Skip to main content Skip to search
31 Mar 2015
2 min 43 sec
Video Overview
Creators: 
Sonam Chophel, Dawa Tshering

༉  མགར་ས་རྫོང་ཁག་སྐྱོང་ར་ལས་བསྟན་འཛིན་གྱིས་ ཧེ་མ་ང་བཅས་ར་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ མི་སེར་ཚུ་ལས་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་ལུགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་མི་ནང་། ཧེ་མ་དང་ད་རེས་ནངས་པར་གྱི་ལུགས་སྲོལ་མ་འདྲཝ་སྦེ་བཤདཔ་ཨིནམ་ད་ ཧེ་མ་འབད་བ་ཅིན་ མི་སེར་ཡང་དུམ་གྲ་ཅིག་ལས་འགལ་མིན་འདུག ཁྲལ་འདི་བསྡུ་དགོ་པས་ ཁྲལ་བསྡུཝ་ད་ལུ་ འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་དང་འཁྲིལ་ཏེ་ བྲེ་བཅུ་ཐམ་འབདན་བཅུ་ཐམ་ ཁལ་གཅིག་འབདན་ ཁལ་གཅིག་ར་ཕུལ་བའི་སྲོལ་འདུག དེ་བསྒང་ གཡག་གི་རུ་ཏོ་དང་ཀོཝ་ལས་འགོ་བཟུང་ རྫོང་ཁག་ནང་ཁྲལ་བསྡུ་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས།

Until the middle of the twentieth century, Bhutanese people had to pay tithes. Historically the highlanders delivered animal meat to the government as taxation, even down to the hooves of the animals. Tax collection was usually completed by the first day of the twelfth month of the Bhutanese calendar. During the reign of the third king Jigme Dorji Wangchuck (1952-1972), this system was remodeled. Most of the taxes such as the highlander tax were converted to monetized taxation. In the past, the Laya region was required to provide the largest amount of animals, up to and including yak meat, to the central government. During wartime (feuds among local chieftains), food stocks were depleted. Meat was collected as tax and stored as emergency food. In the past, wealthy households with close ties to high officials would be removed from the tax register. But the poor would be driven into hardship through taxation. Some regions were levied Bungthrel, a physical tax. This involved labor contributions such as porters (dhoe kelps) and renovation work (dzongsel woola). In the past, court attendants (Boegraps) travelled from one village to another, imposing taxes based on the yield and property of the people. If individuals and communities failed to pay taxes on time, they received a heavy penalty.

Transcript search
No results found for this search
0 of 0
  • བསྟན་འཛིན།
    Tenzin: ད་ དང་ཕུ་དང་འཕྱདཔ་འདྲཝ་ འགྱོ་འབད་བ་ཅིན་འདི་ ང་བཅས་ར་ད་རེས་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་དང་ དང་ཕུ་གི་ལུགས་སྲོལ་མི་འདྲཝ་བའི་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས། དང་ཕུ་ཧེ་མ་ང་བཅས་ར་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ ཤུགས་བཏགས་མ་ཚུགས་ཨིན་ན་ ག་དེ་སྦེ་ཨིན་ན་མ་ཤེས་ མི་སེར་ཡང་དུམ་གྲ་ཅིག་ལས་མིན་ནུག་ མི་སེར་དམ་དུམ་དགོས་ལས་མིན་ ཁ་ལ་ག་གོང་གསུམ་འབད་ཞིནམ་ལས་ མགར་ས་རྫོང་ཁག་ནང་ལུ་ཁྲལ་འདི་བསྡུ་དགོ་བས་ལགས། Now, when we compare ourselves to the past, the customs of today are different from the past. I don't know whether our country was developed or not, but there were less people that time. So highlanders must pay taxes to the Gasa dzong (fortress).
  • བསྟན་འཛིན།
    Tenzin: ཁྲལ་འདི་བསྡུཝ་ད་ལུ་ རང་གི་རྒྱུ་དང་འཁྲིལ་འདི་གི་སྦེ་ ཀར་ག་དེམ་ཅིག་འཚོ་ཨིན་ན་ དེ་ཡང་བལྟ་འདི་ ཀར་ཡང་ མར་རྫོང་ཁག་ནང་ལུ་ འབྲེ་བཅུ་ཐམ་འབདན་ བྲེ་བཅུ་ཐམ་ བྲེ་ཁལ་ཅིག་འབདན་ ཁལ་ཅིག་ (༢༠), ང་བཅས་ར་གྱིས་ལྕོགས་གྲུབ་དང་འཁྲིལ་ཏེ་ མར་ཕུལ་དགོཔ་ཅིག་ག་ར་འདུག While levying taxation, people had to contribute taxes by giving one's possessions. Depending on how much wheat has grown, they pay the wheat as a tax to the Gasa dzong. They have to pay ten or twenty dre (measuring vessel used as weight measure of grains) by giving over this possession.
  • བསྟན་འཛིན།
    Tenzin: འདི་ཤུལ་ལས་ ང་བཅས་ད་རུང་ ཐོག་སོ་སོ་ཅིག་འདི་ ང་བཅས་མར་ཁུ་ཟེར་མི་ཡོད། དེའི་མིང་འདི་པད་དཀར་ཟེར་སླབ་ཨིན། དེ་ཡང་ ལཱ་ཅིག་འབད་དགོ་ ལཱ་འབད་འདི་གི་སྦེ་ ད་རུང་རྫོང་ཁག་ནང་ལུ་ གྲྭ་ཚང་ནང་ལུ་བྱིནམ་ཨིནམ་ཟེར་ན་ ག་དེ་སྦེ་ཨིན་ན་མ་ཤེས། ཁོང་གི་གསུང་ནི་ཨིན་མས་ ང་བཅས་ར་གྱི་བསྡུ་མ་ཚུགས་ ཁྲལ་འདི་ དུས་ཚོད་མ་རེན་པའི་ནང་ བསྡུ་དགོ་པ་ཅིན་ གཡུས་འདི་གཡུ་ཟུར་ཨིན་ ང་བཅས་ར་རྫོང་ཁག་གི་ འདི་འབག་བཞག་དགོ་ཟེར་ ཁོང་གསུང་ཨིན་མས། We have another grain called Mustard oil. We have to work and again pay taxes to the dzong. We don't know whether it was given to the district Monastic body. We are not able to pay a tax on time since our village was situated at the countryside.
  • བསྟན་འཛིན།
    Tenzin: འདི་ང་བཅས་མི་ཤེས་པས། སྟེ་ ང་བཅས་གཡག་ཤི་རུང་ གཡག་གི་རྭཝ་ལས་འགོ་བཙུགས་སྟེ་ གཡག་གི་ཀོ་ལས་འགོ་བཙུགས་སྟེ་ མར་རྫོང་ཁག་ནང་ལུ་ཕུལ་དགོ་པའི་ལམ་ཅིག་འདུག We don't know, we even have to contribute yak meat including the hooves and skin to the Dzong.
  • བསྟན་འཛིན།
    Tenzin: འདི་ཡང་ ང་བཅས་ར་གྱི་མཐོང་མི་སྒང་ལས་ འབྲུག་རྒྱལ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་བར་ན་ནང་ལས་ རྫོང་གཞི་གི་ཁྱིམ་འདི་ ག་ར་གཡག་གི་རྭཝ་དང་ཀོ་གང་ཚད་ཚདཝ་ཨིན། འདི་ག་ཅི་ལས་བཀལ་དགོ་པའི་དོན་དག་ ག་ཅི་ལས་ ཨིན་ཟེར་བ་ཅིན་ ང་བཅས་ར་ན་ལུ་སྟབས་མ་བདེ་ འ་ནི་སྦེ་རོགས་བང་བཙོང་སྟེ་འབད་བ་ཅིན་ རྫོང་འདི་སྒོ་བསྡམ་འདི་གི་སྦེ་ ཡ་སྒོ་ལས་མར་རྡོ་བླུགས་ནི་ཨིན་ ཕྱད་ནི་ཨིན་ སྨན་མདའ་རྐྱབ་ནི་ཨིན་ཟེར་འདི་སྦེ་ ང་བཅས་ར་ན་ལུ་འདི་བདག་འཛིན་འབད་དགོ་འདི་ རྒྱགས་སྐལ་རྫོགས་སོང་པ་ཅིན་ འདི་མེ་བཏང་སྟེ་ཨིན་རུང་ཟ་དགོ་ འདི་ལུ་བཅུད་ཅིག་འདུག་ གསུར་དྲི་ཁ་ཁ་འབད་རུང་ཁྱད་མེད་ནུག་ཟེར་ཏེ་གི་སྦེ་ བཙུགས་བཞག་བཞགཔ་ཨིན་ཟེར་ ང་བཅས་འ་ནི་བཟུམ་སྦེ་ཨིན། We had been seen in the reign of Second and Third King of Bhutan filled with many animals hooves and skin in the Dzong. If an enemy came, they used it as a weapon. Even if the rest of the food stocks were exhausted, animal meat and hooves were roasted and stored.
  • བསྟན་འཛིན།
    Tenzin: སྟེ་ དེ་ལས་ ཁྲལ་བསྡུ་མ་ཚུགས་པའི་མི་དེ་ཚུ་འདི་ དེ་སྒང་ང་བཅས་ར་གྱི་ཏི་རུ་ཟེརན་ ཟ་དྲགས་འབྱུང་ལས་འཐོན་ནི་མིན་ནུག་ ང་བཅས་ར་ལཱ་འབད་མ་ཚུགས་ལས་བརྟེན་ཏེ་གི་སྦེ་ རྒྱལ་ཁབ་ཤུགས་མ་བཏག་ལས་བརྟེན་ཏེ་གི་སྦེ་ མ་ལས་དམགས་མི་ཟེར་མི་འདི་མིན་འདུག་ བོད་ཟེར་མི་འདི་བཏང་མའི་སྒང་ལས་ ང་བཅས་མི་ལ་ལུ་ཁྲལ་བཏབས་ཚུགས་མི་ དཔག་སྐྱོད་སྐྱོད་འབད་མར་འགྱོ་ གཞུང་གི་ཕྱག་རེ་ཞུ་ རྫོང་ན་ཡང་གཡོག་རེ་རྐྱབ་ ག་ར་འདི་ཨིན་མས། In olden days, paying money as taxes was rare. They would not be able to pay. They sent a Boegrap (court attendant) from the Dzong to collect taxes from the people. Those who afford to pay the tax went down to the Dzong. Some were able to join and work in the dzong.
  • བསྟན་འཛིན།
    Tenzin: ལ་ལུ་གཅིག་ ཡངན་ཏི་རུ་ག་ནི་ཡང་མེད་བ་ རི་ཁ་ལས་ཕར་བྱོག་འགྱོ་ ནོར་ལ་གོང་གསུམ་ནང་ལས་བདའ་ གཡིབ་ཟུར་འབད་འགྱོ་ མ་བོད་ཀྱི་བདའ་ཡང་མ་ཟུན་བར་ ང་བཅས་མི་ག་ར་གཏོར་འདི་ མི་གཅིག་གི་གཅིག་འཚོལ་མ་ཐོབ་བས་ཟེར་ཞུ་འདི་ ད་ལྟོ་རི་སྒོ་ག་ར་ལས་ཕར་འགྱོ་བ་ རྡོ་དུམ་གྲ་རེ་དང་ ཤིང་དུམ་གྲ་རེ་རྐྱབ་བཞག་བཞགཔ་ཡོད་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས། Some did not have money to pay the tax and they went away to the mountain with their animals, where Boegrap (court attendant) could not catch them. The highlanders were spread out and today when we go there, we can find some wood and stone there.