Video Overview
The principal of Nobgang Monastic School describes the iconography of the female deity Tashi Tsheringma, who has a special relationship to the community of Nobgang, Punakha, and the local Zimchung Gongma Temple. Tashi Tsheringma is described as a white female deity with one face and two arms. Her right hand holds a golden nine-pronged vajra, and her left, a longevity vase ornamented with an auspicious scarf knot and a swastika. Her mount is a white snow-lioness. Tsheringma is regarded as chief among all the powerful earth goddesses. People from Nobgang village consider her as their “birth deity,” the deity especially connected to their locality. The narrator shares with us the story of a man from Nobgang who met five beautiful ladies and later found them out to be the five long-life sisters.
- Punakha
- བསྟན་འཛིན། Tenzinང་བཅས་ར་ ནཱ་གི་ ས་གོ་འདི་ནང་ ཚེ་རིང་མ་བསྟན་དགོ་མི་འདི་ ང་རའི་མནོ་བསམ་ལས་བཟུམ་ཅིག་འབད་བ་ཅིན་ དེ་བསྒང་ལས་ར་ རོགས་ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ཨ་ཞེ་འདི་ཚུ་ཡང་ ག་ར་དེམ་སྦེ་ ནཱ་ལས་དེ་སྦེ་ ཏེ་ཁོང་ར་ཡང་ ནཱ་ལྷ་ཁང་གི་ བདག་འཛིན་འཐབ་སྟེ་བཞུགས།from my point of view, the reason for seeking refuge in tsheringma at our place is because from the very time the Queens used to reside here and take care of the temple
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཁོང་ལུ་ ཕྱག་དང་མཆོད་པ་ཚུ་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ ཕུལ་འབད་བའི་སྐབས་འདི་ལུ་ ཏེ་ཁོང་ར་ བྱ་བ་ལམ་འགྲོ་འདི་ཚུ་ཡང་ག་ར་ རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦེ་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་རྫོགས་ཏེ་གིས་and because of making offerings and prayers, the works and path of the people gets cleared and all the work they do go smoothly without any obstacles.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཁོང་ར་ལུ་ གསོལཝ་བཏབ་པ་ལས་བརྟེན་ཏེ་ ཚེ་རིང་མ་ཡར་ལས་མར་ལུ་ གསོལཝ་ཕར་གཔ་ཆེ་བཏབ་པ་ལས་ ཡར་ལས་མར་ དངོས་གྲུབ་ལས་ཀྱི་ར་གནང་འོང་པ་ལགས།because of consistent praying, obvious enough Tsheringma grants the prayer.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinའ་ནཱི་གནངམ་ད་ལུ་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ གྲུབ་འབྲས་དེ་སྦེ་འགྱོ་ནི་དེ་གིས་ ཏེ་དེ་ལས་ ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ཁོང་ར་ཆ་ཁྱབ༌བྱོན་རུང་ཡང་ ཇོ་མོ་བཀྲིས་ཚེ་རིང་མ་ར་ཟེར་ ཏེ་ད་སྨོན་འདེབས་འདི་ཡང་ དེ་སྦེ་ར་བསྐྱེད།because of having their prayers answered and the result having been good when they leave they chant the mantra jomotashi tsheringma as a form of worship
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་ད་གཙོ་བོ་ཅིག་ ཚེ་རིངམ་འདི་ དེ་སྦེ་ར་བསྟེན་ཞིནམ་ན་ ཁོང་ར་གི་ཡང་ དེ་སྦེ་ར་དེམ་འབད་ཡོད་ཟེར་ ཞུ་ནི་ཨིན།the most important thing is that by seeking refuge in them, they have also done their part
- བསྟན་འཛིན། Tenzinའ་ནཱེ་འབད་བ་ལུ་བརྟེན་ཏེ་ ཏེ་ད་ དེ་སྦེ་ ཨ་ཙི་ཅིག་ ནཱ་གི་འདི་ ཚེ་རིང་མ་ཡར་ལུ་ དེ་སྦེ་བསྟེན་དགོ་མི་འདི་ འ་ནཱེམ་ཅིག་ལས་འབད་ཞིནམ་ན་ལས་ ཏེ་འགྱོ་ཞིནམ་ན་དེ་སྦེ་ མེན་ན་མནོ་ ང་ར་གི་ དེམ་བཟུམ་ཅིi ག་ཨིན་ལགས།i think that the reason for worshipping tsheringma may be the reasons i have stated above.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinསྤྱིར་བཏང་གི་ ནཱི་གི་འདི་ ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ནཱ་གི་སྐྱེས་ ལྷ་བཟུམ་ཅིག་སྦེ་ སྐྱེས་ལྷ་འབད་བའི་ནང་ལས་ཡང་ མོ་ལྷ་སྦེ་ དེམ་སྦེ་འབད་ ཏེ་ནཱ་གི་འདི་ རྡོ་རྗེ་ཐོད་རྒོལ་བསྟེན་ ཡར་གྱི་འདི་ཚེ་རིང་མ་བསྟེན་ དེམ་སྦེ་འབད་ནི་འདི་གིས་generally because she is a natal deity here and additional to it is a female deity, the people here worship dorji thoegyel, and the people in the upper worship tsheringmo, due to that
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་ད་ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ང་བཅས་ར་ མིང་ཞུ་བའི་སྐབས་སུ་ལུ་ཡང་ ཏེ་ད་ ཨ་ཞེ་ཚུ་བཟུམ་ཅིག་འབད་བ་ཅིན་ ཨ་ཞེ་ཚེ་རིང་དཔལམོ་ཟེར་ ཚེ་རིང་མོ་ལས་ཞུ་ཞུཝ་ དེ་ལས་ ཨ་ཞེ་ཚེ་རིང་དབྱངས་འཛོམས་ལོ། ཨ་ཞེ་ཚེ་རིང་དཔལམོ་ལོ་། ཨ་ཞེ་རྡོ་རྗེ་དབངམོ་བཟུམ་གཅིག་འབད་བ་ཅིན་ ནཱ་གནསཔོ་རྡོ་རྗེ་ཐོད་རྒོལ་ལས་སྨོ་ཤིག།even when getting the names, for example the Azhis like Azhi tshering pelmo got her name from tsheringmo, and like wise azhi tshering yangzom and azhi tshering pelmo. azhi dorji wangmo got her name from the deity of this place dorji thoegyel.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྒྲོན་བཟུམ་ཅིག་འབད་བ་ཅིན་ ཡར་གྱི་ ཇོ་བོའི་སྐུ་མདུན་ལས་ ཞུ་ཞུཝ་ཨིན་མས།as for azhi sangay choden, she got her name from the the Jowo
- བསྟན་འཛིན། Tenzinའ་ནཱེ་སྦེ་ནི་དེ་གིས་ ཁོང་ར་ སྐུ་ཆེནམོ་ཚུ་ཡང་ག་ར་ འ་ནཱེ་སྦེ་བསྟེན་ ཏེ་དེ་ལས་ ཁོང་རའི་ཡང་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ཕྱག་ཞུ་ ཏེ་ཡར་ལས་མར་ཡང་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ ཏེ་ཁོང་ར་ ག་ཅིའི་འཆར་གཞི་ དེམ་སྦེ་འབདརུང་ རྐྱེན་བར་ཆད་ག་ནི་ཡང་མེད་པར་the royal families having considered them as deity and having served them well, and the deity blessing them. they will be able to do anything they plan without any obstruction
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་ད་རེས་ སྐུ་ཚེ་ཡུན་རིངམ་སྦེ་བཞུགས་མི་འདི་ ཏེ་འདི་ལས་བརྟེན་ཏེ་མེན་ན་ཟེར་ ང་ར་གིས་ ཏེ་དེ་སྦེ་བསྟེན་དགོ་མི་འདི་ འདི་ལས་བརྟེན་ཏེ་ ཡར་སོངམ་མེན་ན་ཟེར་ ང་ར་གིས་བསམ་འཆར་བཟུམ་ཅིག་ཨིན་ལགས།and having a long life might be because of that, the reason for worshipping them, it's just my opinion
- བསྟན་འཛིན། Tenzinསྤྱིར་བཏང་གི་ཚེ་རིངམ་འདི་ ག་ར་ལུ་བསྟེན་དོ་སྨོ་ཤིག་ལགས? དཔེར་ན་ མ་ཤེས་པ་ཅིན་ ང་བཅས་ར་ མི་གནགཔ་ཀྱི་ ཁྱིམ་ནང་ཅིག་འབད་རུང་ཡང་ ཆོ་གུ་ག་ཅི་ར་བཏང་རུང་ ཏེ་ང་བཅས་ རྣམ་སྲས་ཚེ་རིངམ་འདི་ ཨིན་ཅི་མིན་ཅི་བཙུགས་འདི་ར་ ཏེ་ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ གཡང་གི་དེམ་ཅིག་སྦེ་ འབད་ནི་དེ་གིས་ དེ་སྦེ་ར་བཙུགས་འདི་ར་བཏང་དོ།generally tsheringma is worshipped every where. for example even when a ordinary person performs ritual in his house, they must compulsoryly worship tsheringma as she resembles good fortune. we perform rituals by worshipping her.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinའ་ནཱེ་སྦེ་འབད་བ་ལས་བརྟེན་ཏེ་ ནཱ་གི་འདི་ཡང་ཏེ་ ད་ཕྲང་འདི་ར་ཞུ་དགོ་ ཁོང་ར་འབྱོན་རེ་འབྱོན་ཚེ་གཅིགཔ་འདི་ ནཱ་གི་འདི་ རྡོ་རྗེ་ཐོད་རྒོལ་ ཡར་གྱི་ཇོ་འདི་ མ་འདྲཝ་ཅིག་ཡོད།we must tell you truthfully that the deity of this place and Jowo of the upper place are totally different.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinདེ་ལས་ ཡར་གྱི་ཨམ་ཚེ་རིངམ་འདི་ མ་འདྲཝ་ཅིག་ཡོད། གསུང་ཡང་དེ་སྦེ་ར་གསུངས་ ཁོང་གི་ སྐུ་མདུན་ལྷོད་པའི་བསྒང་ལས་ མ་འདྲཝ་ཅིག་སྦེ་ར་ ཁོང་ར་གིས་ སྨོན་ལམ་འབད་རུང་ མ་འདྲཝ་ཅིག་སྦེ་ར་བཏབ་ ཏེ་རང་གིས་ དེ་འབད་ར་མཇལ་ས་མཐོངམ་མས།and also the diety of the upper place Aum tsheringma is also different. they say like this and even when they visit her, the prayers are also prayed extraordinarily and even i can see them do that.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinད་ཨ་ནཱི་ རྣ་རྒྱུན་བཟུམ་ཅིག་སྦེ་ དེམ་སྦེ་ གོ་འབད་བ་ཅིན་ ཨ་ནཱི་ ཚེ་རིང་ཆས་ལྔ་འདི་ཡང་ ཧེ་མ་ ཨ་ནཱི་ ད་རེས་ནཱ་ དྲག་ཤོས་ལྷགཔ་ཚེ་རིང་ འ་ནཱི་གིས་ དེམ་སྦེ་འབད་ཞིནམ་ན་ ཁོ་ཧེ་མ་ དགེ་སློང་སྦེ་བཞུགས་སྦེ་ དེམ་སྦེ་འབདཝ་ད་ལུ་ ཏེ་དེ་ལས་ ཨ་ཕར་ནོརཔ་བསྒང་གི་ ཨ་ཕར་ ཟུར་ཁ་ལུ་ མཚམས་ཁང་ཅིག་ནང་ལུ་ ཐུན་བཏང་སྦེ་ དེམ་སྦེ་བཞུགས་མས་པ་ལགས།according to what I heard orally, they say that one dasho, lhab tshering was meditating there, somewhere near Nobgang when he was a monk.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་ཁོ་ སྔོན་འགྲོ་ཚང་ དེམ་སྦེ་འབད་ཞིནམ་ན་ ཏེ་ཁོ་ཡར་ དུས་ཚོད་འདི་འབད་བ་ཅིན་ ཟླཝ་གཉིས་པའི་ནང་བཟུམ་ཅིག་ཕོག་ནི་མས། རྟ་ལོག་ཚེས་བཅུའི་དུས་ཚོད་དང་འཁྲིལ་ཏེ་ ཨིན་མས་པ་ལགས།So, when he was done with Nyendro Practice, must be around 2nd month of the Lunar calendar, co- inciding with the Talo tsechu
- བསྟན་འཛིན། Tenzinའ་ནཱེ་སྦེ་འབདཝ་ད་ལུ་ ཏེ་ཁོ་ སྔོན་འགྲོ་ཚང་ ཚོགས་འཁོར་བསྐོར་སྦེ་ དེ་སྦེ་བཞུགས། ཏེ་དེ་ལས་ཉི་མ་ ཨ་ནཱེ་སྦེ་ཞིནམ་ན་ བཤལ་བྱོནའབྱོནམ་མས་ལགས། ཁོ་ར་ཁམས་བསང་བཟུམ་ཅིག་སྦེ་ དེམ་སྦེ་འབད་ཞིནམ་ན་ ཏེ་དེ་ལས་ ཨ་ནཱ་ལས་མར་ མར་བལྟ་ ཨ་ཡར་མགུ་མང་ཤིང་ཅིག་ཡོད་པ་ལགས།so, he went out for a refreshing walk, and there's a Guma tree up there..
- བསྟན་འཛིན། Tenzinའ་ནཱི་གི་མར་ལྟག་ལུ་ ཏེ་དེ་ལས་ བུམོ་ལྔ་འབད་མི་ཅིག་ གནམ་མེད་ས་མེད་ གཟབ་སྤྲོས་རྡིག་ བྱུ་རུ་མུ་ཏིག་བཏགས་ རྒྱན་ཆ་ཚུ་ གནམ་མེད་ས་མེད་རྒྱན་སྦེ་ བུམོ་ལྔ་དེ་ཅིག་མར་ལྟག་ ཨ་ནཱེ་སྦེ་ དེམ་སྦེ་གཟིགས་སྦེ་ བཞུགས་ནུག་ཟེར་ ཁོ་གིས་ འ་ནཱེ་སྦེ་འཇལ་ད་ནུག, Just beyond that, he saw five girls, adorned with jewels and beautiful dresses, watching his side of the hill.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་དེ་ལས་མཇལཝ་ད་ལུ་ ཏེ་ཁོ་གིས་ འདི་གནམ་མེད་ས་མེད་ཅིག་ ཧ་སི་?མིན་འདུག་བ་ལགས།when he saw that, he wasn't that surprised,
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་དེ་ལས་ ག་དེ་སྦེ་ཚོར་ནུག་ཟེར་བ་ཅིན་ ཁོ་ཏེ་ད་ ཁོ་གི་ སེམས་ཁ་ལས་འདི་ ད་རྟ་ལོག་ཚེས་བཅུའི་ འཕྲལ་ཁམས་འབད་སྦེ་ ཏེ་རོགས་ཡར་ལས་མར་ རྟ་ལོག་ཚེས་བཅུ་བལྟ་ ཏེ་དེམ་སྦེ་ རོགས་ཨ་ནཱེ་སྦེ་ ལྷ་ཁང་བཤལ་སྦེ་ ཨ་ནཱེ་སྦེ་ འོང་འོངམ་འདྲས་ ནཱ་ལས་མར་བལྟ་སྦེ་སྡོད་སྡོདཔ་འདྲས་མནོ་ མནོ་བསམ་བཏང་ཆེ་ནུག་པ་ལགས།since Talo tshechu was ongoing, he thought, they might have just come around to visit the lhakang,
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་དེ་ལས་ ཨ་ཕར་གུཔ་པའི་ཨམ་ ཨམ་དཔལམོ་ཟེར་མི་ཅིག་ཡོད་པ་ལགས། ཏེ་འ་ནཱི་ ཨམ་དེ་ ཨ་ཕར་དེམ་སྦེ་སྡོད་སྦེ་ཏེ་ དེ་ལས་ ཨམ་འདི་ལུ་ ནཱ་ཤོག་ཟེར་སླབ་སྦེ་ ཨ་ཕར་བལྟ་ཤིག་ ཨ་ཕར་ལས་མར་ བུམོ་ལྔ་འབད་མི་ཅིག་ རྟ་ལོག་ཚེས་བཅུ་མཇལ་ཟེར།There was one aum Pem, so he told him to come there and pointed in the direction of the girls ..
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཨམ་དེ་གིས་ ག་དེ་སྦེ་བལྟ་རུང་ ཕར་ག་ནི་ཡང་མིན་འདུག་ལོ། ཏེ་དེ་ལས་ ཨ་ཕར་བལྟ་ཟེརཝ་ད་ ཕར་ག་ནི་ཡང་མིན་འདུག་ཟེར་ ཨ་ཕར་བལྟ་མས་ཏེ་ བུམོ་ལྔ་ཕར་ལས་མར་བལྟ་སྡོད་ནུག་ཟེར་but howsoever she tried, she couldn't see them, she just responded that, "I can't see anyone."
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་དེ་ལས་ཡུདཔ་ཅིག་ལས་ ཏེ་དེ་ལས་ ཁོ་ར་གིས་ རིགཔ་ཆེ་ནུག་ལོ། འེང་་་ད་ཚེ་རིང་མཆེད་ལྔ་དང་མཇལཝ་ཟེར་རུང་ ད་རེས་ཨིན་མས་མནོ་སྦེ་ ཨམ་དེ་གིས་ མཇལ་མ་ཚུགས་པས་བ་ལགས།It was then that he realised that, it was the Tshering che-nga, and that's how aum Pem was left without seeing them.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ང་བཅས་ར་ ལས་གྲིབ་དག་ཧིང་ཅིག་དང་འཁྲིལ་ དེམ་སྦེ་ སྤྱིར་བཏང་གིས་ དེ་སྦེ་མཇལ་ཡང་ མི་ཚུགས་པས་སྨོ་ཤིག?It could be so, because everyone has their own merits accumulated, and thus depends on this merits, which makes some possible to see while some can't.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinགཙོ་བོ་ གཅིག་ཤར་ཁ་ཐུག་ གཅིག་ལྷོ་ཁ་ཐུག་ གཅིག་ནུབ་ཁ་ཐུག་ ཏེ་གཅིག་བྱང་ཁ་ཐུག་སྦེ་ ཏེ་འ་ནཱེ་སྦེ་ དེམ་སྦེ་བཞུགས་སྦེ་ ཁོ་ར་གི་ ཁོ་ར་གི་འཁོར་བཟུམ་ཅིག་སྦེ་ ཏེ་དེ་སྦེ་བཞུགས་ཏེ་གིས་སྦེ་ དེ་འབད་འདུག་ཟེར་ ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས།One in the east, one in the South, One in the West, another one in the North, It seems so kept as his attendant around the main one.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་ད་ ཕྱག་མཚན་དང་འདི་ཚུ་ཡང་ ཏེ་ད་ རང་ར་སོ་སོར་གྱི་ དེམ་སྦེ་ དེ་སྦེ་བསྣམས་སྦེ་འདུག་ལགས། ཏེ་ད་ལྟོ་ ནཱ་ལུ་ ཁ་གསལ་ཅིག་ནེམ་འབད་སྦེ་ ང་གིས་ཡང་ ཏེ་གནམ་མེད་ས་མེད་དེམ་འབད་སྦེ་ ང་གིས་ ཁ་གསལ་ཅིག་ དེ་སྦེ་ཞུ་ཡང་མི་ཚུགས་པས་ལགས།and each one has their own mudra. I don't think I can narrate you the details on the mudras, properly.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinརྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་གཙོ་བོ་འདི་ར་ ཏེ་ད་ འ་ནཱི་གུ་ ཆིབས་ཏེ་གིས་སྦེ་འདུག་ཟེར་ ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས།The main and the most precious one rides the Horse, is all I can say.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཏེ་འདི་དང་འབྲས་ཞིན་ན་སྦེ་ ཏེ་ང་གིས་ ནཱ་ལས་མར་ ཏེ་ད་ཚེ་རིང་ མོ་ར་གི་ དངོས་གསོལ་ཅིག་དེམ་སྦེ་འབད་ཞིནམ་ན་ ཏེ་ང་གིས་ ནཱ་ལས་མར་ དེམ་སྦེ་ཕུལ་གེ་ནུག།So, with reference to all I said, I shall recite you the Tsheringma Prayer.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཨོཾ་དཔལ་མོ། བཀྲིས་མ། མཁའ་འགྲོ་མ། ཀུན་ཏུ་སྒྲོལ་མ། རལ་པའི་ཅོད་པན་མ། མིག་སྒྱུར་མ། སྔོ་བསངས་མ། གངས་རི་ལ་གནས་མ། རྡོ་རྗེ་མི་འགྱུར་དཔལ་གྱི་ཡུམ།Om! Pemo, The auspicious one! The Dakini! The One who has renounced everything! ?? The Illusionist! The blue one! The Mountain Dweller! Mother of The almighty Dorji!
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཇོ་མོ་ལྷ་སྨན་རྒྱལ་མོ་བཀྲིས་ཚེ་རིང་མ་མཆེད་ལྔ་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྣམས་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ།The victorious Noble Lady, Tsheringma Che- Nga, Please hear me out.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinརིག་འཛིན་པངྨ་འབྱུང་གནས། དཔལ་ལྡན་བཞད་པ་རྡོ་རྗེ་སོགས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པའི་གཡར་དམ་གཉན་པོ་རྗེས་སུ་དགོངས་ལ།The wisdom holder, and the lotus born, the Wealth bearer, The vajra, The consistent one! see through your eyes, how I lay down my vows before you.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinདཔལ་ལྡན་བླ་མའི་དགོངས་པ་བསྒྲུབ། བསྟན་པ་སྤྱིའི་བྱ་ར་དང་གཉེར་ཁ་མཛོད། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀུན་ཏུ་བཀྲིས་དང་བདེ་ལེགས་སྤེལ།fulfil the wish of the precious lama. may all the world be blessed with prosperity.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinརྣལ་འབྱོར་པ་བདག་ཅག་དཔོན་སློབ་ཡོན་མཆོད་འཁོར་དང་བཅས་པའི་དོན་གཉིས་ཀྱི་བསམ་པ་བསྒྲུབ།and may the wish of the two be fulfilled.
- བསྟན་འཛིན། Tenzinཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་བཞིའི་སྟོང་གྲོགས་མཛོད། གནས་སྐབས་སུ་ཚེ་བསྲིངས། དཔལ་སྐྱེད།and the four kind of action be fulfilled. in this life be peaceful.