Skip to main content Skip to search
05 Sep 2018
4 min 53 sec
Video Overview
Creators: 
Penchela, Ugyen Phuntsho

One of the most traditional settings for the performance of Lozey ballads are Bhutanese mud houses at construction sites. At those sites, workers perform Lozey ballads mainly to entertain themselves. They might compete against each other in the performance and sometimes they might also lure passersby into participating in their competition. In this video Mindu narrates several types of ballads: antagonizing, befriending, aspiring ballads, etc. During the antagonizing ballad he used indirect language to make offensive remarks while the aspiring ballad contained praising words. The verses express disdain towards expensive and attractive garments, and other symbols of external beauty. No matter how beautiful and well-dressed a person may be, the ballad says, true love between two people is what really matters.

 

༉  འབྲུག་པའི་བློ་ཟེ་བསྒྱུར་ནི་གི་ས་གོ་མང་ཤོས་ར་ ཁྱིམ་རྐྱབ་ས་ཚུ་ནང་ལག་ལེན་འཐབ་དོ་ཡོདཔ་ད་ ས་གོ་དེ་ནང་བསྒྱུར་དགོ་པའི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་ར་ ཁོང་ར་སྤྲོ་བ་ཐོན་ནིའི་དོན་ལུ་ཨིན་པས། འཕྲལ་འཕྲལ་སྐབས་སྦོ་ལོགས་ཁ་ལས་འགྱོ་མི་ཚུ་ འགྲན་བསྡུར་འབད་ནིའི་དོན་ལུ་ཡང་ཨིནམ་ད་ གློག་བརྙན་འདི་ནང་ སྨིན་དྲུག་གིས་ དགྲ་དཔག་གི་བློ་ཟེ་དང་ དགའ་མཐུན་གི་བློ་ཟེ་ དེ་ལས་སེམས་ཤུགས་བསྐྱེད་་བཅུག་ནི་གི་བློ་ཟེ་ཚུ་སྒྱུར་ནི་འདུག དགྲ་བློ་འདི་ ཉམས་དང་ལྡན་ནིའི་དོན་ལུ་ སྐོར་གཏམ་གྱི་སྒོ་ལས་སླབ་ནི་དང་ དགའ་མཐུན་བློ་ཟེ་འདི་ནང་ བསྟོད་པའི་ཚིག་ཚུ་བཙུགས་ཏེ་སླབ་དོ་ཡོདཔ་ད་ བློ་ཟེ་འདི་ནང་ གོང་ཚད་ཆེ་བ་དང་ མིག་ཁར་མཛེས་པའི་ཅ་ལ་ དེ་ལས་ཕྱིའི་མཛེས་ཆའི་ཚོར་བ་ཚུ་གི་སྐོར་ལས་བཤད་ནི་འདུག བློ་ཟེ་འདི་གིས་ དགའ་མཐུན་གཉིས་ཀྱི་བར་ནའི་མཐུན་ལམ་འདི་ ཕྱིའི་ངོ་རིས་མེན་པར་ སེམས་ལུ་རག་ལས་ ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས།

Transcript search
No results found for this search
0 of 0
  • སྨིན་སྒྲུ Mindu
    སྒོག་པ་སྒོགཔ་བཤད་རྐྱབ་མི་དགོ །སྒོག་པ་སྒོགཔ་བཤད་རྐྱབ་དགོན། །ནམ་བྱཱར་གྱི་བྱཱར་ཟླ་གསུམ་འདི། །ལྡུམ་རའི་སྦུག་ལུ་སྡོདཔ་ཨིན། །
    Don’t have to explain about an onion. If have to explain, during the three summer months the stem stays rolled in the middle.
  • སྨིན་སྒྲུ Mindu
    དགུན་གྱི་དགུན་ཟླ་གསུམ་འདི། །ཚོད་ཞིང་གི་བར་སྡོདཔ་ཨིན། །ཞི་བདེ་གཉིས་བརྩེགས་གསུམ་བརྩེགས། །སྒོགཔ་ང་ལུ་ཡོདཔ་ཨིན། །
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    ཡར་དགོན་བཟང་མཚན་ལྡན་བླམ་འདི། །སྒོགཔ་ང་དང་འདྲན་འདྲ་མིན་འདུག །ན་བཟའ་གཉིས་བརྩེགས་གསུམ་བརྩེགས། །སྒོགཔ་ང་ལུ་ཡོདཔ་ཨིན། །
    In the three winter months, it grows in the garden. I have layers of mat. So the lamas are incomparable with me.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    ཡར་རྫོང་གི་དབང་ཆེན་དཔོནམ་ཚུ། །སྒོགཔ་ང་དང་འདྲན་འདྲ་མིན་འདུག །མར་རྩ་བར་དར་ཕོད་གཞོལ་གཞོལ། །སྒོགཔ་ང་ལུ་ཡོདཔ་ཨིན། །
    Cover after covers with two to three layers attached, an onion I have. Even the governors who live in the fortress can't match me.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    གཡུས་ཀྱི་སྟག་ཤར་གཞོནམ་ཚུ། །སྒོགཔ་ང་དང་འདྲན་འདྲ་མིན་འདུག །སྐེད་པ་འཁྱུག་འཁྱུག་ལྡེམ་ལྡེམ། །སྒོགཔ་ང་ལུ་ཡོདཔ་ཨིན། །
    At the bottom of the onion, my body, I have many flags. Even the young boys of the village can't match me.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    གཡུས་ཀྱི་སྨན་ཆུང་བུམོ། །སྒོགཔ་ང་དང་འདྲན་འདྲ་མིན་འདུག །ཡར་རྩེ་མོ་ཅོ་ཏོ་ཀེར་ཀེར། །སྒོགཔ་ང་ལུ་ཡོདཔ་ཨིན། །
    My belted waist is so slim and shapely that even the women of the village can't compare with me.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    ཡར་བྲག་ལུ་བཞུགས་པའི་སྒོམ་ཆེན། །སྒོགཔ་ང་དང་འདྲན་འདྲ་མིན་འདུག །ནམ་བྱཱར་ཟླ་རིམ་གྱིས་རྫོགས། །སེར་ཟླ་རིམ་གྱིས་དཔགཔ་ལས། །
    Born with the top inverted inside, I have an onion. The hermit who meditates in the cave can't even match me.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    སྒོགཔ་ཚོད་ཞིང་སྐྱེསཝ་ལས་གདན་དྲངས་། །རབ་གནས་གཙིག་ཀུ་རྡོ་ཏི། །དབང་བསྐུར་ཚྭ་དང་ཨེ་མ། །སྒོགཔ་ཐར་པའི་ལམ་ལས་དྲངས་ད་ཡི་ཟེར་བས་ལོ་ལགས།
    As the summer months passed and winter months passed. It's time to receive the onion from the garden. Offering inside the hollow stone, adding chilies and salt, thereby sends the soul of the onion to heaven.
  • མིན་སྒྲུ Mindu
    བློ་ཟེ་བློ་ཟེ་ ཏེ་ག་ར་བློ་ཟེ་རང་བསྒྱུར་ཟེརཝ་མས། ཏེ་ བློ་ཟེ་ཟེར་ས་ཕུང་གཞི་མས། །བློ་བ་བཏགས་ཚེ་གཟིག་འདྲ་བས། །རྩེདམ་རྩེ་བ་རྩེ་ཆུང་དགོ །རྩེ་ཆུང་ཚར་གྱི་ལོགས་ལུ་མས། །ཚར་བཅད་པར་དཔའ་རྟགས་དགོ །དཔའ་རྟགས་མགར་བའི་ལོགས་ལུ་མས། །མགརཝ་གཞོང་པར་ཕག་ཤ་དགོ །
    People ask to sing ballads. The ballads are filled with anger, when it’s hung on the wrist, it's like packing. To play one needs a bamboo basket, baskets made of bamboo. To cut bamboo, one needs a knife but the knife is with blacksmith. To make the blacksmith happy, one needs pork.
  • མིན་སྒྲུ Mindu
    ཕག་ཤ་ཕག་པའི་ལོགས་ལུ་མས། །ཕགཔ་གསད་པར་[རྒྱའོ་ཅུང་?]དགོ །[རྒྱའོ་ཅུང་?]ཕྱུག་པོའི་ལགཔ་ལུ་མས། །ཕྱུགཔོ་གཞོང་པར་ཁ་འཇམ་དགོ །ཁ་འཇམ་ལྐོད་མའི་[གེ་བ་?]མས། །སུམ་ཆང་ཁག་མའི་བདུད་རྩི། །ལྐོད་མའི་[གེ་བ་?]བཏང་སྟེ། །ཁ་འཇམ་ལྐོད་མའི་[གེ་བ་?]ལས་ཚར་གཅིག་བསྟན་གེ་སྨ་རེད་ ཕྱུགཔོ་ཚར་གཅིག་གཞོང་གེ་ནོ་ ཟེར་ཏེ།
    Pork is with pig and to kill the pig you need a servant. Servants are with rich people, to make rich men happy, need flowering words. Flowering words are in the throat, have to drink alcohol to make the flowering words come spontaneously from the throat to make rich happy.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    གཡུས་རྒྱ་ཁ་གཡུས་ལུ་གདོང་མ་སྒོར། ཕག་རི་ཐང་ཁ་རྗེས་མ་བཀོད། །གཡུ་བྱུ་རུ་མངམ་[དགྲ་ཆེ་?]བས། །[དགྲ་ཆེ་བའི་?]བྱུ་རུ་རང་མི་དགོ །རང་ལེགས་པའི་གཡུ་ཆུང་འབྲུག་དཀར་འདི། །བོད་པད་སྐོར་ཅན་མ་བཀོད་བཞག་ཡོད། །
    Don't face the Indian plain, don't leave footprints at Pharethangka, even if the jewelry is plentiful, the enemies are plenty too. I don't want jewelry with enemies. I have ordered turquoise for the Tibetan.
  • སྨིན་སྒྲུ Mindu
    གཡུས་རྒྱ་ནག་གཡུས་ལུ་གདོང་མ་སྒོར། །པ་ཚ་གདངས་ར་རྗེས་མ་བཀོད། །ད་གོས་ཆེན་མངམ་[དགྲ་ཆེ་?]བས། །[དགྲ་ཆེ་བའི་?]གོས་ཆེན་རང་མི་དགོ །རང་ལེགས་པའི་བཀྲིས་ཁ་དར། །རྒྱ་སྒམ་ཆ་ཅན་མར་བཀོད་བཞག་ཡོད། །
    Don't face China. Don't leave footprints at Pa Cha Dangra. Where there is much brocade, there are many enemies. I don't want brocade with many enemies but I have ordered Tashi Khadar for the Indian merchant.
  • སྨིན་སྒྲུ Mindu
    རྫོང་ཆེན་གཡུས་ལུ་གདོང་མ་སྒོར། །གཡུས་བཟང་ཁྲ་མོ་རྗེས་མ་བཀོད། །རོགས་སྨན་ཆུང་མངམ་རྒྱ་ཆེ་བས། །རྒྱ་ཆེ་བའི་སྨན་ཆུང་རང་མ་དགོ །རང་ལེགས་པའི་ཤེས་ལྕམ་སྒྲོལམ་གཅིག །ད་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ལུ་སྤྲོད་བཞག །ཟེར་ཨིན་མས་ལགས།
    Don't face towards the fortress and don't step in the village. There are thousands of women but I don't want a thousand women. But I have kept Shechang Dema with my parents.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    ཤིང་ལེགས་པའི་གདུང་ཤིང་མགུ་ལྡནམ་འདི། །མགུ་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་སུ་[ཁཝ་སྡང་?]མས། །[ཞབས་རིང་མའི་ཕྱོགས་སུ་བུ་ཡུག་སྡང་། །མགུ་ལྡན་མའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁཝ་འདི། །མགུ་རྩེ་་་་་་མ་ཤོར་སོང་ཡི། །ཞབས་རིང་མི་ཕྱོགས་ཀྱི་བུ་ཡུག་འདི། །རྡོ་ཅུང་རིལ་དེ་བདའ་ཕྱིའི། །?]
    The blue pine with many branches is prone to snow. The roots are prone to snow storm. The branches send snow to the ground and snowstorms at the root roll away like stones.
  • མིན་སྒྲུ Mindu
    [རྩོ་ནང་གཟས་ཟེ་ཕྱེ་གི་སྡུམ་ཆུང། །?]དགུང་ཁྲི་གདུགས་སྤུན་བདུན་ཤར་རུང་། །[ནང་ཕྱེ་གི་སྡུམ་ཆུང་?]བཞུ་མ་ཚུགས། །གནགཔ་ལུས་ལུ་བཏགས་པའི་དྲི་མ་འདི། །གཟར་ཤེལ་དཀར་གཟར་ལུ་སོང་སྟེ་གི །ཆུ་ཀུ་ཅུང་གང་གིས་དག་ཅི་བ། །རང་ཁོག་པའི་ཧིང་གི་གནགཔོ་འདི། །དགའཝ་གདོང་སྐོར་རྐྱབ་རུང་དག་མ་ཚུགས་མི་འདི་ཨིན་མས་ལགས། །ཧེ་ཧེ་ཧེ་་་་་་། The roll made from flour, even if seven brothers of sun shined its not melted. The dust on the body can be washed with water. But the bad feeling for each other’s can't be making away, sitting face to face.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    ས་བོད་ཀྱི་ཡམ་འབྲོག་མཚོ་ཁར། །ནོར་བདག་ཅན་གཅིག་དང་བདག་མེད་གཉིས། །བདག་ཅན་[སེར་ལི་ལྗེམ?]། །བདག་མེད་ཤ་ཝ་རྭཝ། །རོགས་བདག་ཅན་[སེར་ལི་ལྗེམ་?]འདི། །མགུ་ཉེན་ཁ་ཆེ་རུང་འགྱོཝ་ལས། །[བྱོ་མའི་གནག་ཟེ་པད་མ། །སྤྱན་གུ་མདའ་དེ་གཟིགས། །?]ལག་རིས་དཔྱལ་བ་བཀལ། །ནོར་མང་པའི་སྦུག་ལུ་བསྐྱོར་ཆེ་ཡི། །
    At the peaceful plain near the lake, there lives an ox with owner and without owner. The one with owner is a yak and without is stag. Its owner collects when the sun is falling in the west.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    རང་བདག་མེད་ཤཝ་རབ་འདི། །ཕུག་ཡར་ཡར་འགྲིམས་ཅིག་ཡར་ཡར་འགྲིམས། །ཡར་སྒང་སྟོད་ཏོང་ལམ་དཀར་ཅུང་འགྲིམས། །ལས་རྒྱུ་འབྲས་མེད་པའི་ཤ་རོགས་པ། །ཐ་དམ་ཚིག་མེད་པའི་ཤ་རོགས་པ། །མདའ་མ་རྐྱབ་ཤཝ་མོའི་ལུས་ལུ་རྐྱབ། །ཁྱོད་མདའ་མོ་[ཚལ་གྱི་?]བུད་སོང་རུང་། །ནང་གནག་པའི་སྡུག་གིས་ཡར་མ་བཏུབ། །ཟེར་ཨིན་མས་ལགས། ཧེ་ཧེ་ཧེ་་་་་་་་།
    But the poor stag without an owner climbs up hill on the roads. An unfaithful hunter shot the stag with an arrow, and while the bushes removed the arrow, he couldn't escape the poison.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    ཕུག་རི་ནགས་ཚལ་གྱི་བྱི་ཅུང་གིས། །[ནང་ཆམ་གྱི་དབུ་ཀྲ་ཆག་ཅི་འདུག །ཆམ་ཕོད་ཀུ་མེད་པའི་དབུ་ཀྲ་གི། །?]རོགས་ལེགས་པའི་ཨ་མ་གོ་མ་ཚོད། །ཐག་རིག་རྒྱང་གི་བརྩེ་བཟའ་གིས། །ཟ་མོའི་བློ་སེམས་ལེ་ཤ་འདུག །ཟམོ་བློ་སེམས་མེད་པའི་ལུས་པ་གིས། །བུ་སྟག་ཤར་དམངས་ལུ་གོ་མི་ཆོད་པས། །ཧེ་ཧེ་ཧེ་་་་་་་།
    The wild bird ate the millet seeds. Millet without seeds does women no good. A man from far away took away the mind of girl. A girl without thought, what good does she do a man?
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    [སྒང་?]ཤར་གྱི་བ་མེན་གདོང་དཀར་འདི། །ནོར་གཡང་ལུ་བཀུག་པ་འཇམ་འཇམ་མེད། །ཐག་པ་གསེར་ཐག་དངུལ་ཐག་དགོ །[ཧེ་ཅུང་?]ལྕགས་ཀྱི་ཨོ་ལོང་དགོ །དམ་ཚིག་གསེར་གྱི་ཀཝ་འདེ་དགོ །ཧིང་གཏམ་ལྕགས་ཀྱི་ཀོ་མ་དགོ །རོགས་ཤ་ཡོད་ལ་གི་ལུས་པ་གིས། །རང་ཤ་མེད་ལ་གི་སེམས་ཅན་གྱིས། །[གལཝ་?]མཉམ་ཅིག་འབད་རུང་དགའ་བས་བ། །[རང་སེམས་ཀྱི་གལ་ཚད་?]མནོ་མ་ཚུགས་ ཟེར་ཨིན་མས་ལགས། ཧ་ཧ་ཧ་་་་་་། The Methuen with the white mark on his forehead, while taking to crossbreed with the cow for the calf, it needs the rope made up of gold and silver with the hook made up of metal. Further, one should also have trust as if like the golden pole and the words of love as if like the hook made up of metal. The one with strong gets away from hill and weak one struck in middle of hills. It could be good if both cross togeather.
  • མིན་སྒྲུ་ Mindu
    གསལ་ཨ་གསལ་མི་གསལ་གསལ་བའི་རི། །ཨ་མཐོང་མི་མཐོང་མཐོང་བའི་རི། །གསལ་བའི་རི་ལས་མར་བལྟ་ཚེ། །མར་རྒྱ་ནག་བཀྲིས་ཁྲི་ཁ་ལུ། །བུམོ་རྒྱ་བཟའ་འདྲཝ་ཅིག་ཐགས་འཐག་དོ། །ཐགས་ཤིང་གཡསཔ་འདི་གསེར་གྱི་ཁྲི། །ཐགས་ཤིང་གཡོནམ་དངུལ་གྱི་ཁྲི། །[སྦུག་སྐལ་ཡོད་ལག་པ་དུང་གི་ཁྲི། །?]
    While peeping from the mountaintop endowed with fresh air and pleasant surroundings, a girl exactly like the girl from India was weaving. It’s made up of gold on the right, silver on the left, and conch in the middle.
  • སྨིན་སྒྲུ Mindu
    ཐགས་ཤིང་གཡས་པའི་གུ་ལུ། །ས་བོད་ཀྱི་ཤང་ཤང་དཀརམོ་ཆགས། །ཐགས་ཤིང་གཡོན་པའི་གུ་ལུ། །རྒྱ་ཡི་རྨ་བྱ་མདོངས་སྒྲོ་ཆགས། །བུ་སྐལ་ཡོད་ལག་པ་དུང་གུ་ལུ། །ནཱ་ལྷོ་པའི་ཁུ་བྱུག་སྔོན་མོ་ཆགས། །བུམོ་རྒྱ་བཟའ་གུང་ཞག་མ་རན་པར། །བྱ་འདི་ཚུ་གསུང་གྲོས་བསྡུ་མ་ཚུགས། །བུམོ་རྒྱ་བཟའ་གུང་ཞག་རནམ་ལས། །བྱ་འདི་ཚུ་གསུང་གྲོས་བསྡུ། །
    On the right side of the weaving handle sat the black naked crane of Tibet, on the left of the handle sat the peacock of India and in the middle of the handle was the Ja-Khu Ju Nyemo of Bhutan. The birds could not have conversation without the girl falling asleep. The girl slept and the birds talked.
  • མིན་སྒྲུ Mindu
    བོད་ཤང་ཤང་དཀར་མོས་སླབ་ཚེ། །ཆོས་དམ་ཆོས་བོད་ལས་དར་ཡི་ལོ། །ཧེམ་ཇ་ཕུད་བོད་ལུ་དྲང་དགོ་ལོ། །རྒྱ་རྨ་བྱ་མདོངས་སྒྲོས་སླབ་ཚེ། །ཟས་ནོར་རྒྱ་ལས་ཐོནམ་ཨིན་ལོ། །ཧེམ་ཇ་ཕུད་རྒྱ་ལུ་དྲང་དགོ་ལོ། །མ་ཉོན་ཅིག་རྨ་བྱ་མདོངས་སྒྲོ། །གསོན་ཅིག་ཤང་ཤང་དཀར་མོ། །ཆོས་དམ་ཆོས་བོད་ལས་དར་རུང་། །བཀའ་འགྱུར་བསྟན་འགྱུར་བློ་ལུ་ཡོད། །ཟས་ནོར་རྒྱ་ལས་ཐོན་རུང་། །ཁྲ་ཅོ་ཁྲོ་ཅོ་ལྷོ་ལུ་ཡོད། །བྱ་ཁུ་བྱུག་གཏམ་ཚིག་ཆེཝ་ལས། །ཧེམ་ཇ་ཕུད་ལྷོ་ལུ་དྲང་ད་གེ །ཇ་ཕུད་ལྷོ་ལུ་དྲངས་ད་འདུག་ལགས།། །།
    The crane from Tibet told to make tea offering first to Tibet as the Buddhism was first spread in Tibet, whereas the peacock from India asked to make offering first to India, as all the commodities originated from India but the Ja-khu Ju Nyemo insisted to make offerings first in Bhutan. Though the religion was flurished in Tibet Kayungur Tengur are in Bhutan and we also has sets of pots in Bhutan. So, the Ja Khu Ju was right and tea offering was made first to Bhutan.