ཨ་ནི་བུད་མེད་ད་ཨོའོ་ཕྲུ་གུ་མ་སྐྱེས་མཁན་རབས་ཆད་མ་ད་ང་ཚོ་བོད་རིགས་ངོས་ནས་བཤད་ན་རབས་ཆད་མ་ཟེར་ཡས་དེ་སྡུག་ག་བརྩིས་ཀྱི་རེད།

a ni bud med da o'o phru gu ma skyes mkhan rabs chad ma da nga tsho bod rigs ngos nas bshad na rabs chad ma zer yas de sdug ga brtsis kyi red/

Well, women who do not bear children, barren women... according to the traditions of Tibetans, barren women are seen as bad.

ད་འདི་སེ་ར་སྨད་ཨ་ནི་ཐ་འོག་མགོན་ཁང་ཟེར་ཡས་དེ་རེད།

da 'di se ra smad a ni tha 'og mgon khang zer yas de red/

So now this is the chapel of the protector Tha-Ok.

ད་འདི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་པས་དང་པོ་སེ་ར་སྨད་ད་འོ་འདི་ཆགས་དུས་ཙམ་པ་1421 ་ལོ་ལ་གྲྭ་ཚང་འདི་སེ་ར་སྨད་གྲྭ་ཚང་འདི་ད་འདུག་ཟེར་ཆགས་ཤག།

da 'di ga re zer dgos red pas dang po se ra smad da 'o 'di chags dus tsam pa 1a4a2a1a lo la grwa tshang 'di se ra smad grwa tshang 'di da 'dug zer chags shag/

Now first, in regard to the founding of this Sera Mey Tha-Ok [tradition]... In 1421 this Sera Mey College was established.

ཕྱག་བཏབ་༼འདེབས་༽གནང་མཁན་གྱི་བླ་མ་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན་ཀུན་མཁྱེན་བླ་མ་བྱང་ཆུབ་འབུམ་པ་ཟེར་ཡས་དེ་རེད་འདུག

phyag btab ('debs )gnang mkhan gyi bla ma de ga re red zer na kun mkhyen bla ma byang chub 'bum pa zer yas de red 'dug

The lama who established it was Kunkhyen Jangchub Bumpa... that's what he was called.

འདི་ཡང་ད་ཀུན་མཁྱེན་བྱང་ཆུབ་འབུམ་པ་ཟེར་ཡས་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ནའི ༼ན་ཡང་༽

'di yang da kun mkhyen byang chub 'bum pa zer yas de ga re red zer na'i_(na yang )

And now who was that Kunkhyen Jangchub Bumpa?

རྒྱལ་བ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་ཨ་ནི་སློབ་མ་ཡིན་པ་ལ་གུང་རུ་རྒྱལ་མཚན་བཟང་པོ་ཟེར་ཡས་དེའི་སློབ་མ་ཨོའོ་དེ་འདྲས་ཅིག་༼ཤིག་༽རེད་ཤག

rgyal ba yab sras kyi a ni slob ma yin pa la gung ru rgyal mtshan bzang po zer yas de'i slob ma o'o de 'dras cig (shig )red shag

He was the disciple of the Victor father [Tsongkhapa] and [his spiritual] sons, and also the disciple of Gungru Gyaltsen Zangpo.

ད་འདིའི་སྐབས་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད།

da 'di'i skabs de ga re red zer na/_da/

So now what is this all about?

ཨོའོ་སེ་ར་སྨད་ཐ་འོག་མགོན་ཁང་འདི་ད་ཅིག་གི་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་དེའི་ནང་ལ་ཨ་ནི་ཅིག་གི་ཨོའོ་བཤད་ཚུལ་མང་པོ་ཅིག་ད་བུད་མེད་ཕྱིན་མི་ཆོག་པ།

o'o se ra smad tha 'og mgon khang 'di da cig gi ga re zer dgos red de'i nang la a ni cig gi o'o bshad tshul mang po cig da bud med phyin mi chog pa/

So now what about the Sera Me Taok protector chapel? There are many things to be explained. [For example that] females are not allowed to enter.

སོགས་པ་འདི་ནང་ལ་ཨ་ནི་ཅིག་གི་ད་སྲུང་མ་འདི་ཡིན་ན་དང་པོ་ཅིག་བསམ་ཡས་ནས་ཚུར་ཨ་ནི་ཕེབས་པའི་ད་ལོ་རྒྱུས་དེ་འདྲས་མ་སོང་ནའི་འདུག་ཟེར་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

sogs pa 'di nang la a ni cig gi da srung ma 'di yin na dang po cig bsam yas nas tshur a ni phebs pa'i da lo rgyus de 'dras ma song na'i 'dug zer yo'o red zer/

And so forth. From among these [various traditions], first, in regard to the protector, there is one concerning the way he first came here from Samye.

ད་འདི་གཙོ་བོ་འདི་དེ་ག་རེ་ཟེར་ད་ང་ཚོའི་ཡི་དམ་འདི་ཡི་དམ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཡི་དམ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ་རེད་ཟེར།

da 'di gtso bo 'di de ga re zer da nga tsho'i yi dam 'di yi dam rdo rje 'jigs byed yi dam rdo rje 'jigs byed lha bcu gsum red zer/

Now the main/principle deity [of the monastery] is our yidam Vajrabhairava in the thirteen deity form.

ད་འདི་དང་པོ་ང་ཚོ་ཨ་ནི་འདིའི་ནང་ལ་བསྐང་གསོ་བཏང་༼གཏོང་༽མཁན་སྔ་མ་ནས་ཡིན་ན་ད་ཨ་ནི་མགོན་པོ་བཅུ་གཉིས་མི་བཅུ་གཉིས་བྱས་ནས་འདུག་ཟེར་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

da 'di dang po nga tsho a ni 'di'i nang la bskang gso btang (gtong )mkhan snga ma nas yin na da a ni mgon po bcu gnyis mi bcu gnyis byas nas 'dug zer yo'o red zer/

Now first of all, in our [tradition], in earlier times, there were twelve protector monks, twelve men, who were the ritual propitiators in this temple.

ཨ་ནི་དང་པོ་འདིའི་ནང་ལ་བསྐང་གསོ་བཏང་༼གཏོང་༽དུས་ཙམ་པ་ཡི་དམ་འདི་ཨ་ནི་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཨ་ནི་ཆོ་ག་བཏང་༼གཏོང་༽དུས་ཙམ་པར་ཡི་དམ་གྱི་བདག་བསྐྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་བདག་་བསྐྱེད་ཟེར་ཟློས་ཚུལ་འདུག་ཟེར།

a ni dang po 'di'i nang la bskang gso btang (gtong )dus tsam pa yi dam 'di a ni lha bcu gsum gyi a ni cho ga btang (gtong )dus tsam par yi dam gyi bdag bskyed lha bcu gsum gyi bdag bskyed zer zlos tshul 'dug zer/

And first, when they performed the propitiation ritual, that is, when they went through the ritual of the thirteen deity [form], they did the self-generation [sadhana] of the deity. There was a tradition of reciting the self-generation of the thirteen deity [form of Vajrabhairava].

ད་འདིའི་སྐབས་ལ་ཨ་ནི་སྐྱབས་རྗེ་ཕ་བོང་ཁ་རིན་པོ་ཆེས་ཨ་ནི་སྐབས་དེ་དུས་ཨ་ནི་ད་ཡི་དམ་ཨ་ནི་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཨ་ནི་མགོན་པོ་གང་ག་ལོགས་ལ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་བསྙན་པ་མེད་ན་ཨ་ནི་དཔའ་བོ་གཅིག་པའི་བདག་་བསྐྱེད་བཏོན་ཟེར་བྱས་ནས་ཨ་ནི་ད་ལྟ་ཡིན་ན་གང་ཟེར་དགོས་རེད་ད་དུས་དུས་ཙམ་མ་གཞི་ཨོའོ་ད་ལྟ་ཆ་བཞག་ན་དཔའ་བོ་གཅིག་པ་རྐྱང་རྐྱང་འདོན་གྱི་རེད་ཟེར།

da 'di'i skabs la a ni skyabs rje pha bong kha rin po ches a ni skabs de dus a ni da yi dam a ni lha bcu gsum gyi a ni mgon po gang ga logs la lha bcu gsum gyi bsnyan pa med na a ni dpa' bo gcig pa'i bdag bskyed bton zer byas nas a ni da lta yin na gang zer dgos red da dus dus tsam ma gzhi o'o da lta cha bzhag na dpa' bo gcig pa rkyang rkyang 'don gyi red zer/

On this occasion, during the time of Kyabje Pabonkha Rinpoche, he advised that if all the protector monks hadn't finished the retreat of the thirteen deity yidam, they should only do the sadhana of the Solitary Hero [Yamantaka] instead. Nowadays, except on special occasions, they usually do the Solitary Hero [Yamantaka] sadhana.

ཡི་དམ་གྱི་བདག་་བསྐྱེད་འདི་ད་འདི་ཡི་དམ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་འདི་དང་པོ་ཨ་ནི་་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། བླ་མ་སླེའུ་ཆུང་པ་བླ་མ་སླེའུ་ཆུང་པའི་ཕྱག་བཟོ་ཡིན་ཟེར་བྱས་ནས་ལོ་རྒྱུས་ནང་ལ་འདུག་ཟེར་མར་གསུངས་འདུག་ཟེར།

yi dam gyi bdag bskyed 'di da 'di yi dam rdo rje 'jigs byed 'di dang po a ni ga re red zer na/_bla ma sle'u chung pa bla ma sle'u chung pa'i phyag bzo yin zer byas nas lo rgyus nang la 'dug zer mar gsungs 'dug zer/

So that's the story of the sadhana. Now what about the [statue of] the deity Vajrabhairava? It was made by Lama Lechungpa's hands. This is stated in history.

ཡི་དམ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་དེ་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་ཡིན་ཟེར།

yi dam rdo rje 'jigs byed de o'o 'dug zer yin zer/

So the deity Vajrabhairava is like that.

ཨོའོ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་འདིའི་ཕར་ནང་དེ་ནས་ཚུར་ཨ་ནི་ད་འདི་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་་་་་་་་་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་འདི་ཨ་ནི་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད།

o'o ga re zer dgos red 'di'i phar nang de nas tshur a ni da 'di mgon po phyag drug mgon po phyag drug mgon po phyag drug 'di a ni da ga re zer dgos red/

Next to him on the one side is Six-Armed Mahakala... Six-Armed Mahakala. What about Six-Armed Mahakala...

ཨོའོ་སྔོན་མ་གྲྭ་ཚང་ཨ་ནི་འདི་བཞེངས་སྐབས་ལ་ཨ་ནི་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་དེ་བྱས། དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ་དེ་བྱས། རྣམ་སྲས་དེ་བྱས། དེའི་ཕར་ནང་གི་ཆོས་རྒྱལ་དེ་བྱས། དེའི་རྣམ་སྲས་འདི་བྱས། ཨ་ནི་ལྕམ་སྲིང་དེ་བྱས། དེ་ཨ་ནི་དང་པོའི་མགོན་ཁང་དེ་ཆགས་དུས་ཙམ་པར་སྲུང་མ་གཙོ་བོ་འདྲ་དེ་ཨོའོ་དེ་གས་དེ་བྱས་བྱས། གཙོ་བོ་དེའི་ནང་གི་ལྷག་དོན་དུ་གྱུར་པ།

o'o sngon ma grwa tshang a ni 'di bzhengs skabs la a ni mgon po phyag drug de byas/_dpal ldan lha mo de byas/_rnam sras de byas/_de'i phar nang gi chos rgyal de byas/_de'i rnam sras 'di byas/_a ni lcam sring de byas/_de a ni dang po'i mgon khang de chags dus tsam par srung ma gtso bo 'dra de o'o de gas de byas byas/_gtso bo de'i nang gi lhag don du gyur pa/

When the monastery was first built, there was this Six-Armed Mahakala, Palden Lhamo, Namsay, and then on the other side, Chogyal, Namsay, and [then on the other side] Chamsing--these were here from the beginning of the establishmet of the protector chapel; they were the main protectors.

ཐ་འོག་དེ་དེ་དུས་མེད་དུས་དེའི་ཚབ་ལ་ཨ་ནི་སྐབས་དེ་དུས་སྲུང་མ་དེ་ལྕམ་སྲིང་རེད་ཤག་ཟེར། ལྕམ་སྲིང་།

tha 'og de de dus med dus de'i tshab la a ni skabs de dus srung ma de lcam sring red shag zer/_lcam sring /

At that time, when the protector Tha-Ok wasn't here, in his place... instead, Chamsing was the protector... Chamsing.

ཨ་ནི་ཡན་པ་དེ་གས་མགོན་་སྐྱབས་ལྷ་ལྔ་དེ་གས་ད་ཚོ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ད་ང་ཚོ་རི་བོ་དགེ་ལུགས་པའི་ད་ཡིན་ན་ཅིག་གི་་མགོན་སྐྱབས་ཡིན་ན་བཅོལ་ས་མགོན་ཁང་ཟེར་ན་ད་ད་ག་རེད་པཱ།

a ni yan pa de gas mgon skyabs lha lnga de gas da tsho ga re zer dgos red da nga tsho ri bo dge lugs pa'i da yin na cig gi mgon skyabs yin na bcol sa mgon khang zer na da da ga red pA/

And those other ones are the five protector deities, of the Riwo Gelukpa School: the ones in whom we put our trust. "Gon Khang" means:

མགོན་ཟེར་ན་སྐྱབས་གནས་སྐྱབས་མགོན་དེ་འདྲས་བྱས་ད་ཁང་ཟེར་ན། ཁང་པ་དེ་ལ་ཟེར་གྱི་རེད་པ་ལགས་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཨ་ནི་ད་མགོན་ཁང་དེ་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་བྱུང་ཞགས་ཟེར།

mgon zer na skyabs gnas skyabs mgon de 'dras byas da khang zer na/_khang pa de la zer gyi red pa lags o'o 'dug zer byas byas a ni da mgon khang de 'dug zer byas byas byung zhags zer/

'Gon' means "a source of refuge," a "protector [who offers] refuge." And 'Kang' means "house/chapel," right? This is the way the protector chapel came about.

དུས་སྐབས་དེ་དུས། ད་དེ་ནས་ཨ་ནི་ཐ་འོག་དེ་ཚུར་སླེབས་དགོས་ཡས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི།

dus skabs de dus/_da de nas a ni tha 'og de tshur slebs dgos yas kyi rgyu mtshan ni/

That's how it was at one time. Now the reason that Tha-Ok needed to come over here is

དང་པོ་དེ་འདྲས་ཟེར་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ད། ཨོན་སེ་ར་སྨད་ཨ་ནི་མཁན་ཐོག་སུམ་ཅུ་སོ་དགུ་པ་མཁས་བཙུན་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་སྐབས་ལ་ཨ་ནི་ཐ་འོག་དེ་བསམ་ཡས་ནས་ཚུར་ཕེབས་པ་ཡིན་ཟེར།

dang po de 'dras zer da ga re zer dgos red da/_on se ra smad a ni mkhan thog sum cu so dgu pa mkhas btsun blo bzang don grub skabs la a ni tha 'og de bsam yas nas tshur phebs pa yin zer/

First... at the time of the 39th Sera Me Khenpo, the great abbot Losang Dondrub, Tha-Ok is said to have come here from Samye.

ཚུར་ཕེབས་དོན་ག་རེ་ཡིན་ཟེར་ན། འདིའི་ཐོག་ཁ་ད་དེ་ལ་ཨ་ནི་་ཉི་མ་ལྷ་ཁང་ཟེར་ཡས་ལྷ་ཁང་གཅིག་ཡོའོ་རེད།

tshur phebs don ga re yin zer na/_'di'i thog kha da de la a ni nyi ma lha khang zer yas lha khang gcig yo'o red/

The reason why he came here is: At the top [floor] of this [temple] there is a temple called the Sun Temple,

དེའི་ནང་ལ་ཐུབ་པ་འདྲོང་སྐེར་མ་ཟེར་ཐུབ་པ་བཞེངས་བཞུགས་ཀྱོག་༼པ་༽ཅིག་༼ཞིག་༽འདུག་ཟེར་བཞེངས་བཞུགས་ཀྱོག་༼པ་༽ཅིག་༼ཞིག་༽ཡོའོ་རེད་ཟེར།

de'i nang la thub pa 'drong sker ma zer thub pa bzhengs bzhugs kyog (pa )cig (zhig )'dug zer bzhengs bzhugs kyog (pa )cig (zhig )yo'o red zer/

and inside that is [was?] a standing buddha called the Upright Buddha... there is a standing one

འདི་ཨ་ནི་བསམ་ཡས་དགོན་པའི་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་རེད་ཟེར།

'di a ni bsam yas dgon pa'i rten gyi gtso bo red zer/

This is said to have been the principal statue in Samye Monastery.

འདི་བསམ་ཡས་དགོན་པར་སླེབས་དགོས་དོན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

'di bsam yas dgon par slebs dgos don ga re red zer na/

The reason this [statue] came to Samye monastery is [as follows]:

རྒྱ་གར་ལ་སྔོན་མ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཐུབ་པ་འདྲོང་སྐེར་མ་དེ་སྐུ་བདུན་བཞེངས་པ་རེད་ཟེར།

rgya gar la sngon ma sangs rgyas bcom ldan 'das mya ngan las 'das nas thub pa 'drong sker ma de sku bdun bzhengs pa red zer/

Previously in India, after the Buddha attained Parinirvana [i.e., died], they made seven Upright Buddha statues.

རྒྱ་གར་ལ་་་་བདུན་བཞེངས་དུས་ཙམ་པ་ཨ་ནི་དེའི་སྐབས་ལ་བསམ་ཡས་ཀྱི་ཨ་ནི་དེ་ག་རེ་ཟེར། ཨོན་་་་་་་།

rgya gar la bdun bzhengs dus tsam pa a ni de'i skabs la bsam yas kyi a ni de ga re zer/_on /

In India... Now when they made the seven [statues]... the one at Samye...

ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་སྐབས་ཨ་ནི་བསམ་ཡས་ནས་པཎ་གྲུབ་མང་པོ་རྒྱ་གར་ལ་བཏང་ནས། ཨ་ནི་ཐུབ་པ་འདྲོངས་ཀེར་མ་དེ་གཅིག་བསམ་ཡས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་གཅིག་རག་པ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད།

chos rgyal khri sronglde'u btsan skabs a ni bsam yas nas paNa grub mang po rgya gar la btang nas/_a ni thub pa 'drongsker ma de gcig bsam yas kyi rten gyi gtso bo gcig rag pa yin zer gyi yo'o red/

In the time of the Dharma King Trisong Detsen, many scholars and practitioners were sent to India, and they were able to acquire one Upright Buddha statue to be the main statue of Samye.

དེ་རག་དུས་ཙམ་པ་བསམ་ཡས་ཀྱི་ཨ་ནི་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་དེ་ཉི་མ་ལྷ་ཁང་ཟེར་མཁན་ཅིག་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

de rag dus tsam pa bsam yas kyi a ni rten gyi gtso bo de nyi ma lha khang zer mkhan cig yo'o red zer/

When they acquired it... the main image in Samye... there is the so-called Chapel of the Sun.

ད་ཨོའོ་འདི་གི་ནང་ལ་ད་ཉི་མ་ལྷ་ཁང་ཟེར་ད་ལྷ་ཁང་དེ་ལ་མིང་དེ་བཏགས་ནས་ཐུབ་པ་གྲོང་ཁྱེར་མ་འདིའི་ནང་ལ་བཞུགས་པ་ཡིན་ཟེར།

da o'o 'di gi nang la da nyi ma lha khang zer da lha khang de la ming de btags nas thub pa grong khyer ma 'di'i nang la bzhugs pa yin zer/

It is said that, having named that temple The Sun Chapel, the Upright Buddha resided within.

དེའི་སྐབས་ལ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

de'i skabs la ga re red zer na/

What happened at that time?

ཨོའོ་རྒྱལ་པོ་སྐུ་ལྔ་སྐུ་ལྔ་དེ་ཨ་ནི་་བསམ་ཡས་ཀྱི་དགོན་པའི་ཨ་ནི་སྲུང་མ་རེད་ཟེར།

o'o rgyal po sku lnga sku lnga de a ni bsam yas kyi dgon pa'i a ni srung ma red zer/

Well, there were the Five Body Kings, the protectors of Samye Monastery.

སྲུང་མ། སྲུང་མ་དེ་གང་འདྲས་ཟེར་ཆགས་དགོས་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན།

srung ma/_srung ma de gang 'dras zer chags dgos kyi yo'o red zer na/

Protectors. How did they become the protectors?

གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་གིས་ཨ་ནི་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེས་དང་པོ་བསམ་ཡས་མཆིམས་ཕུ་ཨ་ནི་ཤེལ་གྱི་ཕུག་ཟེར་མཁན་ཅིག་༼ཤིག་༽བྲག་ཕུག་ཅིག་༼ཤིག་༽དེ་ལ་བཞུགས་བསྡད་དུས་ཙམ་པ།

gu ru rin po che gis a ni slob dpon rin po ches dang po bsam yas mchims phu a ni shel gyi phug zer mkhan cig (shig )brag phug cig (shig )de la bzhugs bsdad dus tsam pa/

When Guru Rinpoche was in Samye, he, Lopon Rinpoche, stayed in a cave called the Crystal Cave. And while he was staying in that cave

ཨ་ནི་རྒྱལ་པོ་སྐུ་ལྔ་དེ་ལ་ཨ་ནི་དམ་འདོགས་གནངབྱས་བཀའ་བཀོད་རྡོ་རྗེ་བཀའ་བཀོད་གནང་ནས་ཨ་ནི་བསྟན་པ་སྲུང་ཡས་ཁས་ལེན་དེ་འདྲས་ཟེར་བྱས་བྱས་སྲུང་མ་ཆགས་བསྡད་ཀྱོག་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད་ལགས།

a ni rgyal po sku lnga de la a ni dam 'dogs ganangabyasa bka' bkod rdo rje bka' bkod gnang nas a ni bstan pa srung yas khas len de 'dras zer byas byas srung ma chags bsdad kyog yin zer gyi yo'o red lags/

he subdued the five kings and bound them with an oath, a vajra oath, and ordered them to protect the teachings. This is how they became protectors

ད་དེ་ནས་ཨ་ནི་ག་རེ་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ན།

da de nas a ni ga re zer gyi yo'o red zer na/

So then what happened is...

བསམ་ཡས་ནས་ཨ་ནི་འདིའི་ཚུར་ང་ཚོ་འདིའི་སེར་ར་སྨད་ལ་སླེབས་དགོས་དོན་ནི་ཨ་ནི་དེའི་སྐབས་ལ་ཐུབ་པ་འདྲོང་སྐེར་མ་དེའི་སྐུ་གཉེར་དེ་ཨ་ནི་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད།

bsam yas nas a ni 'di'i tshur nga tsho 'di'i ser ra smad la slebs dgos don ni a ni de'i skabs la thub pa 'drong sker ma de'i sku gnyer de a ni da ga re zer dgos red/

The way they came here to our Sera Mey [temple] from Samye is that, at that time, the sacristan who was looking after the Upright Buddha statue,

ཁོང་རང་ཅིག་ཁོང་རང་ཡིན་ཡས་བྱས་ན་ཐུབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་དད་པ་ཆེན་པོ་བྱས། ཡིན་ཀྱང་ཁོང་རང་གི་ད་སྤྱོད་ལམ་འདྲ་ཅིག་ཡོའོ་རེད་པ། ཅིག་གི་ད་མཚམས་མཚམས་ཆང་འདྲ་བཏུང་། མཚམས་མཚམས་ཤོ་སྦག་འདྲ་བརྒྱབ།

khong rang cig khong rang yin yas byas na thub pa tshul khrims la dad pa chen po byas/_yin kyang khong rang gi da spyod lam 'dra cig yo'o red pa/_cig gi da mtshams mtshams chang 'dra btung /_mtshams mtshams sho sbag 'dra brgyab/

in actuality he had great faith in Buddha Tshulthrim [= Upright Buddha]. However, as for his conduct, you know... he, like, drank... and he, like, gambled.

ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཨ་ནི་ཁོང་རང་ད་ལོ་རེ་སྔོན་མ་ནས་ཡིན་ན་དེང་སང་ནང་བཞིན་བྱས་ལྷ་བབས་གཞུང་ལ་བསྐྱལ་བྱས་བྱེད་དགོས་མ་རེད་པ་སྔོན་མ་ནས་ཡིན་ན་ལྷ་བབས་སོ་སོས་སྙལ་སོ་སོས་མཇུག་མ་དགོན་པ་ལ་གཏོང་གོ་མར་གཏོང་དགོས་རེད།

o'o 'dug zer byas byas a ni khong rang da lo re sngon ma nas yin na deng sang nang bzhin byas lha babs gzhung la bskyal byas byed dgos ma red pa sngon ma nas yin na lha babs so sos snyal so sos mjug ma dgon pa la gtong go mar gtong dgos red/

So he behaved in such a way. Now every year... In earlier times, it was not like it is today, the offerings that were bestowed on the deity didn't go to the [general monatsery] administration, you know? So at that time, whatever offerings were being made to the deity, each individual [sacristan] was supposed to hang on to it, and make offerings to his own monastery [at the end of his tenure as sacristan].

ཨོའོ་དེ་ནང་བཞིན་བྱས་བྱས་དེ་བྱེད་དུས་སྐབས་དེ་དུས་ཁོ་གཏོང་གོ་མར་གཏོང་ཁ་ལ་མོ་དེ་ལ་ཨོ་ཁོ་ལ་དངུལ་དང་དེ་འདྲས་མེད་པ་བྱས་བྱས་བསྟན་ཡས་ཟེར་གའི་མེད་པ་བྱས་བྱས་ད་གཏོང་གོ་མ་བཏང་ན་ཁོའི་དེའི་ནང་ལ་ལོ་ག་ཚོད་བསྡད་པ་ཡིན་ནའི་དེའི་ཡོངས་འབབ་དེ་རྩིས་རྒྱག་དགོས་རེད་པ།

o'o de nang bzhin byas byas de byed dus skabs de dus kho gtong go mar gtong kha la mo de la o kho la dngul dang de 'dras med pa byas byas bstan yas zer ga'i med pa byas byas da gtong go ma btang na kho'i de'i nang la lo ga tshod bsdad pa yin na'i de'i yongs 'bab de rtsis rgyag dgos red pa/

So that was how it was. And when the time came for him to make offerings he didn't have any money...he had nothing to show [for his time as sacristan]. If he didn't make the offerings, he would need to account for the funds for however many years he had spent looking after the temple, right?

དེ་མེད་དུས་ད་ཁོས་ང་ཆོས་ཐོག་ལ་འགྲོ་དགོས་མིན་འགྲོ་བསམ་པའི་ཁོ་རང་བློ་དེ་སྐྱེས་བྱས་ཨ་ནི་ཐུབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཞུ་བ་ཕུལ་པ་རེད། ད་ང་འདུག་ཟེར་ཆགས་སོང་ཟེར།

de med dus da khos nga chos thog la 'gro dgos min 'gro bsam pa'i kho rang blo de skyes byas a ni thub pa tshul khrims la zhu ba phul pa red/_da nga 'dug zer chags song zer/

Because he didn't have anything, in desperation it occured to him that maybe he should run away. Then he made a plea to the Buddha Tsultrim: "This is what's come of me."

འདུག་ཟེར་ན་ཨ་ནི་ཐུབ་པས་ཁོང་རང་ད་འདི་སེམས་ཀྱི་གཏིང་ནས་ཐུབ་པ་ལ་བརྩི་པོ་ཞེ་པོ་ཡོད་པ་དད་པ་ཁོང་རང་མཁྱེན་ཙང་། ཨ་ནི་ཐུབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཨ་ནི་དེ་ག་རེ་ཟེར་ཐུབ་པ་འདྲོང་སྐེར་མ་དེས་ཨ་ནི་གསུངས་བྱོན་བྱས།

'dug zer na a ni thub pas khong rang da 'di sems kyi gting nas thub pa la brtsi po zhe po yod pa dad pa khong rang mkhyen tsang /_a ni thub pa tshul khrims de a ni de ga re zer thub pa 'drongsker ma des a ni gsungs byon byas/

He told the Buddha what had happened. And since the Buddha knew that he had very strong faith in him in the depth of his heart... then the Buddha Tsultrim... the Upright Buddha spoke:

ཁྱོད་ང་ཨ་ནི་ཚོངས་ཤོག་ཟེར་། ཁོང་རང་ཚོའི་ཐུགས་ལ་ཨ་ནི་ཁོང་རང་གྲྭ་ཚང་དེའི་་རྟེན་གཙོ་ལ་གྲུབ་ཀྱི་ཡོད་་པ་ཐུབ་པ་ཁོང་རང་གིས་མཁྱེན་ཚར་པ་རེད་པཱ།

khyod nga a ni tshongs shog zer /_khong rang tsho'i thugs la a ni khong rang grwa tshang de'i rten gtso la grub kyi yod pa thub pa khong rang gis mkhyen tshar pa red pA/

"You should sell me." The Buddha already knew that he, the Buddha, would end up becoming the chief image of this College, right?

སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་ང་ཚོངས་ཤོག་ཟེར་ཚོངས་ཤོག་ཟེར་དུས། ཨ་ནི་ཁོང་རང་གིས་ཨ་ནི་ཐུབ་པར་ད་་སྐད་ཆ་འཚོང་སྟངས་འཚོང་ལུགས་གང་འདྲས་ཟེར་དགོས་རེད་ཟེར་ད་ང་།

slebs kyi yod pa nga tshongs shog zer tshongs shog zer dus/_a ni khong rang gis a ni thub par da skad cha 'tshong stangs 'tshong lugs gang 'dras zer dgos red zer da nga /

So he said "sell me." And then he [the sacristan] asked the Buddha: "How can I sell you? How would I go about selling you?"

ད་དེ་ལ་ཨ་ནི་མི་ལ་ལན་འདོགས་མེད་པ་ཅིག་༼ཞིག་༽བྱེད་དགོས་རེད་ཟེར་ད་དེ་གང་འདྲས་ཟེར་བྱེད་དགོས་རེད་ཟེར་དུས་ཨ་ནི་ཐུབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དེ་ཁྱོད་རང་གའི་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད་ཟེར།

da de la a ni mi la lan 'dogs med pa cig (zhig )byed dgos red zer da de gang 'dras zer byed dgos red zer dus a ni thub pa tshul khrims kyis de khyod rang ga'i byed kyi ma red zer/

"I shouldn't be the person who gets blamed. How should I then go about it?" The Buddha Tshultrim said, "You needn't worry."

ཨན་༼ཨ་ནི་༽ངས་བྱེད་ཟེར་ཡས་དེ་ཚང་མ་དེ་བྱེད་ཟེར་ཨ་ནི་ཁྱེད་ར་༼རང་༽ཨ་ནི་དེ་བྱེད་ཟེར།

an (a ni )ngas byed zer yas de tshang ma de byed zer a ni khyed ra (rang )a ni de byed zer/

"Do whatever I tell you to do... just do it" he said.

ཨོའོ་ཐུབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཨ་ནི་བསམ་ཡས་ཀྱི་རྟེན་གཙོ་གནམ་ལ་ཕུར་སོང་། གསུངས་ཟེར་ལབ་ཤོག་ཟེར་སྐད་བརྒྱབ་ཤོག་ཟེར། ཨ་ནི་ང་ཚོས་ཁྱེད་རང་ལྷ་སར་འདུག་ཟེར་འཚོང་གག་རྒྱུགས་ཟེར་དུས་ཨ་ནི་ཁོས་འདུག་ཟེར་སྐད་བརྒྱབ་དུས་ཙམ་པ་ཨ་ནི་མི་མང་པོས་ཐུབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནམ་མཁའ་ལ་ཕུར་ཐུབ་པ་འདྲོང་སྐེར་མ་ནམ་མཁའ་ལ་ཕུར་འགྲོ་བ་མི་མང་པོས་མཐོང་བ་རེད།

o'o thub pa tshul khrims a ni bsam yas kyi rten gtso gnam la phur song /_gsungs zer lab shog zer skad brgyab shog zer/_a ni nga tshos khyed rang lha sar 'dug zer 'tshong gag rgyugs zer dus a ni khos 'dug zer skad brgyab dus tsam pa a ni mi mang pos thub pa tshul khrims nam mkha' la phur thub pa 'drong sker ma nam mkha' la phur 'gro ba mi mang pos mthong ba red/

"Say that Buddha Tsultrim, the main statue of Samye, flew away into the sky. Tell [them], yell it! Then we... you... go to sell [me] in Lhasa like so." When he [the Buddha] said this, then he [the sacristan] yelled just like that, and when he exclaimed thus, many people saw the Buddha Tsultrim flying in the sky--many people saw the Upright Buddha go flying into the sky.

མཐོང་དུས་ཙམ་པར་ད་ཁོ་གཞུ་གུར་སྐུ་གཉེར་ཁོ་ལབ་གླེང་མེད་པ་ཆགས་པ་རེད་པ།

mthong dus tsam par da kho gzhu gur sku gnyer kho lab gleng med pa chags pa red pa/

Since they saw that, then later the sacristan became free of blame, right?

ཨན་༼ཨ་ནི༽ཁོ་ཕར་ནས་ཚུར་ཡོང་དུས་ཙམ་པ་ཐུབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྔོན་ལ་ཕེབས་དེའི་གཞུ་གུར་སྐུ་གཉེར་ཁོ་ཚུར་ཡོང་རྒྱུ་བྱས་བྱས་དེར་སྒུག་རྒྱུ་བཟོས། འདུག་ཟེར་བྱས་ལྷ་སར་འཚོང་གག་ཡོང་བ་རེད་ཟེར།

an (a ni)kho phar nas tshur yong dus tsam pa thub pa tshul khrims sngon la phebs de'i gzhu gur sku gnyer kho tshur yong rgyu byas byas der sgug rgyu bzos/_'dug zer byas lha sar 'tshong gag yong ba red zer/

So when he came back from there, they had planned that the Buddha Tsultrim would go first, and then he would come later and [the Buddha] would wait for him there. In such a way, they came to Lhasa to sell him.

ལྷ་སར་འཚོང་གག་ཡོང་དུས་ཙམ་པ་ཨ་ནི་དེའི་སྐབས་ལ་མཁན་ཐོག་སུམ་ཅུ་སོ་དགུ་པ་ཨ་ནི་མཁན་ཆེན་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་གྱི་གཟིམ་ལམ་ལ་ཨ་ནི་ག་རེ་བྱུང་པ་༼བ་༽རེད་ཟེར་ན།

lha sar 'tshong gag yong dus tsam pa a ni de'i skabs la mkhan thog sum cu so dgu pa a ni mkhan chen blo bzang don grub gyi gzim lam la a ni ga re byung pa (ba )red zer na/

When [they] came to Lhasa to sell him, then, at that time, the abbot, the thirty-ninth, the great abbot Lobsang Dondrub, had a dream. So what happened was,

ཨ་ནི་རྦད་དེ་འོད་ཟེར་རྦད་དེ་ཁྱོན་ནས་ལྷ་སའི་བར་སྐོར་ནང་ནས་ཨ་ནི་འོད་ཟེར་རྦད་དེ་ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་འཕྲོས། དེ་འཕྲོས་པ་དེས་ཨ་ནི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་ལུས་སེམས་ལ་མར་འཐིམས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དག་པ།

a ni rbad de 'od zer rbad de khyon nas lha sa'i bar skor nang nas a ni 'od zer rbad de phyogs bcu mtha' yas pa la 'phros/_de 'phros pa des a ni sems can mtha' yas pa'i lus sems la mar 'thims/_sems can thams cad kyi lus ngag yid gsum kyi sgrib pa dag pa/

in the dream from around Lhasa, [the abbot saw] rays of light totally radiating from the Lhasa Barkhor [Central Plaza] throughout the ten directions, immeasurably emanating and dissolving into the bodies and minds of immeasurable sentient beings, purifying all sentient beings' obscurations of body, speech, and mind.

དེ་འདྲས་ད་ཨ་ནི་ཁོང་རང་གི་གཟིམ་ལམ་ལ་ད་གཉིད་ལམ་རེད་པ་གཟིམ་ལམ་ཟེར་དུས་ད་གཉིད་ལམ་ཨོ་དེ་འདྲས་བྱུང་ནས་དེའི་འོད་ཟེར་སྣེ་མོ་གཅིག་གང་ཡིན་ཟེར་ན་སེ་ར་སྨད་གྲྭ་ཚང་ལ་ལྷ་ས་ནས་སེ་ར་སྨད་གྲྭ་ཚང་ལ་འཕྲོས་པའི་གཟིམ་ལམ་རྟགས་ མཚན་མ་དེ་འདྲས་མང་པོ་བྱུང་བ་རེད་ཟེར།

de 'dras da a ni khong rang gi gzim lam la da gnyid lam red pa gzim lam zer dus da gnyid lam o de 'dras byung nas de'i 'od zer sne mo gcig gang yin zer na se ra smad grwa tshang la lha sa nas se ra smad grwa tshang la 'phros pa'i gzim lam rtags _mtshan ma de 'dras mang po byung ba red zer/

So like that, his dream, you know, a dream, right? When you say ziglam [dream, honorific] it is nyilam [dream, non-honorific], okay? His dream indicated that from these rays of light one ray of light came out from Lhasa to the monastery of Sera Me. There occurred many signs.

དེ་བྱུང་ཙང་ཨ་ནི་ཁོང་གིས་སང་ཉིན་གསོལ་དཔོན་དེ་ལ་མངགས་ནས་ད་ཁྱོད་རང་དེ་རིང་ལྷ་སར་ཕྱིན་བྱས་ཨ་ནི་ཁྱོད་རས་ད་ཅ་ལག་འོད་ཆེན་པོ་ཅིག་ཡོད་ཟེར། ད་དེ་ད་གོང་ག་ཚོད་ཤོར་ནའི་ཉོས་ཤོག་ཟེར་གསུངས་པ་རེད།

de byung tsang a ni khong gis sang nyin gsol dpon de la mngags nas da khyod rang de ring lha sar phyin byas a ni khyod ras da ca lag 'od chen po cig yod zer/_da de da gong ga tshod shor na'i nyos shog zer gsungs pa red/

Since that happened, the next day he [the abbot] summoned his attendant, and said "Today you go to Lhasa, and if you see something really luminous, pay whatever they ask and buy it."

དེ་གསུངས་དུས་ཙམ་པ་ཁོ་ཤ་གསར་ཟུར་ད་ལྟའི་ཤ་གསར་ཟུར་དེ་ནས་ཕར་འགྲོ་དུས་ཙམ་པ་ཨ་ནི་ཁོས་ཨོའོ་ཅ་ལག་དེ་ཐུབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐུབ་པ་དེ་སྒལ་པར་འཁྱེར་བྱས་ཡོང་པ་གང་ལྟར་མཐོང་བ་རེད་གསོལ་དཔོན་དེས།

de gsungs dus tsam pa kho sha gsar zur da lta'i sha gsar zur de nas phar 'gro dus tsam pa a ni khos o'o ca lag de thub pa tshul khrims thub pa de sgal par 'khyer byas yong pa gang ltar mthong ba red gsol dpon des/

When he [the abbot] said that, he [the attendant] went to the corner of Shasar, and saw someone coming carrying this object, the Buddha Tsultrim [statue] on his back... anyway, he, the attendant saw [that].

ཨན༼ཨ་ནི་༽གསོལ་དཔོན་དེའི་བསམ་པ་ལ་དེ་ཡིན་པ་རེད་བསམས་ནས་ཁོས་ནི་ཁྱོད་སྐུ་དེ་འཚོང་ཡས་ཡིན་པས་འཚོང་ཡས་ཡིན་ན་ངས་ཁྱེད་རང་ལ་རིན་པ་བརྒྱ་ལོན་པ་སྤྲད་ཀྱི་ཡིན་ཟེར།

an(a ni )gsol dpon de'i bsam pa la de yin pa red bsams nas khos ni khyod sku de 'tshong yas yin pas 'tshong yas yin na ngas khyed rang la rin pa brgya lon pa sprad kyi yin zer/

And so the attendant thought that maybe this was it, and he asked the man, "Are you going to sell that statue? If you are going to sell it, I will give you the best price for it."

ཨན་༼ཨ་ནི༽ཁོང་རང་དགའ་པོ་ཞེ་དྲགས་བྱུང་བྱས་ཁོ་འཚོང་གག་ཡོང་མཁན་ཨ་ནི་ཁོས་འཚོང་གི་ཡིན་ཟེར།

an (a ni)khong rang dga' po zhe drags byung byas kho 'tshong gag yong mkhan a ni khos 'tshong gi yin zer/

So he, [the sacristan from Samye] who had come to sell it, became extremely happy and said he would sell it.

ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བཙོངས་བྱས་གང་ལྟར་ད་གསོལ་དཔོན་དེ་སྐབས་དེ་དུས་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

o'o 'dug zer btsongs byas gang ltar da gsol dpon de skabs de dus ga re red zer na/

So in that way he sold it. Anyway, what the attendant did at that time was...

ལྕགས་རོང་ཅི་ཅག་ལ་སླེབས་དགོས་ཡས་རྒྱུ་མཚན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

lcags rong ci cag la slebs dgos yas rgyu mtshan ga re red zer na/

How did they end up at Chagrong Chichak?

ཕར་ནས་ཡར་བྱས་བྱས་དེའི་སྐབས་ལ་ཕར་ནས་ཡར་ལམ་ལམ་ཁ་དང་དེ་འདྲས་ཡོའོ་མ་རེད་པཱ། ཕར་ནས་ཡར་གོམ་པ་རྒྱབ་ཕྱིན་བྱས་ལྕགས་རོང་ཅི་ཅག་ཟེར་ཡས་དེ་ལ་དགོང་མོ་གཅིག་གསོལ་དཔོན་ཁོང་རང་གིས་ངོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་འདྲ་འདུག་ག དེར་དགོང་མོ་གཅིག་ཞག་སྡོད་བྱས་པ་རེད་ད།

phar nas yar byas byas de'i skabs la phar nas yar lam lam kha dang de 'dras yo'o ma red pA/_phar nas yar gom pa rgyab phyin byas lcags rong ci cag zer yas de la dgong mo gcig gsol dpon khong rang gis ngo shes kyi yod pa 'dra 'dug ga_der dgong mo gcig zhag sdod byas pa red da/

Up from there, at that time the pathway going there had no streets or anything, you know? He was walking up from there and he came to the household known as "Chagrong Chichak." So one night--- the attendant himself it appears knew them (the family)---he placed it there and they stayed for one night [at the Chagrong Chichak home].

ཞག་སྡོད་བྱས་བྱས་ད་ཁྱིམ་ཚང་དེ་ལ་ད་ཅིག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ད་བལྟ་བས་མི་ངོམས་པའི་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་བཟོ་འདྲ་ཅིག་ད་སྐྱིད་པོ་ཞེ་པོ་ཅིག་བྱུང་བྱས་ད་སྐུ་དེ་ཕེབས་ཙང་ཁྱིམ་ཚང་དེ་ལ་སྤྲོ་བ་ཞེ་པོ་ཅིག་སྐྱེས་ནས་ཨ་ནི་་སྐབས་དེ་དུས་ཙམ་པ་ཁྱིམ་ཚང་དེ་ལ་ཨ་ནི་སྲུང་མ་ཐ་འོག་དེ་སྲུང་མ་ཕར་ནས་ཚུར་སྐུ་དེའི་རྗེས་འབངས་༼འབྲངས༽ཡོང་བ་རེད་པཱ།

zhag sdod byas byas da khyim tshang de la da cig ga re zer dgos red da blta bas mi ngoms pa'i chog mi shes pa'i bzo 'dra cig da skyid po zhe po cig byung byas da sku de phebs tsang khyim tshang de la spro ba zhe po cig skyes nas a ni skabs de dus tsam pa khyim tshang de la a ni srung ma tha 'og de srung ma phar nas tshur sku de'i rjes 'bangs ('brangs)yong ba red pA/

He placed the statue [in their home]; and that family, they seemed insatiable in [their desire to] gaze upon [the statue]; it seemed that no matter how much they looked, they were not satisfied. Now they were tremendously happy that the statue had come to their home. Thus they were extremely pleased. At that time, the [statue's] protector Tha-Ok came over to the family's home from there [Samye] following the statue, right?

ད་སྲུང་མ་ད་ཁོ་འདུག་ཟེར་དངོས་སུ་ང་རང་ཚོ་མིག་གིས་མཇལ་ཡས་ཡོའོ་མ་རེད་པ།

da srung ma da kho 'dug zer dngos su nga rang tsho mig gis mjal yas yo'o ma red pa/

Now we can't see that protector with our own eyes as he is, right?

ཡིན་ནའི་ལྕགས་རོང་ཅི་ཅག་ལ་ཨ་ནི་དངོས་སུ་ཁོ་ར་སྲུང་མ་དེ་མཇལ་ལ་༼བ་༽ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད།

yin na'i lcags rong ci cag la a ni dngos su kho ra srung ma de mjal la (ba )yin zer gyi yo'o red/

But in the Chagrong Chichak [household] the protector was actually seen.

ཁྱིམ་ཚང་དེའི་མི་ལ་མཇལ་ལ་༼བ་༽ཡིན་ཟེར་སྲུང་མ་དེ་དེ་འདྲས་ཀྱི་བརྟེན་ནས་ཨ་ནི་ཁྱིམ་ཚང་དེ་རྦད་དེ་དེའི་དགོང་དག་གསོལ་དཔོན་དེ་དང་ཁོང་རང་ཚོས་མཆོད་པ་རྒྱས་པར་བཤམས་བྱས་ད་ཞབས་ཏོག་ཡག་པོ་ཅིག་༼ཞིག་༽ཕུལ་ནས་ཨ་ནི་ཁོང་རང་ཚོ་ནང་མི་ཚང་མ་ལོགས་དད་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ཨ་ནི་གང་བྱས་གཞུ་གུར་སྲུང་མ་དེ་འདིར་སླེབས་དུས་ཙམ་ནས་ཨ་ནི་ལྕག་རོང་དེ་ནང་མིའི་བཟོ་འདྲ་འདྲ་ཅིག་ཆགས་པ་ཡིན་ཟེར།

khyim tshang de'i mi la mjal la (ba )yin zer srung ma de de 'dras kyi brten nas a ni khyim tshang de rbad de de'i dgong dag gsol dpon de dang khong rang tshos mchod pa rgyas par bshams byas da zhabs tog yag po cig (zhig )phul nas a ni khong rang tsho nang mi tshang ma logs dad pa rtse gcig tu bskyed pa'i rgyu rkyen gyis a ni gang byas gzhu gur srung ma de 'dir slebs dus tsam nas a ni lcag rong de nang mi'i bzo 'dra 'dra cig chags pa yin zer/

Someone of that house said he saw it, the protector, and based on that, that evening, the whole family and the attendant arranged extensive offerings to the statue, rendering good service. They, the entire family, all generated faith single-pointedly, and due to these causes and conditions, later when the protector came here, he became like a member of the Chagrong household.

ད་ལྕག་རོང་ཅི་ཅག་གིས་ཨ་ནི་ཁོང་རང་གིས་མི་བརྒྱུད་ད་དེའི་ནང་ཚན་གི་ད་ཕོ་མོ་བུ་ཡིན་ནའི་འདྲ། བུ་མོ་ཡིན་ནའི་འདྲ། གང་ག་ལོགས་འདིའི་ནང་ལ་ཡོང་ཆོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ད་མ་སོང་ནའི་ཨོའོ་འདུག་བཟོ་ནང་གི་བཟོ་འདྲ་ཐོག་མ་དེ་འདུག་ཟེར་ཆགས་པ་རེད་ཟེར།

da lcag rong ci cag gis a ni khong rang gis mi brgyud da de'i nang tshan gi da pho mo bu yin na'i 'dra/_bu mo yin na'i 'dra/_gang ga logs 'di'i nang la yong chog pa'i rgyu mtshan da ma song na'i o'o 'dug bzo nang gi bzo 'dra thog ma de 'dug zer chags pa red zer/

Now for that reason any male or female member of the Chagrong Chichak family, whether a boy or a girl, all of them are allowed into [this chapel]. That is how [this tradition of the exemption for the Chagrong family] first came about.

ད་དེ་ནས་ཨ་ནི་གྲྭ་ཚང་གིས་འདིར་་ཡར་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་ཨོའོ་ག་རེ་ཡིན་ཟེར་ན།

da de nas a ni grwa tshang gis 'dir yar gdan 'dren zhus nas o'o ga re yin zer na/

Then, what happened after the college invited [the Buddha statue] up here was...

གྲྭ་ཚང་གི་མཁན་པོ་མཁན་ཆེན་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་གིས་ཨ་ནི་ཐུབ་པ་འདྲོང་སྐེར་མ་དེ་འདིའི་ཐོག་ག་དེར་གདན་འདྲེན་ཞུས་གྲྭ་ཚང་གི་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོར་གྱུར།

grwa tshang gi mkhan po mkhan chen blo bzang don grub gis a ni thub pa 'drong sker ma de 'di'i thog ga der gdan 'dren zhus grwa tshang gi rten gyi gtso bor gyur/

The monastery abbot, the great abbot Lobsang Dondrub, brought the Upright Buddha to a [second-]story chapel of the temple and it became the main statue of the monastery.

དེ་ལ་ཨ་ནི་རྦད་འདིའི་ནང་ལོགས་ལ་རབ་གནས་དང་མཆོད་པ་དང་ལ་སོགས་པ་གང་རྒྱས་ཤིང་འཚམས་པ་ཁོ་དེ་གནང་བྱས་གང་ཡིན་ཟེར་ན།

de la a ni rbad 'di'i nang logs la rab gnas dang mchod pa dang la sogs pa gang rgyas shing 'tshams pa kho de gnang byas gang yin zer na/

And for that, in this [temple], they did the whole consecration, offering, and so forth as extensively as possible.

ཨ་ནི་ཐུབ་པ་ཐ་འོག་འདི་ཐུབ་འོག་ཟེར་འདུག་བཟོ་བྱས་བྱས་ཐུབ་པའི་འོག་དེར་སྡོད་ཟེར།

a ni thub pa tha 'og 'di thub 'og zer 'dug bzo byas byas thub pa'i 'og der sdod zer/

Now Tubpa [Buddha], [I mean] this Tha-Ok [derives from] the words Thub and Ok, [thub = Buddha][og = beneath; under]"under the Buddha," because [Tha-Og] was told "stay under the Buddha."

ཁྱེད་རང་ཐུབ་པའི་འོག་ལ་སྡོད་ཟེར་བྱས་བྱས་ཁོང་རང་གི་ཨ་ནི་བློ་སྟོབས་ཆེན་པོའི་ངང་ནས་ཨ་ནི་གྲྭ་ཚང་གི་སྲུང་མ་ལ་མངའ་གསོལ་ལྕམ་སྲིང་ལ་ཨ་ནི་ཡར་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་མངའ་གསོལ་གྱི་ཡིན་ཟེར་བྱས་བྱས་འདུག་ཟེར་སྙན་གསེང་མ་སོང་ནས་ཞུས་་གྲྭ་ཚང་གི་སྲུང་མ་ལ་ཐུབ་འོག་དེ་མངའ་གསོལ།

khyed rang thub pa'i 'og la sdod zer byas byas khong rang gi a ni blo stobs chen po'i ngang nas a ni grwa tshang gi srung ma la mnga' gsol lcam sring la a ni yar 'dug zer byas byas mnga' gsol gyi yin zer byas byas 'dug zer snyan gseng ma song nas zhus grwa tshang gi srung ma la thub 'og de mnga' gsol/

"You, reside underneath the Buddha." Later, with great determination, he was installed as the main protector of the [Sera Mey] College. Chamsing was installed over there, and they reported to him [Chamsing] that they were going to install Thub-Ok as the protector of the College.

ཐ་འོག་འདིར་བཞུགས་རྒྱུ་བྱས་ཁྱེད་རང་ཐུབ་འོག་ཟེར་ཐུབ་པའི་འོག་དེར་བཞུགས་ཨ་༼ཨང་༽ཟེར།

tha 'og 'dir bzhugs rgyu byas khyed rang thub 'og zer thub pa'i 'og der bzhugs a (ang )zer/

So Tha-Ok was placed there. And they called him Thub-Ok [literally "under the Buddha"]. They told him to abide under the Buddha [in this first floor chapel underneath the Upright Buddha chapel above].

ད་ཆ་ཡིན་ན་ད་གོ་བདེ་བ་དང་བླངས་བདེ་བའི་སྐད་ཀྱིས་ཨ་ནི་ཐ་འོག་ཟེར་ཆགས་པ་མ་གཞི་དངོས་སུ་དངོས་གནས་ཡིག་གེའི་དག་ཆ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཐུབ་འོག་རང་རེད་ཤག

da cha yin na da go bde ba dang blangs bde ba'i skad kyis a ni tha 'og zer chags pa ma gzhi dngos su dngos gnas yig ge'i dag cha byas pa yin na thub 'og rang red shag

Nowadays, in a language that is easier to understand and pronounce, it has become Tha-Ok (instead of Thub-Ok). However, in actuality it is spelled Thub-Ok (not Tha-Ok).

ཐུབ་པ་ཐུབ་པའི་འོག་དུ་བཞུགས་མཁན་ཡིན་ཡས་བྱས་ན་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱལ་པོ་སྐུ་ལྔའི་ནང་ནས་ཆ་བཞག་ན་ཤར་ཕྱོགས་སྐུ་ཡི་རྒྱལ་པོ་ཟེར་ཡས་དེ་རེད།

thub pa thub pa'i 'og du bzhugs mkhan yin yas byas na shar phyogs rgyal po sku lnga'i nang nas cha bzhag na shar phyogs sku yi rgyal po zer yas de red/

The one who lives under the Buddha. But in actuality, [he] is the eastern,... within the five kings, [Tha-Ok] is said to be the body-king of the eastern direction.

ཤར་ཕྱོགས་སྐུ་ཡི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཨོང་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

shar phyogs sku yi rgyal po de ong ga re red zer na/

So who is the body-king of the eastern direction?

སངས་རྒྱས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད།

sangs rgyas snang ba mtha' yas kyi sprul pa yin zer gyi yo'o red/

He is said to be an emanation of the Buddha Amitabha (Buddha of Limitless Light).

སངས་རྒྱས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས། ངེས་དོན་ལ་སངས་རྒྱས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དྲང་དོན་ལ་ཡིན་ན་ད་དྲེགས་པའི་ཚུལ་བསྟན་བྱས་ཨ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྲུང་ཀྱི་ཡོད་ཟེར།

sangs rgyas snang ba mtha' yas/_nges don la sangs rgyas snang ba mtha' yas kyi sprul pa drang don la yin na da dregs pa'i tshul bstan byas a ni sangs rgyas kyi bstan pa srung kyi yod zer/

Buddha Amitabha...In his definitive nature he [Tha-Ok] is an emanation of Buddha Amitabha. At the provisional level he manifests a wrathful manner and protects the teachings of the Buddha.

ཁོ་རྒྱུ་མཚན་ཨོང་དེ་རེད་བྱས་ཙང་། ཡིན་ཡས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པ་ལ་ད་ང་ཚོས་དྲང་དོན་ལ་ཡིན་ན། ཨ་ནི་ཅིག་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ཐ་འོག་གི་ཁོང་རང་གིས་སངས་རྒྱས་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱལ་པོའི་སྤྲུལ་སྐུ་བཞེས་བྱས་དྲེགས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དེ་འདྲས་བྱས་བྱས། ཨ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྲུང་ཡས་ཀྱི་ཆེད་དུ་དེ་འདྲས་གནང་བ་ཡིན་ཟེར།

kho rgyu mtshan ong de red byas tsang /_yin yas sangs rgyas kyi sprul pa yin pa la da nga tshos drang don la yin na/_a ni cig da ga re zer dgos red tha 'og gi khong rang gis sangs rgyas shar phyogs rgyal po'i sprul sku bzhes byas dregs pa'i tshul bstan pa de 'dras byas byas/_a ni sangs rgyas kyi bstan pa srung yas kyi ched du de 'dras gnang ba yin zer/

That is the reason. Therefore, in reality he is an emanation of the Buddha, but for us, at the level of the provisional... Tha-Ok adopts the Buddha emanatiion of the body-king of the eastern direction, manifesting a wrathful manner in order to protect the teachings of Buddha.

ད་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་ཐུབ་འོག་ཟེར་ཡས་དེ་གང་བྱས་ཐ་འོག་ཟེར་ཡས་དེ་དང་ཐུབ་འོག་ཟེར་ཡས་ད་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་ཡིག་གེའི་ཅིག་གི་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། ཚུར་ཚུར་ཅིག་ཆགས་ཡོང་དུས་ཙམ་པ་ཅིག་གི་གོ་བདེ་བ་དང་བཀླག་བདེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཐུབ་འོག་དེ་ཐ་འོག་ཟེར་ཡིག་གེ་དེ་ཐ་ཐ་རྐྱང་རེད། ཡིག་གེ་དེ་འོང་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཆགས་བསྡད་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

da o'o 'dug zer thub 'og zer yas de gang byas tha 'og zer yas de dang thub 'og zer yas da o'o 'dug zer yig ge'i cig gi da ga re zer dgos red/_tshur tshur cig chags yong dus tsam pa cig gi go bde ba dang bklag bde ba'i rkyen gyis thub 'og de tha 'og zer yig ge de tha tha rkyang red/_yig ge de 'ong 'dug zer byas byas chags bsdad yo'o red zer/

So that's it, Thub-Ok. There is "Tha-Ok" and there is "Thub-Ok," but written the same. But later to make it simpler and for the sake of euphony, they call "Thub-Ok" "Tha-Ok." The [first] letter became a plain "tha" [as opposed to the original "thub"].

དེང་སང་ད་མི་མང་པོ་ཅིག་གི་གང་ག་ལོགས་ཀྱིས་ཐ་འོག་ཐ་འོག་ཟེར་རྐྱང་རྐྱང་ཐ་འོག་རྐྱང་རྐྱང་གོ་བདེ་བའི་ཁྱད་བྱས་བྱས་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་འབོད། འབོད་སྲོལ་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་རེད་ཟེར།

deng sang da mi mang po cig gi gang ga logs kyis tha 'og tha 'og zer rkyang rkyang tha 'og rkyang rkyang go bde ba'i khyad byas byas o'o 'dug zer 'bod/_'bod srol o'o 'dug zer red zer/

These days many people say, everyone says "Tha-Ok," only "Tha-Ok," since it is simpler. So that is how the custom of calling him [with this name came about].

ད་བུད་མེད་ཕྱིན་མི་ཆོག་པ་དེ་རྒྱུ་མཚན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

da bud med phyin mi chog pa de rgyu mtshan ga re red zer na/

The reason that women are not allowed to enter [this temple ] is...

སྐབས་དེའི་སྐབས་ལ་ཨ་ནི་ཨོའོ་གྲྭ་ཚང་འདིའི་ཨ་ནི་ཐོག་ཁ་དེ་གས་དེ་མེ་ཤོར་ཤག་དེའི་སྐབས་ལ་གྲྭ་ཚང་འདི་ག་ཙམ་ཆེན་པོ་འདི་འདྲས་མེད་འདུག

skabs de'i skabs la a ni o'o grwa tshang 'di'i a ni thog kha de gas de me shor shag de'i skabs la grwa tshang 'di ga tsam chen po 'di 'dras med 'dug

at one time there was a fire that destroyed the top part of this College [temple]. At that time the College [temple] wasn't this big.

འདིའི་འོག་གི་འདུ་ཁང་དེ་གའི་ཆེན་པོ་དེ་མེད་པ་བྱས་འདིའི་ཕར་ནང་དེ་གཙོ་བོ་གཙོ་བོ་དེ་འདིའི་ཕར་ནང་གི་དང་པོ་ཐོག་མ་འདི་ཆགས་དུས་འདིའི་ཕྱོགས་གྱི་དུས་གསུམ་ལྷ་ཁང་དེ་ཆགས་པ་རེད།

'di'i 'og gi 'du khang de ga'i chen po de med pa byas 'di'i phar nang de gtso bo gtso bo de 'di'i phar nang gi dang po thog ma 'di chags dus 'di'i phyogs gyi dus gsum lha khang de chags pa red/

The main meeting hall that's down there did not exist. Instead, it was the [room] over there that was the principal [meeting hall]. It was that one over there, that was the first [meeting hall] that came about when [the monastery] was first [built]... the one in that direction that [today is called] the chapel of [the Buddhas of] the Three Times.

དེ་ཡ་ཨ་ནི་འདིའི་སྐབས་ལ་ཨ་ནི་གྲྭ་ཚང་གི་ཐོག་ཁ་དེ་གས་དེ་ལེབ་དེ་༼ཡོད་ཚད་ཐམས་ཅད་༽མེ་ཤོར་ཤག

de ya a ni 'di'i skabs la a ni grwa tshang gi thog kha de gas de leb de (yod tshad thams cad )me shor shag

At this time, then, the upper story of the temple caught on fire.

ཐོག་བརྩེགས་གཉིས་ཐོག་གཅིག་བརྒྱབ་བྱས་ཐོག་བརྩེགས་ཉིས་ཐོག་རང་བརྒྱབ་ཤག

thog brtsegs gnyis thog gcig brgyab byas thog brtsegs nyis thog rang brgyab shag

There were two stories [to the temple], only two stories.

ད་ལྟའི་ཐོག་བརྩེགས་མཐོ་པོ་དེ་འདྲས་མིན་འདུག གཉིས་ཐོག་བརྒྱབ་དུས་གྲྭ་ཚང་ལ་མེ་ཤོར་བྱས་གཙོ་བོ་ཤོར་དགོས་དོན་གང་འདྲ་རེད་ཟེར་དུས་ཙམ་པ།

da lta'i thog brtsegs mtho po de 'dras min 'dug_gnyis thog brgyab dus grwa tshang la me shor byas gtso bo shor dgos don gang 'dra red zer dus tsam pa/

The floors weren't as high as they are today. And when they built the second story, how did the main floor of the temple catch on fire?

དེ་འདྲས་ཅིག་ཨ་ནི་གང་བྱས་ནི་་དེའི་གྱི་ནང་ལ་ཕྱིན་ཤག་དེའི་རིགས་དེ་གས་དེ་མ་གཏོང་ཟེར་བྱས་བྱས་བུད་མེད་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བཀག་དགོས་ཡས་རྒྱུ་མཚན་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བཀག་ཤག་དང་པོ་ཐོག་མ།

de 'dras cig a ni gang byas ni de'i gyi nang la phyin shag de'i rigs de gas de ma gtong zer byas byas bud med o'o 'dug zer bkag dgos yas rgyu mtshan o'o 'dug zer bkag shag dang po thog ma/

It turned out that one of those women entered the temple. [And this is what caused the fire.] And this is how the [tradition] of prohibiting [all women from entering] first came about... it was originally a prohibition against admitting [barren women].

དེ་བཀག་དུས་ཙམ་པར་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

de bkag dus tsam par ga re red zer na/

When they made this restriction, what happened was:

ད་བུད་མེད་རབས་ཆད་མ་དེ་ཕྲུ་གུ་མ་སྐྱེས་མཁན་དེ་མ་གཏོང་ཟེར་དུས་ཙམ་པ་ད་བུད་མེད་སྤྱི་ཁོ་རང་མ་བཀག་པ་ཁོ་བཀག་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད་པཱ།

da bud med rabs chad ma de phru gu ma skyes mkhan de ma gtong zer dus tsam pa da bud med spyi kho rang ma bkag pa kho bkag shes kyi ma red pA/

Now when they said not to admit barren women, those who cannot bear children, they knew no way to restrict [barren women alone] without restricting all women.

ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་རྒྱུ་མཚན་འདུག་ཟེར་བཀག་ཤག་མ་གཞི་ད་ལྷག་དོན་དུ་འདིའི་ནང་བུད་མེད་ཕྱིན་ནས་ཉེས་པ་འདི་ཡོད་འདི་ཡོད་ཟེར་མཛུག་གུ་མཛུགས་ཡས་ཁས་ཟེར་མེད་འདུག

o'o 'dug zer byas byas rgyu mtshan 'dug zer bkag shag ma gzhi da lhag don du 'di'i nang bud med phyin nas nyes pa 'di yod 'di yod zer mdzug gu mdzugs yas khas zer med 'dug

In that way, the restriction [was made]. But saying that there are these transgressions that exist when women enter is not to point a finger at women per se.

ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ད་བུད་མེད་གཅིག་དཔེར་ན་ཆ་བཞག་ན་དེ་དབྱེ་བ་འབྱེད་ཤེས་གྱི་མ་རེད་པ་ད་དཔེ་ཁག་པོ་ཞེ་པོ་རེད་པཱ། བུད་མེད་སྤྱི་འོང་འདུག་ཟེར་བཀག་དགོས་ཡས་རྒྱུ་མཚན་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་ཐུག་ཤག

o'o 'dug zer byas byas da bud med gcig dper na cha bzhag na de dbye ba 'byed shes gyi ma red pa da dpe khag po zhe po red pA/_bud med spyi 'ong 'dug zer bkag dgos yas rgyu mtshan o'o 'dug zer thug shag

So, in this way, well, for example, there is no way to discern who is one of those women, is there? It is very difficult. This, therefore, is the reason why women in general must be prohibitted [from entering].

གྲྭ་ཚང་གི་ག་རེ་ཟེར་བུད་མེད་ད་རབས་ཆད་མ་ཅིག་གི་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་དེའི་ནང་གི་སྲུང་མ་དེ་ལ་འབག་བཙོག་ཤོར་ཤག

grwa tshang gi ga re zer bud med da rabs chad ma cig gi 'dug zer byas byas de'i nang gi srung ma de la 'bag btsog shor shag

So a barren women entered into the College [protector chapel], and thus the protector within became contaminated.

བྱས་ཙང་གྲྭ་ཚང་གི་ཐོག་ཁ་མེས་འཚིགས་པ་རེད་སྲུང་མ་དེ་ཁོང་རང་ཁྲོས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས་རྒྱུ་མཚན་མ་སོང་ན་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཨོའོ་ཨ་ནི་བུད་མེད་སྤྱི་བཀག་དགོས་ཡས་རྒྱུ་མཚན་འདྲ་དེ་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་རེད་ཤག

byas tsang grwa tshang gi thog kha mes 'tshigs pa red srung ma de khong rang khros pa'i tshul bstan nas rgyu mtshan ma song na o'o 'dug zer byas byas o'o a ni bud med spyi bkag dgos yas rgyu mtshan 'dra de o'o 'dug zer red shag

Therefore, the upper story of the College [temple] was incinerated... the protector manifested his wrath. So in this way, this is one reason why women in general must be prohibited [from entering this chapel].

ད་ལྟ་སྔོན་ལ་འགྲེལ་བཤད་ཞུ་ཡས་ཀྱི་ཐ་འོག་ཟེར་ཡས་སྲུང་མ་དེ་འདི་རེད།

da lta sngon la 'grel bshad zhu yas kyi tha 'og zer yas srung ma de 'di red/

So the protector Tha-Ok about whom I just gave an explanation is this one.

ད་འདི་ཨ་ནི་སྔོན་མ་ནས་ཡིན་ན་ད་སྲུང་མ་གཙོ་བོ་འདི་རེད།

da 'di a ni sngon ma nas yin na da srung ma gtso bo 'di red/

Now this is the original main protector.

ད་ཆ་ཆ་བཞག་ན་ད་འདི་ཅིག་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད། སྔོན་མ་གི་ཐ་འོག་འདི་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོའི་རྗེས་ལ་ཨ་ནི་ཐ་འོག་འདི་གཏོར་སྐྱོན་བྱུང་ནས་ཨ་ནི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

da cha cha bzhag na da 'di cig ga re zer dgos red/_sngon ma gi tha 'og 'di rig gnas gsar brje chen po'i rjes la a ni tha 'og 'di gtor skyon byung nas a ni ga re red zer na/

By comparison to what we have here today... in earlier times... the [original] Tha-Ok [statue] was destroyed after the Great Cultural Revolution. So then what happened was,

ཁོང་རང་ཐ་འོག་འདི་གཏོར་ནས་ཁོང་རང་གི་ད་ཞལ་འབག་གཅིག་ཡོའོ་རེད་པ་ཞལ་རས་དེ་འདིའི་འོག་དེར་ལྷག་བསྡད་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

khong rang tha 'og 'di gtor nas khong rang gi da zhal 'bag gcig yo'o red pa zhal ras de 'di'i 'og der lhag bsdad yo'o red zer/

This Tha-Og [statue] was destroyed, but his mask, his face, was left under this [table]:

ལྷག་བསྡད་ཡོའོ་རེད་ད་འདི་ག་རེ་ཟེར་ན་བརྒྱ་བཅུ་གྱ་གཅིག་༼སྤྱི་ལོ་༡༩༨༡ལོ་༽ཙམ་ལ་ཨ་ནི་ཆོས་དད་རང་མོས་སྤྲད་པའི་སྐབས་ལ་ཨ་ནི་ཐ་འོག་དེ་ཡར་གསར་བཟོ་བྱས་པ་རེད་ཟེར།

lhag bsdad yo'o red da 'di ga re zer na brgya bcu gya gcig (spyi lo 1981lo )tsam la a ni chos dad rang mos sprad pa'i skabs la a ni tha 'og de yar gsar bzo byas pa red zer/

It was preserved... Now in 1981 or so when freedom of religious faith was granted, the Tha-Og statue was restored.

གསར་བཟོ་བྱེད་དུས་ཞལ་རས་དེ་ཞལ་འབག་དེ་ཚུར་རང་ཅག་བཀག་པ་རེད།

gsar bzo byed dus zhal ras de zhal 'bag de tshur rang cag bkag pa red/

When they restored it, they put back the original face mask.

ཡིན་ནའི་ཡིན་ཀྱང་ད་ད་ལོ་ག་རེ་ཟེར་ན་ཨ་ནི་ང་ཚོས་ཨ་ནི་ང་ཚོ་སྔོན་མ་དེ་གསར་བཟོ་དེ་སྐུ་ཚད་དེ་ཚོ་ལོན་པོ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་བྱས་ཨ་ནི་ད་ལོ་གང་བྱས་ཉམས་གསོ་ཅིག་༼ཞིག་༽བྱས་པ་ཡིན་ཟེར།

yin na'i yin kyang da da lo ga re zer na a ni nga tshos a ni nga tsho sngon ma de gsar bzo de sku tshad de tsho lon po med pa la brten byas a ni da lo gang byas nyams gso cig (zhig )byas pa yin zer/

But even though [they had already restored the statue once] this year... because the earlier restoration [of the statue] -- the proportions of the body, etc. -- were not so good, this year we did another restoration.

ད་འདི་རེད་ད་གསར་པ་བཞེངས་ནས་ཞལ་རས་དེ་སྔ་མོའི་རང་གི་ཡིན་ཟེར་སྔ་མོའི་དེ་ཨོའོ་འདུག་བཟོ་བྱས་ད་ལོ་གཟུངས་ཤུགས་ད་འདིའི་ནངཚན་གཟུངས་ཤུགས་དང་དེ་ཚོ་གང་ག་ལོགས་སྤུས་དག་རུ་༼དག་པོ་རུ་༽བཏང་བྱས་ད་ཨ་ནི་དེ་ཚོ་ཡག་རུ་༼ཏུ་༽བཏང་པ་ཡིན་ཟེར།

da 'di red da gsar pa bzhengs nas zhal ras de snga mo'i rang gi yin zer snga mo'i de o'o 'dug bzo byas da lo gzungs shugs da 'di'i nangatshana gzungs shugs dang de tsho gang ga logs spus dag ru (dag po ru )btang byas da a ni de tsho yag ru (tu )btang pa yin zer/

We rebuilt it anew, but the original face is the same as before. This year we also replaced the paper-mantra-filling inside and made it of better quality... all of these things we improved.

ཐ་འོག་དེའི་ཞལ་རས་དེ་ག་རེ་་ཡིན་ཟེར་ན།

tha 'og de'i zhal ras de ga re yin zer na/

Now the face of Tha-Ok.

རྒྱལ་བ་ཨོའོ་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་རྒྱལ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོས་ཞལ་རས་དེ་བཞེངས་པ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད།

rgyal ba o'o sku phreng bdun pa rgyal ba skal bzang rgya mtshos zhal ras de bzhengs pa yin zer gyi yo'o red/

The Victor... the seventh incarnation of the Victor [= the Dalai Lama] Kelzang Gyatso is said to have sculpted the face/mask [himself].

སྔོན་མ་གྲྭ་ཚང་འདི་ཨ་ནི་ཐ་འོག་དེ་སླེབས་ཚར་ནས་ཨ་ནི་གྲྭ་ཚང་གིས་ཨ་ནི་སྐུ་ཐ་འོག་དེ་སྲུང་མ་བཞངས་༼བཞེངས༽སྲུང་མ་བཞེངས་ཚར་དུས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཨ་ནི་སྲུང་མ་གི་༼ཡི་༽ཨ་ནི་ཞལ་འབག་དེ་མར་བྱིན་རླབས་ཞུ་གག་ཨ་ནི་མར་འཁྱེར་པ་རེད་ཟེར།

sngon ma grwa tshang 'di a ni tha 'og de slebs tshar nas a ni grwa tshang gis a ni sku tha 'og de srung ma bzhangs (bzhengs)srung ma bzhengs tshar dus rgyal ba rin po che la a ni srung ma gi (yi )a ni zhal 'bag de mar byin rlabs zhu gag a ni mar 'khyer pa red zer/

Previously, this College... after Tha-Ok had arrived, the College built the Tha-Ok statue, made the protector, and brought down the protector's mask to the Precious Victor [the Dalai Lama] to have it blessed.

རྩེ་པོ་ཏ་ལ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་་དེ་དུས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་གྱིས་ཨ་ནི་ཞལ་འབག་འདི་ཨ་ནི་ཨོའོ་ཕར་གཡུག་བཞག་གནང་བྱས། གོང་རངརང་གིས་ཕྱག་བཟོ་གནང་བྱས་ཞལ་འབག་འདི་བཞེངས་བྱས།

rtse po ta la pho brang po ta la de dus rgyal ba rin po che gyis a ni zhal 'bag 'di a ni o'o phar g.yug bzhag gnang byas/_gong rangaranga gis phyag bzo gnang byas zhal 'bag 'di bzhengs byas/

In the Tse Potala, in the Potala Palace, at that time, the Dalai Lama threw away the mask [they had brought] and with his own hands he constructed this [present] mask.

འདི་ཨ་ནི་མ་ནས་ཡར་འཁྱེར་ཡོང་དུས་བྱས་འདིའི་ཨ་ནི་ཕར་གོག་གསུངས་དུས་ཙམ་པ་ཕར་ཀར་དུས་ཙམ་པ་ཨ་ནི་ཞལ་འབག་འདི་ཨ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འབྱར་བྱས་ཚུར་མ་གོག་པ་རེད་ཟེར་། ཨ་ནི་ཁོང་རང་གི་སྐུ་ཚད་དང་བལྟ་དུས་ཙམ་པ་ཞལ་རས་དེ་ཏིག་ཙ་ཅིག་གིས་ཆེ་བ་ཡོད་ཟེར་བྱས་ནས་ཟེར་གྱི་འདུག་ཟེར།

'di a ni ma nas yar 'khyer yong dus byas 'di'i a ni phar gog gsungs dus tsam pa phar kar dus tsam pa a ni zhal 'bag 'di a ni rang bzhin gyis 'byar byas tshur ma gog pa red zer /_a ni khong rang gi sku tshad dang blta dus tsam pa zhal ras de tig tsa cig gis che ba yod zer byas nas zer gyi 'dug zer/

When they brought it back from down there... and when the mask that they had been told to remove [from the statue]... they put back on, this [new] mask naturally adhered [to the statue] and did not peel off. They say that when you look at the mask in comparison to the body proportions, it [the mask] is a tad bit larger.

བྱས་ཙང་དེང་སང་ཡིན་ནའི་ལས་ཨ་ནི་དར་ཆ་གསར་པ་བཞེངས་དུས་ཙམ་པ་ལའི་༼ཙམ་པར་ཡང་༽ཞལ་རས་དེ་ཉམས་ཆེ་ཙ་ཅིག་བྱས་བྱས་སྐུ་ལ་སྐུ་ཚད་ཡོའོ་རེད་པཱ།

byas tsang deng sang yin na'i las a ni dar cha gsar pa bzhengs dus tsam pa la'i (tsam par yang )zhal ras de nyams che tsa cig byas byas sku la sku tshad yo'o red pA/

Therefore, these days when a new one is made, the facial mask is still a bit larger. The statue has [certain] proportions, you know?

སྐུ་ཚད་དེ་ནས་ཏིག་ཙ་ཅིག་ཞལ་རས་དེ་འགལ་བསྡད་ཀྱོག་ཅིག་ཨ་ནི་ད་ཆ་ཡིན་ནའི་འདུག་ཟེར་བཞེངས་བཞག་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

sku tshad de nas tig tsa cig zhal ras de 'gal bsdad kyog cig a ni da cha yin na'i 'dug zer bzhengs bzhag yo'o red zer/

The statue's proportions, then... the face contrasts slightly [in size]; nowadays, also, they make [the statue] this way.

སྔོན་མ་ནས་ཡིན་ནའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ལ་འདུག་ཟེར་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

sngon ma nas yin na'i lo rgyus nang la 'dug zer yo'o red zer/

This is also found in the history from the past.

ཨོའོ་འདུག་ཟེར་ཐ་འོག་ད་གཙོ་བོ་ཐ་འོག་དེ་འདུག་ཟེར་རེད་འདི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

o'o 'dug zer tha 'og da gtso bo tha 'og de 'dug zer red 'di ga re red zer na/

So that is [the story] of Tha-Ok... the Tha-Ok who is the principal [deity of this chapel]. Now...

ཐ་འོག་འདི་ཨ་ནི་རྟ་ནག་རྟིང་དཀར་རྟ་བཞོན་བསྡད་ཀྱོག་རེད་ཟེར།

tha 'og 'di a ni rta nag rting dkar rta bzhon bsdad kyog red zer/

Here Tha-Ok is riding a black horse with white locks of hair over the hooves.

ཐ་འོག་འདི་རྟ་བཞོན་བསྡད་ཀྱོག་ད་ཨོའོ་གཙོ་བོའི་གཙོ་བོའི་རྟེན་གཙོ་ད་འདི་རེད།

tha 'og 'di rta bzhon bsdad kyog da o'o gtso bo'i gtso bo'i rten gtso da 'di red/

This Tha-Ok [protector] is riding a horse. So that's [Tha-Ok,] the principal [protector].

འདི་ཡའི་སྲུང་མ་འདི་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ཐ་འོག་ཡིན་པ་ང་ཚོ་སེ་ར་སྨད་ཙམ་མ་ཡིན་པ་སེ་ར་དགོན་པ་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ཨ་ནི་སྲུང་མ་ཅིག་༼ཞིག་༽རེད་ཟེར།

'di ya'i srung ma 'di da ga re zer dgos red tha 'og yin pa nga tsho se ra smad tsam ma yin pa se ra dgon pa khyon yongs kyi a ni srung ma cig (zhig )red zer/

This protector... Tha-Ok... is not only the protector for us, Sera Mey. He is a protector for the whole of Sera Monastery.

གང་ཡིན་ཟེར་ན་ང་ཚོ་ཚོགས་ཆེན་ལ་ཚོགས་འཚོགས་དུས་ཡིན་ནའི་ཉིན་ལྟར་ཚོགས་ཡོད་པའི་གཞུ་གུ་ཉིན་ལྟར་ཐ་འོག་གི་འཕྲིན་བཅོལ་རེ་རེ་ཉིན་ལྟར་ཚོགས་ཆེན་ལ་འདོན་དགོས་རེད།

gang yin zer na nga tsho tshogs chen la tshogs 'tshogs dus yin na'i nyin ltar tshogs yod pa'i gzhu gu nyin ltar tha 'og gi 'phrin bcol re re nyin ltar tshogs chen la 'don dgos red/

This is because, everytime we have a prayer gathering in the Great Assembly Hall, every day after prayer gatherings, we always have to recite the special proptiation prayer to Tha-Ok every day.

འདོན་དགོས་ཀྱི་རེད་གྲྭ་ཚང་ལའི་འདོན་དགོས་ཀྱི་རེད་ཟེར། ཨོའོ་འདུག་ཟེར། རེད།

'don dgos kyi red grwa tshang la'i 'don dgos kyi red zer/_o'o 'dug zer/_red/

[That prayer] has to be recited; it is also necessary to recite that prayer in the College.

ད་འདི་ག་རེ་ཟར༼ཟེར་༽ཨ་ནི་འདི་གཉིས་ཨ་ཙ་ར་དེ་གཉིས་ཐ་འོག་གི་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་པས་ང་རང་ཚོས་བྱས་ན་ད་ཡིན་ན་གསོལ་དཔོན་གྱི་ཚོད་དེ་གཉིས་རེད།

da 'di ga re zar(zer )a ni 'di gnyis a tsa ra de gnyis tha 'og gi da ga re zer dgos red pas nga rang tshos byas na da yin na gsol dpon gyi tshod de gnyis red/

Now this is... these two Atsaras we say are like Tha-Ok's attendants.

ཨ་ཙ་ར་འདི་གཉིས་ད་འདི་ཐ་འོག་འདི་འདའི་ཐ་འོག་རེད་ཐ་འོག་འདི་ག་རེ་ཟེར་ན།

a tsa ra 'di gnyis da 'di tha 'og 'di 'ad'i tha 'og red tha 'og 'di ga re zer na/

These two Atsaras... Now this Tha-Ok. This too is Tha-Ok...

ད་སྔོན་མ་དྲག་པོ་བྱས་བྱས་དྲག་པོ་ཞེ་པོ་ཅིག་ཡོའོ་རེད་ཟེར་དྲག་པོ་བྱས་བྱས་ཡོད་དུས་གྲྭ་ཚང་གི་གྲྭ་པ་ཡིན་ན་ཨ་ནི་གྲྭ་ཚང་འདི་ལ་སླེབས་ནས་ལོ་གསུམ་ཕྱིན་ནས་མ་གཞི་༼མ་གཏོགས་༽ཐ་འོག་འདིའི་ཞལ་རས་མཇལ་ཆོག་གི་མ་རེད་ཟེར་ར་༼བ་༽རེད།

da sngon ma drag po byas byas drag po zhe po cig yo'o red zer drag po byas byas yod dus grwa tshang gi grwa pa yin na a ni grwa tshang 'di la slebs nas lo gsum phyin nas ma gzhi (ma gtogs )tha 'og 'di'i zhal ras mjal chog gi ma red zer ra (ba )red/

Now previously... This [other Tha-Ok] is fierce. He is extremely fierce, so much so that [in olden days] they say that if you were are a monk in the college, you were not allowed to look at the face of this Tha-Ok unless you had been here three years.

ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་ཚུལ་ཨོའོ་དེ་འདྲས་འདུག་་་འདི་ཡང་ཐ་འོག་རེད།

lo rgyus smra tshul o'o de 'dras 'dug 'di yang tha 'og red/

There are various historical traditions like thus. This too is Tha-Ok.

འདིའི་ཐ་འོག་འདི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

'di'i tha 'og 'di ga re red zer na/

Now as for this Tha-Ok...

གནའ་སྔ་མོའི་ཚེ་རྙིང་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཐ་འོག་རྙིང་པ་ད་ག་རང་འཇག་བསྡད་ཡོའོ་རེད། ཨོའོ་འདི།

gna' snga mo'i tshe rnying pa'i skabs kyi tha 'og rnying pa da ga rang 'jag bsdad yo'o red/_o'o 'di/

The old Tha-Ok of ancient times past is just like it used to be.

ཨོའོ་འདུག་ཟེར་རེད།

o'o 'dug zer red/

So that's how it is.

ད་འདི་ཨ་ནི་ཐ་འོག་གི་བློན་པོ་འདི་སྐར་མ་ཤར་རེད་སྐར་མ་ཤར་སྐར་མ་ཤར་དེ་ཐ་འོག་གི་བློན་པོ་ཆགས་བསྡད་ཡོའོ་རེད།

da 'di a ni tha 'og gi blon po 'di skar ma shar red skar ma shar skar ma shar de tha 'og gi blon po chags bsdad yo'o red/

Now this is Tha-Ok's minister, Karma Shar. Karma Shar is [a deity] that became Tha-Ok's minister.

ཐ་འོག་གི་བློན་པོ་བློན་པོ་ཡིན་དུས་ཙམ་པ་ད་ཁོང་རང་གིས་ཨ་ནི་བཞོན་ཡས་དེ་ཆིབས་རྟ་རེད་ཆིབས་རྟ།

tha 'og gi blon po blon po yin dus tsam pa da khong rang gis a ni bzhon yas de chibs rta red chibs rta/

As Tha-Ok's minister... now what he is riding on is a horse... a horse.

ཆིབས་རྟ་ཨོའོ་སྔོན་པོ་སྒ་ནག་དེ་འདྲས་ཅིག་ཨ་ནི་བཞོན་བསྡད་ཡོའོ་རེད། ཕྱག་གཡས་ཨ་ནི་ཤེལ་གྱི་རྡོ་རྗེ་ཤེལ་གྱི་རྡོ་རྗེ་བསྣམས་པ། ཨ་ནི་ཕྱག་གཡོན་ཕྱག་གཡོན་མ་དེ་ལ་ཨ་ནི་མ་ཉེས་པའི་ཨ་ནི་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་ད་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་དེ་འདྲས་བསྣམས་བསྡད་ཀྱོག་ཨ་ནི་ཁོང་རང་ད་སྤྱན་གཅིག་ལས་ཡོའོ་མ་རེད་ད།

chibs rta o'o sngon po sga nag de 'dras cig a ni bzhon bsdad yo'o red/_phyag g.yas a ni shel gyi rdo rje shel gyi rdo rje bsnams pa/_a ni phyag g.yon phyag g.yon ma de la a ni ma nyes pa'i a ni mtshon cha sna tshogs da 'dra min sna tshogs de 'dras bsnams bsdad kyog a ni khong rang da spyan gcig las yo'o ma red da/

He rides a blue horse with a black saddle. In his right hand he holds a crystal vajra; in his left hand he holds a variety of mutifareous weapons, each without imperfection. He has only one eye

དབུ་པའི་དཀྱིལ་དེ་ལ་ད་ཨ་ནི་མང་ཆེ་གིས་ད་ག་རེ་ཟེར་གྱི་རེད་བྱ་ཁྲི་སྤྱན་གཅིག་ཟེར་གྱི་རེད།

dbu pa'i dkyil de la da a ni mang che gis da ga re zer gyi red bya khri spyan gcig zer gyi red/

in the center of his head... So most [people] call him Chatri Chenchig [One-Eyed Chatri].

བྱ་ཁྲི་སྤྱན་གཅིག་ཟེར་ན་མིག་གཅིག་བྱ་ཁྲི་མིག་གཅིག་ཨོའོ་འདུག་བཟོ་བྱས་ནས་ཟེར་གྱི་རེད་ཟེར།

bya khri spyan gcig zer na mig gcig bya khri mig gcig o'o 'dug bzo byas nas zer gyi red zer/

Chatri Chenchig is [a deity] who has one eye, One-Eyed Chatri. That's what he is called.

འདི་ཚེ་རྙིང་མའི་སྐབས་ལ་ཡིན་ན་ཨ་ནི་ང་ཚོ་ཚོགས་ཆེན་རྡོ་གཅལ་སྒང་ལ་ལྷ་ཁོ་རང་ད་མི་ནང་བཞིན་བྱས་ཕེབས་བྱས་ལྷ་ཞུས་བྱེད་ཡས་ཡོད་པ་དེ་འདྲས་ཅིག་རེད་དེ་སྐར་མ་ཤར་ཟེར་ཡས་དེ་རེད་བློན་པོ་བྱ་ཁྲི་མིག་གཅིག་པ་ཟེར་ཡས་དེ་རེད།

'di tshe rnying ma'i skabs la yin na a ni nga tsho tshogs chen rdo gcal sgang la lha kho rang da mi nang bzhin byas phebs byas lha zhus byed yas yod pa de 'dras cig red de skar ma shar zer yas de red blon po bya khri mig gcig pa zer yas de red/

In ancient times [this protector] used to come as if he were a human; that is, he would be channeled through an oracle [during New Year's festivities] on the flagstone courtyard of the Great Assembly Hall. That is [this same deity] called Karma Shak, the minister Chatri Chenchig.

འདིའི་སྐུ་དེ་རྙིང་མ་རང་རེད། སྔ་མ་རང་རེད།ད་འདི་གསང་ཡུམ་རེད་གསང་ཡུམ་གསང་ཡུམ་བྱས་ན་ད་ང་ཚོས་ཞེ་ས་མ་བྱས་ན་ཐ་འོག་ཁོང་རང་གི་ད་ང་རང་ཚོ་བྱས་ན་ད་ཨ་ཅེ་ཟེར་གྱི་རེད་པ་ཨོའོ་དེ་ནང་བཞིན་གསང་ཡུམ་རེད། 

'di'i sku de rnying ma rang red/_snga ma rang red/da 'di gsang yum red gsang yum gsang yum byas na da nga tshos zhe sa ma byas na tha 'og khong rang gi da nga rang tsho byas na da a ce zer gyi red pa o'o de nang bzhin gsang yum red/_

This statue is the old one. It's original. Now the next is the consort... the consort. If we don't speak in honorific terms, we could say this is Tha-Ok's wife. So, it's like this, his consort.

གསང་ཡུམ་ད་འདི་གསར་པ་བཞེངས་བཞག་ཀྱོག་༼བཞེངས་བཞུགས་པ་༽རེད།

gsang yum da 'di gsar pa bzhengs bzhag kyog (bzhengs bzhugs pa )red/

The consort is a newly-made [statue].

རྙིང་པ་དེ་ཡོའོ་མ་རེད་གསར་པ་རེད།

rnying pa de yo'o ma red gsar pa red/

The old one no longer exists; [this] is a new one.

ད་འདི་བཙན་རེད་བཙན་ང་ཚོ་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་པས་བཙན་རྒོད་འབར་བ་སྤུན་བདུན་ནང་གི་ཡ་གྱལ་ཅིག་བཙན་ཅིག་བཙན་རྩི་དམར་ར་དེའི་སྐུ་དེ་རྙིང་པ་རེད།

da 'di btsan red btsan nga tsho ga re zer dgos red pas btsan rgod 'bar ba spun bdun nang gi ya gyal cig btsan cig btsan rtsi dmar ra de'i sku de rnying pa red/

Now this is the Tsen... Tsen. There are seven Tsen Go Barwa Pun; within that [grouping] this is one of those Tsens... red in color. This statue is old.

འདི་ང་ཚོ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན་ད་འདིའི་ནང་གི་ཨ་ནི་འོང་ད་འདི་བར་དུ་བཙན་བར་དུ་སླེབས་སོང་ག།ད་བཙན་ནས་འདི་ང་ཚོ་འདིའི་ནང་གི་བསྐང་གསོ་འདིའི་ནང་ལ་ནམ་རྒྱུན་བསྐང་གསོ་བཏང་ཡས་ཡོའོ་རེད་པ་བཟོ་འདྲ་གསོལ་བསྐང་བཏང་ཡས་འོ་དེ་ལྷ་འདི་བར་དུ་བཏང་༼གཏོང་༽གི་ཡོའོ་རེད།

'di nga tsho ga re red zer na da 'di'i nang gi a ni 'ong da 'di bar du btsan bar du slebs song ga/da btsan nas 'di nga tsho 'di'i nang gi bskang gso 'di'i nang la nam rgyun bskang gso btang yas yo'o red pa bzo 'dra gsol bskang btang yas 'o de lha 'di bar du btang (gtong )gi yo'o red/

Well now we have come up to the Tsen, right? Now from the Tsen on... those who do the propitiation ritual in this [chapel]...usually when we do the propitiation ritual [for protectors] we will do it until [we reach] this deity.

བཙན་བར་དུ་ད་མགོན་པོ། ཆོས་རྒྱལ། ལྷ་མོ། རྣམ་སྲས་དེ་གས་ཆ་ཚང་བཏང་ཚར་ནས་ཨ་ནི་བཙན་བར་དུ་བཏང་གི་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

btsan bar du da mgon po/_chos rgyal/_lha mo/_rnam sras de gas cha tshang btang tshar nas a ni btsan bar du btang gi yo'o red zer/

Up until the [we reach the] Tsen there is Gonpo, Chogyal, Lhamo, and Namsey. After doing these [protectors' rituals], they do [the ritual] up to [and including] the Tsen.

ང་ཚོ་སྲུང་མ་བརྟེན་ཡས་འདྲ་པོ་དེ་ང་ཚོ་གྲྭ་ཚང་འདིའི་སྲུང་མ་བརྟེན་ཡས་གཙོ་བོ་འོ་འདི་གས་བརྟེན་གྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

nga tsho srung ma brten yas 'dra po de nga tsho grwa tshang 'di'i srung ma brten yas gtso bo 'o 'di gas brten gyi yo'o red zer/

So as for the protectors we rely on, as it were, these are the primary protectors on whom this College relies. These are the ones relied upon.

ད་འདིའི་ཁུག་གི་སྐུ་གཅིག་འདུག་ག།

da 'di'i khug gi sku gcig 'dug ga/

Now there is this statue in the corner here, right?

འདིའི་སྔོན་མ་ཉམས་གསོ་མ་བྱས་པའི་གོང་ལ་ཀ་བ་འདིའི་ཁ་ཐུག་ཕ་གིར་་ཡོའོ་རེད།

'di'i sngon ma nyams gso ma byas pa'i gong la ka ba 'di'i kha thug pha gir yo'o red/

Previously, before it was restored, this statue was straight over there by that pillar [near the front altar].

ཡིན་ནའི་ཀ་བ་དེའི་ཁ་ཐུག་ཕ་གའི་༼གིར་༽བཞག་ན་འགྲིག་གི་མེད་ཟེར་བྱས་བྱས་ང་ཚོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཅིག་གི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་དྲེགས་པའི་ལྷ་དྲེགས་པའི་ལྷ་དེ་ཆུང་ཆུང་རེད་པ་ད་མི་ཤི་བཙན་སྐྱེས་བཟོ་འདྲ་དེ་འདྲས་གང་ཡིན་ཟེར་ན།

yin na'i ka ba de'i kha thug pha ga'i (gir )bzhag na 'grig gi med zer byas byas nga tsho kha shas kyi cig gi ga re red zer na/_da dregs pa'i lha dregs pa'i lha de chung chung red pa da mi shi btsan skyes bzo 'dra de 'dras gang yin zer na/

But they said it wasn't right to have it next to the pillar directly over there [next to the chief deity] because this is a worldly deity, a minor god, right? It is like a ghost of a dead person. So then,...

འདི་སྐུ་འདི་སྐུ་འདིའི་གིའི་ནང་ལ་སླེབས་དགོས་ཡས་རྒྱུ་མཚན་ཅིག་ཡོའོ་རེད་པ། དེ་འདི་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ཡོའོ་རེད་པ། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ཡར་ཙ་དའི་ཉང་ར་༼ཉང་བྲན་༽ཕུ་དེ་ག་རེ་ཟར་༼ཟེར༽ག་རི་དགོན་པའི་འོག་དེར་འཁྲུངས་པ་རེད་པ།

'di sku 'di sku 'di'i gi'i nang la slebs dgos yas rgyu mtshan cig yo'o red pa/_de 'di sde srid sangs rgyas rgya mtsho yo'o red pa/_sde srid sangs rgyas rgya mtsho sde srid sangs rgyas rgya mtsho yar tsa da'i nyang ra (nyang bran )phu de ga re zar (zer)ga ri dgon pa'i 'og der 'khrungs pa red pa/

As for the reason why this statue came into this [temple]... Desi Sangye Gyatso... you know Desi Sangye Gyatso, right? Well Desi Sangye Gyatso took birth below the Gari Monastery in Nyangdrenpu.

དའི་འོང་ག་རེ་ཟེར་ན་དེ་ཟེར་གྱི་གྲྭ་ཕྱི་༼གྲྭ་བཞི་༽ཟེར་གྱི་རེད་ས་ཆ་དེའི་མིང་ལ་གྲ་ཕྱི་བྱས་བྱས་ཁོང་རང་གྲ་ཕྱི་༼གྲྭ་བཞི་༽ཡ་གིའི་ས་ཆ་ཡ་གིའི་ས་བདག་རེད། ས་བདག

da'i 'ong ga re zer na de zer gyi grwa phyi (grwa bzhi )zer gyi red sa cha de'i ming la gra phyi byas byas khong rang gra phyi (grwa bzhi )ya gi'i sa cha ya gi'i sa bdag red/_sa bdag

What is this place called? It is called Drachi; the name of that place is Drashi. He is the protector of that land there--Drashi's local protector.

དེ་ཡིན་དུས་ཅིག་གི་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་དེ་ལ་འཁྲུངས་པ་རེད་པཱ།

de yin dus cig gi sde srid sangs rgyas rgya mtsho de la 'khrungs pa red pA/

So in any case, Desi Sangye Gyatso was born there.

ཁོང་རང་གི་སྐྱེས་ལྷ་ཆགས་པ་རེད་འཁྲུངས་ལྷ་འཁྲུངས་ལྷ་ཆགས་དུས་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་མཚོ་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

khong rang gi skyes lha chags pa red 'khrungs lha 'khrungs lha chags dus sde srid sangs rgyas mtsho de ga re red zer na/

[This Tsen] became his birth deity... nativity god... [this protector] became his nativity god. Having this [as his birth deity], Desi Sangye Gyatso

གྲྭ་ཚང་སེ་ར་སྨད་གྲྭ་ཚང་ལ་ཤིན་ཏུ་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཆགས་བྱས་དེ་བྱས་ཙང་ཨ་ནི་་ཁོང་རང་གི་སྐྱེས་ལྷ་དེ། འདིའི་ནང་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུས་པ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད།

grwa tshang se ra smad grwa tshang la shin tu nas bka' drin chen po chags byas de byas tsang a ni khong rang gi skyes lha de/_'di'i nang la gdan 'dren zhus pa yin zer gyi yo'o red/

it is said that because he [Desi] showed such exemplary great kindness to Sera Mey College, they invited his birth god into this [temple].

ཡིན་ཀྱང་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་ག་རེ་ཡིན་ཟེར་ན། ཨ་ནི་སྔོན་མ་ནས་ཡིན་ན་ད་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་འདི་ནས་མར་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

yin kyang gdan 'dren zhus nas ga re yin zer na/_a ni sngon ma nas yin na da 'dug zer byas byas 'di nas mar yo'o red zer/

Nevertheless, even though he was invited... in the old days, he was down there [facing] up here.

ཞལ་འདི་ནས་མར་གཟིགས་བསྡད་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

zhal 'di nas mar gzigs bsdad yo'o red zer/

His face was looking in this direction.

དེ་གཟིགས་དུས་ཙམ་པ་ད་ཨ་ནི་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་འདིའི་མཁན་པོ་དང་ལས་སྣེ་བླ་མ་དེ་འདྲས་ཀྱི་ཨ་ནི་ང་ཚོ་ཡིན་ན་ད་སྐྱབས་གནས་ཟེར་ཡས་དེ་ཞལ་མར་ལོགས་བྱས་ཡར་ཕྱག་འཚལ་བའི་ད་ཕྱག་འཚལ་འོས་པ་ཅིག་ད་སྐྱབས་གནས་ཅིག་ས་བཅུ་ཐོབ་པའི་ལྷ་ཡིན་ན་སྐྱབས་གནས་འོས་པ་ཅིག་རྩིས་ཀྱི་རེད།

de gzigs dus tsam pa da a ni dgon pa grwa tshang 'di'i mkhan po dang las sne bla ma de 'dras kyi a ni nga tsho yin na da skyabs gnas zer yas de zhal mar logs byas yar phyag 'tshal ba'i da phyag 'tshal 'os pa cig da skyabs gnas cig sa bcu thob pa'i lha yin na skyabs gnas 'os pa cig rtsis kyi red/

Because he was facing up here, the Khenpos, officers, and Lamas of the monastery... in our [way of seeing things] something that is an object of refuge, should be facing up towards you, so that as you prostrate, [what you are prostrating to] should be worthy of [receiving] prostration, should be a source of refuge. If a deity has obtained the 10th Stage [i.e., enlightenment], then it is worthy of being a source of refuge.

དེ་ཡིན་དུས་དེ་ནས་མར་གཟིགས་དུས་འདི་ནས་ཡར་མི་མང་པ་ཅིག་གིས་ཕྱག་འཚལ་དུས་ཙམ་པ་དེ་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཨོའོ་དེ་འདྲས་ཟེར་བྱས་བྱས་མང་པོ་ཅིག་གསུངས་ཤག

de yin dus de nas mar gzigs dus 'di nas yar mi mang pa cig gis phyag 'tshal dus tsam pa de 'grig gi mi 'dug zer byas byas o'o de 'dras zer byas byas mang po cig gsungs shag

But given that [the Tsen is not a Buddha] and yet was still facing up, lots of people made prostrations to it, which wasn't appropriate. There was a great deal of discussion.

བྱས་ཙང་ད་རེས་ཨ་ནི་ང་ཚོས་ཉམས་གསོ་བྱས་ནས་ཨ་ནི་ག་རེ་བཟོས་པ་རེད་ཟེར་ན།

byas tsang da res a ni nga tshos nyams gso byas nas a ni ga re bzos pa red zer na/

Therefore, what we did when we recently restored [the chapel] was that

ཨ་ནི་སྐུ་དེ་འདིར་བཞག་བྱས་ཨ་ནི་ཞལ་ཚུར་སློགས་པ་ཡིན་ཟེར།

a ni sku de 'dir bzhag byas a ni zhal tshur slogs pa yin zer/

we put the statue here and turned it to face this way [i.e., in a direction away from that to which people prostrate].

ད་ང་ཚོས་ཨོའོ་དེ་བཟོ་བཅོས་ཕྲན་བུ་ཅིག་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ཟེར།

da nga tshos o'o de bzo bcos phran bu cig brgyab pa yin zer/

So we made a minor correction.

ད་སྔོན་མ་གི་༼མའི་༽ད་ཅིག་དེའི་ནང་དེ་པར་ཕྱི་རྒྱལ་རེད་འདི་པ་གང་ག་ལོགས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཅིག་གི་དེབ་དེའི་ཚོའི་ནང་དཔར་མང་པོ་ལེན་བཞག་ཡོའོ་རེད་དེའི་ཚོའི་ནང་ལ་ཡིན་ན་ཞལ་ཡ་ནས་མར་སློགས་བྱས་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

da sngon ma gi (ma'i )da cig de'i nang de par phyi rgyal red 'di pa gang ga logs bod kyi lo rgyus dang cig gi deb de'i tsho'i nang dpar mang po len bzhag yo'o red de'i tsho'i nang la yin na zhal ya nas mar slogs byas yo'o red zer/

In earlier times when foreigners came in this [chapel], and also in the Tibetan histories... in various books and pictures [you can see that] at that time the statue was turned [facing] up this way.

སྔོན་མ་ནས་ཡིན་ན་ད་ང་ཚོ་འདིའི་ནང་ལ་ཨ་ནི་ད་མཆོད་གཤོམ་དང་ཨ་ནི་དེ་འདྲས་མང་པོ་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར།

sngon ma nas yin na da nga tsho 'di'i nang la a ni da mchod gshom dang a ni de 'dras mang po yo'o ma red zer/

In earlier times we didn't have so many altars etc. in this [chapel]

གང་ཡིན་ཟེར་གང་ཡིན་ཟེར་ན་སྐུ་གང་ག་འདུག་བཟོ་བྱས་བྱས་ད་ཕ་ནས་ཚུར་ནག་ཁུང་འདྲ་ཅིག་གི་ཕར་ནས་ཚུར་མཇལ་ཡས་ཞེ་དྲགས་མེད་པ་ད་ཆ་ཡིན་ན་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད།

gang yin zer gang yin zer na sku gang ga 'dug bzo byas byas da pha nas tshur nag khung 'dra cig gi phar nas tshur mjal yas zhe drags med pa da cha yin na da ga re zer dgos red/

Because all the statues were in the dark, and it was not very easy to see them. Nowadays, what to say..

འདི་གས་ད་ང་ཚོས་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་བྱས་ད་ཉམས་གསོ་བྱས་ནས་ཨ་ནི་ཉམས་གསོ་བྱེད་དགོས་ཡས་རྒྱུ་རྐྱེན་་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

'di gas da nga tshos bzo bcos brgyab byas da nyams gso byas nas a ni nyams gso byed dgos yas rgyu rkyen ga re red zer na/

We repaired and restored them. The conditions necessitating restoration were

ད་འདིའི་གིའི་ནང་ལ་ཙི་ཙི་དང་ཅིག་གི་ཅིག་གི་་གནོད་སྐྱོན་མང་པོ་ཅིག་བྱུང་བྱས་ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་བྱས་ཉམས་གསོ་བྱས་བྱས་བཟོ་བཅོས་ཏིག་ཙ་ཅིག་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ཟེར།

da 'di'i gi'i nang la tsi tsi dang cig gi cig gi gnod skyon mang po cig byung byas a ni 'dug zer byas nyams gso byas byas bzo bcos tig tsa cig brgyab pa yin zer/

because of damage caused by mice. So we fixed them... restored them a little bit.

ད་སྐུ་དེ་ཚོའི་རྩ་བའི་ཆ་ནས་བྱས་ན་བཞུགས་སྟངས་དེ་ཚོ་གང་ག་ལོགས་སྐུ་དེ་ཚོ་མང་ཆེ་བ་རྙིང་པ་དང་རྙིང་པ་དེ་ཚོ་རྙིང་པ་རང་གནས་ད་ཡར་ཞལ་གསེར་ལ་སོགས་པ་མཚོན་བཟང་དེ་འདྲས་ཏིག་ཙ་ཏིག་ཙ་བརྒྱབ་པ་མ་གཞི་༼མ་གཏོགས་༽རྙིང་པ་རང་འཇགས་རེད་ཟེར།

da sku de tsho'i rtsa ba'i cha nas byas na bzhugs stangs de tsho gang ga logs sku de tsho mang che ba rnying pa dang rnying pa de tsho rnying pa rang gnas da yar zhal gser la sogs pa mtshon bzang de 'dras tig tsa tig tsa brgyab pa ma gzhi (ma gtogs )rnying pa rang 'jags red zer/

Now those statues... For the most part, those statues are just as they were.. those statues are all old. But they did repaint the faces with gold and other fine paint. They did fix them a little but otherwise they are said to be the same as they were in the old days.

དེ་གས་རྙིང་པའི་བཟོ་འདྲ་དེ་ཚོ་ད་འདིའི་སྒང་ནས་ཨ་ནི་ཞལ་འབག་དེ་ཚོ་གང་ག་ལོགས་ཡ་གིའི་ནང་ལ་ཡར་གདན་འདྲེན་ཞུས། ཁག་ཅིག་ཨ་ནི་མང་ཆེ་བ་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཨ་ནི་འདི་ནས་ཚུར་བྱས་བྱས་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་འདིའི་གིའི་སྒང་ལ་ཡོད་ཟེར།

de gas rnying pa'i bzo 'dra de tsho da 'di'i sgang nas a ni zhal 'bag de tsho gang ga logs ya gi'i nang la yar gdan 'dren zhus/_khag cig a ni mang che ba 'dug zer byas byas a ni 'di nas tshur byas byas 'dug zer byas byas 'di'i gi'i sgang la yod zer/

So they're all old. Now all of the masks were put inside [the case]... one set... but most of them... were put up on top.

ད་ཞལ་འབག་འདི་གས་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

da zhal 'bag 'di gas ga re red zer na/

Now what about these masks? Well,

ཨ་ནི་ད་ལོ་རྒྱུས་ཁ་ཅིག་ནང་ལ་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན་སྔོན་མ་ད་གྲྭ་ཚང་འདི་ལ་འཆམ། འཆམ་འབག་ཟེར་བྱས་ནས་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོའོ་རེད་ད།

a ni da lo rgyus kha cig nang la cha bzhag pa yin na sngon ma da grwa tshang 'di la 'cham/_'cham 'bag zer byas nas yin zer gyi yo'o red da/

According to some accounts, these masks were for ritual dance in this College. They are said to be dancers' masks.

ཞལ་འབག་དེ་གས་ད་གང་བྱས་ད་མི་གང་ག་ལོགས་ད་ཧང་སངས་ཡས་ཀྱི་ཞལ་འབག་ཅིག་ཆགས་འགྲོ་གི་ཡོའོ་རེད། དེང་སང་ཆ་བཞག་ན་ད་མི་གང་ག་ལོགས་ཀྱི་མཐོང་ན་ཨོའོ་ད་ཞལ་འབག་དེ་གས་དེ་་ཞེ་པོ་ཅིག་འདུག་ཟེར།

zhal 'bag de gas da gang byas da mi gang ga logs da hang sangs yas kyi zhal 'bag cig chags 'gro gi yo'o red/_deng sang cha bzhag na da mi gang ga logs kyi mthong na o'o da zhal 'bag de gas de zhe po cig 'dug zer/

All the people are astounded when they see these masks---these days when people see these masks they think they are really incredible masks.

བྱས་ཙང་ད་ང་ཚོས་ཨ་ནི་ཅིག་བདག་གཅེས་ད་མ་སོང་ནའི་གང་བྱེད་ཐུབ་ཐུབ་ཅིག་བྱས་བྱས་ད་ཡ་གིའི་ནང་ལ་ཡར་གདན་འདྲེན་ཞུས་འདུག་ཟེར་བྱས། འདུག་བཟོ་བྱས་ཀྱོག་ཡིན་ཟེར།

byas tsang da nga tshos a ni cig bdag gces da ma song na'i gang byed thub thub cig byas byas da ya gi'i nang la yar gdan 'dren zhus 'dug zer byas/_'dug bzo byas kyog yin zer/

Therefore, we try to take care of them the best we can, and we put them up there [near the ceiling].

ཞལ་འབག་འདི་གས་ནང་ལ་ག་རེ་ཟེར་ད་གཙོ་བོ་ད་ཅིག་གི་ཡི་དམ་འཇིགས་བྱེད་དང་། ཆོས་རྒྱལ་དང་། རྟ་མགྲིན་དང་། མགོན་པོ་ལྷ་མོ་རྣམ་སྲས་བཙུན་མོ་གྲི་ལ་སོགས་པ་ཨ་ནི་གང་བྱས་མགོན་འཇིགས་ལྷ་ལྔའི་ཨ་ནི་འཁོར་ད་བཙུན་མོ་གྲི་མགོན་པོའི་ཡུམ་ལ་སོགས་པའི་ད་དེ་པར་ཡུམ་ད་གང་བྱས་འཁོར་མང་པོ་ཡོའོ་རེད་པ།

zhal 'bag 'di gas nang la ga re zer da gtso bo da cig gi yi dam 'jigs byed dang /_chos rgyal dang /_rta mgrin dang /_mgon po lha mo rnam sras btsun mo gri la sogs pa a ni gang byas mgon 'jigs lha lnga'i a ni 'khor da btsun mo gri mgon po'i yum la sogs pa'i da de par yum da gang byas 'khor mang po yo'o red pa/

These are chiefly the masks of the yidams Vajrabhairava, Chogyal, Hayagriva, Gonpo, Lhamo, Namsey, Camundi, etc. the consort of Gonpo, and so forth -- the five deities of the protector pantheon with their consorts... each with a consort, there are so many retinues, right?

ཁེ་ཌ་པ་ལ་་་་་་་ཆོས་རྒྱལ་གྱི་བཙུན་མོའི་་གྲི་མང་པོ་དེ་འདྲས་འཁོར་ཆ་ཚང་བྱས་པ་འདུག་བཟོ་ཡོད་ཟེར།

khe Da pa la chos rgyal gyi btsun mo'i gri mang po de 'dras 'khor cha tshang byas pa 'dug bzo yod zer/

Ksetrapala... For Chogyal there is Camundi and so many [more], and they're all here complete with their retinues.

ཨ་ནི་དུར་བདག་དང་དེ་འདྲས་གཤིན་རྗེ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་ཟེར་མཁན་འདྲ་པོ་དེ་ཚོ་གང་ག་གི་ཕྱག་འབག་གི་དེ་ཨ་ནི་དེ་ཚོ་མང་ཆེ་ཅིག་ཅིག་འདུག་ཟེར་ཚང་ཡོད་ཟེར། འདི་ནང་།

a ni dur bdag dang de 'dras gshin rje glang po che la zer mkhan 'dra po de tsho gang ga gi phyag 'bag gi de a ni de tsho mang che cig cig 'dug zer tshang yod zer/_'di nang /

The Lords of Cemetaries, Shinje, Langpoche and such, all of them, the dance masks are for the most part all complete and present.

ད་ང་ཚོ་ཨ་ནི་འདིའི་རྡོ་རྗེ་དང་ཨ་ནི་བམ་པ་མང་པོ་ཅིག་དེ་འདྲས་ཡར་ཕུལ་བཞག་ཡོའོ་རེད་ཟེར་འདུག་ཟེར།

da nga tsho a ni 'di'i rdo rje dang a ni bam pa mang po cig de 'dras yar phul bzhag yo'o red zer 'dug zer/

Now there are many vajras and vases offered up there [on the ceiling].. I mean those.

འདི་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

'di ga re red zer na/

Now why is this?

བྱས་ཙང་ཨ་ནི་ཐ་འོག་གི་ཕྱག་མཚན་དེ་ཕྱག་གཡས་པ་དེ་ལ་ཨ་ནི་གསེར་གྱི་རྡོ་རྗེ་གསེར་གྱི་རྡོ་རྗེ།་་་གཡོན་པ་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།

byas tsang a ni tha 'og gi phyag mtshan de phyag g.yas pa de la a ni gser gyi rdo rje gser gyi rdo rje/ g.yon pa de ga re red zer na/

It is because these are Tha-Og's hand implements; in his right hand he holds a golden vajra, and in his left hand,

གཡོན་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན།་་་གཡོན་པས་སྨོན་པའི་འདོད་ཀུན་དངོས་གྲུབ་བསྟེར་ཟེར་བྱས་ད་གང་བྱས་གང་ལྟར་ཨ་ནི་འདོད་ཀུན་གྱི་གཏེར་བུམ་ཚོད་དེ་རེད་ཟེར་བུམ་པ་་་་བྱས་ཙང་བུམ་པ་དང་ཨ་ནི་རྡོ་རྗེ་དེ་ཚོ་འདུག་ཟེར་ཕུལ་དགོས་ཡས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མི་གིས་༼ཚོས་༽ཨ་ནི་སྐུ་ལ་ཕྱག་མཚན་རེ་རེ་ཕུལ། ཕུལ་བྱས་ཨ་ནི་བརྗེས་པོ་བརྒྱབ་པ་ཨ་ནི་ཕྱག་མཚན་རྙིང་པ་དེ་འདིའི་སྟེང་ལ་འདུག་ཟེར་བཏགས་བཞག་ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་མང་པོ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་ཟེར།

g.yon de ga re red zer na/ g.yon pas smon pa'i 'dod kun dngos grub bster zer byas da gang byas gang ltar a ni 'dod kun gyi gter bum tshod de red zer bum pa byas tsang bum pa dang a ni rdo rje de tsho 'dug zer phul dgos yas kyi rgyu mtshan mi gis (tshos )a ni sku la phyag mtshan re re phul/_phul byas a ni brjes po brgyab pa a ni phyag mtshan rnying pa de 'di'i steng la 'dug zer btags bzhag a ni 'dug zer mang po chags bsdad yod zer/

his left... his left hand [holds] a kind of treasure vase that [fulfills] all desired wishes... called a treasury of all desires and spiritual accomplishments... a vase. The reason that there are so many vajras and vases up there is because people offered these hand implements to this statue. They offered them, and we exchanged [the old for the newly offered ones] and we strung the old ones up there, and this is why they have become so numerous.

ཨོའོ་འདི་འདྲས་ཟེར།

o'o 'di 'dras zer/

That's how it is.

བྱས་ནས་རེད་ཤག་ཟེར་ད་ང་ཚོ་སྔོན་མ་ནས་ཡིན་ན་ད་མགོན་པོ་དེ་ནས་མར་མགོན་པོ་མི་ཟླ་བཅུ་གཉིས་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

byas nas red shag zer da nga tsho sngon ma nas yin na da mgon po de nas mar mgon po mi zla bcu gnyis yo'o red zer/

It was like that. Now we, in earlier times, there were twelve protector monks... twelve men.

མིཟླ་བཅུ་གཉིས་ད་ཆ་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན་ང་ཚོ་མགོན་པོ་རང་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་ཆ་བཞག་ན་ད་ལྟའི་ངོས་ནས་ཆ་བཞག་ན་སྐུ་གཉེར་གཉིས། གཉིས་ལས་ཡོའོ་མ་རེད་ཟེར།

mizl bcu gnyis da cha cha bzhag pa yin na nga tsho mgon po rang dmigs su bkar nas cha bzhag na da lta'i ngos nas cha bzhag na sku gnyer gnyis/_gnyis las yo'o ma red zer/

Twelve men. Now these days we have given up on considering anyone a protector [monk exclusively]... and today, for instance, there are no more than two sacristans... only two.

ཨ་ནི་ནམ་རྒྱུན་ད་ང་ཚོ་གྲྭ་ཚང་གིས་ཟླ་བསྐང་ཟླ་བ་རེ་རེར་བསྐང་གསོ་རེ་རེ་བཏང་བྱེད་དུས་ཙམ་པ་ཨ་ནི་དེ་དུས་མི་ཟླ་བཅུ་གཉིས་གདན་འདྲེན་ཞུས་བྱས་ཨ་ནི་ད་ཅིག་གི་དེའི་ནང་ལ་བསྐང་གསོ་གཏོང་མཁན་མ་ཨིཟླ་བཅུ་གཉིས་ཚོད་ཅིག་ང་ཚོས་གདན་འདྲེན་ཞུས་བྱས་ནམ་རྒྱུན་དགོང་དག་འཁྲུས་གསོལ་བཏང་ནའི་རེད།

a ni nam rgyun da nga tsho grwa tshang gis zla bskang zla ba re rer bskang gso re re btang byed dus tsam pa a ni de dus mi zla bcu gnyis gdan 'dren zhus byas a ni da cig gi de'i nang la bskang gso gtong mkhan ma izl bcu gnyis tshod cig nga tshos gdan 'dren zhus byas nam rgyun dgong dag 'khrus gsol btang na'i red/

Usually every month we in the College do the monthly propitiation ritual on the full moon. At that time twelve men are invited. So there are twelve proptitiation ritual doers in there. Usually they also do the cleansing ritual in the evening.

ཡང་ཉིན་མ་རེ་ཙ་རེ་ཙ་དེ་བྱས་ནའི་རེད་ཡང་ལོ་གཏོར། ལོ་གཅིག་ལ་ལོ་གཏོར་གཏོར་མ་དེ་གཅིག་བྱེད་དགོས་རེད།

yang nyin ma re tsa re tsa de byas na'i red yang lo gtor/_lo gcig la lo gtor gtor ma de gcig byed dgos red/

Also, [this ritual is done] every so often... and then the yearly tormas: we have to offer the yearly tormas once a year.

ཨོའོ་དེ་བྱེད་དུས་ཡིན་ནའི་འདྲ་ཨོའོ་གང་བྱས་འདུག་ཟེར་ཡོད་ཟེར།

o'o de byed dus yin na'i 'dra o'o gang byas 'dug zer yod zer/

And that's more or less how things are done.

ད་འདིའི་ནང་ལ་ལོ་གཏོར་ཡོའོ་རེད་ལོ་གཏོར་དེར་ཅིག་གཟིགས་ཙམ་གནང་གས།

da 'di'i nang la lo gtor yo'o red lo gtor der cig gzigs tsam gnang gas/

Now in here there is the yearly torma. Do you want to take a look in there at the yearly tormas?

ད་འདི་ལོ་གཏོར་ལོ་གཏོར་ཟེར་ན་ད་ལོ་གཅིག་གི་གཏོར་མ་ལོ་གཅིག་གི་གཏོར་མ་ཡིན་དུས་ད་ང་ཚོ་ལོ་གཅིག་གི་ཨ་ནི་གང་བྱས་ད་ཨོང་བོད་ཟླ་དགུ་པའི་ཟླ་གཞུག་དེ་འདྲས་ཅིག་༼ཤིག་༽ལ་ཨ་ནི་ད་གང་ལྟར་དུས་ཚོད་ངེས་གཏན་མེད་པ་ཅིག་ལ་ཨ་ནི་གཏོར་མ་དེ་ཨ་ནི་གསར་པ་བཞེངས་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

da 'di lo gtor lo gtor zer na da lo gcig gi gtor ma lo gcig gi gtor ma yin dus da nga tsho lo gcig gi a ni gang byas da ong bod zla dgu pa'i zla gzhug de 'dras cig (shig )la a ni da gang ltar dus tshod nges gtan med pa cig la a ni gtor ma de a ni gsar pa bzhengs kyi yo'o red zer/

Now these are the yearly tormas. When we say yearly torma, we mean that the tormas for the [whole] year. In the last half of the ninth Tibetan month--there is no definite date-- by around that time we must make the new tormas.

གསར་པ་བཞེངས་ལོ་གཅིག་ལ་ཨ་ནི་རྙིང་པ་དེ་གས་མར་ལེན་བྱས་ཨ་ནི་དེས་བྱིན་རླབས་བྱས་བྱས་གསར་པ་ཅིག་གཞི་ནས་ཡར་བཞེངས་དགོས་རེད་ཟེར།

gsar pa bzhengs lo gcig la a ni rnying pa de gas mar len byas a ni des byin rlabs byas byas gsar pa cig gzhi nas yar bzhengs dgos red zer/

New ones are made. Once a year the old ones are removed and new ones are blessed [by adding to the mixture a piece of the old one, and from this mixture] we make a new one from scratch.

ལོ་གཅིག་ལ་དེ་བཞེངས་ནས་ཨ་ནི་གང་བྱས་ཨོའོ་དེའི་ནང་ལ་ཨ་ནི་ལྷ་དེ་གས་གང་ག་ལོགས་ཀྱི་གཏོར་མ་ཨ་ནི་བཞེངས་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

lo gcig la de bzhengs nas a ni gang byas o'o de'i nang la a ni lha de gas gang ga logs kyi gtor ma a ni bzhengs yo'o red zer/

So for a year, and having made them... We make tormas for each and every one of these deities in here.

འདིའི་ནང་ལ་ཨ་ནི་ཁོང་རང་གིས་ལོ་གཅིག་གི་ཨ་ནི་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་ང་རང་ཚོ་མི་ད་མ་སོང་ན་ཞལ་ལག་ཚོད་དེ་མཆོད་པ་ང་རང་ཚོས་མཆོད་པ་ཟེར་གྱི་རེད་པ་ལགས།

'di'i nang la a ni khong rang gis lo gcig gi a ni da ga re zer dgos red nga rang tsho mi da ma song na zhal lag tshod de mchod pa nga rang tshos mchod pa zer gyi red pa lags/

So in here. And for a year... how to put it, they...we humans call it food. We say offering, right?

མཆོད་པ་ཨ་ནི་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་ཨོའོ་ལོ་གཅིག་ལ་ཨ་ནི་བཞངས་། བཞེངས་ཀྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

mchod pa a ni 'dug zer byas byas o'o lo gcig la a ni bzhangs /_bzhengs kyi yo'o red zer/

They are offerings, and we make them [to last] for one year.

འདི་ཨ་ནི་ལོ་གཅིག་ལ་གང་བྱས་འདི་གས་བཞེངས་ཚར་ནས་ཨ་ནི་དེ་ལ་ཨ་ནི་ཉིན་མ་གཉིས་ཙམ་དེ་འདྲས་ཀྱི་ང་ཚོས་བསྐང་གསོ་གཏོང་གི་ཡོའོ་རེད་ཟེར་།

'di a ni lo gcig la gang byas 'di gas bzhengs tshar nas a ni de la a ni nyin ma gnyis tsam de 'dras kyi nga tshos bskang gso gtong gi yo'o red zer /

After we finish making the tormas for the year, we do the propitiation rituals for about two days.

མི་ཟླ་བཅུ་གཉིས་ཙམ་དེ་འདྲས་གདན་འདྲེན་ཞུས་བྱས་ཨ་ནི་ང་ཚོས་བསྐང་གསོ་བཏང་འདུག་ཟེར་བྱས་བྱས་མཆོད་པ་འདུག་ཟེར་འཕུལ་གྱི་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

mi zla bcu gnyis tsam de 'dras gdan 'dren zhus byas a ni nga tshos bskang gso btang 'dug zer byas byas mchod pa 'dug zer 'phul gyi yo'o red zer/

About twelve men are invited and we perform the proptitiation ceremony. We make the offerings like this.

ལོ་གཏོར་དེ་ཨོའོ་འདུག་ཟེར་ཡིན།

lo gtor de o'o 'dug zer yin/

That is how we make the yearly torma.

ད་འདི་སྔོན་མ་ནས་ཡིན་ན་ད་འདི་གདོས་སྒམ་བྱས་བྱས་དེའི་ནང་ལ་ཨ་ནི་གདོས་དང་ཅིག་གི་ད་ག་རེ་ཟེར་དགོས་རེད་མཆོད་པ་དང་དེ་འདྲས་ཨ་ནི་སྲུང་མ་གི་༼མའི་༽ཨ་ནི་གདོས་དེ་འདྲས་ཨ་ནི་ཞེ་དྲགས་ཀྱི་གྲ་རྒྱས་པོ་བྱས་དེ་འདྲས་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

da 'di sngon ma nas yin na da 'di gdos sgam byas byas de'i nang la a ni gdos dang cig gi da ga re zer dgos red mchod pa dang de 'dras a ni srung ma gi (ma'i )a ni gdos de 'dras a ni zhe drags kyi gra rgyas po byas de 'dras yo'o red zer/

Now in earlier times, this used to be the Material Box, and in it was contained the special material, you know, like offerings, the material [possessions] of the protector deity. And they were really abundant.

ཨ་ནི་ལོ་རེའི་ཅིག་གི་ཨ་ནི་འདིའི་ལོ་གཞིར་བཟུང་གསི་ཨ་ནི་གདོས་དེ་འདྲས་བརྗེས་པའི་དེ་འདྲས་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་འདྲས་ཟེར་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

a ni lo re'i cig gi a ni 'di'i lo gzhir bzung gsi a nisgdos de 'dras brjes pa'i de 'dras byas pa'i lo rgyus de 'dras zer yo'o red zer/

And there was a tradition that said that every year these material [possessions] would be exchanged [for new ones].

ད་ད་ཆ་ཡིན་ན་ཨ་ནི་ད་འདི་སྔོན་མ་ཨ་ནི་གཏོར་སྐྱོན་ཕྱིན་ནས་ཨ་ནི་ད་ཆ་ད་ཡང་ཉམས་གསོ་ལ་མ་ཐུབ་པར་ད་འདི་སྟོང་པར་ད་འདུག་ཟེར་ལས་༼ལུས༽བསྡད་ཡོའོ་རེད་ཟེར་ད་འདིའི་ནང་ལ་ཅ་ལག་ཙ་ཏིག་མ་ཏིག་༼ཙག་གི་ཙིག་གེ་༽དེ་འདྲས་བླུགས་བཞག་ཡོའོ་རེད་ཟེར།

da da cha yin na a ni da 'di sngon ma a ni gtor skyon phyin nas a ni da cha da yang nyams gso la ma thub par da 'di stong par da 'dug zer las (lus)bsdad yo'o red zer da 'di'i nang la ca lag tsa tig ma tig (tsag gi tsig ge )de 'dras blugs bzhag yo'o red zer/

But nowadays, what was here before has been destroyed, and we have not been able to restore it, and so it's empty. And now we're just using it to store trifling things.