )gnyer cha tshang /

I see. Thanks. What is the monastery's disciplinary system like? Do you have the chant master, care-taker of the monastery, etc. below the rank of the abbot?

མཁན་པོའི་ཞུགས་གོ་༼རྗེས་སུ་༽དུས་ལ་ང་ཚོ། དཔེར་ན་ཆ་བཞག་ན་དགོན་པ་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་ཡང་འདི་འདྲས་ཡོའོ་རེད་པཱ། ག་རེ་ཟ། ཨན་དོ་གཉེར་ཟེ། དོ་དམ་ཡོའོ་རེད་པཱ། དོ་དམ། དོ་དམ་རིམ་པ་ཡོའོ་རེད། ད་དོ་དམ་རིམ་པ་བྱས་དེ་ནི་དེ་ནས་མར་རིམ་པ་རིམ་པར་གནས་ཡོད་ས་རེད།

mkhan po'i zhugs go (rjes su )dus la nga tsho/_dper na cha bzhag na dgon pa 'di'i nang logs la yang 'di 'dras yo'o red pA/_ga re za/_an do gnyer ze/_do dam yo'o red pA/_do dam/_do dam rim pa yo'o red/_da do dam rim pa byas de ni de nas mar rim pa rim par gnas yod sa red/

Below the rank of the abbot, we have, for instance, the level of management office at the monastery. And, there are many levels below it.

དེ་ནི་གྲྭ་ཚང་སོ་སོ་ལ་ནི་དགོན་པ་སོ་སོ་ལ་གྲྭ་པ། འདི་ཡོའོ་རེད་པཱ། མཁན་པོ་ཡོའོ་རེད་པཱ།

de ni grwa tshang so so la ni dgon pa so so la grwa pa/_'di yo'o red pA/_mkhan po yo'o red pA/

And each monastery has its own abbot.

རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/

Right, right.

མཁན་པོ་དབུ་མཛད་དགེ་བསྐོས་འདི་འདྲས་ཡོའོ་རེད་པཱ།

mkhan po dbu mdzad dge bskos 'di 'dras yo'o red pA/

They have the abbot, chant master, disciplinarian, etc.

རེད། རེད། རེད། ཨ་ལས་ལས། རེད། རེད། གང་ག་༼ཚང་མ་༽ལོགས་འདིའི་འོག་ལ་རེད། རེད་པཱ།

red/_red/_red/_a las las/_red/_red/_gang ga (tshang ma )logs 'di'i 'og la red/_red pA/

I see. Right, right. All of them are below this, right?

འོ་རེད།

'o red/

Right.

རེད། རེད། ཨ་ནི་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཡས་འདི་གཙོ་ཆེ་ཤོས་བཤད་གྲྭ་དང་སྒྲུབ་གྲྭ་གཉིས་ཆ་༼ཀ་༽་ཡོད་ན།༼ནམ།༽

red/_red/_a ni 'di ga re zer dgos red/_slob sbyong byed yas 'di gtso che shos bshad grwa dang sgrub grwa gnyis cha (ka ) yod na/(nam/)

Right, right. Well, as for the academic study, are there both debate school and practice school?

འོ་བཤད། སྔན་༼སྔོན་༽མ་བྱས་ན་བཤད་སྒྲུབ་གཉིས་ཀ་ཡོའོ་རེད། ད། བཤད་སྒྲུབ་ཡོད་པས་མ་ཚད་ང་ཚོའི་འདི་ན་ཕོན་༼གྲངས་འབོར་༽ཆེན་པོ་ཡོའོ་རེད། ཕོན་ཆེན་པོ་ཡོའོ་རེད་རྒྱུམ་༼རྒྱུ་༽མཚན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། དེ་རིང་ཁ་སང་གི་དགེ་བཤེས་ཀྱི་ད་གང་ལྟར་ང་ཚོ་ལྷ་རམས་པ་ཟེར་ན་ལྷ་ས་སྨོན་ལམ་ཚུགས་པའི་བཟོ་འདྲའི་འདི་ང་ཚོ་རྒྱང་རྩེར་སྨན་ལྷ་ཟེ་ཟླ་བ་ལྔ་པའི་ནང་ལོགས་ལ་འདི་རུ་ཚུགས་ཀྱི་ཡོའོ་རེད།

'o bshad/_sngan (sngon )ma byas na bshad sgrub gnyis ka yo'o red/_da/_bshad sgrub yod pas ma tshad nga tsho'i 'di na phon (grangs 'bor )chen po yo'o red/_phon chen po yo'o red rgyum (rgyu )mtshan ga re red zer na/_de ring kha sang gi dge bshes kyi da gang ltar nga tsho lha rams pa zer na lha sa smon lam tshugs pa'i bzo 'dra'i 'di nga tsho rgyang rtser sman lha ze zla ba lnga pa'i nang logs la 'di ru tshugs kyi yo'o red/

Yes, we had both debate and practice schools in the past. Not only did we have the debate school, the number of participants was large also. The reason why we had a large number of participants was because we had this ceremony called Menlha in the fifth month of the Tibetan lunar calendar here in Gyantse just like the Lhasa Monlam ceremony during which the widely-known Geshe Lharam debates were held.

ལགས། ལགས།

lags/_lags/

Thanks.

འདུ་རུ་༼འདི་རུ་༽ཚུགས་ཡོད་དུས་ཙ་ནས་ང་ཚོའི་འདིའི་གི་ནང་ལོགས་ལ་དགོན་པ་མང་པོ་ནས་ཡོང་གི་ཡོའོ་རེད། ཞ་ལུ་ནས་ཡོང་གི་ཡོའོ་རེད། བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་གཙོ་བོར་འགྱུར་པའི་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ནས་རྒྱུགས་ཡོང་གི་ཡོའོ་རེད། དེ་ནས་ཨན་རྟ་ནག་ཕ་ནས་ཡང་དགོན་པ་དེ་ནས་ཡོང་གི་འདུག། དེ་ནས་ཨན་ཤང་དགའ་ལྡན་ཆོས་འཁོར་ཡོང་གི་འདུག། ཡར་འབྲོག་བསམ་འདུས་དགོན་ཡོང་གི་འདུག། དེ་ནས་དེ་འདྲ་གཅིག་ནས་ཡང་དེའི་ག་རེ་ཟ། ཨན། འུ་ཡུག་ངོས་ནས་དགོན་པ་ཆུང་ཆུང་གཅིག་ང་ཚོའི་དགོན་པ་འདི་རུ་ཡོང་དམ་བཅའ་ཡོང་། དགོན་པ་འདི་རུ་ཡོང་། དམ་བཅའ་བཞག ད་དེ་ནས་མིའི་དགེ་བཤེས་ཀྱི་མཚན་རྟགས་བཟོ་འདྲའི་འདི་ང་ཚོའི་དགོན་པ་འདི་ནས་སྤྲད། མར། དགོན་པ་འདི་ནས་སྤྲད་བྱས། དེ་ནས་ཁོང་ཚོ་དགོན་པ་ལ་སོ་སོ་ལོག་པ་ཡིན་ནའི་ཁོང་ཚོའི་ཐོབ་ཐང་བཟོ་འདྲའི་འདི་འདི་ནས་འདིའི་སྐབས་ལ་ཆ་བཞག་གི་འདུག་ག།

'du ru ('di ru )tshugs yod dus tsa nas nga tsho'i 'di'i gi nang logs la dgon pa mang po nas yong gi yo'o red/_zha lu nas yong gi yo'o red/_bkra shis lhun po gtso bor 'gyur pa'i bkra shis lhun po nas rgyugs yong gi yo'o red/_de nas an rta nag pha nas yang dgon pa de nas yong gi 'dug/_de nas an shang dga' ldan chos 'khor yong gi 'dug/_yar 'brog bsam 'dus dgon yong gi 'dug/_de nas de 'dra gcig nas yang de'i ga re za/_an/_'u yug ngos nas dgon pa chung chung gcig nga tsho'i dgon pa 'di ru yong dam bca' yong /_dgon pa 'di ru yong /_dam bca' bzhag_da de nas mi'i dge bshes kyi mtshan rtags bzo 'dra'i 'di nga tsho'i dgon pa 'di nas sprad/_mar/_dgon pa 'di nas sprad byas/_de nas khong tsho dgon pa la so so log pa yin na'i khong tsho'i thob thang bzo 'dra'i 'di 'di nas 'di'i skabs la cha bzhag gi 'dug ga/

Monks from many different monasteries would come during the ceremony here. Monks from Zhalu monastery would come. It was predominantly the monks from Tashi Lhunpo monastery who would come here. And the monks from the monastery in Tanak would come. And the monks from Shang Gaden Choekhor would come. And the monks from Yardrok Samdue monastery would come. And the monks from a small monastery somewhere in Huyok would come to this monastery for the thesis-debate. They would come to this monastery and would do the thesis-debate. Our monastery would give the title of some sort of Geshe to them. After they were given the title, they would return to their own monasteries where they would have certain privileges because of the title from here.

ཨ་ལས། ལགས་སོ།

a las/_lags so/

I see. Thanks.

དམངས་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་མ་བཏང་གོང་ལ་འདུག་ཟེ་རེད། ད་དམངས་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་ཁ་ཐུག་༼སྐབས་༽དེའི་ལས་༼དེ་ལ་ཡང་༽ད་ག་རེད་བཞག།

dmangs gtso'i bcos bsgyur ma btang gong la 'dug ze red/_da dmangs gtso'i bcos bsgyur kha thug (skabs )de'i las (de la yang )da ga red bzhag/

This was definitely the case before the democratic reform. Even during the time of the democratic reform, it was still the case.

ལགས་སོ།

lags so/

I see.

ད་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་ང་ཚོའི་དེའི་༼དེ་ལ་༽ཡོའོ་མ་རེད་པཱ།

da da lta'i cha la nga tsho'i de'i (de la )yo'o ma red pA/

Now we do not have such ceremony.

ལགས་རེད། ལགས་རེད།

lags red/_lags red/

Indeed.

ང་ཚོའི་དགོན། དགོན་པ་འདི་ད་གཅིག་ག་རེ་བྱས།༼གཅིག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད།༽ གཅིག་ནས་གྲུབ་མཐའ་གསུམ་བྱས།

nga tsho'i dgon/_dgon pa 'di da gcig ga re byas/(gcig ga re zer dgos red/)_gcig nas grub mtha' gsum byas/

Our monastery, on one hand, had three sects.

ལགས་རེད།

lags red/

Right.

དེ་ནི་གྲུབ་མཐའ་གསུམ་བྱེད་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་ང་ཚོའི་དུས་ཚོད་ཆ་ལ་དཔེ་ཆ་གཞུང་གཅིག་མང་པོ་བཙུག་བྱས་པ་ལ་ཨ་ལ་༼ཨ་ལས་༽སོ་སོའི་ཆོ་ག་འདི་གཅིག་བལྟ་དགོས་རེད་པཱ།

de ni grub mtha' gsum byed dus tsa (tsam )nas nga tsho'i dus tshod cha la dpe cha gzhung gcig mang po btsug byas pa la a la (a las )so so'i cho ga 'di gcig blta dgos red pA/

Since there were three sects, we would have to look at their own rituals if we were to start studying the texts.

རེད། རེད།

red/_red/

Right, right.

དེ་ནི་ང་ཚོ་ཁོ་སྤྱིའི་ཁོ་ལ་ཡོང་མཁན་དེ་ཞེ་པོ་ཡོང་གི་མིན་འདུག མི་གྲངས་འདི་ཞེ་པོ་ཚུད་གི་མི་འདུག། དེ་ནི་ལྷ་ཁང་འདི་གའི་དཀོན་གཉེར་གཅིག་ཙུད་༼བཙུགས་༽བྱེད་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས། ད་ལྟའི་ཆ་ལ་གྲྭ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རེད།

de ni nga tsho kho spyi'i kho la yong mkhan de zhe po yong gi min 'dug_mi grangs 'di zhe po tshud gi mi 'dug/_de ni lha khang 'di ga'i dkon gnyer gcig tsud (btsugs )byed dus tsa (tsam )nas/_da lta'i cha la grwa pa brgyad cu red/

And, there are not many people who come to join in general. It does not fill up the limit. And now there are 80 monks including the caretakers of the temple.

ལགས། ལགས། ལགས།

lags/_lags/_lags/

I see.

གྲྭ་ཚད་ཁོ།

grwa tshad kho/

The limit for the number of monks.

ལགས་ཟེ་འེ།

lags ze 'e/

Thanks.

འོ་འདིས་དེ་ནི་ཞེ་དྲག་གིས། ད། སྔ་༼སྔོན་༽མ་ནང་བཞིན་གཞུང་བལྟས་ཙ་༼ཙམ་༽ཕྱིན་གཅིག་བཤད་སྒྲུབ་གཉིས་ཀ་གི་༼གཉིས་ཀའི་༽འདི་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མིན་འདུག། ད་བཤད་པ་འདི། བཤད་པ་འདི་ཞེ་དྲག་ཡོའོ་མ་རེད། ད།

'o 'dis de ni zhe drag gis/_da/_snga (sngon )ma nang bzhin gzhung bltas tsa (tsam )phyin gcig bshad sgrub gnyis ka gi (gnyis ka'i )'di byed thub kyi min 'dug/_da bshad pa 'di/_bshad pa 'di zhe drag yo'o ma red/_da/

So, we can't do both practice and scholarly studies like they used to do in the past. Now, there is not that much scholarly study.

རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/

Right, right.

འོ་འདུག་ཟེ་རེད།

'o 'dug ze red/

This is the case.

ལགས་སོ། ལགས་སོ། འདི་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་དགོན་པ་དང་འབྲེལ་བ་ག་རེ་ཡིན་ན།

lags so/_lags so/_'di bkra shis lhun po'i dgon pa dang 'brel ba ga re yin na/

Thanks. What is the relationship of this monastery to the Tashi Lhunpo monastery?

ལགས།

lags/

Pardon.

བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དང་འབྲེལ་བ་གཙོ་ཆེ་ཤོས།

bkra shis lhun po dang 'brel ba gtso che shos/

Some of the major connections with the Tashi Lhunpo monastery.

བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་འདི་འབྲེལ་བ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ང་ཚོ་འདི་རུ་སྔན་༼སྔོན་༽མ་ཟླ་བ་ལྔ་པ་འདི་ལ་སྨན་ལྷ་ཚུགས་པའི་སྐབས་དུས་དེ་ལ་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ནས་ཡར་གྲྭ་པ་འདི་རུ་མཚན་ཉིད་གཏོང་ལ་ཡོང་། ད། དམ་བཅའ་བཞག་ག་ལ།

bkra shis lhun po 'di 'brel ba ga re red zer na/_nga tsho 'di ru sngan (sngon )ma zla ba lnga pa 'di la sman lha tshugs pa'i skabs dus de la bkra shis lhun po nas yar grwa pa 'di ru mtshan nyid gtong la yong /_da/_dam bca' bzhag ga la/

The relationship with the Tashi Lhunpo monastery is that the monks used to come here from Tashi Lhunpo to do the thesis-debate when the Menlha ceremony took place in the fifth month of the Tibetan lunar calendar.

ལགས་ཟེ།

lags ze/

I see.

ད་ང་ཚོའི་འདི་ནས་དམ་བཅའ་འདི་བྱེད་ཀྱི་རེད་པཱ།

da nga tsho'i 'di nas dam bca' 'di byed kyi red pA/

The thesis-debate was held here, right?

རེད། རེད།

red/_red/

Right, right.

ད་འདི་རུ་དགེ་བཤེས་ཀྱི་མིང་རྟགས་དེ་ལ་ང་ཚོའི་འདི་ལ་དགེ་བཤེས་ཟེར་གྱི་མ་རེད། བཀའ་ཆེན་ཟེར་གྱི་རེད། ད། གང་། ང་ཚོའི་འདི་ལ། གང་ལྟར་བཀའ་ཆེན་གྱི་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་འདི་ལ་བཀའ་ཆེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་པཱ།

da 'di ru dge bshes kyi ming rtags de la nga tsho'i 'di la dge bshes zer gyi ma red/_bka' chen zer gyi red/_da/_gang /_nga tsho'i 'di la/_gang ltar bka' chen gyi bkra shis lhun po 'di la bka' chen byed kyi yo'o red pA/

We don't call this geshe title the Geshe; we call it Kachen. Anyhow, Kachen is used at the Tashi Lhunpo monastery.

འོ་རེད།

'o red/

Right.

ད་འདི་ང་ཚོའི་འདི་ནས་མཚན་རྟགས་འདི་སྤྲད་སོང་ན། དེ་ནི་མར་ཕྱིན་ནས་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ལ་ཐོབ་ཐང་འདི་བྱས། ད་ང་ཚོ་ཁུངས་འདི་འདྲས་ཀྱི་ལུགས་གཅིག་རེད།

da 'di nga tsho'i 'di nas mtshan rtags 'di sprad song na/_de ni mar phyin nas bkra shis lhun po la thob thang 'di byas/_da nga tsho khungs 'di 'dras kyi lugs gcig red/

If we gave the title then they would go down and would have privilege at Tashi Lhunpo. This is how we are connected.

ལགས། ལགས། ལགས།

lags/_lags/_lags/

Right, right.

འདི་མ་གཞི་༼འདི་མ་གཏོགས་༽གཞན་ཡང་ང་ཚོ་ཡང་འདི་མ་རེད། ག་རེ་ཟ།༼ཟེར།༽ ཨན། ང་ཚོ་མ་དགོན་དང་འདི་ཚོ་ཡང་གཞིས་དགོན་བཟོ་འདྲའི་འདི་འདྲས་མ་རེད།

'di ma gzhi ('di ma gtogs )gzhan yang nga tsho yang 'di ma red/_ga re za/(zer/)_an/_nga tsho ma dgon dang 'di tsho yang gzhis dgon bzo 'dra'i 'di 'dras ma red/

Apart from that, it is not the case that our monastery is the headquarter monastery and these monasteries are the village monasteries.

ཨ་ལས།

a las/

I see.

མ་རེད་དེ། མ་ཁོ་མཚན་ཉིད་གཏུགས་སའི་བཟོ་འདྲའི་འདི་འདི་རུ་༼འདི་ལ་༽གཏུགས་ཡོང་གི་འདུག།

ma red de/_ma kho mtshan nyid gtugs sa'i bzo 'dra'i 'di 'di ru ('di la )gtugs yong gi 'dug/

Even though that is not the case, they come here to compete in debate.

ཨན་འདྲས་རྒྱང་རྩེར་གཏུགས་གར་ཡོང་གི་རེད། རེད་པཱ།

an 'dras rgyang rtser gtugs gar yong gi red/_red pA/

So, they come to Gyantse to do debate competition, right?

འོང་།

'ong /

Yes.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

Thanks.

ང་ཚོའི་འདི་དང་པོ་དང་ཀྱང་བྱས་ན། ང་ཚོའི་མཁན་པོ་དང་པོ་འདི་འདི་ཡིན་ཟེར་ཀྱི་ཡོའོ་རེད། ད་མཁས་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེ།

nga tsho'i 'di dang po dang kyang byas na/_nga tsho'i mkhan po dang po 'di 'di yin zer kyi yo'o red/_da mkhas grub rin po che/

It is said that our first and foremost abbot was Khedup Rinpoche.

ལགས་རེད།

lags red/

Right.

རྒྱལ་བ་ཡབ་སྲས་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་མཁས་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེ་ཡོའོ་རེད་པཱ།

rgyal ba yab sras gnyis kyi nang nas mkhas grub rin po che yo'o red pA/

You know the Khedup Rinpoche within the Two Sons of the Victorious Father, right?

རེད། རེད།

red/_red/

Right, right.

འོ་འདི་རེད་ཟེ།༼ཟེར།༽ དེ་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོའི་འདི་རེད་པཱ། ད་སྐུ་སྐྱེས་བཟོ་འདྲའི་གཅིག།

'o 'di red ze/(zer/)_de paNa chen sku phreng dang po'i 'di red pA/_da sku skyes bzo 'dra'i gcig/

It is said that [he was] that one. And he was also believed to be in incarnational line of the First Panchen Rinpoche.

ལགས་རེད།

lags red/

Right.

འོ་འདུག་ཟེ་རེད། ད་ང་ཚོའི་འདུ་རུ་༼འདི་རུ་༽གྲྭ་ཚང་ལ་ཆ་བཞག་ནའི་སྔན་༼སྔོན་༽མ་ནོར་བུ་དགའ་ལྡན་གསེར་ཚང་༼ཟེར་བའི་༽གྲྭ་ཚང་གཅིག་ཡོའོ་རེད། འདུ་རུ་༼འདི་རུ་༽བཞུགས་ཡོའོ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད།

'o 'dug ze red/_da nga tsho'i 'du ru ('di ru )grwa tshang la cha bzhag na'i sngan (sngon )ma nor bu dga' ldan gser tshang (zer ba'i )grwa tshang gcig yo'o red/_'du ru ('di ru )bzhugs yo'o red zer gyi yo'o red/

Okay. As for the monastery, there was a monastery called Norbu Gaden here. It is said that he lived there.

ལགས་སོ་ལགས་སོ།

lags so lags so/

I see.

འོ་འདུག་ཟེ་རེད།

'o 'dug ze red/

Okay.

ནོར་བུ་དགའ་ལྡན་ནང་ལ། ལགས་ཟེ། ཨ་ནི། ཁྱེད་རྣམ་ཚོས་སྔན་༼སྔོན་༽མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ལོ་གཅིག་ནང་ལ་ཆོ་ག་རྒྱས་ཤོས་འདི་ག་པར། ག་དུས་གནང་གི་ཡོད་ན།

nor bu dga' ldan nang la/_lags ze/_a ni/_khyed rnam tshos sngan (sngon )ma byas pa yin na lo gcig nang la cho ga rgyas shos 'di ga par/_ga dus gnang gi yod na/

At Norbu Gaden. Thanks. And, when did you do the most elaborate ritual of the year in the previous time.?

ད་ང་ཚོའི་ལོ་གཅིག་ནང་ལ་རྒྱས་ཤོས་འདི་སྔོན་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་འདི་རེད། གང་ཟ།༼ཟེར།༽ ཨན་ཟླ་བ་ལྔ་པ་ཟེར་ཡས་འདི་རེད་པཱ།

da nga tsho'i lo gcig nang la rgyas shos 'di sngon ma byas pa yin na 'di red/_gang za/(zer/)_an zla ba lnga pa zer yas 'di red pA/

Well, the most elaborate ritual of the year in the previous time was in the fifth month.

ལགས། ལགས། བོད་ཟླ་ལྔ་པའི།

lags/_lags/_bod zla lnga pa'i/

I see. In the fifth month of the Tibetan lunar calendar?

འོང་། བོད་ཟླ་ལྔ་པའི་ནང་ལོགས་ལ་ད་ང་ཚོ་གྲྭ་ཚང་བཅུ་དྲུག་འདི་གས་ལ། གྲྭ་ཚང་བཅུ་དྲུག་ད་འདི་ན་གྲྭ་ཚང་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་མ་ཚད། ཡང་ཕྱི་གྲུ་ལ། ཕྱི་ལོགས་ལ་གྲྭ་ཚང་སོ་སོ་ཁུངས་ལུང་པ་སོ་སོ་ནས་ཡོའོ་རེད་པཱ།

'ong /_bod zla lnga pa'i nang logs la da nga tsho grwa tshang bcu drug 'di gas la/_grwa tshang bcu drug da 'di na grwa tshang bcu drug yod pa ma tshad/_yang phyi gru la/_phyi logs la grwa tshang so so khungs lung pa so so nas yo'o red pA/

Yes. In the fifth month of the Tibetan lunar calendar, not only were the sixteen monasteries present here, all the monks from the monasteries in other places were present as well. {note: i have translated a part of his next sentence here.}

རེད། རེད།

red/_red/

Right, right.

འདིའི་གྲྭ་པ་གང་ག།༼ཚང་མ།༽ གཞན་དུས་རྒྱུན་དུ་འདུ་རུ་༼འདི་རུ་༽ཞེ་དྲག་སྡོད་ངན་༼མཁན་༽གྲྭ་ཚང་ཕལ་ཆེར་བཞི་ལྔ་ཙམ་མ་གཞི་༼མ་གཏོགས་༽འདི་རུ་ཡོད་ས་མ་རེད།

'di'i grwa pa gang ga/(tshang ma/)_gzhan dus rgyun du 'du ru ('di ru )zhe drag sdod ngan (mkhan )grwa tshang phal cher bzhi lnga tsam ma gzhi (ma gtogs )'di ru yod sa ma red/

It looks like there were only 4 or 5 monasteries where monks lived in general.

ལགས།

lags/

Thanks.

ད་གྲྭ་ཚང་འདི་གས་ཚུར་འཛུལ། ཚུར་ཡོང་བྱས་སྨན་ལྷ་འདུ་རུ་༼འདི་རུ་༽རྒྱང་རྩེ་སྨན་ལྷ་ཟེར་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་ཁྱོན་ཡོངས་ལུང་པ་མཉམ་རུབ་ཚུགས་ཡག་དེ་རེད།

da grwa tshang 'di gas tshur 'dzul/_tshur yong byas sman lha 'du ru ('di ru )rgyang rtse sman lha zer dus tsa (tsam )nas khyon yongs lung pa mnyam rub tshugs yag de red/

These monasteries would gather for the Menlha ceremony. The Gyantse Menlha was a ceremony where all places gathered together.

ལགས་སོ།

lags so/

I see.

འོ་འདི་ལ་ཡོང་། འདི་ཕལ་ཆེར་དགོན་པ་བྱས་ན་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་ས་རེད། དེ་ནི་འདི་ཁ་ཐུག་ལ་གྲལ་སྐོར་༼གྲྭ་སྐོར་༽རང་ལྟ། གྲལ་སྐོར་༼གྲྭ་སྐོར་༽ཟེར་གྱི་རེད་ང་ཚོས་ངོས་ནས་བྱས་ན། གཞིས་ཀ་རྩེ་ནས་ཡར། གཞིས་ཀ་རྩེ་རེད། ཡར་འབྲོག་རེད། ག་ས་ག་ནས་འདི་ཚོ་གྲྭ་པ་འདི་ཚོ་མཚན་ཉིད་འདི་རུ་གཏང་གར་ཡོང་། ཨ་ནི། དེ་ནས་ང་ཚོའི་ཐོབ་ཐང་བཟོ་འདྲའི་འདི་ནས་སྤྲད། ཉིན་མ་རྒྱང་རྩེ་སྨོན་ལམ། རྒྱང་རྩེ་སྨོན་ལམ་ཟེར་ན་སྨན་ལྷ་དེ་ལ་ཚུར་གོའོ་༼གོ་བ་༽རེད། ལྷས་ས་བྱས་ན་ད་གང་ལྟར་ཟླ་བ་དང་པོའི་ནང་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་རེད་པཱ།

'o 'di la yong /_'di phal cher dgon pa byas na che shos de yin sa red/_de ni 'di kha thug la gral skor (grwa skor )rang lta/_gral skor (grwa skor )zer gyi red nga tshos ngos nas byas na/_gzhis ka rtse nas yar/_gzhis ka rtse red/_yar 'brog red/_ga sa ga nas 'di tsho grwa pa 'di tsho mtshan nyid 'di ru gtang gar yong /_a ni/_de nas nga tsho'i thob thang bzo 'dra'i 'di nas sprad/_nyin ma rgyang rtse smon lam/_rgyang rtse smon lam zer na sman lha de la tshur go'o (go ba )red/_lhas sa byas na da gang ltar zla ba dang po'i nang la cho 'phrul smon lam red pA/

They would come here. This was probably the largest monastery among them. During this occassion there would be academic tour as we call it. Monks from different places such as Shigatse, Yardork, and so forth would come here to debate. And, we would give them certain privilege. Gyatse Monlam ceremony would be held during the Menlha ceremony. The Monlam ceremony of the Miracle Month in Lhasa would be held in the first month of the Tibetan lunar calendar.

འོ་རེད།

'o red/

Right.

འོ་དེའི་ཟེ་རེད། ད།

'o de'i ze red/_da/

Such was the case.

ལགས། ལགས། དེ་དུས་འཆམ་འཁྲབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་པས།

lags/_lags/_de dus 'cham 'khrab byed kyi yo'o red pas/

Thanks. Did they do the ritual dance during that time?

དེའི་ཁ་ཐུག་༼སྐབས་དུས་༽ལ་འཆམ་འཁྲབ་ཀྱི་ཡོའོ་མ་རེད། འཆམ་དེ་ཟླ་བ་བཞི་པའི་ནང་ལོགས་ལ་རེད། ཡང་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། རྒྱང་རྩེ་དགོན་པ་དེ་ཕྱག་བཏབ་བྱས་ད་གང་ལྟར་གང་གར་ཆ་ཚང་བཞོངས་༼བཞེངས་༽ཚར་བ་རེད་པཱ། ཚར་བ་རེད་པཱ། ཚར་བའི་རྗེས་ལ་དེ་ནི་རྒྱང་རྩེའི་འཆམ་དེ་བརྒྱབ། ད་འདུ་རུ་༼འདི་ལ་༽ཞུགས་གུ་འདི་རུ་༼རྗེས་འདི་ལ་༽སྦྱིན་སྲེག་བྱས། དེའི་གང་ཟེར་དགོས་རེད། ད་དེའི་ཁ་ཐུག་༼སྐབས་དུས་༽དེ་ལ་ཁ་སྐོང་སྦྱིན་སྲེག་རེད་པཱ། ད་འདིའི་ཅིག་ལ་སྲོག་ཆགས་དེ་ཚོ་གཞན་དག་དེ་ཚོ་གནོད་འཚེ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྲོག་ཤོར་ར་༼བ་༽དེ་ཚོ་གང་ལྟར་ད་ཐར་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ལམ་འགྲོན་༼འདྲེན་༽ཅིག་བཟོ་འདྲའི་དང་གཅིག་གིས་དེའི་ཆེད་དུ་༼སུ་༽སྦྱིན་སྲེག་དེ་བྱས། གར་བརྒྱབ་འདི་བྱས། དེ་ནི་འདིའི་ཞུགས་གོ་ལ་ང་ཚོ་ད་འདི་ལ་གང་ཟ་༼གང་ཟེར་༽བཅོ་བརྒྱད་ཆོས་མཇལ། བཅུ་དགུ་རྟ་རྒྱུགས་བྱས་ནས་རྒྱང་རྩེའི་གི་མདའ་དམག་གི་ལོ་རྒྱུས་བཟོ་འདྲའི་འདི་གཙོ་བོ་འདི་རྒྱང་རྩེ་ང་ཚོའི་དགོན་པ་འདི་ཕྱག་བཏབ་པའི་ཞུགས་གོ་༼རྗེས་སུ་༽ལ་ད་ཆ་ཚང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རབ་གནས་གང་ག་༼ཚང་མ་༽ཚར་རའི་༼བའི་༽རྗེས་ལ་ད་གང་ལྟར་མིའི་༼གིའི་༽འདིའི་རེད། གང་ཟ་༼ཟེར་༽ད་རྟེན་འབྲེལ་བཟོ་འདའི་འདི་ལ་རྒྱང་རྩེའི་ལུགས་སྲོལ་འོ་འདི་དར་ར་༼བ་༽རེད། མདའ་དམག་ཟེར་བ་འདི། ལོ་རྒྱུས་བཟོ་འདྲའི་འདུག་ཟེ་རེད།

de'i kha thug (skabs dus )la 'cham 'khrab kyi yo'o ma red/_'cham de zla ba bzhi pa'i nang logs la red/_yang de ga re red zer na/_rgyang rtse dgon pa de phyag btab byas da gang ltar gang gar cha tshang bzhongs (bzhengs )tshar ba red pA/_tshar ba red pA/_tshar ba'i rjes la de ni rgyang rtse'i 'cham de brgyab/_da 'du ru ('di la )zhugs gu 'di ru (rjes 'di la )sbyin sreg byas/_de'i gang zer dgos red/_da de'i kha thug (skabs dus )de la kha skong sbyin sreg red pA/_da 'di'i cig la srog chags de tsho gzhan dag de tsho gnod 'tshe bya ba la sogs pa srog shor ra (ba )de tsho gang ltar da thar pa thams cad mkhyen pa'i lam 'gron ('dren )cig bzo 'dra'i dang gcig gis de'i ched du (su )sbyin sreg de byas/_gar brgyab 'di byas/_de ni 'di'i zhugs go la nga tsho da 'di la gang za (gang zer )bco brgyad chos mjal/_bcu dgu rta rgyugs byas nas rgyang rtse'i gi mda' dmag gi lo rgyus bzo 'dra'i 'di gtso bo 'di rgyang rtse nga tsho'i dgon pa 'di phyag btab pa'i zhugs go (rjes su )la da cha tshang yongs su rdzogs pa'i rab gnas gang ga (tshang ma )tshar ra'i (ba'i )rjes la da gang ltar mi'i (gi'i )'di'i red/_gang za (zer )da rten 'brel bzo 'ad'i 'di la rgyang rtse'i lugs srol 'o 'di dar ra (ba )red/_mda' dmag zer ba 'di/_lo rgyus bzo 'dra'i 'dug ze red/

They did not do the ritual dance on that occassion. The ritual dance was in the fourth month. {note: is 'zla ba bzhi pa' April or the fourth month of the Tibetan calendar?} The Gyantse ritual dance was performed after the completion of Gyantse monastery. The fire-ritual was performed after that. This was a supplementary fire-ritual during that time. The fire-ritual and the ritual dance were done for the purpose of leading those animals who had been harmed and who had lost their lives to the path of liberation and enlightenment. And after that they had worship-ceremony on the eighteenth and the horse racing on the nineteenth. The Gyantse Arrow-combat festival began after the completion of the monastery, after the completion of the consecration ceremony, etc. as a part of auspicious omen. This is the story about the Arrow-combat festival.

ལགས་སོ་ལགས་སོ། ཏག་ཏག་རེད། འཆམ་འདི་འཁྲབ་པ་ཡིན་ན་གཞུང་དེ་ག་རེ་ཡིན་ན།

lags so lags so/_tag tag red/_'cham 'di 'khrab pa yin na gzhung de ga re yin na/

Thanks. Certainly. What was the text for the ritual dance?

གཞུང་དེ་ང་ཚོའི་དེ་རིང་ཁ་སང་ཆ་བཞག་ན་ད་ཕུར་པའི་ལུགས་ཀྱི་གཞུང་ནས་འགྲོ་དགོས་རེད།

gzhung de nga tsho'i de ring kha sang cha bzhag na da phur pa'i lugs kyi gzhung nas 'gro dgos red/

These days the ritual dance follows the tradition of Vajra Kilaya.

ཨ་ལས།

a las/

I see.

འཁོར་དཔོའི་འདི་ནས།

'khor dpo'i 'di nas/

{note: can't figure this out. But it sounds like either a name of a ritual dance or a name of a place.}

ལགས་སོ།

lags so/

Thanks.

རི་ལྡེབས་འདི་བྱས་སོང་ན་མི་འགྲུབ་གཞུང་ནས་འགྲོ་དགོས་རེད།

ri ldebs 'di byas song na mi 'grub gzhung nas 'gro dgos red/

If it is done according to the tradition of Ridep, then it will be the Midrup text.

ལགས། ལགས། ལགས།

lags/_lags/_lags/

Thanks.

དེ་ནི་ང་ཚོའི་སྔོན་མ་གི་༼མའི་༽ཞི་གནས་ལས་ཡོའོ་རེད་ཟེར་གྱི་རེད་དའི་ཞི་གནས་འདི་ཡང་འཇིགས་བྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གཞུང་ནས། ད། དེ་རིང་ཁ་ཙང་༼སང་༽ཕལ་ཆེར་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དང་དེ་ཚོ་གཞུང་དེ་ཚོ་འདྲ་པོ་བཟོ་འདྲའི་གཅིག་ཡོད་ས་རེད།

de ni nga tsho'i sngon ma gi (ma'i )zhi gnas las yo'o red zer gyi red da'i zhi gnas 'di yang 'jigs byed lha bcu gsum gzhung nas/_da/_de ring kha tsang (sang )phal cher bkra shis lhun po dang de tsho gzhung de tsho 'dra po bzo 'dra'i gcig yod sa red/

It is also said that it existed in Zhinas. Zhinas followed the tradition of 13 Bhairavas. It seems like it is similar to the text used at Tashi Lhunpo.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ། བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་གཟིགས་མོ་ཆེན་པོ་འདིའི་གཞུང་འདི་ལགས།

lags ze/_lags ze/_bkra shis lhun po'i gzigs mo chen po 'di'i gzhung 'di lags/

Thanks. Tashi Lhunpo's zigmo chenpo (Great Spectacle) text?

འོ། གཟིགས་མོ་ཆེན་མོ་འདིའི་གཞུང་འདི་འདྲ་པོའི་བཟོ་འདྲའི་གཅིག་ཡོད་ས་རེད། ང་ཚོའི་འདིའི་ཞི་གནས་འདིའི་༼འདི་ཡང་༽གང་ཕལ་ཆེར་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་གཞུང་ནས་འགྲོ་གི་ཡོད་ཀྱི་རེད། འདི། འདི་གས་རང་།

'o/_gzigs mo chen mo 'di'i gzhung 'di 'dra po'i bzo 'dra'i gcig yod sa red/_nga tsho'i 'di'i zhi gnas 'di'i ('di yang )gang phal cher lha bcu gsum gyi gzhung nas 'gro gi yod kyi red/_'di/_'di gas rang /

Yes, I think it is similar to the Great Spectacle text. I think Zhinas follows the text of the 13 Deities.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ། སྡིག་བཤགས་འཁྲབ་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་པཱ།

lags ze/_lags ze/_sdig bshags 'khrab kyi yo'o red pA/

Thanks. They do the confession dance, right?

ཞི་གནས་འདིས་འཁྲབ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོའོ་མ་རེད། ད་ང་ཚོ་དགེ་ལུགས་འདི་ག་༼གས་༽ཡོའོ་མ་རེད།

zhi gnas 'dis 'khrab thub kyi yo'o ma red/_da nga tsho dge lugs 'di ga (gas )yo'o ma red/

Zhinas can't do it. It does not exist in Gelug now.

ཨ་ལས། ལགས་ཟེ།

a las/_lags ze/

I see.

ད་གང་ལྟར་ཟེ། ཨན། གུར་པ་ང་ཚོའི་གུར་པ་ཡིན་ཙང་འདིའི་ས་སྐྱའི་གི་གཞུང་ནས་བྱས་ན། གུར་པ་ཟེར་གྱི་རེད་པཱ། གུར་པ་གྲྭ་ཚང་ངོས་ནས་བྱས་ན། ཕུར་པའི་འདི་བྱས་ན་དེ་རིང་ཁ་སང་འདི་ཐོན་གྱི་ཡོའོ་རེད།

da gang ltar ze/_an/_gur pa nga tsho'i gur pa yin tsang 'di'i sa skya'i gi gzhung nas byas na/_gur pa zer gyi red pA/_gur pa grwa tshang ngos nas byas na/_phur pa'i 'di byas na de ring kha sang 'di thon gyi yo'o red/

Well, this dance is done according to Sakya tradition at Gurpa monastery. They do it based on Vajra Kilaya these days.

ལགས། ལགས།

lags/_lags/

Thanks.

རི་ལྡེབས་ངོས་ན་ཆ་བཞག་ན་ཆོ་གར་ཟེ་ད་བྱན་ཆས་སྔན་༼སྔོན་༽མ་བྱས་ན་ང་ཚོའི་འདུ་རུ་༼འདི་ལ་༽ཟླ་བ་བཞི་པའི་ནང་ལོགས་ལ་ཆོ་ག་འདི་གས་གང་ག་༼ཚང་མ་༽ཚུགས། འདིའི་ཡང་སྦྱིན་སྲེག་ཁག་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་འདི་གས་ཀྱི་ཁ་སྐོང་བཟོ་འདྲའི་ད་གང་ལྟར་དག་མ་དག་ལ་སོགས་པ་འདི་འདྲས་ཡོང་གི་རེད་པཱ།

ri ldebs ngos na cha bzhag na cho gar ze da byan chas sngan (sngon )ma byas na nga tsho'i 'du ru ('di la )zla ba bzhi pa'i nang logs la cho ga 'di gas gang ga (tshang ma )tshugs/_'di'i yang sbyin sreg khag la dkyil 'khor 'di gas kyi kha skong bzo 'dra'i da gang ltar dag ma dag la sogs pa 'di 'dras yong gi red pA/

Previously, all the rites would be held here in the fourth month according to the Ridep tradition. And, there would be mistakes and errors created with respect to mandala. The fire-ritual would be done in order to supplement those.

འདིའི་ཁ་སྐོང་བཟོ་འདྲའི་འདི་ལ་ད་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྩེ་མོ་ཟེར་དུས་རྩེ་མོ་འདི་ཡིས་བྱས་ནའང་ལུགས་བྱས་གཏོང་ཡོད་ས་རེད། འདིས་ཁ་སྐོང་འདི་བྱེད་དགོས་རེད།

'di'i kha skong bzo 'dra'i 'di la da rgyud kyi rgyal po rtse mo zer dus rtse mo 'di yis byas na'ang lugs byas gtong yod sa red/_'dis kha skong 'di byed dgos red/

As a supplementary ritual, it seems like they did the dance following the tradition of Tsemo, the King of Tantra. So, it became the supplementary ritual.

རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/

Right, right.

འོ་འདུག་ཟེ། སྦྱིན་སྲེག་འདི་་་་ཟླ་བ་བཞི་པའི་འདི་འདུག་ཟེ་རེད།

'o 'dug ze/_sbyin sreg 'di zla ba bzhi pa'i 'di 'dug ze red/

So, this is how the fire-ritual...this covers the fourth month.

ལགས། ལགས། རེད། རེད།

lags/_lags/_red/_red/

Thanks. Right, right.

ད་འོ་མདའ་༼ད་ལྟ་༽གིས། ཨན། ཞི་གནས་འདི་ཞི་གནས་དགུ་གཏོར་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད་པཱ། ཉི་ཤུ་དགུ་ལ།

da 'o mda' (da lta )gis/_an/_zhi gnas 'di zhi gnas dgu gtor zer gyi yo'o red pA/_nyi shu dgu la/

This Zhinas is the Zhinas gutor (ritual cake ceremony held on the 29th) on the 29th of the last month of the Tibetan lunar calendar.

ལགས་རེད།

lags red/

Right.

འོ།འོ། དགུ་འདི་ད་ལྟ་སླར་གསོ་བྱུང་ཡོའོ་མ་རེད།

'o/'o/_dgu 'di da lta slar gso byung yo'o ma red/

This one that happens on the 29th has not been restored yet.

ཨ་ལས། ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ། དེ་ནི་ཨན། བོད་ཟླ། ལོས་༼ལོ་༽གསར་གང་ལ་༼སྐབས་ལ་༽གཅིག་འཁྲབ་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་རེད་པཱ། ལོས་༼ལོ་༽གསར། དར་ཆེན་འདི་ཚོ་བསླངས་བྱེད་ཡས་འདི་ཚོ།

a las/_lags ze/_lags ze/_de ni an/_bod zla/_los (lo )gsar gang la (skabs la )gcig 'khrab kyi yo'o red red pA/_los (lo )gsar/_dar chen 'di tsho bslangs byed yas 'di tsho/

I see. Thanks. Well, there is a ritual dance during the Tibetan new year, right? What about putting up the big prayer flags?

ལགས། ལགས།

lags/_lags/

Pardon.

དར་ཆེན་བསླངས་བྱེད་ཡས་ཀྱི་རེད་པཱ། དར་ཆེན་འདི་ཚོ།

dar chen bslangs byed yas kyi red pA/_dar chen 'di tsho/

Putting up the big prayer flags? The big prayer flags.

འདི་དར་ཆེན་ལ་ཁོ་རང་ཐད་ཀར་ལ་བསླངས། ད། ང་ཚོ་རྒྱང་རྩེ་ཀྱི་ལུགས་འདི་ལ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་དར་ཆེན་མར་སྐུ་གསིལ་ཞུས། ཟླ་བ་གཅིག་བཞག། ད། ཟླ་བ་དང་པོའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་ཡར་སྐུ་བཞེངས་ཞུས་པ་རེད་པཱ། དེ་ནི་འདི་ལ་ཁོ་རྒྱང་རྩེ་ཁོ་རང་མི་དམངས་དང་གཅིག་བྱས་ནི་མིའི་ཁོ་ད་ལུགས་སྲོལ་བཟོ་འདྲའི་གཅིག་ཆེན་པོ་ཅིག་ཆགས། ད། མི་མང་པོ་ཅིག་ཡོང་ད་གཅིག་དེ་འདྲས་ཀྱི་སྔན་༼སྔོན་༽མ། སྔན་མ་བྱས་ན་ང་ཚོའི་ལུགས་སྲོལ་འདི་སྔན་༼སྔོན་༽མ་ནས་མར་ཡོད་ཀྱི་༼ད་༽ཡོད་ཀྱི་རེད་པཱ། ད། འདི་དེ་རིང་ཁ་སང་མི་དམངས་གྲ་རྒྱས་རུ་༼སུ་༽ཕྱིན་བྱས་བྱས་ཁོ་གཅིག་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཟོ་འདྲའི་གཅིག་རེད།

'di dar chen la kho rang thad kar la bslangs/_da/_nga tsho rgyang rtse kyi lugs 'di la ga re red zer na/_zla ba bcu gnyis pa'i tshes bco lnga la dar chen mar sku gsil zhus/_zla ba gcig bzhag/_da/_zla ba dang po'i tshes bco lnga la yar sku bzhengs zhus pa red pA/_de ni 'di la kho rgyang rtse kho rang mi dmangs dang gcig byas ni mi'i kho da lugs srol bzo 'dra'i gcig chen po cig chags/_da/_mi mang po cig yong da gcig de 'dras kyi sngan (sngon )ma/_sngan ma byas na nga tsho'i lugs srol 'di sngan (sngon )ma nas mar yod kyi (da )yod kyi red pA/_da/_'di de ring kha sang mi dmangs gra rgyas ru (su )phyin byas byas kho gcig gzhi rgya che ru bzo 'dra'i gcig red/

This big prayer flag was raised up straight. According to the Gyantse tradition, the big prayer flags are taken down on the fifteenth of the twelfth month of the Tibetan lunar calendar. And they leave it for one month. And, they put it up on the 15th of the 12th month of the Tibetan lunar calendar. And, Gyantse people got involved; and it then sort of became like a tradition. Many people would come in the past. May be this tradition has existed in the past. But, there are more poeple involved these days and it has become more widespread.

རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/

Right, right.

གཞན་འདི་ལ་འཆམ་དང་ག་ཅི་༼ཅི་དག་༽གའི་༼གང་ཡང་༽ཡོའོ་མ་རེད།

gzhan 'di la 'cham dang ga ci (ci dag )ga'i (gang yang )yo'o ma red/

Other than that, there is no ritual dance involved here.

ཨ་ལས། རྩམ་པ་གཤོ་ཡས་བྱེད་ཡས་འདི་ཚོ་འདིའི་སྐབས་ལ་རེད། རེད་པཱ།

a las/_rtsam pa gsho yas byed yas 'di tsho 'di'i skabs la red/_red pA/

I see. Throwing tsampa flour is on this occassion, right?

འོ་རེད། ད་འདི་རྩམ་པ་གཤོ་ཡས་འདི་དགོན་པའི་དམངས་དཔལ་འབྱོར་ཏས་ཙ་༼ཏིག་ཙམ་༽གྲ་རྒྱས་འགྲོ་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས། དེ་ནི་ཁོ་གང་རྩེད་མོ་དང་ཆབས་གཅིག་ཏུ་རེད་པཱ།

'o red/_da 'di rtsam pa gsho yas 'di dgon pa'i dmangs dpal 'byor tas tsa (tig tsam )gra rgyas 'gro dus tsa (tsam )nas/_de ni kho gang rtsed mo dang chabs gcig tu red pA/

Right. Throwing tsampa flour is also done for the purpose of fun as the economy of the monastery gets little better.

འོ། རེད། རེད། རེད།

'o/_red/_red/_red/

Yes, right, right.

འོ། འདི་འདྲས་ཟེ་རེད།

'o/_'di 'dras ze red/

Okay, this is the story.

རེད། རེད། རེད། རེད། ལགས། ལགས། འདི་ག་རེ་ཟ། ཨན། དགོན་པ་འདི་ད་གནས་བདག་ཡོད་པཱ། དཔེའི་ཡུལ་གྱི་གནས་བདག། དཔེ་མཁར་དེ། འདི་བར་ར་༼དབར་༽ལ་འབྲེལ་བ་ག་རེ་ཡོད་ན།

red/_red/_red/_red/_lags/_lags/_'di ga re za/_an/_dgon pa 'di da gnas bdag yod pA/_dpe'i yul gyi gnas bdag/_dpe mkhar de/_'di bar ra (dbar )la 'brel ba ga re yod na/

Right, right. Thanks. Well, there is the local guardian of the monastery called Pekhar, right? What is the relation with the local guardian?

འདི་བར་དུ་༼དབར་ལ་༽འབྲེལ་བ་གའི་༼གང་ཡང་༽ཡོའོ་མ་རེད།

'di bar du (dbar la )'brel ba ga'i (gang yang )yo'o ma red/

There is no relation between the two whatsoever.

ལགས། ལགས།

lags/_lags/

Right, right.

འབྲེལ་བ་ཡོའོ་མ་རེད། ང་ཚོའི་དགོན་པའི་གིས་ཆོས་སྐྱོང་གཙོ་བོ་དེ་ནི་འདི་བསྟེན་གྱི་རེད་པཱ།

'brel ba yo'o ma red/_nga tsho'i dgon pa'i gis chos skyong gtso bo de ni 'di bsten gyi red pA/

There is no relation. The main dharma protector that our monastery propitiates is this...

ལགས།

lags/

Pardon.

ད་ལྟ་དགོན་པ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གཙོ་བོ་གི་ཆོས་སྐྱོང་གཅིག་ཡོའོ་རེད་པཱ། ད། གནས་བདག་བཟོ་ནའི་ག་རེ་ཟེར་ནའི་ད་དགོན་པ་འདིའི་སྲུང་མའི་བཟོ་འདྲའི་གཙོ་བོ་འདི་ནི་གུར་གྱི་མགོན་པོ་རེད།

da lta dgon pa gtsug lag khang gi gtso bo gi chos skyong gcig yo'o red pA/_da/_gnas bdag bzo na'i ga re zer na'i da dgon pa 'di'i srung ma'i bzo 'dra'i gtso bo 'di ni gur gyi mgon po red/

The main dharma protector of the monastery or the local guardian of the monastery, or the main protector of the monastery is Gurgyi Gonpo.

ཨ་ལས།

a las/

I see.

གུར་གྱི་མགོན་པོ་རེད། དེ་ནི་གྲྭ་ཚང་སོ་སོ་ལ་ནི་སོ་སོ་སོ་སོ་ཡོའོ་རེད་པཱ།

gur gyi mgon po red/_de ni grwa tshang so so la ni so so so so yo'o red pA/

It is Gurgyi Gonpo. Each monastery has its own protector, okay.

རེད། རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/_red/

Right, right.

དགེ་ལུགས་དགེ་ལུགས་ལ་དགེ་ལུགས་ད་གཅིག་གིས་དམ་ཅན་ཆོས་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་བཟོ་འདྲའི། རྣམ་སྲས་བསྟེན་མཁན་བཟོ་འདྲའི། འདྲ་མང་པོ་མང་པོ་ཡོའོ་རེད་པཱ།

dge lugs dge lugs la dge lugs da gcig gis dam can chos rgyal bsten mkhan bzo 'dra'i/_rnam sras bsten mkhan bzo 'dra'i/_'dra mang po mang po yo'o red pA/

Within Gelug there are those who propitiate Damchen Choegyal, those who propitiate Namsey, and many others.

རེད། རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/_red/

Right, right.

དེ་ནི་འདིའི་སྔོན་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་།༼ཡང་།༽རི་ལྡེབས་ངོས་ལ་ཆ་བཞག་ན་འདི་རེད། ཞ་ལུ་དང་ཆ་རེད་པཱ། ཞ་ལུ་དང་ཆ་ཡིན་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་དོན་བཙན་མར་བརྩིས་ཀྱི་རེད། དོན་བཙན་མ། ལྷ་མོ་དོན་བཙན་མ།

de ni 'di'i sngon la cha bzhag na'ang /(yang /)ri ldebs ngos la cha bzhag na 'di red/_zha lu dang cha red pA/_zha lu dang cha yin dus tsa (tsam )nas don btsan mar brtsis kyi red/_don btsan ma/_lha mo don btsan ma/

As for Rideg, since it is similar to Zhalu, it considers Dontsenma, the Goddess Dontsenma as the protector.

ཨ་ལས། ལགས་ཟེ། རེད།

a las/_lags ze/_red/

I see. Thanks. Indeed.

ད། གང་ལྟར་གཙོ་བོ་ཁོ་དམག་ཟོར་མའི་འདི་རེད། ད། སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་རེད། འོ་འདུག་ཟེ་རེད།

da/_gang ltar gtso bo kho dmag zor ma'i 'di red/_da/_sgrub kyi yod red/_'o 'dug ze red/

In any case, the main protector that is propitiated is Magzorma. Okay.

རེད། རེད། རེད། ལུགས་སྲོལ་མ་འདྲ་མ་འདྲ་སོ་སོ་སོ་སོར།

red/_red/_red/_lugs srol ma 'dra ma 'dra so so so sor/

Right, right. Each one has its own tradition.

འོ་ད། ལུགས་སྲོལ་མ་འདྲ་མ་འདྲ་བཟོ་འདྲ་གཅིག་རེད་པཱ།

'o da/_lugs srol ma 'dra ma 'dra bzo 'dra gcig red pA/

Indeed, they have sort of different traditions.

རེད། རེད། ཨ་ནི། དགོན་པ་འདི་སྐུ་འབུམ་བཞངས་༼བཞེངས་༽ཡས་དང་གཙུག་ལག་ཁང་བཞངས་༼བཞེངས་༽ཡས་དང་འདིའི་དགོན་ལག་བཅུ་དྲུག་འདི་ཚོ་བཞངས་༼བཞེངས་༽པ་རེད་པཱ།

red/_red/_a ni/_dgon pa 'di sku 'bum bzhangs (bzhengs )yas dang gtsug lag khang bzhangs (bzhengs )yas dang 'di'i dgon lag bcu drug 'di tsho bzhangs (bzhengs )pa red pA/

Right, right. And, Kubum was built; the Temple was built; and 16 sister monasteries were built, right?

འོ་རེད།

'o red/

Right.

འདི་གས་ལོ་རྒྱུས་འདི་གས་སྔ་རྟིང་ག་འདྲས་རྩ་ཅིག་༼སྔ་ཕྱི་གང་འདྲས་ཙམ་ཅིག་༽སྤྱིར་བཏང་མཉམ་པོའོ་བཞངས་པ་༼མཉམ་དུ་བཞེངས་པ་༽རེད་པས།

'di gas lo rgyus 'di gas snga rting ga 'dras rtsa cig (snga phyi gang 'dras tsam cig )spyir btang mnyam po'o bzhangs pa (mnyam du bzhengs pa )red pas/

What are the time periods for these monasteries? Were they built simultaneously?

ཨ་ནི། གཙོ་བོ་གཙོ་བོ་འདི་དང་པོ་དང་ཀྱང་༼དང་པོ་ཐོག་མར་༽འདི་གཙུག་ལག་ཁང་འདི་བཞངས་༼བཞེངས་༽འདུག་ག།

a ni/_gtso bo gtso bo 'di dang po dang kyang (dang po thog mar )'di gtsug lag khang 'di bzhangs (bzhengs )'dug ga/

Well, the Temple was built at first.

འོའོ་ལགས།

'o'o lags/

Okay.

གཙུག་ལག་ཁང་འདི་ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་བཅོ་བརྒྱད་༼༡༤༡༨༽ལ་བཞངས་༼བཞེངས་༽འདིའི་རྗེས་ལ་ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་༼༡༤༢༧༽ལོ་ལ་སྐུ་འབུམ་འདི་བཞངས་༼བཞེངས་༽འདུག། ད་སྐུ་འབུམ་འདི་ལ་ཕལ་ཆེར་དེ་རིང་ཁ་སང་འདི་འདྲས་ཟེར་གྱི་འདུག་ད་འདི་ཡིན་ན་མིན་ན་༼ཡིན་ནམ་མིན་ནམ་༽ང་ཚོས་ཞེ་དྲག་གི་ཉམས་འཇུག་༼ཞིབ་འཇུག་༽འདི་འདྲས་བྱེད་ཀྱི་མིན་འདུག།༼བྱེད་ཡས་མ་བྱུང་།༽ ལོ་རྒྱུས་ནང་ལོགས་ནི་༼ནང་ལོགས་ན་ཡང་༽གསལ་གྱི་མིན་འདུག།

gtsug lag khang 'di chig stong bzhi brgya bco brgyad (1418)la bzhangs (bzhengs )'di'i rjes la chig stong bzhi brgya nyi shu rtsa bdun (1427)lo la sku 'bum 'di bzhangs (bzhengs )'dug/_da sku 'bum 'di la phal cher de ring kha sang 'di 'dras zer gyi 'dug da 'di yin na min na (yin nam min nam )nga tshos zhe drag gi nyams 'jug (zhib 'jug )'di 'dras byed kyi min 'dug/(byed yas ma byung /)_lo rgyus nang logs ni (nang logs na yang )gsal gyi min 'dug/

The Temple was built in 1418. Kubum was built after that in 1424. {note: the rest of the section can be moved down to the next one.}

ད། འདི་ལ་བལ་པོའི་འདི་ཡོའོ་རེད་ཟེ་ག་རེ་ཟ། བཟོ་པ་ཡོའོ་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག།

da/_'di la bal po'i 'di yo'o red ze ga re za/_bzo pa yo'o red zer gyi 'dug/

There are some people who say this about Kubum these days. We have not done any research to see whether such is the case. It is not clear in history books. What they say is that Nepalese architects worked on Kubum.

ལགས།

lags/

I see.

ད་ཡང་དེ་ཞག་༼དེང་སང་༽གི་བསམ་པ་ག་རེ་ཟ། རྒྱ་ནག་དང་བལ་པོ་དང་བོད་རིགས་གསུམ་བྱས་ནི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག་སྟེ། ད་འདི་ནི་གང་ག་༼ཚང་མ་༽ག་ཟེ་༼གང་འདྲས་ཟེ་༽ཡིན་ན་མིན་ན་༼ཡིན་ནམ་མིན་ནམ་༽འདི་ཞུ་ཡས་མེད། མ་གཞི་གཞན་འདི་འདུག་ཟེ་རྒྱུམ་༼རྒྱུ་༽མཚན་འདི་འདྲས་ཟེ་རེད།

da yang de zhag (deng sang )gi bsam pa ga re za/_rgya nag dang bal po dang bod rigs gsum byas ni yo'o red zer gyi 'dug ste/_da 'di ni gang ga (tshang ma )ga ze (gang 'dras ze )yin na min na (yin nam min nam )'di zhu yas med/_ma gzhi gzhan 'di 'dug ze rgyum (rgyu )mtshan 'di 'dras ze red/

Nowadays people say that it had Chinese, Nepalese, and Tibetan architects. But, I can't say whether they are true. In any case, this is the reason.

ལགས་འོང་། ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags 'ong /_lags ze/_lags ze/

Yes, thanks.

བལ་པོ་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ཡས་འདི་ཟེར་ཡས་ཟེར་གྱི་འདུག།

bal po yo'o red zer yas 'di zer yas zer gyi 'dug/

People do say that there were Nepalese architects.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I see.

ད་བལ་པོ་ཁོང་ཚོ་སྔོན་ཆད་ག་ལ་༼གང་འདྲས་༽ཡིན་ན་མིན་ན། དེ་ཞག་༼དེ་རིང་༽ཁ་སང་འདི་ག་རེ་ཟེར་རེ།༼ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད།༽ ཨན། ལྷས་སའི་འདི་ན་བལ་པོའི་གཞུང་ཚབ་ཡོའོ་རེད་པཱ།

da bal po khong tsho sngon chad ga la (gang 'dras )yin na min na/_de zhag (de ring )kha sang 'di ga re zer re/(ga re zer dgos red/)_an/_lhas sa'i 'di na bal po'i gzhung tshab yo'o red pA/

Whatever it might be for Nepalese in the past... There is a Nepalese embassy here in Lhasa these days.

འོ་རེད།

'o red/

Right.

བལ་པོའི་གཞུང་ཚབ་ཁ་སང་དེའི་༼དེ་ལ་༽སླེབས་སོང་། དེ་ནི་ང་ཚོའི་དེ་ཚོ་ལྷ་དེ་ཚོ་གཅིག་བྱས་ནི་གཅིག་ཟེར་གྱི་འདུག།

bal po'i gzhung tshab kha sang de'i (de la )slebs song /_de ni nga tsho'i de tsho lha de tsho gcig byas ni gcig zer gyi 'dug/

The Nepalese embassy came here yesterday. And, he said many things about our deities.

ལགས་ཟེ།

lags ze/

I see.

ཁོང་ཚོ་ཁོང་ཚོ་ཡང་ང་ཚོའི་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བཟོ་འདྲའི་ཅིག་གཅིག་བཤད་ཡོང་གི་འདུག། ད། དེ་ཚོ་ང་ཚོ་ཁ་གསལ་དེ་འདྲས་ཞུས་བཞག་ཡག་གང་༼གང་ཡང་༽མེད།

khong tsho khong tsho yang nga tsho'i gyi lo rgyus bzo 'dra'i cig gcig bshad yong gi 'dug/_da/_de tsho nga tsho kha gsal de 'dras zhus bzhag yag gang (gang yang )med/

They also had stuff to say like we do. But, I do not have anything to say for sure.

རེད། རེད། རེད། ཏག་ཏག་རེད། ཨ་ལས། ལགས་ཟེ། རྒྱང་རྩེ་ཆོས་རྒྱལ་འདི་ག་རེ་ཟ་ཀུན་བཟང་རབ་བརྟན་འདི་བཞུགས་ས་འདི་ག་པར་བཞུགས་ཀྱི་ཡོད་ན། སྐབས་དེ་དུས་ཁོ་རང་རྫོང་ལ་སླེབས་དུས།

red/_red/_red/_tag tag red/_a las/_lags ze/_rgyang rtse chos rgyal 'di ga re za kun bzang rab brtan 'di bzhugs sa 'di ga par bzhugs kyi yod na/_skabs de dus kho rang rdzong la slebs dus/

Right, right. Exactly. I see. Where did Kunsang Rabten, the Gyantse Choegyal stay when he came to the district?

སྐབས་དེ་དུས་ང་ཚོས་ཨན། མྱང་རྩེ་དགོན་པ་ཕྱག་བཏབ་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་བཞུགས་ས་འདི་རྫོང་ལ་བཞུགས་ཡོད་ས་རེད།

skabs de dus nga tshos an/_myang rtse dgon pa phyag btab dus tsa (tsam )nas bzhugs sa 'di rdzong la bzhugs yod sa red/

It seems like he stayed at the fort when the Nyangtse monastery was being built.

ཨ་ལས། ལགས་ཟེ

a las/_lags ze

I see, thanks.

རྫོང་ལ་བཞུགས་བྱས། ཁོ་རྫོང་གི་རྒྱང་རྩེ་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་རྫོང་དཔོན་ཟེ་ད། རྫོང་འདི་བདག་པོ་བཀྱོན་ཡས་འདི་ཡིན་ས་རེད་འདུག་ག།

rdzong la bzhugs byas/_kho rdzong gi rgyang rtse khyon yongs kyi rdzong dpon ze da/_rdzong 'di bdag po bkyon yas 'di yin sa red 'dug ga/

He stayed at the fort. I think he was the person who controlled the whole district of Gyantse.

རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/

Right, right.

འོ་འདིས་ཕར་རྫོང་ལ་བཞུགས་ཡོད་ས་རེད།

'o 'dis phar rdzong la bzhugs yod sa red/

So, I think he stayed at the fort.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ། འདི།

lags ze/_lags ze/_'di/

Thanks.

ད་ཁོ་རང་ཆོས་ལུགས་འདི། ཆོས་བྱས། གང་ལྟར་ཁོ་སྲིད་ཀྱི་ཟེ་ཕྱག་ལས་གཉིས་ཀ་གནང་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་ཆོས་འདི་ས་སྐྱའི་ལུགས་བྱས་ནས་ཆོས་གནང་ཡོད་ས་རེད།

da kho rang chos lugs 'di/_chos byas/_gang ltar kho srid kyi ze phyag las gnyis ka gnang dus tsa (tsam )nas chos 'di sa skya'i lugs byas nas chos gnang yod sa red/

Since he participated in both temporal and secular activities, it seems like his religious tradition was Sakya.

ལགས་ཟེ། ལགས་ཟེ།

lags ze/_lags ze/

I see.

ས་ལུགས་༼ས་སྐྱའི་ལུགས་༽བྱས་ནི།

sa lugs (sa skya'i lugs )byas ni/

It was Sakya tradition.

ཨ་ལས། ལགས་ཟེ། རེད། རེད། རྒྱང་རྩེ་རྒྱལ་ཁ་རྩེ་ཟེར་ཡས་འདི་༼ཀྱི་༽རྒྱུམ་༼རྒྱུ་༽མཚན་འདི་ག་རེ་ཡིན་ན། མིང་འདི་ཐ་སྙད་འདི།

a las/_lags ze/_red/_red/_rgyang rtse rgyal kha rtse zer yas 'di (kyi )rgyum (rgyu )mtshan 'di ga re yin na/_ming 'di tha snyad 'di/

I see. Thanks. Indeed. Why is Gyantse called gyalkhatse? Why do they use the term?

ད་འདི་ངས་ཞེ་དྲག་ཤོད་ཡས་མེད།

da 'di ngas zhe drag shod yas med/

Well, I really don't have anything to say about this.

ལགས་སོ་ལགས་སོ།

lags so lags so/

That is okay.

རྒྱལ་ཁརརྩེ་ཟེར་ཡས་འདི།

rgyal kharartse zer yas 'di/

About why it is called gyalkhatse.

ལགས་ཟེ། འདིར་སྐུ་འབུམ་ཟེར་ཡས་འདི་སྐུ་འབུམ་ཅིག་ཡོད་ཟེར་གྱི་རེད་པཱ།

lags ze/_'dir sku 'bum zer yas 'di sku 'bum cig yod zer gyi red pA/

I see. The reason why this is called Kubum is because it has 100000 statues, right?

འོ་རེད། སྐུ་འབུམ།  

'o red/_sku 'bum/__

Yes, Kubum.

ཁག་ཅིག་གིས་དཔལ་མགོན་མཆོད་རྟེན་ཟེར་གྱི་འདུག་ག། རེད། རེད། རེད། འདིའི་ཐ་སྙད་འདི་གང་འདྲས། འདིའི་བར་ར་༼དབར་ལ་༽དབྱེ་བ་ཟེ།

khag cig gis dpal mgon mchod rten zer gyi 'dug ga/_red/_red/_red/_'di'i tha snyad 'di gang 'dras/_'di'i bar ra (dbar la )dbye ba ze/

Some people call it Palgon Stupa. Right, right. How did this term come? What is the difference between the two?

ག་རེ་ལགས།

ga re lags/

Pardon.

དཔལ་མགོན་མཆོད་རྟེན་ཟེར་གྱི་འདུག་ག་ཁག་ཅིག་གིས།

dpal mgon mchod rten zer gyi 'dug ga khag cig gis/

Some people call it Palgon Stupa.

དཔལ་མགོན་མཆོད་རྟེན་ཟེར་བ་འདི་ནི་ཁ་ཅིག་གིས་འདི་གས་འདི། དཔའ་༼དཔལ་༽འཁོར་མཆོན་རྟེན་རེད་པཱ། དཔའ་༼དཔལ་༽འཁོར།

dpal mgon mchod rten zer ba 'di ni kha cig gis 'di gas 'di/_dpa' (dpal )'khor mchon rten red pA/_dpa' (dpal )'khor/

Some call it Palgon Stupa... It should be Palkhor Choede. Palkhor.

ཨ་ལས།

a las/

I see.

དཔའ་༼དཔལ་༽འཁོར་ཆོས་སྡེ་ཟེར་བ་འདི་འདི་རྩིས་མིས་སྔན་༼སྔོན་༽ལ་ཞུས་ཀྱོག་ད་ག་རེད། ང་ཚོའི་གཙུག་ལག་ཁང་འདི་བཟོ་ལྟ་འདི་དཔའ་༼དཔལ་༽འཁོར་གྱི་འདེམ་ཆོག་༼བདེ་མཆོག་༽གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོའོ་རེད་པཱ།

dpa' (dpal )'khor chos sde zer ba 'di 'di rtsis mis sngan (sngon )la zhus kyog da ga red/_nga tsho'i gtsug lag khang 'di bzo lta 'di dpa' (dpal )'khor gyi 'dem chog (bde mchog )gi dkyil 'khor yo'o red pA/

This is similar to what I mentioned earlier. The shape of the temple is similar to the mandala of Palkhor Dechog (Shricakrasamvara).

འོ་རེད་པ། རེད་པ།

'o red pa/_red pa/

Right, right.

དཀྱིལ་འཁོར་འདི་ལུགས་བྱས་ནས་བཞངས་༼བཞེངས་༽ཡོད་ཟེ།

dkyil 'khor 'di lugs byas nas bzhangs (bzhengs )yod ze/

It was built following the style of the mandala.

གཙུག་ལག་ཁང་འདི་རེད། འདི་མ་རེད་པཱ།

gtsug lag khang 'di red/_'di ma red pA/

The temple, right? Not this one, right?

འོའོ།༼རེད།༽གཙུག་ལག་ཁང་འདི།

'o'o/(red/)gtsug lag khang 'di/

The temple.

ཨ་ལས། ལགས་ཟེ་ལགས་ཟེ།

a las/_lags ze lags ze/

I see. Thanks.

འདི་༼འདིའི་༽བཟོ་ལྟ་འདི་བཟོ་ལྟ་ཅིག་ཡོའོ་རེད་པཱ།

'di ('di'i )bzo lta 'di bzo lta cig yo'o red pA/

The shape of this is...

རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/

Yes.

འོ་ད་འདི་བཟོ་ལྟ་འདི་ལ་བལྟས་ནས་བཞངས་༼བཞེངས་༽ཡོད་པས་དེ་ནི་དཔའ་༼དཔལ་༽འཁོར་ཆོས་སྡེ་བྱས་པ་རེད་པཱ།

'o da 'di bzo lta 'di la bltas nas bzhangs (bzhengs )yod pas de ni dpa' (dpal )'khor chos sde byas pa red pA/

Since it was based on that shape, it is called Palkhor Choede.

ལགས་རེད། ལགས་རེད།

lags red/_lags red/

Indeed.

ཆོས་སྡེ་ཆགས་པ་རེད་པཱ། ད་ཁག་ཅིག་གིས་མ་དག་པར་དཔའ་མགོ་༼དཔལ་མགོན་༽མཆོད་རྟེན་དང་འདི་འདྲས་ཟེར་གྱི་འདུག་ག།

chos sde chags pa red pA/_da khag cig gis ma dag par dpa' mgo (dpal mgon )mchod rten dang 'di 'dras zer gyi 'dug ga/

It became Palkhor Choede, okay. Some people mistakenly call it Palgon Stupa.

རེད། རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/_red/

Right, right.

འོ་འདི་༼འདིའི་༽འདྲ་པོ་ཅིག་རེད།

'o 'di ('di'i )'dra po cig red/

Well, this is the story.

དཔལ་འཁོར་ཆོས་སྡེ་ཟེར་ན་ཁོ་ཕི་༼ཕ་༽གའི་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་གོ་གི་ཡོའོ་རེད་རེད་པཱ།

dpal 'khor chos sde zer na kho phi (pha )ga'i gtsug lag khang la go gi yo'o red red pA/

Palkhor Choede refers to the temple, right?

འོའོ།༼རེད།༽ དཔའ་༼དཔལ་༽འཁོར་ཆོས་སྡེ་ཟེར་ན་འདི་ལ་གོ་ཀྱི་རེད། འོའོ་ལགས།

'o'o/(red/)_dpa' (dpal )'khor chos sde zer na 'di la go kyi red/_'o'o lags/

Yes, Palkhor Choede refers to Temple, right.

འདི་སྐུ་འབུམ་རེད་པཱ།

'di sku 'bum red pA/

This is Kubum.

འདི་སྐུ་འབུམ་འཛིན་༼རྩིས་༽གྱི་རེད་པཱ།

'di sku 'bum 'dzin (rtsis )gyi red pA/

This is considered as Kubum.

རེད། རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/_red/

Right, right.

ཆོས་སྡེ་ཟེར་དུས་ཙ་༼ཙམ་༽ནས་ཕལ་ཆེར་ཕ་གའི་གོ་ཀྱི་ཡོའོ་རེད།

chos sde zer dus tsa (tsam )nas phal cher pha ga'i go kyi yo'o red/

When you say "Choede" it refers to the other one most of the time.

རེད། རེད། རེད། རེད། རེད། རེད།

red/_red/_red/_red/_red/_red/

Right, right.