Video Overview
༉ ཁེངས་ཁའི་ནང་ ཀུ་པ་ཏིང་ཁ་ ཟེར་མི་འདི་ རྫོང་ཁའི་ནང་ ཚིག་མགོ་མཇུག་ལོག་པ་ ཟེར་ཨིན་པས། དེ་བཟུམ་མའི་གསང་ཚིག་འདི་ མི་ངོ་རང་སོའི་བློ་རིག་དང་བསྟུན་ཏེ་ བཟོ་སྟེ་སླབ་མ་གཏོགས་ འདི་ལུ་ དེ་སྦེ་སླབ་དགོ་ ཟེར་བའི་ལམ་ལུགས་ཡང་མེདཔ་ཨིན། ཨིན་རུང་ སླབ་པའི་སྐབས་ལུ་ ཕར་ལོགསམ་གིས་ ཧ་མ་གོཝ་སྦེ་སླབ་ཨིནམ་དང་ དེ་བཟུམ་མའི་གསང་ཚིག་ཚུ་ ད་རེས་ནངས་པར་ སློབ་གྲྭ་ནང་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་ཡང་ ཁོང་རའི་ཆ་རོགས་ཚུ་ལུ་དཀྲོགས་ཏེ་ ཆ་རོགས་གཞན་གྱིས་ཧ་མ་གོཝ་སྦེ་ སླབ་སྲོལ་ཡོདཔ་ཨིན། དེ་བཟུམ་མའི་བློ་སླབ་ཐང་ གསང་ཚིག་ཟེར་ རང་སོའི་ངག་གཤིས་མགོ་མཇུག་ལོག་སྟེ་སླབ་སྲོལ་འདི་ ཧེ་མ་ལས་རང་ཡོདཔ་ཨིན། ཨིན་རུང་ མ་ཤེས་མི་གིས་ ཧ་གོ་ནི་ལུ་ཡང་ ལཱ་ཁག་བཏངམ་ཨིན།
Kupa tingkha is a Khengkha term known as tshig guju logpa in Dzongkha, which means 'word-reversal.' Such secret languages are spoken through intellectual power and it does not have any rules as such. But the provision here is that most should not understand the secret. Students use such secret words to tease each other. However this type of secret words are difficult to understand by those not in on the secret.
- Ngangla Trong
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཚིག་གཅིག་གཉིས་དེ་ཅིག་སླབ་བལྟ་གེ། ཁེངས་ཀྱི་ཁ་སྐད་ནང་ ཀུབ་ཏིང་ཁ་ཟེར་ གསང་ཚིག་འགོ་མཇུག་ལོག་པ་འདི་ འ་ནཱེ་སྦེ་ཨིན།Lets tell one to two words. In Kheng language, there is a secret word called Kubting Kha [opposite] and it is like this.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaདང་ཕུ་ འ་ནཱེ་སྦེ་ཨིན་པས། སྒོམ་ཆེན་ཅིག་སྡོད་སྡོདཔ་ཨིན་ལོ་ལགས། སྒོམ་ཆེན་ཅིག་ ཁྱིམ་ཅིག་ནང་འོང་སྟེ་ གནསམོ་ཅིག་ལུ་ བལྟ་བལྟཝ་ཨིན་ལོ་ལགས། འ་ནཱེ་གི་གཏམ་ཅིག་ ཀུབ་པ་ཏིང་ཟེར་ ཚིག་འགོ་མཇུག་སྦེ་ ཞུ་གེ་ལགས། ཚིག་གཉིས་གསུམ་དེ་ཅིག་ལགས།Long ago, there stayed a hermit like this. A hermit came to a house and looks for a host. I will tell an opposite [kubpa ting] dialogue of this story up to two to three words.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaགནསམོ་གིས་ ཀུ་པ་ཏིང་ཁ་ནང་ ག་དེ་སྦེ་ སླབ་ཅི་གོ་ཟེར་བ་ཅིན་ བལྟ་སུ་ཇ་ཆེན་སྒོམ་ ཏ་ད་ཛོན་ ངེས་གླབ་བང་ ཚེ་པཱད་ན་ནི་སྦི་ ཟེ་ཆེ་ཟེ་མི་ཆེན་སྒོམ་པོ་ཟེར་ ཞུ་ཞུཝ་ཨིན་ལོ་ལགས།How did a host said in Kupating dialect is, "ta su ja chen gom ta dha zoen ngea glab bang tshe pad na ni bi ze che ze mi chen gom po."[an opposite dialect]
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaདེ་ལས་ སྒོམ་ཆེན་ཁ་ཧ་མ་གོ་བར་ ནང་དོག་སྟེ་ མིག་ཏོ་པྲཱོང་པྲཱོང་བལྟ་བལྟཝ་ཨིན་པས། ལྟ་སུ་ཇ་ཆེན་སྒོམ་ཟེརཝ་མས་ལོ། ཏ་ད་ཛོན་ངེད་གླབ་བང་ཚེ་པཱད་ན་ནི་སྦི་ ཟེ་ཆེ་སེ་ཟེཝ་མས་ལོ། དེ་འབདཝ་ད་ སྒོམ་ཆེན་ག་ནི་ཡང་ ཧ་མ་གོ་བར་ལོག་ཡར་སོང་ད་པའི་ལོ། ཁ་ཧ་མ་གོ་བར། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ ཇ་ལྟ་སུ་སྒོམ་ཆེན་ ད་ཏ་ངེད་ཛོན་གྱིས་བང་ག་ལ་པཱད་ཚེ་སྦི་ན་ནི་ ཆེ་ཟེ་སེ་ཟེར་སླབ་སླབ་མས། དེ་འབདཝ་ད་ སྒོམ་ཆེན་ག་ནི་ཡང་ ཧ་མ་གོ་བར་ཡར་སོང་སོངམ་ཨིན་ལོ། ག་ཅི་སླབ་ཨིན་ན་ཟེར་ མགུ་ན་སྟེ།Then, the hermit didn't understood the language and he looked with a starry eye. "ta su ja chen gom zayw may lo. ta dha zoen ngea glab bang tshe pad na ni bi ze che si zayw may lo." [opposite word] However, hermit didn't understood the dialect and he went back. They said, what are you looking at Gomchen? right now we two will spray chilli on you. But the hermit didn't understand anything and he went away. he got headache because he didn't understand what they said.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaའ་ནཱེམ་ཅིག་ཨིན་ལགས།Only this much la.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukཚིག་འགོ་མཇུག་ལོག་པའི་ཁ་འབད་བ་ཅིན། སླབ་ནི་ག་དེ་སྦེ་ སླབ་གོ་ལོ་ལགས།if it is an opposite word, how can we speak la?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaའང་་།also.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukསླབ་ནི་འདི་ག་དེ་སྦེ? འགོར་ལས་སྦེ་How we speak? slowly.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཨ་ནཱེ་ ཨེ་མ་གཏོར་བྱིན་པ་ཅིན་ཟེར་ ཨིན་པས་པ། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་ དེ་་སྦེ་སླབ་ད་ སྒོམ་ཆེན་གིས་ཧ་མ་གོ་བས།this, if sprays chilli, but the hermit didn't understand what they two said.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའེང་།ohhh..
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaམིག་ཏོ་ཚ་སྟེ་་ཤི་འོང་ཟེར་ སླབ་སླབ་མས། ག་ཅི་སྦེ་ བལྟཝ་སྨོ་སྒོམ་ཆེན། ང་བཅས་གཉིས་ཀྱིས་ ཨེ་མ་གཏོར་བྱིན་པ་ཅིན་ མིག་ཏོ་ཚ་སྟེ་ ཤིང་འོང་ཟེར་ སླབ་ཨིན་པས་པ།they said, you will die because of pain. Why are you looking hermit. saying that, if we two will spray chilli on your eyes, you will die.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukག་དེ་སྦེ་ སླབ་དགོཔ་ཨིན་ལོ་ཁེངས་ཁའི་ནང་ ད་རུང་ཚར་གཅིག་སླབ་གནང་ཤིགHow can we tell in kheng deilect? tell me once again.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaད་རུང་ ཚིག་འགོ་མཇུག་ལོག་པ་འདི་རང་ཡ་ལགས?Again opposite words?
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའོང་ཚིག་འགོ་མཇུག་ལོག་པ་རང་།yes, an opposite word.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaལྟ་སུ་ཇ་ཆེན་སྒོམ་ ཏ་ད་ཛོན་ངེད་ གླབ་བང་ཚེ་པཱད་ན་ནི་སྦི་ ཟེ་ཆེ་སེ་ཟེར།"ta su ja chen gom, ta dha zoen ngea, glab bang tshe pad na ni bi, ze che ze mi chen gom po."[an opposite word]
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukཡི་གུ་གུ་ཕབ་འབད་ཞིནམ་ལས་ ཚིག་འགོ་མཇུག་ལོག་པ་འགྱོ་མས་ག མི་འགྱོ་བས་ག་བལྟ་དགོ་པས་ཚར་གཅིག་ ད་ལྟོ་ ང་གིས་ཡང་ ཧ་རང་མི་གོ་བས། ཡ་ཡ་ལགས་སོ།I have to write and see weather it is opposite or not, right now I also don't understand anything. okay laso.