ད་་ག་ཅི་ལོ་ སྦོ་རོང་རྩེ་གིས་ དང་པོ་གཡུས་ཚན་ཆགས་ཐངས་འདི་ དང་པོ་སྦོ་རོང་ཟེར་ སླབ་མི་དང་ དང་པོ་བླ་མ་ ག་ཅི་ལོ་ བླ་མ་བསྟན་པའི་སྒྲོལ་མ་ཟེར་ཡོདཔ་མས་ལགས། བླམ་བསྟན་པའི་སྒྲོལ་མ་གིས་ ཏེ་དང་པོ་བླམ་བསྟན་པའི་སྒྲོལ་མ་དང་ མཚོ་ལུང་དགོན་པ་སླབ་སྟེ་ ཡར་ལུ་དགོན་པ་ཡོད་ལགས། ཏེ་ དགོན་པ་ཡོད་ཟེར་ དགོན་པ་སྟེ་ བླ་མ་གུ་རུ་ གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ ཡར་ལུ་གནམ་མཁའ་ལུ་བྱོན། དེ་ལསན་ དང་པོ་ཆོས་འབད། ཆོས་འབད་དེ་ སངས་རྒྱས་ནུག ཏེ་སངས་རྒྱས་ཏེ་བྱོན། དེ་ལསན་ སློབ་མ་འདི་ ད་ཨ་ནཱི་ སློབ་མ་འདི་ ཏེ་ང་བཅས་ར་ སྦོ་རོང་རྩེ་གིས་ བླ་མ་འདི་སློབ་མ་ཨིན་ལགས།

In the past, about the existence of the Borongtse Village, there was a man known as Borong and a spiritual master known as Lama Tenpai Dema. Lama Tenpai Dema had a temple at Tsholung Goenpa. After practicing the dharma he attained enlightmentment. He had a disciple who became the Spiritual master of Borongtse later.

སྦ་རོང་རྩེ་གི་བླ་མ་ བླ་མ་ནམ་མཁའི་འོད་ཟེར་སླབ་ཨིན་ལགས། བླ་མ་འདི་ ནམ་མཁའི་འོད་ཟེར། ཏེ་ བླ་མ་ནམ་མཁའི་འོད་ཟེར་སླབ་མི་འདི་ ཏེ་མཚོ་ལུང་དགོན་པ་ལུ་ ཡར་ག་ཅི་ལོ་ (གདུང) ང་བཅས་ཀྱི་དགོན་པ་ ༣ ཡོད་ལགས། དགོན་པ་གཅིག་ གཡུས་མཇུག་གི་ལྷ་ཁང་ཨིན་ལགས། གཅིག་སྦོ་རོང་རྩེ་དགོན་པ་ཨིན་ལགས། གཅིག་སྐུ་ཤོག་དགོན་པ་གུ་རུ་ལྷ་ཁང་། དེ་ལསནི་ གུ་རུ་ལྷ་ཁང་ཨིན་ལགས། གུ་རུ་ལྷ་ཁང་ཡོདཔ་ད་ ང་བཅས་གུ་རུ་གི་ ག་ཅི་ལོ་ བླ་མ་ག་ཅི་ལོ་ གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ཨིན་ལགས། སངས་རྒྱས་ དེ་ལས་ ཨ་ན་ལས་ གཡུས་མཇུག་གི་ལྷ་ཁང་འདི་ནང་ སྐུ་རྟེན་གསུང་རྟེན་ག་ར་ དང་པོ་འ་ནི་ ག་ར་འདི་ ཁོ་འདི་ འ་ནི་སྦོ་རོང་བླ་མ་འདི་ (མ་ཆེན) ཐབ་ཚངཔ་ཨིན་མས་ལགས།

His name was Lama Namkhai Yoezer. Three temples were there at Tsholung Goenpa. They are Yuejug Lhakhang, Borongtse Goenpa and Kushok Goenpa or Guru Lhakhang. Guru Rinpoche or Kushok Guru was then spiritual master at Guru Lhakhang. Borongtse Lama was head cook then.

ཏེ་ཐབ་ཚངཔ་འབད་འཚུལཝ་ད་ལུ་ ཏེ་འ་ནི་གི་ཅ་ལ་ (ཅ་པ)ག་ར་ ཡར་མཚོ་ལུང་དགོན་པ་གི་མ་ནི་ དེ་ལས་ ལྷ་ཁང་གཡུས་མཇུག་ལྷ་ཁང་བཞེངས་ལགས། གཡུས་མཇུག་ལྷ་ཁང་བཞེངས་བཞེངསམ་མས་ཟེར་ ཏེ་གཡུས་མཇུག་ལྷ་ཁང་བཞེངསམ་ད་ལུ་ ལྷ་ཁང་རྟེན་ ནང་རྟེན་ ཏེ་སྐུ་རྟེན་གསུང་རྟེན་ག་ར་ ཡར་མཚོ་ལུང་དགོན་པ་ཟེར་སླབ་ས་ལས་ དེ་ལསན་ ང་བཅས་རའི་ འ་ནི་ གཡུས་མཇུག་གི་ལྷ་ཁང་འདི་ལུ་འབག་འོང་། ཏེ་ལྷ་ཁང་ནི་ ཨ་མར་ ལྷ་ཁང་སྐུ་རྟེན་གསུང་རྟེན་ག་ར་ ལྷ་ཁང་ལུ་ ཡར་ལས་མར་ གདན་འདྲེན་ཞུ་སྟེ་ ཏེ་ཨ་ན་ལས་ བླ་མ་འདི་ ཏེ་ཁོ་འདི་ ཡར་ལུ་ སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ཚོད་འདི་ལུ་ ཏེ་སྦོ་རོང་བླ་མ་སངས་རྒྱསཔ་ད་ ཡར་ནམ་མཁའ་ལུ་འཕུར་མ་ཚུགས་པར་ ཏེ་ཨ་ནི་སྦེ་བཞུགས་ བདག་འཛིན་འབད།

At that time statues and sacred texts were brought from Tsholung Goenpa by him. He was not able to fly when his master got enlightened and flew away. So he took care of the temple by then.

ཏེ་ཨ་ནི་སྦེ་བཞུགས། ཏེ་ཨ་ནཱ་ལས་ གཡུས་མཇུག་གི་ལྷ་ཁང་འདི་ བཞེངས་ཏེ་ ད་ ད་རེས་ནངས་པ་ ལོ་འདི་ ག་ཅི་ལོ་ ༦༠༠ འགྱོ་ནུག་ལོ་ལགས། ལོ་ ༦༠༠ འགྱོ་ནུག་ཟེར་ ད་གཡུས་མཇུག་གི་ལྷ་ཁང་བཞེངས་ཏེ། ད་ལོ་ ༦༠༠ འགྱོཝ་ད་ ད་སྦོ་རོང་བླ་མ་འདི་གིས་ འདནི་ང་བཅས་ཀྱི་ སྦོ་རོང་བླ་མ་གི་དགོན་པ་འདི་ གཡུས་ལུ་ཆགས་ཐངས་འདི་ དང་པོ་ བླ་མ་བསྟན་པ་སྒྲོལ་མ་གིས་ལུང་བསྟན་ གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་གི་ལྷ་ཁང་འདི་ དགོན་པ་ཕར་ལུ་བཞེངས། འདི་སྐུ་ཤོག་གུ་རུ་ལྷ་ཁང་བཞེངས། ང་བཅས་སྦོ་རོང་རྩེ་ལྷ་ཁང་འདི་ ཨ་ནཱ་ལུ་བཞེངས། སྟེ་ང་བཅས་ཀྱི་ སྦོ་རོང་གི་བླ་མ་ བླ་བརྒྱུད་ཟེར་ ད་ད་རེས་ནངས་པ་ བླ་བརྒྱུད་ཟེར་སླབ་སྟེ་ ད་ད་རེས་ནངས་པ་ ཆགས་ཐངས་འདི་ ཁོང་གཡུས་སྦོ་རོང་རྩེ་ཆགས་ཐངས་འདི་ སྦོ་རོང་རྩེ་དགོན་པ་ཟེར་སླབ་མི་འདི་

Yuejug Lhakhang is now 600 years old. It was the prophesy of Lam Tenpai Dema to have a hermitage of Borong Lama at the village and then Kushok Guru's hermitage here.

ཏེ་ སྦོ་རོང་རྩེ་དགོན་པ་འདི་ བླ་མ་ག་ཅི་ལོ་ བླ་མ་ནམ་མཁའི་འོད་ཟེར་ ཟེར་སླབ་མི་འདི་གི་ དགོན་པ་ཨིན་ལགས། ཏེ ཨ་ནཱ་ལས་ ད་ད་རེས་ནངས་པ་འདི་ ཏེ་ཨ་ནཱ་ལས་ (སྐུ་ཕྲེང) ལས་འབད་བ་ཅིན་ (སྐུ་ཕྲེང་) ༨ ལྷོད་ནུག་ལགས། སྐུ་ཕྲེང་) ༨ བྱོནམ་ད་ལུ་ ཨ་ནཱ་ལས་ ལོག་ཕེབས་མ་ཚུགས། ཨ་ནཱ་ལས་ ད་རེས་ནངས་པ་ སྐུ་ཕྲེང་འདི་གིས་ ད་ད་རེས་ནངས་པའི་ སྤྲུལ་སྐུ་སླབ་མི་འདི་ ད་རེས་ནངས་པ་ ང་བཅས་རའི་ སྤྲུལ་སྐུ་འདི་ སྦོ་རོང་བླ་མའི་ སྤུལ་པ་ཨིན་ལགས། རྣམ་སྤྲུལ་ཨིན་ལགས། རྣམ་སྤྲུལ་ཨིན་ཟེར་ ད་རེས་ནངས་པ་རྣམ་སྤྲུལ།

The hermitage of Borongtse belonged to Lama Namkhai Yoezer. He came 8 times as an incarnation. After that he could not return. But today we have a Truelku who is said to be his incarnation.

ཏེ་ དང་ཕུ་ ཨ་ནི་སྦེ་སླབ་དེས་ལགས། དེ་ལས་ ཨ་ནི་ དེ་ལས་ཏེ་ ཨ་ནི་ ད་རེས་ནངས་པ་ བླ་མ་ནམ་མཁའི་འོད་ཟེར་སླབ་མི་འདི་གིས་ (གཏེར་སྨན)འཐོན། ཨ་མར་ ཁྲག་ཁྲི་གི་འོག་ལུ་ ཆུ་ཐར་ཐར་སླབ་མི་ཡོད་ལགས། ཨ་ནི་ཆུ་འབབ་ཡོད་མི་ཅིག་ལགས། ཨ་ནི་ཆུ་འབབ་འདི་ནང་ ཆུ་གི་(ཛམ་བ་ལྷ)ཅིག་འབྱུང་ནུག་ལགས། ཨ་ནི་དང་པོ་ ཨ་ནི་ཐོག་ཁར་ དགོན་པ་ཚར་ཅིག་ མེ་ལུ་ཤོར་ནུག་ལགས་། དགོན་པ་གཡུས་ཀྱི་སྦོ་ལོག་ཁར་འབྱུང་ནུག་ལགས། གཡུས་སྦོ་ལོག་ཁར། ཏེ་ གཡུས་སྦོ་ལོག་ཁ་འབྱུངམ་ད་ལུ་ ཏེ་དགོན་པ་འདི་ལུ་ ཏེ་ མེ་རྐྱེན་འབྱུང་ནུག་ལགས། མེ་རྐྱེན་འབྱུང་ ཏེ་ཨ་ནཱ་ལས་ (ཆུའི་ཛམ་བ་ལྷ་)འདི་དང་ཉམས། ཨ་ན་ལས་ ལྟག་ལུ་དགོན་པ་ཆགས་ཏེ དཀོན་མཆོག་ཟེར་ ང་བཅས་ར་ ཕྱག་འཚལ་ས་ བསྐོར་ར་བསྐོར་ས་ ཏེ་ང་བཅས་སྦོ་རོང་མང་གི་ གཡུས་ཚན་ཆགས་ཐངས་འདི་ ཏེ་སྦོ་རོང་ཡིན་ཟེར་ ང་བཅས་སྦོ་རོང་ཕྱོགས་ཀྱི་ གཡུས་ཚན་ཨ་ནི་ཨིན་ལགས། སྟེ་ གཡུས་མཇུག་གི་ལྷ་ཁང་ཟེར་སླབ་མི་འདི་ ད་འདི་གུ་རུ་གི་ལྷ་ཁང་ འདིན་ཁོང་དང་པོ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་ཐངས་འདི་ ཨ་ནི་སྦེ་ཨིན་ལགས།

Lama Namkhai Yoezar took out hidden treasure from Chutharthar at Thrakthri. There he took out (water Zambala) from waterfall at Chutharthar. Then the monastery was lost to the fire and (zambala) also got lost. Then again they built a monastery above and which we prostrate and circumambulate today. From this Borongmang came into existence.

ཏེ་དང་པོ་ བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འདིན་ འདིན་ང་བཅས་ཀྱི་ ལོ་རྒྱུས་ཞུ་དགོ་མི་འདི་ དང་པོ་རྩ་བ་འབྱུང་ཐངས་འདི་ ད་དང་པོ་ སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ མེ་རག་སག་སྟེང་ ཆགས་ཐངས་འདི་ དང་པོ་བོད་ལས་འོང་ནུག་ལགས། ཨ་ནཱ་ལས་འོང་སྟེ་ ད་ད་རེས་ནངས་པ་ ང་བཅས་ ཨ་ནི་ལུམ་པ་འདི་ལུ་ སག་སྟེང་ཟེར་སླབ་དགོ་མི་འདི་ ནགས་ཚལ་ཡོད་ནི་འདི་གིས་ (སག་)ཡོད་ནི་འདི་གིས་ ཤིང་གནམ་མེད་ས་མེད་རི་སྦེ་ཡོདཔ་ལས་བརྟེན་ སག་སྟེང་ཟེར་བཏགས་མི་འདི་ སག་ཡོད་ནི་དེ་གིས་ སག་སྟེང་བཏགས་བཏགསཔ་ཨིན་མས།

Merak and Saktengpa basically originated from Tibet. That is why I have to mention about Tibet. The village was full of forests and (sak ,small Bamboo) when they arrive here from Tibet. That is why it was called as Sakteng.

ང་བཅས་ནགས་ཚལ་ཡོད་ནི་དེ་གི་ ཤིང་མང་ནི་དེ་གིས་ གཡུས་ཚན་མེད་པར་ (དང་པོ་ས་གཞི་ཆོ་བ་གང་ཀ) ཨ་ནི་གི་ ཨ་ཙི་ཙི་ ད་རེས་ནངས་པ་ སྦོ་རོང་ཟེར་མི་འདི་ མིང་ཨ་ནི་སྦེ་བཏངས་ནུག་ལགས། ནཱ་ ཨ་ནཱ་བཏགས་ཡི་ལོ་ལགས། བཏགས་ཡི་ཟེར་ ལོ་རྒྱུས་བཤད་ནི་འདུག དེ་ལསན།

Our village got its name after its abudant forest cover. This is a commentary narrated by senior citizens.