Video Overview
ཁྱི་མེད་ལྷ་ཁང་དེ་ འབྲུག་པ་ཀུན་ལེགས་ཀྱི་ཕོ་རྒནམོ་ ངག་དབང་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་བཞེངས་བཞེངསམ་ཅིག་ཨིན་པས། སྤུ་ན་ཁ་ཁྱི་མེད་ལྷ་ཁང་ནང་བཞུགས་མི་བསམ་གྲུབ་ཀྱིས་བཤད་གསལ་ལྟར་འབད་བ་ཅིན་ ཁྱི་མེད་ལྷ་ཁང་གི་སྲུང་མ་ཆོས་སྐྱིདམོ་དེ་ དང་ཕུགས་འབད་བ་ཅིན་ རོ་ལོང་བདུདམོ་ཟེར་ཨིན་པས། དེ་ཡང་ ནམ་ཕྱི་རུ་འགྱོཝ་ད་ མི་ཕར་ཚུར་འགྱོ་མི་ཚུ་སྲོག་བཅད་དེ་བཏང་མ་བཏུབ་མི་དེ་ བླམ་གིས་མཁྱེན་ཏེ་ བདུདམོ་དེ་དམ་ལུ་བཏགས་ མི་ཡང་སོར་ མ་འོངས་པ་ ཨ་ནི་ཁ་ལུ་ང་ལྷ་ཁང་ཅིག་བཞེང་ནི་ཨིན་ ཁྱོད་འ་ནི་ལྷ་ཁང་གི་སྲུང་མ་འབད་སྡོད་ཟེར་ བཀའ་གནང་བཞག་པའི་ཤུལ་ལས་ བདུདམོ་དེ་གི་མིང་དེ་ ཆོས་སྐྱིདམོ་ཟེར་ དར་ཁྱབ་འགྱོ་འགྱོཝ་ཨིནམ་སྦེ་བཤདཔ་ཨིན་པས། རོ་ལོང་བདུདམོ་གནས་ས་འདི་ སྤུ་ན་གཙང་ཆུ་དང་སྟོདཔ་རོང་ཆུ་གཉིས་འཛོམས་སར་མཚོ་ཅིག་ཡོད་མི་དེ་ནང་ཨིན་པས། མཚོ་དེ་འབད་བ་ཅིན་ དམྱལ་བའི་ཟངས་ཆེནམོ་སྦེ་བརྩི་དོ་ཡོདཔ་ད་ དེ་སྦེ་བརྩི་དགོ་མི་དེ་ཡང་ ང་བཅས་ར་ ཐབ་ཀྱི་རྫིབུ་གསུམ་ཡོད་དོ་བཟུམ་སྦེ་ར་ སྒང་ཏོག་གསུམ་སྦེ་ཡོད་ས་ལས་གཅིག་ ཁྱི་མེད་ལྷ་ཁང་བཞེངས་ཡོད་ས་གི་སྒང་ཏོག་དེ་དང་ གཅིག་འོ་ལག་ཁ་གི་སྒང་ཏོག་དང་ གཅིག་ཕར་ཁའི་སྒང་ཏོག་དེ་འབདཝ་ད་ ཐབ་ཀྱི་རྫིབུ་གསུམ་བཙུགས་ཏེ་ཡོདཔ་བཟུམ་སྦེ་ཡོད་པའི་སྦུག་ལུ་ར་ སྤུ་ན་གཙང་ཆུ་དང་སྟོད་པའི་རོང་ཆུ་གཉིས་འཛོམས་ཏེ་ཐོན་འགྱོ་སའི་མཇུག་འབདཝ་ད་ ཐབ་གུ་མེ་འཕུ་བའི་སྐབས་ ཕྱོགས་གསུམ་ལས་ཤིང་བཙུགས་དོ་བཟུམ་སྦེ་ ཆུ་གསུམ་དེ་ མེ་སྦེ་བརྩིས་ མཚོ་དེ་ དམྱལ་བའི་ཟངས་ཆེནམོ་སྦེ་བརྩི་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས།
Lama Samdrup narrates in this video an account of Chime Lhakhang in Wangdue district. This temple was founded by Lama Ngawang Chogyal, the brother of divine mad man (Drukpa Kuenley). Deity Choekim was once a demon that harmed the Longrong Doem, a people who reside at the confluence of Toebi Rongchhu and Punatshangchu rivers, below Chime Lhakhang. Such spot is considered to be a hell, since it is surrounded by three stone stoves. The deity once tried to harm Lama Drukpa Kuenley by revealing her naked body to him, and through that attracting him. But the Lama subdued her, and she pledged to protect the Buddhadharma and the community. She was given a new name: the Choekim. She is also sometimes known as the Zomokey. Today, she is regarded as one of the protective female guardian deities of Chime Lhakhang and its surroundings.
- Nobgang
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuཆུའི་མཐའ་མར་ལུ་ ང་བཅས་ནཱ་གི་ གནསཔ་སྦེ་ཡོད་པ་ལགས་ ཆོས་སྐྱིདམོ་ཟེར་མི་འདི། ཏེ་རོ་ལོང་བདུད་མ་ཟེར་ ཏེ་མར་གྱི་བདུད་ཨིན་པས་མོ།there is the deity of this place near the river called choekim, and rolong duingma is the witch down there
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuཨ་ནཱ་ཨ་ནཱ་ཨ་མར་ ཆུའི་མཐའ་མར་ལུ་ མཆོད་རྟེན་དཀརམོ་ཅིག་ཡོད་པ་ལགས་ ཨ་མར་ལུ། འདུག་པ་ལགས་ ཨ་ནཱི་གཱ་རི་ཊ་ནིང་ལ་ར། ཏེ་འ་ནཱི་གྱི་མཐའ་མར་ མར་ཆུ་འཛོམས་ས་ནང་ར་ མཚོ་འབད་བཏུབ་པ་ལགས།there is a white stupa down there, near the turning of the road, below it is the meeting of the two river. which is actually a lake
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuའ་ནཱི་ཁར་ རོ་ལོང་བདུད་མོ་ཟེར། ཏེ་འ་ནཱི་ མཚོ་འདི་ག་ཅི་སྦེ་ བཞགཔ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ད་དང་ཕུགས་འབད་བ་ཅིན་ དམྱལ་བ་ཟངས་ཆེནམོ་ཟེར་ བརྩི་ནི་ཡོད་སྨོ་ཤིག་ལགས། ནཱ་བུ་གིས་ གསན་ཡི་དགོ་ཤིག་ལགས།where the rolong duim resides, the reason for keeping this lake here was because in the ancient time, we consider the copper pot hell as a part of the hell, you must have heard about it.
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuཟངས་ཆེནམོ་ཟེརཝ་ད་ ཟངས་ཆེན་ཅིག་ ཨ་ནཱ་བརྩིཝ་ཨིན་ལོ་ལགས་ ང་བཅས་འ་ནཱ་ལུ། འ་ནཱི་ཁར་ལུ་ ཟངས་ཆེནམོ་ཅིག་ བརྩི་བའི་ཟེརཝ་མས། ཟངས་ཆེནམ་ངོ་མ་ཅིག་ ཨ་ནཱ་བརྩི།when we say the huge copper pot, one place of the huge copper pot hell is considered to be here in this place as they say, one of the real copper pot hell
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuག་དེ་སྦེ་ བརྩིཝ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ དང་ཕུགས་འབད་བ་ཅིན་ ཐབ་དེ་ རྫིབ་བཙུགས་ད་ལུ་ མགུ་གསུམ་སྦེ་ བཙུགས་དགོ་སྦེ་བ་ཏེ་སྨོ་ལགས། ཕུད་དོ་གསུམ་སྦེ། སྨོ་ལགས་ མགུ་གསུམ་སྦེ་བཙུགས་ད་ལུ་ ད་འ་ནཱི་ མགུ་གཅིགཔ་དེ་ འཆི་མེད་ལྷ་ཁང་གི་ སྒང་ཏོག་འདི་ཨིན་ཟེརཝ་མས་ལགས།in the antient period when they used to make stove, they used to put three stove head. the first stove head was chimi lhakhang hill,
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuསྨོ་ལགས་ མགུ་གཅིག་འདི་ ཨ་ཕ་ཕར་ཁ་ འོ་ལ་ཁའི་ སྒང་ཏོག་འདི་ ཨིན་ཟེརཝ་མས་ལགས།another second hill was wolakha and
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuསྨོ་ཤིག་མགུ་གཅིག་འདི་ ཨ་ཕ་ཕར་ཁ་གི་ སྒང་ཏོག་འདི་ཨིན་ཟེརཝ་མས་ལགས། འ་ནཱེ་འབདཝ་ད་ མགུ་གསུམ་ཡར་སོང་ཡི་མེད་ན་སྨོ་ལགས།third one was the hill on that side....right! now we have three stove head, right!
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuརྡིག་བཀལ་བ་ཅིན་ ཀྲིགས་ཀྲི་ཨིན་པས་མེན་ན་ནཱི་གུ་ སྨོ་ཤིག་ལགས། ཏེ་དེ་ལས་ རྫིབ་གསུམ་ལུ་ མེ་གསུམ་སྡོད་འོང་སྦ་ སྨོ་ཤིག་ལགས་མེ། མེ་བཙུགས་སའི་ས་སྒོ་གསུམ། འ་ནཱི་ མེ་གཅིག་དེ་ ཡར་ལས་མར་འོང་མི་ སྤུན་ན་གཙང་ཆུ་འདི་ལགས་ ཨིན་པས་གོ་ཤིག། མེ་གཅིག་དེ་ ནཱ་ལས་མར་འོང་མི་ སྟོད་པའི་རོང་ཆུ་འདི་སྨོ་ལགས།མེ་གཅིག་དེ་ འ་ནཱི་གཉིས་བསྡོམས་ཞིནམ་ན་ མར་བལྟ་འགྱོ་མི་ ཆུ་མཇུག་འདི་འབདཝ་ད་ མེ་གསུམ་ཨིན་པས་གོ་ཤིག་ལགས།on the stove head if we put pot over there its okay. when there was three stove hole, there would be also three place to lit the fire, right! first fire hole comes from punatshangchu, second fire comes from tebrongchu and the last one is the combination of the two river
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuད་འ་ནཱ་ལུ་ རྫིབ་གསུམ་ མེ་གསུམ་ཚང་སོང་ཡི་བ་ སྨོ་ཤིག་ལགས། ད་དེ་གུ་རྡིག་དེ་ མེདཔ་ཙམ་ཅིག་ར་ཨིན། ཏེ་རྡིག་དེ་ ང་བཅས་ར་གི་ མ་མཐོང་མས ་འོང་ལགས་དེ་གུ། མེདཔ་མེན་འོང་ འོང་པ་སྟེ་སྨོ་ཤིག་ལགས། ང་བཅས་ར་གིས་མ་མཐོངམ་མས།now all are present here right.. the main thing here is the pot missing, right. it doesn't mean that pot is not there, pot would be there but we cannot see it
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuང་བཅས་ར་གིས་ འདི་ནང་ལུ་ ཆུ་དང་རྡག་རོ་ ཨ་ནཱེ་སྦེ་ ནཱེམ་སྦེ་མཐོང་སྡོད་མམ། དེ་འབདཝ་ད་ རོགས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་ཚུ་གིས་ བལྟ་བ་ཅིན་ འདི་ནང་ལུ་གཅིག་འོང་པ་ཏེ་ སྨོ་ལགས། འདི་འབད་ནི་དེ་གིས་ ཟངམ་ཆེནམ་སྦེ་ བརྩི་ཡི་ལགས་ཨ་ནཱ་ལུ།the people like us would only see water and stones in this place when we look but when holy man look at it, they may see something in that, isn't it, that is why it is considered the huge copper pot
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuཏེ་འ་ནཱི་ཁ་ཡང་ ཏེ་འ་ནཱ་ཆོས་སྐྱིདམོ་འདི་ མར་གྱི་གནསཔ་ ང་བཅས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ནང་འབདཝ་ད་ འཛོམས་མོ་སྐྱིད་ཟེར་ཐོན་ཨིན་ལགས། ནཱ་ལུ་སྤྱིར་བཏང་ན་ ཆོས་སྐྱིདམོ་ཟེར་ཡར་སོང་ཡི།now choekim is the diety down there, however, from our biography her name is stated as zommo ki but in genernal her name was choki keem
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuང་བཅས་ཀྱི་ རྣམ་ཐར་ནང་འབདཝ་ད་ རྣམ་ཐར་ནང་ འཛོམས་མོ་སྐྱིད་འཛོམས་མོ་སྐྱིད་ཟེར་ ཐོན་འོང་བ་ཅིན་ འ་ནཱ་མོ་ཨིན་ལགས་ ཆོས་སྐྱིདམོ་དེ་ཨིན་ལགས་ འཛོམས་མོ་སྐྱིད་ཟེར་ཐོན་མི་འདི།if you looked at our biography and if it comes zhoom key is none other than choki keem
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuཏེ་འ་ནཱི་འབདཝ་ད་ འ་མར་་་་་ཨེང་་་་་ཨེང་་་་ཆུའི་མཐར་མར་ལུ་ མོ་ཡང་བདུད་ཨིན་པས་བ་ཧེ་མ། ཏེ་འ་ནཱ་ ཡུདཔ་ཅིག་ཕྱི་རུ་བ་ཛ་(ཆུ་ཚོད)གསུམ་དེ་ཅིག་ལས་ མར་ལས་ཕར་ མི་ཕར་དང་ཚུར་ བཏང་མི་བཏུབ་ལོ་ལགས་ མོ་གིས་ མི་བཟའ་དེ། མི་སྲོག་བཅད་དེ། ཏེ་འ་ནཱེ་སྦེ་ བླ་མ་གིས་མཁྱེན་ ཏེ་མར་བྱོན་ ཏེ་མོ་ཡང་ དམ་ལུ་བཏགས།around three o'clock she will not allow other people to pass from this way because if she saw people to pass from this way she will eat them. later, lama knew about that and he subdued the wicth
- བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ Samdrup Norbuཏེ་མ་འོངས་པ་ནང་ལུ་ ཨ་ནཱ་ ལྷ་ཁང་ཅིག་བཞེངས་ནི་ཨིན་ཟེར་ ལྷ་ཁང་ནང་གི་ Dharma protectoའདི་ ཁྱོད་ར་སྦེ་སྡོད་ཟེར་ ཏེ་དེ་ལས་ མོ་ཡང་ཏེ་ དེ་ལས་ སྐྱེ་བཏོག་ མིང་སོར། ཏེ་སྔོན་མ་འབད་བ་ཅིན་ རོ་ལང་བདུདམོ་ཟེརཝ་མས། ཏེ་འ་ནཱ་ རོ་ལང་བདུདམོ་ལས་ འཛོམས་མོ་སྐྱིད་ཟེར་བཏགས་ བླ་མ་གིས། ཏེ་དེ་ལས་ ཆོས་སྐྱིདམོ་ཟེར་ ང་བཅས་ར་དར་ཁྱབ་ཡར་སོང་ནུག་ ད་རུང་ཡང་ འ་ནཱེ་སྦེ་ཡར་སོང་ནུག། ཏེ་མིང་ཡང་སོར་ ཏེ་ནཱ་གི་ གནསཔ་འདི་ མོ་སྦེ་བཞག་འབད་སྦེ་ ཏེ་ང་བཅས་ནཱ་གི་ ལྷ་ཁང་ཆགས་པའི་ ལུང་བསྟན་ཨ་ནཱི་ཨིན། ཏེ་ལོག་ ཤུལ་མ་ལྷ་ཁང་ ངོ་མ་དེ་ ངག་དབང་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་ བཞེངས་བཞེངམ་ཨིན་ལགས།and he asked, in future we are going to build lhakhang here in this place but lama asked her to stay here as a Dharma protector in this lhakang. before her name called rowlong wicth but now lama rename zhoom key as her name. later, the main lhakhang was build up by ngawang choegyel.
Loading ... - oral-traditions
- Bhutan Cultural Library
- Nobgang
- Nobgang
- Dzongkha
ཤེས་རིག་དང་ལམ་སྲོལ་གྱི་དོན་ལུ་ཕབ་བཟུང་ཞུས། ཤེས་རྒྱུན་ལས་སྡེ་ལས་གནང་བ་མེད་པར་བསྒྱུར་སྤེལ་འབད་མི་ཆོག།
For educational and cultural use only. Reproduction is strictly prohibited without permission from Shejun.