Video Overview
The ex-astrologer Tashi Dorji from Yetong Jarshingpoktong village in Mongar District speaks about his family lineage. He explains that his family follows the shamanic and astrological systems that were brought from Tibet to Bhutan by his ancestor Prince Tshangma. He also talks about how the responsibilities of organizing events and rituals would later be shared within the Chaskhar community. As he recalls, Phajo was the first astrologer in Chaskhar community. Tashi Dorji belongs to the lineage of Phajo, and for twenty-five years he acted as the community astrologer. Two more astrologers came after him. Previously there used to be only four to five households, including his, that were responsible for organizing community festivals, providing astrology services and taking care of the temple. However, during his time, Gup Tshewang Rinzin, a locally elected leader of the local administration, and Tshoglop Phuntsho convinced their people to share these responsibilities. This is how the astrologers’ lineage originated and changed over time in Chaskhar.
མོང་སྒར་རྫོང་ཁག་ ལྕགས་ས་མཁར་ ཡེ་སྟོང་བྱར་ཤིང་སྦོག་ཏོར་ལས་ བཀྲིས་རྡོ་རྗེ་གིས་ ཁོ་རའི་བཟའ་ཚན་གྱི་ རྩིས་པ་ཕ་ཇོའི་སྐོར་ལས་ བཤད་པ་རྐྱབ་ཨིན་པས། ཁོ་གིས་འབད་བ་ཅིན་ རྩིསཔ་ཇ་པོ་འདི་ བོད་ཀྱི་ལྷ་སྲས་གཙང་མ་ལས་སྦེ་ དར་ཁྱབ་བྱུང་སྟེ་ རྒྱུད་པ་འདི་ཚུ་གིས་ རྫེས་སུ་འཇུགཔ་ཨིན་པས། ཤུལ་ལས་ རྒཔོ་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་དང་ ཚོགས་སློབ་ཕུན་ཚོགས་ལུ་ རྩིསཔ་བཀྲིས་རྡོ་རྗེ་གིས་ གསོལཝ་བཏབ་སྟེ་ ཕ་ཇོ་འདི་ མ་འབདཝ་ད་དཀའ་ངལ་བྱུང་མི་ཚུ་ སླབ་སྟེ་ ཕ་ཇོ་གསོལ་ནི་འདི་ ཁོ་གི་མི་རྒྱུད་ལས་ མི་སེར་ཚུ་གིས་ རྩིས་ལེན་དགོཔ་སྦེ་ སླབ་ད་ མི་སེར་ཚུ་གིས་ཡང་ ཁས་ལེན་སྟེ་ རྩིས་ལེན་ཞིནམ་ལས་ ག་ར་རྩིས་པ་དང་ ཕ་ཇོ་ཨིན་ཟེར་མས།
- Monggar
- བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ།དང་ཕུ་ལས་ཡོད་པའི་ ལྕགས་མཁར་རྒེད་འོག་གི་ རྩིས་པ་ཕ་ཇོ་གི་གཙོ་རིམ་བཟུམ་ཅིག་ཞུ་བ་ཅིན་ དང་པ་རང་ རྩིས་པ་དང་པ་ཕ་ཇོ་འབད་མི་ཚུ་ བོད་ཀྱི་ལྷ་སྲས་ཚང་མ་གི་རྒྱུད་པ་ཨིན་ཟེར་ དང་ཕུ་མི་ཚུ་གི་སླབ་མས་ དེ་མ་ཚད་ བོད་ལས་མར་འོང་འབད་དེ་ ལྷ་ཁང་ཟེར་ས་གཞི་ཆགས་ཡོདཔ་མས།
- བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ།ལྷ་སྲས་ཚང་མའི་མི་རྒྱུད་ རྩིས་པ་བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་ཟེར་མི་ལས་མར་ཤེས་ཟེར་ཞུ་ནི་ དེ་བསྒང་ལྕགས་ས་མཁར་ལུ་ རྩིས་པ་དང་ཕ་ཇོ་ཁོ་གིས་མཛད་བཞུགས་ཡོདཔ་མས། དེའི་ཤུལ་ལས་རང་ བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་གི་བུ་ཉི་མ་གྱི་མཛད་ནུག།
- བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ།དེ་ལས་ རྩིས་པ་རིག་འཛིན་དབང་ཕྱུག་གི་འབད་ནུག་ དེ་ཤུལ་ལས་ བཀྲིས་རྡོ་རྗེ་ང་གི་རྩིས་པ་ཕ་ཇོ་འབད་ ལོ་ ༢༥ འབད་ཡི་ཟེར་ཞུ་ནི། ཧེ་མ་ རྩིས་པ་ སྐུ་གཉེར་ འབུམ་སྡེ་ཚེས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ གཡག་འདུ་དགོན་པ་ལྷ་ཁང་ནང་ བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་གི་མི་རྒྱུད་ཀྱི་འབད་དགོཔ་འབད་ཨིན་མས། དེ་འབད་ཡོད་མི་ཚུ་ ང་གི་ལོ་ ༢༥ མ་འགྱོ་ཚུན་ ང་བཅས་ཁྱིམ་དགུང་ ༤ ཙམ་གྱི་རང་འབད་ཡི་ཟེར་ཞུ་ནི།
- བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ།དེ་ལས་ཚུར་ སྤམ་ལས་ཚོགས་སློབ་ཕུན་ཚོགས་ ཁོ་མོང་སྒར་སློབ་གྲྭའི་སློབ་དཔོན་ཡང་ཨིན་ ཤུལ་ལས་གཡུས་ཁར་འོང་འབདཝད་ ཚོགས་སློབ་བཀལ་ཡི་ ཚོགས་སློབ་དང་རྩིས་པ་ང་ དེ་ལས་ རྒཔོ་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་སྐབས་ རྩིས་པ་ཕ་ཇོ་སྐུ་གཉེར་དང་ཚེས་བཅུ་ག་རང་ ང་བཅས་ཀྱི་འབད་སྡོདཔ་ད་ མི་དམང་ལུ་ཕན་མི་ཐོག་ནི་མས་ ཚོགས་སློབ་དང་རྒཔོ་ཁྱོད་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་ལུ་ ང་བཅས་ཀྱི་འགན་འཁུར་དང་ ལཱ་འགན་ཚུ་ཡང་ མི་དམང་ལུ་སྤྲོད་ཚུགསཔ་འབད་གནང་ཟེར་ཞུ་ཡི་ཟེར་ཞུ་ནི།
- ཀུན་བཟང་།/Kinzang:ཏེ་ ཁོང་གཉིས་ཀྱི་ མི་དམང་དང་བསྟུན་གྲོས་འབད་ མི་དམང་གི་དོན་ལུ་སྐུ་རིམ་ཚུ་ ཁོང་གི་འབདཝ་ད་བཏབ་མ་བདེ་བའི་ཁར་ ཕན་ཐོག་ཡང་སྦོམ་མི་འོང་ནི་ཨིནམ་ལས་ མི་དམང་གི་འབད་བ་ཅིན་ཟེར་སླབ་ ང་བཅས་ཁྱིམ་དགུང་པ་ ༤ ལས་ ལགཔ་སྟོངམ་མེན་ཅིག་སྦེ་ ས་ཆ་ཨེ་ཀར་ ༢ བཏོན་ དེ་དང་གཅིག་ཁར་ ཕ་ཇོ་ཚེས་བཅུ་ རྩིས་པ་ཚུ་ག་རང་མི་དམང་ལུ་སྤྲོད་ཡི་ཟེར་ཞུ་ནི།
- བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ།དེ་བསྒང་ མི་དམང་གི་རྩིས་ལེན་ཞིནམ་ལས་ཚུར་ དེའི་འགན་འཁུར་འབག་སྡོད་མི་ ང་བཅས་ཁྱིམ་དགུང་ ༤ འདི་ཡང་ མི་དམང་དང་ཤོག་མཚུངས་སྦེ་འབདཝ་ལས་ བདེ་བ་དང་སྐྱིད་པ་ཐོབ་ཅིག་ཟེར་ཞུ་ནི། ད་ལྟོ་ དགའ་བ་སྐྱིད་པ་ཡོད་མི་འདི་ ཁོང་གི་བཀྲིན་ཨིནམ་ལས་ དགའ་འཚོར་སྦོམ་ཡོད་ཟེར་ཞུ་ནི།
- བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ།དེ་ཚུ་རྩིས་སྤྲོད་ཞིནམ་ལས་ཚུར་ རྩིས་པ་ཚེ་རིང་ཆོས་སྐྱིད་ཟེར་མི་གི་ལོ་ ༥ ཙམ་འབད་ཡི་ དེ་ལས་ རྩིས་པ་བལྟའུ་པོ་ཟེར་མི་གི་འབད་དེ་ ལོ་ ༦ ལྷག་ཙམ་སོང་ཡི་ ང་བཅས་ནང་ རྩིས་པ་ཕ་ཇོ་སླབ་མི་གྲངས་ཁ་ ག་དེམ་ཅི་ཡར་སོང་ཡི་ཟེར་བ་ཅིན་ ༧ ཙམ་ཡར་སོང་ནུག་ཟེར་ཞུ་ནི། ནང་པ་ནངས་ཚེ་ བུ་གཞི་ཚུ་གི་སྐབས་ལུ་ ང་བཅས་རའི་གཡུས་ཁ་འདི་བཟུམ་ཅིག་འདུག་ཟེར་ ཤེས་ཐབས་ལུ་རྒྱང་མཐོང་ནང་འཐོན་འབདཝ་ད་ ཤེས་ཚུགསཔ་བཟོ་ནི་དོན་ལུ་ཞུ་ཨིན། ལགས་སོ།