Skip to main content Skip to search

Mandala Collections Audio-Video

08 Apr 2015
5 min 49 sec
Video Overview
Creators: 
Unknown

A Gurung man describes the history of the village Taal including its development and a landslide.

Western Gurung
Transcript search
No results found for this search
0 of 0
  • DAM
    ŋəi pəila patheni tã ŋi pile õsõ pəila ŋəe mi pisjo
    मैले पहिला जेठो बालाई कुरा सोध्नु भन्दा अगाडी मैले नाम भन्छु।
    I will tell my father's elder brother my name before I ask you
  • DAM
    ŋəe mi min rasi
    मेरो नाम मिन रासी हो।
    My name is Min Rashi Gurung.
  • DAM
    agjale pathe kjõ mi ta
    त्यसपछि जेठो बा तपाइंको नाम के हो ?
    Uncle (father's younger brother), "What is your name?"
  • TEK
    ŋəe mi aslal guruŋ aslal təmu
    मेरो नाम आसलाल गुरुङ् (हो)।
    My name is As Lal Gurung.
  • DAM
    ŋəe ta ŋwil məep pisjã nəri tso taləe pisəeri ŋjol məep kjõni
    मैले के भन्न खोजेको भने पछि यो तालको विषयमा सोध्न खोजेको तपाईंसँग।
    What I like to ask you is about this village (Taal).
  • DAM
    tal dzərdipa ŋjo kəti bərsə təe
    हामी ताल झरेको कति वर्ष भयो ?
    When did we come down to settle in Taal?
  • DAM
  • TEK
    tal dzərdiba
    ताल झरेको
    Settling down to Taal,
  • DAM
  • TEK
    kəti bərsə legə təi kəti
    कति वर्ष धेरै पो भयो, कति,
    I don't know for sure but many years have passed.
  • TEK
    sõtsu kutsju təmne wa
    तिन देखि नौ वर्ष सम्म भयो होला है।
    Perhaps it is ten to nine years, you know?
  • DAM
    sõtsu pim pisjã nəri tsu tal kjũ dzərdib benda õsõ tal khətəpəe
    तिन वर्ष भन्नुहुन्छ भने यो ताल तपाइं झर्नु भन्दा अगाडि ताल कस्तो
    If you say so, how was Tal (village) before you came down?
  • DAM
    nas khətə məe khol khətə məe tĩo khətə məe
    गाउँ कस्तो थियो, खोला कस्तो थियो, घरहरू कस्ता थिए ?
    How was the village? How was the steam? How were the houses?
  • DAM
  • TEK
    tsuri ŋi dzərdiu pile õsõ tsu talə taləre õsõ ta pisjã tsuri
    यहाँ हामी झर्नु भन्दा पहिले यो ताल तालमा पहिले के भने यहाँ गाउँ थिएन।
    Before we settled here there was no village here.
  • TEK
    ta arəp mopa
    केही नभएको थियो।
    It had nothing.
  • TEK
    dzəŋgəl pura tsarəi tirə nədi khola tsə̃ mərsjaŋdi tsə̃ĩ kwi khola
    पूरा जङ्गल चारै तिर नदि खोला चाहिं मर्स्याङ्दि चाहिं पानि खोला चाहिं
    There was forest all around, the river Marsyangdi all around, and the
  • TEK
    ətəpəe tosopəe pali təpa arəpa
    यस्तो अहिलेको जस्तो भएको थिएन।
    The river was not like these days but flowed straight.
  • TEK
    pətshtshim tʃjãbəe khlo dzəŋgəl hərabhəra təpəe khlo məpa
    निकै राम्रो ठाउँ जङ्गल हराभरा भएको ठाउँ थियो (यो)।
    This was a very nice place, a place with green grass all around.
  • TEK
    ətəkja lisũ tsupele õsõ tatəi pisjã tsu tal tal tae lisũ
    त्यसपछि यो भन्दा अगाडि ताल ताल भयो पछि।
    Later, this palce turned into a lake.
  • TEK
    tal khəite pisjã kjaripəe kjorane tsəre lipəe akhikutũ pimu
    ताल के भयो भने उता पट्टिको घेराङ् र यता पट्टिको आखिकुदु भन्छन्,
    What happened to this place is, the place on the other side is called
  • TEK
    ʈui jusi əthər tsəre tsərepəe ʈui juamneməi kui tsəri dzəmdijai
    पहिरो आएर यताउताको पहिरो जमेपछि पानि यहाँ जम्यो।
    Having the landslide fell, and blocked the river to flow, water was
  • TEK
    tsu tal tal pisi atikakale tal pi thẽpa tini lisõ
    यो ताल ताल भनेर त्यसपछि ताल भने राखेको अहिले पछि,
    This place is now later called Taal lake after that.
  • TEK
    kju tsə̃i ãpheijõ kja məesi atsu tal khuldiae mali
    पानि चाहिं आंफै बाटो खोजेर त्यो ताल खुल्यो तल।
    Since the water found it own way, the accumulated water flowed down.
  • TEK
    kju tsəĩ tal phuʈisi tjarə tini tsu kju tal are
    पानि चाहिं ताल फुटेर अब आज यो पानिको ताल छैन।
    Having the lake burst, there is no water collected these days.
  • TEK
    are
    छैन।
    The water is not there.
  • TEK
    tsu tal pipə tsə̃i õsõ kju talməe tsu kju puraũ tõ nəmri
    यो ताल भन्ने चाहिं पहिला पानि ताल चाहिं यो पानि पुरै माथि सिरान ताल
    All area was covered with water from Siran to this place, there was
  • TEK
    adzəsəmmə toso tsuri kjã aropa
    त्यतिखेर सम्म अहिले यहाँ बाटो थिएन।
    There was no road. This place was not connected to the road.
  • TEK
    kjã to
    बाटो माथि (थियो)।
    The road was on the top.
  • TEK
    bəgərtshapdo mali jusi ruŋkhu nasa ruŋkhu nasa
    (बाटो) बगरछाप देखि तल आएर ओढार गाउँ ओढार गाउँ
    The trail having passed down from Bagarchap, through Odhar
  • TEK
    kjorã nasa kjõrãdo mali tsaĩ tsjamtse tõ məpa
    घेराङ् गाउँ घेराङ् देखि तल चाहिं च्याम्चे निस्किन्थ्यो।
    Odhar to Gherang and then down to Chjomce.
  • TEK
    atəkja lisõ pheri tsu tal phuʈipəe lisõ teti teti ato kjatsa ləsi
    त्यसपछि फेरि यो ताल फुटे पछि अलि अलि त्यता यता उता गरेर यो बाटो
    After that this trail was in use slowly after the lake burst.
  • TEK
    tsuri kri ni abə toso tsuri
    यहाँ एउटा दुइटा अब अहिले यहाँ
    Slowly one after another,
  • TEK
    khjodo me pisi tsəĩ tshəpəe khjo thẽ tsuri
    गाइ वस्तु चराउने ठाउँ (छ) भनेर चाहिं यहाँ राखे ।
    people fixed (lit. kept cowsheds) here realizing that there was good
  • TEK
    khlĩ jup mopa õsõməe abe kheto bəstu to eri ʈil akhã
    हिउँ पर्थ्यो पहिला चाहिं । अब गाइ बस्तु माथि लेकमा बस्न सक्दैनथे।
    It used to snow a lot in villages in high locality. The cattle could
  • TEK
    kheto bəstu ma bui dzərdisi tsuri khjoto prõ thĩpəe khlo mopa
    गाइ बस्तु तल झारेर यहाँ गाइबस्तु गोठ राख्ने ठाउँ थियो।
    Having brought down the cattles, this was the place to keep cattle.
  • TEK
    lisõ ta təi pisjã tsəri nasəm le tai mi le tai
    पछि के भयो भने गाउँ धेरै भयो, मान्छे धेरै भए।
    Later, what happened is, there were many villages, and many men.
  • TEK
    ʈipəe khlo ajomniməe tsuri pheri jusi ʈijai ʈijai
    बस्ने ठाउँ नपाएकोले यहाँ फेरि आएर बसे।
    Since they did not find the place to live, they came here to live.
  • TEK
    atəsi tirə ʈisi tsuritja atso lisũ
    त्यहि भएर घरमा बसेर यहाँ अब त्यसपछि
    Because of that, people settled here, and then
  • TEK
    abə tsuri tĩ titi titi bənjo tini abə
    अब यहाँ घर अलि अलि बने, आज अब
    and some houses were constructed here. Now
  • TEK
    tinipəe əbəsthari ʈĩo leõtai toso məmaŋ dzillarbəe səbbhənda le
    आजको अवस्थामा धेरै घरहरू अहिले मनाङ् जिल्लाको सबैभन्दा धेरै
    this is now the village with highest number of households and village
  • TEK
    warɖ thepə tsuruŋ tai hwatəsi tsu atətəe khlo mopa
    ठूलो बार्ड यही भयो, हो त्यही भएर यो यस्तो ठाउँ थियो।
    This became the biggest ward in Manang and therefore the place was
  • TEK
    lisũ tsu tirsəʈhʈhi agoe belari tsu ʈui jue
    पछि यो त्रिसठ्ठी (सालमा) त्यतिबेलामा यो पहिरो आयो।
    A landslide fell in the year of 2063 VS.
  • TEK
    tsu larke pasəi huĩ phuʈerə aerə tsu
    यो लार्के पासको हिउँ फुटेर आएर यो
    Having the avalenche from Larke,
  • TEK
    baɖhi jue
    बाढी आयो।
    the flood came.
  • TEK
    baɖhi jui
    बाढी आयो।
    The flood came.
  • TEK
    tsu dzəmmə nomi
    यो सबै बिगार्यो।
    All was destroyed.
  • TEK
    tsu tal tsaĩ nomi
    यो ताल चाहिं बिगार्यो।
    The Tal village was destroyed.
  • TEK
    õsõ altəp aropa
    पहिला यस्तो थिएन।
    It was not like this before.
  • TEK
    atokjale pheri lisũ atsu bərsə lisũ pherəũ
    त्यसपछि त्यो वर्ष पछि फेरि
    Later the same year again
  • TEK
    nar phudo ma pheri tikhi ajo nikhe baɖhi
    नार फु देखि फेरि एकपटक (बाढी) आयो, दुईपटक आयो बाढी।
    the flood came down from Narphu, twice the flood came.
  • TEK
    ali ləmii tsu isthiti tsjatse nomie
    यसो गरिदिए यो स्थिति अलि बिगार्यो।
    Having done it, the condition was destroyed.
  • TEK
    apisjã tsu tal pipa məno nasəe nasə tsillaõ oire tsokəi məteri
    नत्र भए यो ताल भन्ने मनाङ् गाउँको (गाउँ) जिल्ला भरि सबै भन्दा राम्रो
    Otherwise, this is the nicest village among the villages in Manage.
  • TEK
    tsu khlo tʃjãpa
    यो ठाउँ राम्रो हो।
    This was a nice place.
  • TEK
    ləmdzuŋe mənoe simana tsərõ pərdi mu
    लम्जुङ् र मनाङ्को सिमाना यही पर्छ।
    This is located between Manang and Lamjung.
  • TEK
    pəile naka ei ho
    पहिलो नाका यही हो।
    This is the main entrance to Manang.
  • DAM
    ŋəe ta pil məep pisjã nəri tsu tal nasəe nas bəsti thep mo piai
    मैले के भन्न खोजेको भने यहाँ यो ताल गाउँमा गाउँ बस्ती ठूलो छ भन्नु
    What I am going to ask is you to tell that this is the biggest
  • DAM
    məno dzillarbəe səbbhənda oɖa thep pi
    मनाङ् जिल्लाक सबै भन्दा ठूलो वडा भन्नुभयो।
    You said that this is the biggest ward in Manang.
  • DAM
    ali pimni matrõ tsu taləri ləmdzuŋdo to mətrei khəi ʈipo ki ŋjo mono
    यसो भनेर मात्र यो तालमा लम्जुङ् देखि माथि मात्रै आएर बसेछन् कि हाम्रो
    Saying this I want to ask whether people come up from Lamjung and sit
  • DAM
    əkjale kaməe ɖulməe baun tshetri poiməe atəri khətəpəe dzatio le mo
    त्यसपछि कामी दमाइ, बाहुन, क्षेत्री, भोटे त्यहाँ कस्तो जातिहरू धेरै
    and people of which castes (Kami, Brahmin, Bhote) are there in Taal?
  • DAM
    hadzwe tikhi piminu
    त्यो पनि एक पटक भनिदिनुस्।
    Please also say this.
  • TEK
    tsure pəila nəmbərməe tsuri ta pisjã ləmdzuŋne mənorpəe simana sãdh
    यहाँ पहिला नम्बरमा यो के भने लम्‌जुङ् र मनाङ्को सिमाना, साँध सिमाना
    First of all, this is a boundary of Lamjung and Manang, this is the
  • TEK
    temneməe tsuri dzəgəɖa pərdi
    त्यसैले यहाँ झगडा पर्यो ।
    Therefore there was a quarrel.
  • TEK
    tsu ləmdzuŋəe ŋe dzəgga mənoi ŋe dzəgga pisi dzəgəɖa təi
    यो लम्‌जुङ्ले हाम्रो जग्गा मनाङ्ले हाम्रो जग्गा भनेर झगडा भयो।
    There was a quarrel because the people from Lamjung claimed it to be
  • TEK
    dzəgəɖa təmniməe tʃhəinə tʃhəinə pheri tsu tʃuŋgui tsunori
    झगडा गर्दा त झगडा गर्दा गर्दा फेरि यो सानो यो मुनि सार्वजनिक ठाउँ भएर
    As there was a quarrel, and when there was a quarrel, because this is
  • TEK
    sadze tai
    साझा भयो।
    it was common land.
  • TEK
    atəpnem tsu nas dzəĩ ŋi lisũ tsuri ʈii
    यसो भएर यो गाउँ चाहिं हामी पछि यहाँ बस्यौं।
    In this way, we sat here in this land later.
  • TEK
    ʈijupneməe təsə səbbhənda le miməe nətse nasərpəe mi le ʈipə
    बस्न आउँदा त सबै भन्दा बढी मान्छे नाचे गाउँको बढी मान्छे बसेछन्।
    As people came to stay, more people from Nace happened to live here.
  • TEK
    təsə ruŋkhu nədze darapani kjorã
    अहिले ओढारगाउँ, नाचे, धारापानि, घेराङ्
    Here are people from Odhargaun, Nace, Dharapani, and Gherang.
  • TEK
    atsue aləpa ləmdzuŋərpəe mio tsjatsi mo
    त्यसको अलावा लम्‌जुङ्को थोरै मान्छेहरू छन्।
    In additon, there are some people from Lamjung.
  • TEK
    arkonə tsu lama tãŋiŋjo mildisi səbei dzəmmaõ mildisi ʈipəe khlo
    अर्को पनि यो लामा सबै थोक मिलेर सबै सबै बस्ने ठाउँ (हो)।
    Moreover, there are some Lamas and this is the place to live in
  • DAM
    akjali kaməe ʈulməe əkjale lama dzati pipəe ʈibeʈənə kəti ti mo
    त्यसपछि कामी, दमाइङ त्यसपछि लामा जाति भन्ने तिब्बतीहरू कति जति छन् ?
    How many families of Kami, Darai and Lama or Tibetans in this village?
  • TEK
    tsəri leməe təmu təmu le mo
    यहाँ धेरै चाहिं गुरूङ् धेरै छन्।
    There are more Gurung people here.
  • TEK
    ato lisũri lama lama tsjati mo
    यहाँ पछि लामा, थोरै लामा छन्।
    This is followed by Lama people but they are few in number.
  • TEK
    tĩ turi ŋaglo ti ləməe mo
    घर धुरी पाँच ओटा जति लामा हरू छन्।
    There are about five households of Lamas.
  • TEK
    kaməeni ʈulməe tĩ duri ŋjoklo mo
    कामी र दमाई घर धुरी दुई ओटा छन्।
    There are two households of Kami (ironsmith) and Damai.
  • TEK
    ərkom are təmu məisjo
    अरू हरू छैनन्, गुरुङ् हरू मात्र (छन्)।
    No other castes live here, only Gurungs live here.
  • DAM
    bathei agoi bətsən pĩ tʃjã pĩ
    जेठाबाले यति बचन दिनु भयो, राम्रो दिनुभयो।
    Elder uncle gave me this much information which was good.
  • DAM
    dənjəbad
    धन्यबाद !
    Thank you.
  • TEK
    lə dhənjəbad
    ल धन्यवाद !
    Okay, thank you.
Collection: 
Western Gurung
Subject 
Referenced Places 
Time Period: 
Time: 
2012
Contributing Executive Producer: 
Kristine Hildebrandt
Contributing Narrator: 
As Lal Gurung
Contributing Cameraperson: 
Shunfu Hu
Contributing Editor: 
Tiffany Downing
Publisher: 
Tibetan and Himalayan Library
Data Entry: