08 Apr 2015
3 min 46 sec
Video Overview
Creators:
Unknown
A Gurung man from the village of Temang tells a traditional story of the Louse and the Bed Bug.
- Nepal
- SABŋəe mi niləm guruŋमेरो नाम निलम गुरुङ् हो ।My name is Nimal Gurung.
- SABŋəe lo təlo ŋəi nas nətseमेरो उमेर गाइ वर्ष हो । मेरो गाउँ नाचे हो ।I am in my sixties. I am from Nace village.
- SABtəso ŋə tsu ʈimaŋ nasəri timaŋ nasərpeअहिले म तिमाङ् गाउँमा तिमाङ् गाउँकोNow I am in Timang village,
- SABgəurisəŋkər ni ma bi iskulər ŋa masʈər ləi ʈipuगौरीशङ्कर निम्न माध्यमिक विद्यालयमा शिक्षक भएर बसेको छु ।I have been living in Timang being a teacher.
- SABətəri kemai dəpha khəsi ŋəi keiत्यहाँ तपाईहरू आउनु भएर मैले तपाईंहरूHaving you people come here and requested,
- SABke nepri anurodh lə siतपाईहरूले अनुरोध गरेरhaving requested me,
- SABkhe ənurodh lə si ŋəi kətha kri bisjõ mo ŋəiतपाईंहरूले अनुरोध गरेर एउटा कथा भनि रहेको छु ।I have been telling you a story.
- SABkətha bil məiboमैले कथा भन्न खोजि रहेको छु ।I am trying to tell you a story.
- SABtoma tomanas kri məpəiroपहिला पहिला एउटा गाउँ रहेछ रे ।Long back there was a village they say.
- SAB
- SABadzu nasəre mrũ kri məpəiroत्यो गाउँमा एउटा राजा रहेछ रे ।There was a king they say.
- SABtsə mrũe khlormeत्यो राजाको बिछौनामाIn the bed of the king
- SABseri theजुम्रा उthe lice
- SABrẽisi ʈiɖimro a sei dzẽiटाँसिएर बसेछ । त्यो जुम्राले चाहिंa louse sat there sticking they say. The louse
- SABmrũ rol tsĩni mə̃i dino theराजा सुति सक्यो । सधैं उThe king already slept. He always
- SABko tsəsi ʈi mobəiroरगत खाएर बस्दो रहेछ रे ।the louse sat there by sucking the blood.
- SABadzu ko tsəbəi krəməriत्यो रगत खाने क्रममाWhile sucking the blood
- SABtiro tsə̃ pheri kope pipəi pulũ kri khəiएक दिन फेरि उडुस भन्ने एउटा किरा आयो ।one day came a variety of insect called bed bug there.
- SABkope kope pipəe bulũ kri khəiउडुस भन्ने एउटा किरा आयो ।There came an insect called bed bug.
- SABpulũ khəpa mromni sei ta piकिरा आएको देख्दा जुम्राले के भन्यो , (कि)What the louse said to the bed bug is,
- SABkjõ akho kjõ tsəri khəl ajoतिमी नआउ । तिमी यहाँ आउन पाइन्न ।"Don't come. You are not allowed to come here".
- SABkjõ tsəri khəl ajo piतिमी यहाँ आउन पाइंदैन भन्यो ।He said, "You are not allowed to come here".
- SABadzu dzune kopei ta piiत्यसलाई उडुसले भन्यो ।The bed bug said to him,
- SABkjõ khətəpəe sətru khəleतिमीलाई जस्तै शत्रु आए पनिthe bed bug said, "Whatever enemy comes here
- SABnəse khəpəe preməe təiसाँझ आएको पाहुना भएरin the evening as guests,
- SABali kjõẽ khəl ajo bil atə tshjãb ləl kjõmuत्यस्तो तिमीले आउन पाईंदैन, भन्नु हुँदैन, राम्रो गर्नु पर्छ ।you should behave well, you should not say, 'don't come'."
- SABrĩp ləl kjom pisi tsə kopjaĩ piराम्रो गर्नु पर्छ भनेर त्यो उडुसले भन्यो ।The bed bug said, "You should behave well."
- SABatesi ŋə tin tiroत्यही भएर एक दिनTherefore one day
- SABkjõ ŋari ʈil pino pisipiतिमी नेर बस्न देउ भनेर भन्यो ।"Allow me to sit near you".
- SABkopja taŋesi tsəri sei ta pii təmoउडुसको कुरा सुनेर यहाँ जुम्राले हुन्छ भन्यो ।Having heard the bed bug's advice, the louse said,
- SABʈiʈid na kjõ mui tiro tsə̃iबस न आज एक दिन एक रात चाहिं ।"You may stay here for one night.
- SABtiŋi mui tiro kjõ tsərõ ʈido bi sibiआज एक रात तिमी यतै बस भनेर भन्यो ।He said, "You live here for one night'.
- SABagja kopjai ta biत्यसपछि उडुसले के भन्यो,What did the bed bug say after that?
- SABŋəe sənsarə prəi sənsare khlori khənə khənə ɖuldiiमैले संसार हिँडें, संसारका ठाउँहरू कता कता डुलें ।"I have travelled all over the world. I travelled to different parts
- SABtənatsəe tsate ŋəi ko tsəiसबै जातको रगत मैले खाएँ ।I have suked blood of all kinds.
- SABtərə mrue ko ŋəi atsədzeतर राजाको रगत मैले खाइन ।I have not sucked the blood of a king.
- SABtin tiro mrue ko tsəl pino pi theआज एक दिन राजाको रगत खान देउ (भनेर) उसले भन्यो ।He said, "Allow me to suck the blood of a king one day".
- SABtin tiro ŋə mrue ko tsəmo piआज एक दिन राजाको रगत खान्छु भनेर भन्यो ।Saying I will suck the blood of a king,
- SABsei tabi təmo tin tiro ʈit kjõ mruẽ ko tsəto tiजुम्राले भन्यो, हुन्छ । आज तिमीले एक दिन राजाको रगत खाँदा हुन्छ भन्योthe louse said, "Okay. You may suck the blood of the king one day."
- SABtərə sei ta piतर जुम्राले के भन्यो,What else did the louse say?
- SABmrue ko tsəpom tsətoराजाको रगत खान त खाउ ।As for sucking, you suck the blood of the king.
- SABmru rowal tsimneराजा सुतिसके पछिYou should do this only after the king sleeps.
- SABtei ənurodh ləi əbə theneउसले अनुरोध गरेर अब उसलाई ।Having requested him like this,
- SABthe khlor robne nərtsijal tsibne tsə obiउसको बिछौनामा सुतेर निदाई सके पछि खाउ भन्यो ।He said, "Suck after the king goes to bed and sleeps."
- SABmrũ arotse weराजा सुतेको छैन, हो ।The king did not sleep.
- SABe... mru ropəi apo pisi tsjopni ləi theiए, राजा सुत्यो कि सुतेन भनेर उसले हेर्दै गर्यो ।they watched the king to know whether the king had fallen asleep.
- SABtoso tsjoi mrũ arodze pheri təgali tjoe mrũ arodzeअहिले हेर्यो । राजा सुतेन । फेरि एकछिनमा हेर्यो । राजा सुतेन ।They saw. The king did not sleep. Then they saw. The king did not
- SABadokja theməiत्यसपछि उनीहरूthen they
- SABtshejai ko tsəbiləi ko tsəboi the(उडुसले राजालाई) टोक्यो, रगत खान लाग्यो । उसले रगत खायो।He began sucking the king.
- SABmrũ rol aŋemne məi the ta biराजा सुत्न नमाने पछि उसले के भन्यो,What did he say when the king did not sleep?
- SABmrũ arob ŋibne bisi mrũ arodzenu the mrũe khlore jasiराजा सुत्दैन होला भनेर राजा सुत्नु भन्दा अगाडि उ राजाको बिछौनामा गयो ।Thinking that the king would not sleep, he went to the king's bed.
- SABko tsəbomnem theiरगत खाँदै उसलेAs it sucked the blood, he
- SABmrũe saʈə tha jõwaẽ mrũ tsəĩ hor jai djarəm tai tsjuigəi bi horराजाले झट्ट थाहा पायो । राजा चाहिं उठी हाल्यो । अब केले टोक्यो होलाthe king knew this. The king immediately rose. He rose as to what had
- SABrijai the sibəi dəpha satõ wiउठ्यो । उसको सिपाहीहरू सबै बोलायो ।He got up. He called all his soldiers.
- SABsibəi dəpha wi lə ŋəni ale tshekhəi ta ləi bisiसबै सिपाहीहरू बोलायो । ल मलाई यसरी टोक्यो । के भयो भन्यो ।He called all of his soldiers. He said, "What happened?"
- SABkhaɖ nure jai lowabəiखाट मुनि गएर लुकेछ ।hid under his cot they say.
- SABthe wiउनीहरूलाई बोलायो ।He called them.
- SABməe abə the khlori khən khəno məibomneməiखोज्यो अब । उसको बिछौनामा सबै ठाउँमा खोज्दै जाँदाhe sought the thing now. As they were looking at his bed
- SABagja sibəi dəpha wi bəgəm nem həiत्यसपछि सबै सिपाहीहरू बोलाएर ल्याउँदा तWhile he was calling all of his soldiers,soldiers
- SABkobjam dəbəi tsəlakh thjo məiउडुस चाहिं चलाख, उ चाहिंyou see the bed bug was very clever, and therefore he
- SABədokjam sem məina prəla akhãत्यसपछि जुम्रा त बिचरा हिंड्न सकेन ।Then the louse could not walk.
- SABthe mrũe sirikhri rə̃i ʈiʈibəiत्यो राजाको सिरकमा टाँसिएर बसेछ ।He stuck in the blanket of the king.
- SABa seme sipai dəphae sejaeत्यो जुम्रालाई सिपाहीहरूले मारे ।The soldiers killed the louse.
- SABado kja sipai dəpha məe kjardo tsaत्यसपछि सबै सिपाहीहरूले उताबाट खोजे ।All of the soldiers sought the insect.
- SABtsale məeniməe the sirəguri se jõwaẽयता खोज्दा उसको सिरमा जुम्रा भेट्टाए ।They found a louse in the quilt of the king.
- SABtsu kəthai ta bil məeb bisjãयो कथाले के भन्न खोजेको भनेWhat the story is telling us is that
- SABŋjoi tsjãbəe ro səŋgət ke ləl kjomoहामीले राम्रो साथीको सङ्गत मात्र गर्नु पर्छ ।we should make friendship with good friends.
- SABkobjaməi djarəm lowai seməi sjaiउडुस चाहिं अब लुक्यो जुम्रा चाहिं (लाई) मारे ।As for the bed bug, he was clever. They killed the louse.
- SABsəjaneməi djarəm the səjai(जुम्रा) मारे पछि अब त उसलाई (जुम्रलाई) मारे ।They killed the louse.
- SABadzu sei tshjãbəe tã bi theत्यो जुम्राले राम्रो कुरा भन्यो । उसलेthe louse told him the good thing. He the bed bug on the other hand
- SABtso kəthae bil məebəe tãयो कथाले भन्न खोजेको कुराWhat the story is telling is this
- SABatshãbəe ronipri prələ atə tshjãbəe roniprige prələ kjum bisiनराम्रो साथी सँग हिँड्नु हुँदैन । राम्रो साथीसँग हिँड्नु पर्छ भन्यो।We should not go around with bad friends. He said we should walk with
- SABtsu ã tali bisjãयो हो किनभनेbecause
- SABkjõ ko tsəsjã njo satõ səjamu njo satõ simoतिमीले रगत खायौ भने हामी सबैलाई मार्छन्, हामी सबै मर्छौं ।if you suck the blood, they will kill us. We all will die.
- SABmrũ ko kjõ arodzenoराजाको रगत तिमी नसुतिकनbefore the king sleeps if you do this
- SABmrũ nərə atsi dzenə theराजा नसुतिकन उसले(the louse) suck the blood,
- SABbisi the bina binoभनेर उसले भन्दा भन्दैDespite the louse's saying this
- SABko tsəm ko ŋai ko tsaiरगत खान्छ, रगत चुस्यो, रगत खायो ।he sucks the blood, sucked blood, ate blood.
- SABkobe dzəĩ bədzai se dzẽ theru səjaiउडुस चाहिं बँच्यो, जुम्रा चाहिं उसको साथी मार्यो ।the louse was alive, the bed bug made his friend die.
- SABadəsi ŋjo tshjãbə rosəŋgətत्यसैले हामी राम्रो साथीको सङ्गतTherefore, we should follow good friends.
- SABtshãbəi roni prigəi prələ kjomuराम्रो साथीसँग मात्रै हिंड्नु पर्छ ।We should follow only with good friends.
- SABadəsi akhire dzəĩत्यही भएर आखिरमाTherefore, at the end
- SABatshjabəe atəbəe ro ni pri prələ atəनराम्रो नहुने साथीसँग हिँड्नु हुँदैन ।We should not follow with the ones who are not good.
- SABtsu kəthae bil məebəe tã tsũयो कथाले भन्न खोजेको कुरा यही हो ।This is what the story is trying to tell us.
Loading ... Collection:
Subject
- Bibliographic Classification
- Tibetan and Himalayan
- Language and Linguistics
- Geographical Features
- Political
- Nation
- Nepal
- Language Tree
- Sino-Tibetan
- Tibeto-Burman
- Bodic
- Bodish
Referenced Places
- Nepal
Time Period:
Time:
2012
Contributing Executive Producer:
Kristine Hildebrandt
Contributing Narrator:
Nimal Gurung
Contributing Cameraperson:
Shunfu Hu
Contributing Editor:
Tiffany Downing
Publisher:
Tibetan and Himalayan Library
Data Entry:
Copyright Owner:
Documenting the Languages of Manang Nepal
Year Published:
2015
Visibility:
Public (group default)
Shanti AV Id:
3652
Versions:
Date Created:
Wednesday, April 8, 2015