Video Overview
Radrap is the guardian deity of Wangdiphodrang Dzongkhag (district). All the villages of the Shar Dargay region pay homage to him. Even people from other parts of Bhutan who are stationed in the area frequently visit Radrak Neykhang, the temple of Radrak in Wangdiphodrang town, to make offerings and also receive the blessing of the deity. For the people of Shar, Radrap is the source of peace and prosperity as well as fear. The peak of Radrak is located in the village of Bjena Gewog (county) in Wangdiphodrang district. When the Wangzop Tenzin Namgyal (13th Dzongpon of Wangdiphodrang) threw the dice at Radrak abode in Shar Khothangkha, he came up with the best possible number. Every protecting deity has a number that is considered. The number he gets is an indication of good fortune and so he built a Radrap Neykhang near the Wangdiphodrang dzong. The Radrap has three manifestations, in the form of a King, a Monk and a Tsan known as Dupo Tiyag. Sometimes they are called Radrap Pun-Nga, which locally means five siblings. They are Radrap, Dupo Tiyag, Dushag Nagpo, Monk and Magpon Chenpo Lutsan Pelzang. For the people of Bjena and of Wangdue Phodrang, in general, Radrap is omnipresent and all-powerful. During archery and other games, many contestants seek the help, strength and the skill of the deity for victory. Radrap is the almighty, the embodiment of their hope, prosperity and wellbeing as well as an object of awe.
ར་བྲག་འདི་ དབང་འདུས་ཕོ་བྲང་རྫོང་ཁག་གི་སྲུང་མ་དང་ ཤར་དར་བརྒྱད་ཀྱི་ལུང་གཤོང་ནང་ མི་ཆ་མཉམ་གྱིས་ ར་བྲག་འདི་ གཙོ་བོ་སྦེ་ར་བསྟེན་མ་ཚད་ འབྲུག་གི་ས་གནས་ཚུ་ལས་གནས་སྤོ་སྟེ་ ས་གནས་འདི་ཁར་གཞི་བཅགས་མི་ཚུ་གིས་ཡང་ སྲུང་མ་འདི་བསྟེནདོ་ཡོདཔ་ད་ མི་འདི་ཚུ་གིས་ དབང་འདུས་རྫོང་གི་སྦོ་ལོགས་ཡོད་པའི་ ར་བྲག་གནས་ཁང་ནང་ མི་འདི་ཚུ་གིས་ འཕྲལ་འཕྲལ་ར་མཇལ་བ་སོང་སྟེ་སྙན་དར་ཕུལ་ བྱིན་བརླབས་ཚུ་ཞུཝ་ཨིན་མས། ར་བྲག་གནས་ཁང་གི་རི་རྩེ་འདི་ ཤར་སྦྱེ་ནག་གི་ནང་ཨིནམ་ད་ དེ་བསྒང་དབང་རྫོངཔ་ ༡༣ པ་ བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་ ཤར་མཁོ་ཐང་ཁའི་ ར་བྲག་གནས་ཁང་ལས་ཤོ་ཞུ་བའི་སྐབས་ ཤོ་ལེགས་ཤོམ་སྦེ་གནང་ཡོདཔ་ལས་ ཐུགས་དགྱེས་ཏེ་ ད་རེས་དབང་འདུས་ཕོ་བྲང་རྫོང་གི་སྦོ་ལོགས་ཁར་ཡོད་པའི་ གནས་ཁང་འདི་བཞེངས་གནང་གནངམ་མས། ཏེ་ར་བྲག་གི་སྤྲུལ་པ་གསུམ་ རྒྱལཔོ་དང་དགེ་སློང་ དུག་པོ་རྩེ་ཡག་ཟེར་བཙན་ཅིག་སྦེ་ འཕྲལ་འཕྲལ་འདི་གསུམ་ལུ་ ར་བྲག་སྤུན་གསུམ་ཟེར་ཞུ་དོ་ཡོདཔ་ད་ འཕྲལ་འཕྲལ་སྐབས་ ར་བྲག་དང་དུག་པོ་རྩེ་ཡག་ དུག་ཤག་ནག་པོ་དང་དགེ་སློང་ འདི་ལས་དམག་དཔོན་ཆེན་པོ་ལུ་བཙན་དཔལ་བཟང་ཟེར་ སྤུན་ཆ་ལྔ་སྦེ་ཡང་བརྩི་ནི་འདུག། དབང་འདུས་ཕོ་བྲང་དང་ ཤར་དར་བརྒྱད་ཀྱི་དོན་ལུ་ ཕྱོགས་མདའ་རེ་རྐྱབ་ རྩེདམོ་རེ་རྩེ་བའི་སྐབས་ ར་བྲགཔ་འདི་གནམ་མེད་ས་མེད་ བཀའ་གཉེན་གྲགས་ཅིག་ཨིནམ་ལས་ རྒྱབ་སྐྱོར་ལེགས་ཤོམ་སྦེ་མཛད་དོ་ཡོདཔ་ལས་ མི་ཆ་མཉམ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུཝ་ཨིན་མས། ཏེ་ད་རུང་ར་བྲག་གིས་ ང་བཅས་ར་ལུ་དགའ་སྐྱིད་དང་ཞི་བདེ་ རྒྱབ་སྐྱོར་ག་ཅི་བཟུམ་ཞུ་རུང་ དེ་འཕྲོ་ལས་སྐྱབས་དང་ མགོན་མཛད་མི་ཅིག་ཨིན་མས།
- Wangduephodrang
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangka
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaར་བྲག་ལྷ་ཁང་གི་སྐོར་ལས་ ཏེ་ གནས་ཚུལ་ཨ་ཙི་ཅིག་ཞུ་ནི་ཨིན། ཏེ་ ཨ་ནཱི་ར་བྲག་ལྷ་ཁང་འདི་ སྔོན་མ་ ཏེ་ ཧེ་མ་ཧེ་མ་འདི་ ག་གིས་བཞེངས་ཅི་ག་འདི་ ང་བཅས་ཀྱིས་ གནམ་མེད་ས་མེད་ཅིག་ཞུ་མི་ཤེས་པས།I will briefly tell about Radrag Lhakhang. We do not have much idea about who built Radrag Lhakhang before.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaཏེ་ ང་བཅས་ཀྱིས་ ཞིབ་འཚོལ་ཅིག་འབད་ལྟཝ་ད་ དབང་རྫོབ་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱས་ཟེར་མི་གཅིག་གིས་ ཏེ་ བཞུགས་ཏེ་འདུག་ ཏེ་ འ་ནཱི་གིས་འབད་འབདཝ་ད་ འབད་བ་ཅིན་ ད་ལོ་འདི་ གཉིས་བརྒྱ་ལང་མ་ལངས་ཅིག་ གཅིག་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་དགུ་ལྔ་དེ་ཅིག་ཡར་སོང་ནུག་ ཏེ་ འ་ནེམ་ཅིག་གི་ཧེ་མ་ བཞེངས་བཞེངསམ་ཨིན་མས་ ཏེ་ ལྷ་ཁང་འདི།According to our research, there lived Wang-Zop Tenzin Namgay. It was before about hundred and ninety fives years when the Lhakhang was built.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaཏེ་ ལྷ་ཁང་གི་གནས་ཁང་ ར་བྲག་པའི་གནས་ཁང་ངོ་མ་འདི་ ཡར་ཤར་ཁོ་ཐང་ཁ་ཟེར་མི་དེ་ཁར་ཨིན་ ཤར་ཁོ་ཐང་ཁ་ལུ་ ཏེ་ ར་བྲག་སྤུན་གསུམ་གྱི་ ཏེ་ རི་འདི་ཚུ་ཡང་མཇལ་ནི་ཡོད། དེ་ལས་ ནེ་དང་གཅིག་ཁར་ལུ་ ཏེ་ ང་བཅས་དབང་འདུས་གྲྭ་ཚང་ལས་འབད་རུང་ཡང་ ཏེ་ ཟླཝ་ལྔ་པའི་ནང་ལུ་ཡར་བྱོན་ ཏེ་ ཉིནམ་ལྔ་འབད་མི་ཅིག་ ཏེ་ ཡར་ལུ་ར་བྲག་པའི་གི་ རྟེན་མདོས་ཟེར་ རྟེན་མདོས་གནང་ ཏེ་ འ་ནཱི་བཟུམ་གནང་སྦེ་ འབད་ནི་འདུགMain residence of Radrag is in Shar Khothang-Kha. There we can see the mountains (residences) of Radrag Punsum. With this Wangdue Dratshang conduct Tendrel of Radrag for five days in fifth month.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaཏེ་ དབང་རྫོབ་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱས་ཀྱིས་བཞེངས་བཞེངསམ་ ནཱ་ལུ་བཞེངས་དགོ་མི་འདི་ ཏེ་ ག་ཅི་འབད་ཨིན་ན་ཟེར་ ཏེ་ ཐུགས་བཞེད་གནང་པ་ཅིན་ ཏེ་ ཧེ་མ་ ང་བཅས་རྫོང་ཁག་དང་ རྫོང་ཁག་གི་བར་ན་ལུ་ ཏེ་ དམག་འཁྲུག་ལངས་པའི་སྐབས་སུ་ལུ་ ཏེ་ འ་ནཱི་དམག་འཁྲུག་འདི་གི་སྐོར་ལས་སྦེ་ ཏེ་ ང་བཅས་ཤར་གྱི་ཁ་ཐུག་ལས་རྒྱབ་སྐྱོར་འདི་ཨིན་ཅི་མིན་ཅི་ ཏེ་ ཡར་ང་བཅས་ར་བྲགཔ་འདི་རྟེན་དགོཔ་ལས་བརྟན་ཏེ།If you think why Wang-Zop Tenzin Namgay built here is; in the past during the war among Dzongkhags, for that war we from Shar pray to Radrag for the protection safeguard.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaཏེ་ ང་བཅས་ཤར་དར་བརྒྱད་ཀྱི་ཁ་ཐུག་ལས་ འ་ནཱི་རྟེན་དགོཔ་ལས་ ཏེ་ ཡར་འགྱོ་འབད་ ཏེ་ཡར་ལས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་འབདཝ་ད་ ཏེ་ ནཱ་ལས་ཡར་ ཉིན་ལམ་གཅིག་ ཡར་ལས་མར་ཉིན་ལམ་གཅིག་ ཉིནམ་གནངས་ཚེ་དེ་ཅིག་བ་ ཏེ་ ཨ་ནཱི་ང་བཅས་ཀྱི་ཕྱད་མདའ་འདི་ཚུ་རྐྱབ་པར་བྱོན་པའི་ཚེ་འདི་ཡོད་དོ་མས།
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaད་འ་ནི་འབད་ནི་དེ་གིས་ དབང་རྫོབ་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱས་ཟེར་མི་འདི་གིས་ ཏེ་ ཡར་འབྱོན་ནི་ལུ་ཨ་ཙི་ནེམ་འབད་ཞིན་ན་ ནཱ་འབད་བ་ཅིན་བཏུབ་པས་ག་ཟེར་ ཏེ་ ཡར་ལས་ཤོ་ཅིག་ཞུ་འབད་ ཏེ་ ནེ་སྦེ་འབདཝ་ད་ ཏེ་ ནཱ་ལུ་ཡང་བཏུབ་འབད་ ཏེ་ གནས་ཁང་འདི་ ཏེ་ འ་ནེ་སྦེ་ ཆ་འཇོག་གནང་ཞིནམ་ལས་ ཏེ་ ཡར་ལས་ཤོ་གནང་འབད་ཞིནམ་ལས་ ནཱ་ལུ་འ་ནེ་སྦེ་ རྐྱབ་རྐྱབ་མས།Because of this reason,
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaད་ནཱ་ལྷོདཔ་ད་ རྐྱབ་ཚར་ཞིནམ་ལས་ ཏེ་ མ་པ་ང་བཅས་ནཱ་གི་ ཏེ་ རྟེན་གཙོ་བོ་འདི་ ངོ་མ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ དེ་ལས་ གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ ཏེ་ ཞབས་དྲུང་རིད་པོ་ཆེ་ འ་ནེ་སྦེ་རང་ཨིན་ ཏེ་ སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འདི་ ཏེ་ ང་བཅས་བ་ཇོ་ལྷ་ཁང་ ཧེ་མ་ཆུ་གིས་འབག་མི་ན་ལས་ གདན་ཞུ་ཞུཝ་སྦེ་ གནམ་མེད་ས་མེད་བྱིན་རླབས་ཅན་ཅིག་སྦེ་བརྩིཝ་ཨིན།After building here, main holy images are Buddha Shakyamuni, Guru Rinpoche and Zhabdrung Rinpoche. Buddha Shakyamuni was brought from Bajo Lhakhang which was washed away by river and it is considered very precious.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaནེ་དང་གཅིག་ཁར་གནས་ཁང་འདི་ཁོང་ར་གིས་ ང་བཅས་ཤར་དར་བརྒྱད་ཀྱི་ ཡོད་ན་མེད་ན་ཅིག་སྦེ་རང་ ཏེ་ ཆ་འཇོག་གྲུབ་ ཏེ་ ག་གིས་ཡང་ ནེ་ལུ་རང་བརྟེན་ ལཱ་དང་ལམ་ལུགས་ག་ཅི་རང་འབད་རུང་ ནེ་སྦེ་རང་བརྟེནམ་ཨིན་ལགས།With this the resident is considered as sacred in Shar Dar-Gyed. All
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaད་ར་བྲག་པའི་སྐོར་ལས་ཨ་ཙི་ཅིག་ ནེམ་འབད་བ་ཅིན་ ཏེ་ ར་བྲག་གནས་ཁང་འདི་ ནེམ་འབད་ཚརཝ་ད་ ང་བཅས་ར་བྲགཔ་འདི་ ལ་ལུ་གཅིག་གིས་ སྤུན་གསུམ་སྦེ་ བརྩི་ནི་ཡོད། ལ་ལུ་གཅིག་གིས་ སྤུན་ལྔ་སྦེ་ཡང་བརྩི་ནི་ཡོད་ ང་བཅས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་ནང་བཟུམ་ཅིག་འབད་བ་ཅིན་ སྤུན་ལྔ་ཨིན།Now if I tell about Radrag after telling about Radrag residence. Some count Radrag as Punsum and some as Pun-Nga. According to our book, it is Pun-Nga.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaསྤུན་ལྔ་འབདཝ་ད་ དང་པ་རང་ར་བྲགཔ་འདི་ཨ་ཕི་ཨིན་ལགས་ ད་ འ་ནཱི་འདི་ ར་བྲགཔ་ངོ་མ་འདི་ ཁོ་འབད་རང་བརྩིཝ་ཨིན་ལགས་ འ་ནཱི་འབད་ནི་དེ་གིས་ ཁོ་ལུ་མཚན་ཡང་ར་བྲགཔ་ཟེར་རང་ཞུཝ་ཨིན།Pun-Nga are firstly, that one is Radrag and it is consider as main Radrag. So It is called as Radrag.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaའ་ནཱི་འདི་འབད་བ་ཅིན་ ལྷ་བཙན་ཟེར་ཞུཝ་ཨིན་ལགས་ ར་བྲག་པའི་ ཏེ་ འ་ནི་ལྷ་བཙན་འདི་ ག་དེ་སྦེ་འབད་ནུག་ག་ཟེར་བ་ཅིན་ ཏེ་ ང་བཅས་ཤར་དར་བརྒྱད་ལས་ དཔོན་གཅིག་ ཏེ་ མ་པ་ལས་རང་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མཛད་ཚུགས་ཟེར་ ཁོ་གིས་ཐུགས་སྨོན་གནང་ ཏེ་ ཁོ་གི་དཔོན་གི་སྤྲུལ་པ་བཟུམ་སྦེ་ ཨ་ནཱི་ལྷ་བཙན་འདི་སྟོན་ནུག་ལགས།This one is called as Lha-Tsan (king) of Radrag. How this became Lha-Tsen was, with the supplication of becoming one unrelenting king from Shar Dar-Gyed, he displayed emanation of Lha-Tsen.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ། Lopen Yangkaདེ་ལས་ ནཱ་ལས་ཕར་འབད་ཞིན་ན་ ད་ ཨ་ནཱི་དགེ་སློང་ཨིན་ལགས་ དགེ་སློང་འདི་ ང་བཅས་ཤར་དར་བརྒྱད་ལས་ ད་རུང་ ཏེ་ ར་བྲག་རྗེ་གཅིག་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མཛད་ཚུགས་ཟེར་ ར་བྲག་པ་གིས་ ཏེ་ སྤྲུལ་པ་སྟོན་སྦེ་ ཏེ་ དགེ་སློང་ཟེར་ ང་བཅས་མཚན་ཡང་དགེ་སློང་ཟེར་ཞུཝ་ཨིན་ལགས།And from here, he is Gelong (monk). Again saying he can become one incessant Je from Shar Dar-Gyed, Radrag manifested Gelong and the name is also Gelong.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaད་ནེ་ལྟག་ལུའི་འདི་ ཞལ་ཧོནམ་སྦེ་བཞུགས་མི་འདི་ བདུད་པོ་ཏིང་གཡག་ཟེར་ཞུཝ་ཨིན་ལགས་ བདུད་པོ་ཏིང་གཡག་ཟེར་མི་འདི་ ང་བཅས་ ཏེ་ ཤར་དར་བརྒྱད་ནང་ན་མ་ཚད་ འཛམ་གླིང་ནང་ག་ཏེ་རང་འབད་རུང་ བདུད་ཀྱིས་ཨ་ཙི་རེ་གནོད་མི་ཡོད་འབད་ འ་ནེ་སྦེ་འབད་བ་ཅིན་ ཏེ་ ཁོ་གིས་ བདུད་ཀྱི་ཨ་ནཱི་བཟུམ་སྦེ་ ཁས་ལེན་མཛད་ནི་ཨིན་ཟེར་ ཁོ་ར་གི་སྤྲུལ་པ་འདི་ འ་ནེ་སྦེ་སྟོན་ནུག་ལགས་ བདུད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ།And above that with blue face is Bdud-Po Tin-Gyag. Bdud-Po Tin-Gyag is; not only in Shar Dar-Gyed, but everywhere in the world, there is obstruction of demon. So with the pledge to protect from obstruction, he was manifested.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ། Lopen Yangkaདེ་ལས་འ་ནཱི་འདི་ ཀླུ་བཙན་ཨིན་ལགས་ ཀླུ་བཙན་དཔལ་བཟང་ཟེར་ཞུཝ་ཨིན་མཚན་འདི་ ཏེ་ཀླུ་བཙན་དཔལ་བཟང་ཟེར་མི་འདི་ ང་བཅས་ ཀླུ་གིས་གནོད་ འ་ནཱི་བཟུམ་སྦེ་ ག་ཅི་ར་འབད་རུང་ ཏེ་ ན་ཚ་རེ་འཁོར་ འ་ནཱི་བཟུམ་འབདཝ་ད་ ཏེ་ ཁོ་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་མཛདཔ་ཨིན་ཟེར་མས་ ང་བཅས་ཀྱི་བཤད་ཐངས་འ་ནེ་སྦེ་མས་ལགས།And this is Lu-Tsan (Naga and Btsan). It is called Lu-Tsan Pelzang. We say that when we suffer from leprosy and any other diseases, he prevent (these diseases).
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ། Lopen Yangkaད་འ་ནཱི་འདི་ ང་བཅས་མར་དབང་འདུས་ཟམ་པ་གི་མཚོ་སྨན་འདི་སྦེ་ ཏེ་ མཚོ་སྨནམ་འདི་གིས་ ང་བཅས་དབང་འདུས་ཟམ་འདི་ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ ཧེ་མ་རྐྱབ་ད་ མོ་གིས་བར་ཆད་རྐྱབ་ནུག་ ལོག་ཤུལ་མ་བར་ཆད་མ་རྐྱབ་པ་བཞག་ཞིན་ན་ ཏེ་ ང་བཅས་དབང་འདུས་རྫོང་ཁག་ནང་གི་འདི་ མོ་ལུ་ཆ་འཇོག་འབད་ མོ་ལུ་ནེམ་བཟུམ་ཅིག་སྦེ་ འ་ནཱི་མཚོ་སྨན་འདི་ སྐུ་འདྲ་འདི་ ག་ཏེ་ལུ་ཡང་ཡོད་ལགས་ འ་ནཱི་བཟུམ་སྦེ།And this is Tshoman (lake goddess) of Wangdue bridge. Before when Wangdue bridge was under construction, she hindered the construction. Later (she) stopped hindering and she was considered and believed as the Tshoman of Wangduephodrang. This type of statue is everywhere.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaཏེ་འ་ནེམ་ཅིག་མས་ ཏེ་མ་པ་ ཨ་ནཱི་ར་བྲག་ལྷ་ཁང་སྐོར་ལས་ཞུ་ནི་ཟེར་རུང་ འ་ནེམ་ཅིག་རང་མས་ལགས་ ང་ར་གིས་ཤེས་ཤེསཔ་སྦེ།That's all about Radrag Lhakhang.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaང་བཅས་ར་བྲག་སྤུན་ལྔ་གི་ ལྡེབས་རིས་བཟུམ་ཅིག་འབད་བ་ཅིན་ ཨ་ནཱི་ཨིན་ལགས་ ལྡེབས་རིས་འདི་ ད་འ་ནཱི་འདི དགེ་སློང་གི་སྤྲུལ་པ་འདི་ཨིན་མས་ལགས།Originally, this is the painted pictures of our Radrag Pun-Nga. This one is manifested gelong.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaཨ་ནཱི་འདི་ལྷ་བཙན་ཟེར་ ང་བཅས་དཔོན་གྱི་ སྤྲུལ་པ་འདི་ ཨིན་པས་ལགས་ ཨ་ནཱི་འདི་ང་བཅས་ ར་བྲགཔ་ངོ་མ་འདི་ ཨ་ནཱི་ཨིན་ལགས།This one is manifestation of Lha-Tsan (king). And This one is our main Radrag.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaཏེ་ ཨ་ནཱི་འདི་བདུད་བཙན་ཟེར་ བདུད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་འདི་ ཨ་ནཱི་ཡར་ལྟག་ལས་ཡོད་མི་འདི་ ད་ཅི་ བཀའ་ཁྲབ་ནང་མཇལཝ་ད་ ཨ་ནཱི་འདི་ ཀླུ་བཙན་དཔལ་བཟང་ཟེར་མི་འདི་ ཨ་ནཱི་ཨིན་ལགས། ཨ་ནཱི་འབད་བ་ཅིན་ཆིབས་འདི་ ཉི་མའི་ཨ་ནཱི་ ཉི་མའི་ཟེར་ཁ་ཨིན་མས་ལགས།This one Bdud-Btsan, the manifestation of Bdud and the one (we) have seen in statue. This is Lu-Btsan Pelzang. It is riden on the ray of the sun.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaཏེ་ ཨ་ནཱི་ཚུ་འདི་ ཆིབས་འདི་སྟག་ར་ཨིན་ལགས་ སྟག་ངོ་མ་ ཨ་ནི་ཚུ་པུ་ར སྟག་ར་ཨིན་ ཏེ་ དགེ་སློང་འདི་རྐྱངམ་གཅིག་ཆིབས་མེད་ ཁོང་གསུམ་འདི་ཆིབས་འདི་སྟག་ཨིན་ ཏེ་ ཨ་ནཱི་ཀླུ་བཙན་དཔལ་བཟང་འདི་འབད་བ་ཅིན་ ཏེ་ ཉིན་མའི་འོད་ཟེར་ཆིབས་འདི་ཨིན་མས་བ་ལགས་ འ་ནཱི་བཟུམ་ང་བཅས་ཚིག་ནང་ལུ་ཡང་ ནེ་སྦེ་རང་འཐོན་ནི་ཡོད།Others are riden on tiger. The real tiger. These are all tiger. Only the gelong do not have riding horse. Riding horse of these three is tiger. Lu-Btsan Pelzang is riden on ray of the sun. It is written same in our book too.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaར་བྲག་སྤུན་ལྔ་སྦེ་ཡང་བརྩི་ནི་ཡོད་ སྤུན་གསུམ་སྦེ་ཡང་བརྩི་ནི་ཡོད་ལགས་ སྤུན་གསུམ་འདི་ག་དེ་སྦེ་བརྩིཝ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ད་འ་ན་ལས་ཕར་གྱི་ ཕར་ལས་གྱི་བདུད་བཙན་འདི་དང་ ཀླུ་བཙན་འདི་གཅིག་ཁར་བསྡོམས་ གཅིག་ཁོང་གཉིས་སྦེ་ དེ་ལས་ཨ་ནཱ་ཁོང་གསུམ་བསྡོམས་ གཅིག་སྦེ་བརྩིཝ་ཨིན་ལགས།Radrag is counted as Pun-Nga and also as Punsum. How is counted as Punsum is; now from here, Bdud-Btsan and Lu-Btsan from that side is considered as one.
- སློབ་དཔོན་གཡང་ཀ Lopen Yangkaསྤུན་གསུམ་སྦེ་བརྩི་ བརྩི་ཐངས་འདི་ སྤུན་གསུམ་སྦེ་བརྩི་བ་ཅིན་ ཏེ་ ཁོང་གསུམ་བསྡོམས་གཅིག ཏེ་ ཕར་ལས་ཁོང་གཉིས་བསྡོམས་སྦེ་ ཁོང་གཉིས་འབད་སྦེ་ ཏེ་ སྤུན་གསུམ་བརྩི་ཐངས་གཅིག་འ་ནེ་སྦེ་ཨིན་ལགས། ཏེ་ང་བཅས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་དང་ འ་ནཱི་ཚུ་ནང་འབད་བ་ཅིན་འདི་ སྤུན་ལྔ་འདི་ཐད་རི་བ་རི་རང་ཨིན་ལགས། འ་ནེམ་ཅིག་རང་མས་ལགས།How (they)are considered as pumsum is; three of them together is considered as one. Two of them from that side and like this (they) are considered as Punsum.