Skip to main content Skip to search

Mandala Collections Audio-Video

14 Jun 2018
6 min 43 sec
Audio Overview
Creators: 
Rinzin Dema

People of Kamdra Sali Chiwog describe Bjawa Kam Nyaru, a New Year celebration held on the 15th day of the 10th lunar month. People say it began with a local man who went on a business trip in India. On his way home, he noticed that the moon and a star were moving towards each other. He kept on watching the phenomenon until the night he got home. On the 15th day, it seemed the moon and the star had met in the sky and he considered it to be an auspicious sign. From that day forward, people of Dogar considered it an important day to celebrate.

སྤ་རོ་རྫོང་ཁག་ རྡོ་སྒར་རྒེད་འོག་ ཁམས༌བྲག་ས་ལི་སྤྱི་འོག་གི་ མི་ཚུ་གིས་ བྱ་འོག་སྐམ་ཉ་རུ་ཟེར་བའི་ དུས་སྟོན་བརྩི་སྲུང་གི་སྐོར་ལས་ ལོ་རྒྱུས་བཤདཔ་ཨིནམ་ད་ རྡོ༌སྒར༌གྱི༌མི༌སེར༌ཚུ༌གིས༌ རང་ཟླ ༡༠ པའི༌ཚེས༌ ༡༥ འདི་ ལོ༌གསར༌གྱི༌ཉིནམ༌སྦེ༌ བརྩི༌སྲུང༌འབདཝ༌མས། མི་སེར་ཚུ་གིས་ ལོ་རྒྱུས་བཤད་མི་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ ཉིནམ་བརྩི་སྲུང་འབད་དགོ་མི་འདི་ དང་ཕུགས་ཁོང་གི་གཡུས་ཚན་ལས་ ཕོ་སྐྱེས་ཅིག་རྒྱ་གར་ལུ་ ཚོང་བཏོན་པར་སོང་སྟེ་ ལོག་ཁྱིམ་ནང་འོང་པའི་ལམ་ཁར་ ཟླཝ་དང་ སྐར་མ་གཉིས་་ རང་སོའི་ཕྱོགས་ལུ་ འགྱོ་ས་མཐོང་སྟེ་ ཁོ་རང་ཁྱིམ་ནང་མ་ལྷོདཔ་ཚུན་ཚོད་བལྟ་སྟེ་ འོང་ནུག་ཟེར་མས། ཏེ་ཚེས་ ༡༥ འི་ཉིན་མར ཁོ་གི་ ཟླཝ་དང་སྐར་མ་གཉིས་་གཅིག་ཁར་མཐོང་སྟེ་ ཉིནམ་འདི་ རྟེན་འབྲེལ་བཟང་པོའི་ རྟགས་མཚན་ཅིག་ཨིནམ་སྦེ་ ཆ་བཞག་སྟེ་ དུས་འདི་ལས་འགོ་བཙུགས་ཏེ་ གཡུས་ཁའི་མི་ཚུ་གིས་ ཉིནམ་འདི་གལ་ཅན་ཅིག་སྦེ་ བརྩིཝ་ཨིནམ་དང་ ལོ་གསར་འདི་ཡང་ ཉིནམ་འདི་ཁར་བརྩི་སྲུང་འབདཝ་ཨིན་མས། 

Oral Cultures of Bhutan
Transcript search
No results found for this search
0 of 0
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    As the precious advice, our old parents had clearly mentioned about the things which should be done during the celebrations of different events. Though I am not as expert as the old parents, I still would like to share the things that I know about the celebration that was told by our parents.
    མི་སེར་འདི་ཚུ་ སྔོན་གོང་ལས་ཀྱི་ང་བཅས་ར་ཕམ་འདི་ཚུ་ ཏེ་ད་བཞུགས་པའི་སྐབས་འདི་ལུ་ ཏེ་ང་བཅས་ར་ལམ་ལུགས་སྲོལ་འདི་ཚུ་མ་བཏུབ་བཏུབ་སྦེ་ ང་བཅས་ར་གི་ལོ་བསྟར་གྱི་ ཏེ་ད་གསོལ་མཆོད་དེ་ཚུ་དྲངསམ་ད་ལུ་ ལོ་གསར་འདི་ཚུ་ལུ་ག་ཅི་ག་ཅི་འབད་དགོཔ་ཨིན་ནའི་སྐོར་ལས་ ད་ང་བཅས་ཀྱི་ཁ་ཐུག་ལས་ ད་མ་གཞི་འདི་ང་བཅས་ཀྱིས་རྒྱས་ཞིང་རྒྱསཔ་སྦེ་གནམ་མེད་ས་མེད་ཅིག་བཤད་པ་རྐྱབ་ནི་མེད་ མེད་དེ་ར་འབད་ས་ཅིག་རུང་ ང་བཅས་ར་ཕམ་དེ་ཚུ་གིས་ལེགས་ཤོམ་འབད་ ཏེ་ང་བཅས་ལུ་ ཏེ་ད་བསླབ་བྱ་དང་འདྲཝ་ཅིག་སྦེ་ཁོང་གིས་གསུངས་བཞགཔ་ད་ལུ་ ང་བཅས་ཁ་ཐུག་ལས་ཡང་དུམ་གྲ་ཅིག་ ཏེ་ད་ ད་རེས་ན་ལུ་ང་བཅས་ཀྱིས་གསལ་བཤད་ཆུང་ཀུ་ཅིག་ ང་བཅས་ཀྱིས་ཕུལ་ནི་ཨིན་ཟེར་ཞུ་ནི་ལགས།
  • སངས་རྒྱས་
    ད་རེས་ང་བཅས་ཀྱི་རྡོ་དཀར་རྒེད༌འོག༌གི༌བྱག་འོག་སྐརམ༌ཉ༌རུ༌ཟེར༌ ཏེ་སླབ༌དགོ༌པའི༌རྒྱུ༌མཚན༌འདི་ ག༌ཅི༌ལས་བརྟེན་ཏེ་ཨིནམ་སྨོ་ཟེར༌བ༌ཅིན༌ གཙོ༌བོ༌ར༌ང་བཅས་ར་དུས༌དང༌ཕུ༌ལས༌ར་ ང༌བཅས༌རའི༌ཕམ༌བཟངམོ༌དེ༌ཚུ༌གིས༌ང་བཅས་ལུ་ ཏེ་ད་ཁོང་གི་ཞལ༌ལས༌ཞལ༌རྒྱུན༌དང༌སྙན༌ལས༌སྙན༌རྒྱུན༌སྦེ༌གསུངས༌དོ༌བཟུམ་སྦེ༌ ཏེ་ང་བཅས་ར་གི་ཟླཝ༌བཅུ༌པའི༌ཚེ༌བཅོ༌ལྔ༌ལུ༌ ང་བཅས་ར་ངོ་མ་འདི་རང་ བྱག་འོག་སྐརམ༌ཉ༌རུ༌ཟེར༌སླབ༌དགོ༌པའི་ཁུངས་དང་དགོས་པ་འདི༌ག་ཅི་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    According to what has been said and heard by our parents is, the reason for celebrating Bjawa-kam Nyaru in Dogar gewog on the 15th day of the 10th month was beacuse, the stars and the moon meets only for once a year and that moon and star was exampled as a married couple, the moon was considered as the husband and the star as the wife. The two of them met once a year that was on the 15th day at around 8pm-9pm, so it was generally assumed that it was their mating time.
    གཙོ༌བོ༌ར༌ང་བཅས་ར་ ཏེ་ལོ༌གཅིག༌ནང༌ལུ་ང་བཅས་ར༌གི་ཟླཝ༌འདི༌དང༌ང་བཅས་སྐརམ༌སྨིན༌དྲུག༌དེ༌ཚུ༌དཔེ༌བཞགཔ༌བཟུམ་ཅིག༌འབད་བ་ཅིན་ ང༌བཅས༌ར༌གཉེན༌དང༌འགྲོགས༌བཟུམ༌ཅིག༌སྦེ་ ཏེ་སྐརམ༌སྨིན༌དྲུག༌འདི༌མོ༌ ཟླཝ༌འདི༌ཏེ་ཕོ༌བཟུམ༌ཅིག༌སྦེ༌ ལོ༌གཅིག༌ལུ༌ཁོང་གཉིས་ཚེ༌བཅོ༌ལྔ༌གི༌ཕྱི༌རུ༌ཆུ་ཚོད་བརྒྱད༌དགུ༌དེ༌ཅིག༌ཁར༌ཁོང་གཉིས་ཀྱི་འཛོམས༌ནི་གི་དུས་སྟོན་འདི་ དེ༌ཁར༌ཨིན༌ཟེར༌སྤྱིར་བཏང་དེ༌སྦེ༌གསུངསམ༌ཨིན༌མས༌ལགས།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    We also celebrate our new year during that time as it was already practised by our parents and this was the reason to call it as Bjawa-kam Nyaru.the things that are done during that time is, the main thing is to wake up early in the morning to host flage on the roof of the house and to purify the place with rituals.
    ཏེ༌འ༌ནཱི༌འབདཝ༌ལས༌བརྟེན༌ཏེ༌ང་བཅས་ཀྱི་ལོ་འདི༌ཡང་ ཏེ་དུས༌དང༌ཕུ༌ལས༌ར༌འ༌ནཱི་གུ༌བརྩིས༌ཏེ་འབད་ནི༌འདི༌གིས༌ང་བཅས་བྱག་འོག༌སྐརམ༌ཉ༌རུ༌ཟེར༌བརྩི༌དགོ༌མི༌རྒྱུ༌ མཚན༌འདི༌ དེ་སྦེ་ཨིན་ཟེར༌ཞུ༌ནི༌ཨིན༌ལགས། ཏེ་དེ་ནང་ དེ་ཁ་ལུ༌ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལུ་འབད་དགོཔ་ག་ཅི་ག་ཅི་ཡོདཔ་སྨོ་ཟེར༌བ༌ཅིན༌ གཙོ་བོ་ར་གཅིག༌འདི་ དྲོ་པ་ཧ་སག་ལོང་སྟེ་གིས་སྦེ་ ང་བཅས་ར་ཁྱིམ་ནང་གི་གནསཔ་འདི་ཚུ་བཏང་ ལྷ་བསང་ཁྲུས་གསོལ་འབད་ ཁྱིམ་ཐོག་ཁར་དར་འདི་ཚུ་བཀལ་ ཏེ་དེ་ལས་ང་བཅས་ར་གི་གཡུས་ཁ་གི་ཡུལ་ལྷ་དེ་ཚུ་ག་ར་མཆོདཔ་ཨིན་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    To set an example, in the Kamdra village, there is a deities' temple near the house of our Gup. In that temple, people of that village gather in the morning along with a lama and monks to worship their deities in a grand way annually.
    དཔེ་བཞག་པ་ཅིན་ ད་ཅི་ང་བཅས་གོང་ལས་ཕར་ ཁམས་གྲག་ལུ་ ང་བཅས་རྡོ་དཀར་རྒཔོ་གི་ ཏེ་གཟིམ་ཅུང་གི་སྦོ་ལོགས་ཁ་ལུ་ ཏེ་བཙན་གྱི་གནས་ཁང་ཅིག་ཡོད་ལགས། ད་འ་ནཱ་ལུ་ཡང་ཁོང་ར་ཕར་ གཡུས་ཁ་གི་གཡུས་ཚན་དེ་ནང་གི་བཙན་གྱི་གནས་ཁང་འདི་ཁོང་ར་གིས་ལོ་བསྟར་བཞིན་དུ་གསོལ་མཆོད་ཕུལ་འབད་བའི་གནས་སྐབས་ཅིག་ཨིན། འདི་ནང་ལུ་ཡང་དྲོ་པ་དང་པ་ར་ཕར་ལས་གསོལ་ཁ་འདི་མ་བཏུབ་བཏུབ་སྦེ་ཕུལ་ བླམ་ཆོ་གཔ་ཞུ་འབད་སྦེ་ ཕར་འབད་དགོ་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    Secondly, the celebration takes place here in Bja-dhue gang's temple and this temple was not there during the olden days. People during the olden days planned to built a temple in this place of small chorten and it is also said that a war took place in this area. Every year, a bull had to slaughter but the great Abbot, Nyezer Thelku visited there and he stopped that bull slaughtering ceremony.
    གཉིས་པ་སོངམ་ད་ ད་ལྟོ་ང་བཅས་ནཱ་གི་ ཏེ་བྱ་འདུ་བསྒང་ཟེར་ ང་བཅས་ནཱ་གི་བྱ་འདུ་བསྒང་གི་དགྲ་ལྷའི་གནས་ཁང་འདི་ དང་ཕུ་འབད་བ་ཅིན་འདི་ ནཱ་ལུ་ལྷ་ཁང་སྦེ་མིན་འདུག་ལགས། དང་ཕུ་ང་བཅས་ཨ་ནཱ་ལུ་ཡོད་མི་གི་མཆོད་རྟེན་ཆུང་ཀུ་ཅིག་ཡོད་མི་འདི་ ང་བཅས་ར་ཨ་ནཱ་ལུ་གཙོ་བོ་ར་དང་ཕུ་འབད་བ་ཅིན་ གནས་ཁང་གཅིག་ཨ་ནཱ་བརྩིཝ་ཨིན་པས་ ཏེ་ལོག་ ཏེ་དང་ཕུ་འབད་བ་ཅིན་ཨ་ནཱ་ལུ་དམག་རྐྱབ་རྐྱབ་ཨིན་མས་ལགས། ལོ་རེ་ནང་ལུ་གླང་རེ་རེ་བསད་ནི་འདུག་ལགས་ མར་གསད་འབད་དགོཔ་ཨིན་མས་ལགས། ཏེ་འ་ནཱི་འབདཝ་ད་ལུ་ སྐྱབས་རྗེ་ཉི་ཟེར་སྤྲུལ་སྐུ་ཞིང་གཤེགས་མཆོག་གིས་འབད་ ང་བཅས་ནཱ་ཞུ་འབད་སྦེ་ ད་འ་ནཱི་ཚུ་ཡང་དམར་མཆོད་འདི་རྐྱབ་མ་དགོཔ་སྦེ་ རྗེ་གིས་བཀའ་གནང་ [བཀག་ཆ་འབད་ཚར་བའི་ཤུལ་ལས་་་་་་་?]
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    On the 15th day of the 10th month, each villager brings tea and alcohol as offering and gathers here with Lam and monks to worship their deities in the best way they could. Even if we go to play an archery match, or even if we go to play games, or even if we go to achieve something great, or even the country goes for war, our deities and Dra-lha [deity of war] always protect us as a warrior if meant to go for war and as a merchant if meant to go for trading, it can be compared to 'Ra-dra' of the Eastern part.
    ཏེ་ཟླཝ་བཅུ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་གི་ཚེ་ལུ་ མི་དེ་ཚུ་ག་ར་འཛོམས་སྦེ་ འ་ནཱ་ལུ་ང་བཅས་ར་མི་རེ་རེ་གིས་ ཚོགས་ ཇ་ཕུད་ ཆང་ཕུད་འདི་ཚུ་ག་ར་འབག་འོང་ཞིན་ན་ ང་བཅས་ར་བླམ་ཆོ་གཔ་ཚུ་ཡང་ཞུ་འབད་སྦེ་ འ་ནཱ་མ་བཏུབ་བཏུབ་སྦེ་ ང་བཅས་ར་གི་དགྲ་ལྷ་གནས་ཁང་འདི་ནང་ལུ་ ང་བཅས་ག་ར་གི་ཁ་ཐུག་ལས་ ང་བཅས་ར་མདའ་ཅིག་རྐྱབ་པར་འགྱོ་སྟེ་འབད་ས་ཅིག་རུང་ རྩེདམོ་ག་ཅི་ར་རྩེ་བ་འགྱོ་སྟེ་འབད་ས་ཅིག་རུང་ དོན་དག་སྦོམ་ཅིག་རྐྱབ་པར་འགྱོ་སྟེ་འབད་ས་ཅིག་རུང་ ང་བཅས་གཞུང་གི་ཁ་ཐུག་ལས་འབད་ ད་དམག་ལུ་རྐྱབ་པར་འགྱོ་ནི་འབད་ས་ཅིག་རུང་ དམག་ལུ་འགྱོན་ན་དམག་དཔོན་ ཚོང་ལུ་འགྱོན་ཚོང་དཔོན་ཟེར་ ང་བཅས་ཀྱི་དགྲ་ལྷ་འདི་ དཔེ་བཟུམ་ཅིག་འབད་བ་ཅིན་ ང་བཅས་ཤར་གྱི་ར་བྲགཔ་བཟུམ་ཅིག་ཨིན་ལགས།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    So, in the olden days, though there was no temple, people came to offer 'tso' [collective offering] and 'nyenda' [money] to their deities infront of this chorten. While returning back from there with our empty mind, our wishes are also being achieved.
    ཏེ་འ་ནཱི་བཟུམ་སྦེ་ ག་ཏེ་འགྱོ་སྟེ་འབད་རུང་ ང་བཅས་ར་དྲོ་པ་ནཱ་གི་ སྔོན་མ་ནཱ་ལྷ་ཁང་མེད་ལགས། མཆོད་རྟེན་གདོང་ཁར་འོང་ཚོགས་ཅིག་ཕུལ་ སྙན་དར་ཅིག་ཕུལ་སྦེ་འགྱོཝ་ད་ལུ་ ང་བཅས་ག་ར་སྐེད་སིང་སིང་སྦེ་འགྱོཝ་བའི་ནམ་དུས་དེ་ལུ་ ཏེ་དོན་དག་ཡང་བསྒྲུབ་ཚུགསཔ་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས།
  • སངས་རྒྱས་
    ད་འ་ནཱི་འབད་ནི་འདི་གིས་ ད་ད་རིས་དུས་ཅི་ང་བཅས་ར་གི་ རྡོ་དཀར་རྒེད་འོག་གི་ང་བཅས་རྒཔོ་ལྷབ་ཚེ་རིང་གིས་ རྒཔོ་གི་ཁྲི་ཐོག་ལུ་སྡོད་ཚར་བའི་ཉིམ་ལས་ ཏེ་ང་བཅས་ར་ནཱ་ལྷ་ཁང་འདི་མ་བཏུབ་བཏུབ་སྦེ་གནང་ གནང་དགོ་པའི་རྒྱུ་མཚན་འདི་ཡང་ང་བཅས་ར་འདེམས་ཁོངས་གི་མ་དངུལ་འདུག ད་དྲག་ཤོས་བཙན་སྐྱོགས་རྡོ་རྗེ་གིས་འབད་ མ་དངུལ་མ་བཏུབ་བཏུབ་སྦེ་གནང་སྟེ་གིས་འབད་ ཏེ་དེ་ལས་ང་བཅས་རྒེད་འོག་ཁ་ཐུག་ལས་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་མཛད།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    After Lhab Tshering being elected as the gup of Dogar gewog, temples are magnificently built with full support form our NC, Dasho Chencho Dorji with the contributions from the gewog, from the villagers, from the government, and from the dzongkhag. Before had to celebrate the offering and worshipping of our deities on the ground itself, but from this year, we grandly celebrated the 15th day of the 10th month inside the temple. Therefore, the temple is highly respected and loved by all the villagers.
    ང་བཅས་མི་སེར་ཁ་ཐུག་ལས་འབད་ གཞུང་གི་ཁག་ཐུག་ལས་ རྗོང་ཁག་ཁ་ཐུག་ལས་ ག་ར་ལེགས་ཤོམ་སྦེ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཛད་ད་ཞིནམ་ལས་ ང་བཅས་ལྷ་ཁང་འདི་ལེགས་ཤོམ་སྦེ་བསྒྲུབས་འབད་སྦེ་ ཏེ་དུས་ཅི་ང་བཅས་ཟླཝ་བཅུ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལུ་ ཏེ་ཨ་རྟག་འབད་བ་ཅིན་ ང་བཅས་སྤང་ནང་འབད་བཏང་དགོ་ལགས་ཆོས་སྲུང་འདི་ཚུ། ད་དུས་ཅི་ལས་ང་བཅས་ལྷ་ཁང་འདི་བསྒྲུབས་སྦེ་ཞིནམ་ལས་ ང་བཅས་ལྷ་ཁང་ནང་མ་བཏུབ་བཏུབ་འབད་སྦེ་ ཏེ་ང་བཅས་ར་ག་ར་ཁ་ཐུག་ལས་ ལྷ་ཁང་འདི་ལུ་གནམ་མེད་ས་མེད་ཡིད་ཆེས་དང་ངལ་རང་ཡོད་ཟེར་ཞུ་ནི་ཨིན། ་་་་་་་་་་་
  • སངས་རྒྱས་
    ང་བཅས་མི་སེར་འདི་ཚུ་ཡང་ སྟབས་བདེ་ཏོག་ཏོ་ཡར་སོ་ཡི་ཟེར་ཞུ་ནི་ལགས། ཏེ་འ་ནཱི་འབདཝ་ལས་བརྟེན་ཏེ་གི་སྦེ་ ད་གཙོ་བོ་ར་ང་བཅས་ར་ ད་འ་ནཱི་ཆོ་གུ་འདི་གྲོལ་སྦེ་ཚར་ཞིནམ་ད་ལས་ དེ་གི་ཤུལ་ལས་ལས་རིམ་ག་ཅི་ཡོདཔ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ ད་དེ་ལས་ང་བཅས་ག་ར་རང་རང་སོ་སོའི་ཁྱིམ་ནང་ཡར་ཉོ་འོང་ལགས། ང་བཅས་རང་རང་སོ་སོའི་ཁྱིམ་ནང་འགྱོཝ་ཅིག་ ད་ཁྱིམ་ནང་ལྷོདཔ་ཅིག་ དེ་ལས་ ནང་ན་ཨམ་འདི་གིས་ལྟོ་ཆང་གི་ཅ་ལ་བསྒྲིགས་ ཡར་ཁྱིམ་ནང་བཟའ་དཔོན་འདི་གིས་ཕྱི་རུ་གི་ཟླཝ་ཚོགས་དྲངས་ནི་ཟེར་ ཏེ་འ་ནཱི་ཟླཝ་ཚོགས་དྲངས་ནི་དུས་ཚོད་འདི་ཁར་ལྷོདཔ་ད་ལུ་ དུས་ཚོད་འདི་ག་དེ་ཅིག་ལུ་ཨིནམ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    After completing the celebration inside the temple, people then head back towards their individual dwelling and soon after reaching there, the house wife will start preparing food where the man of the house will be involved in the preparation to offer food to the moon. The timing for the offering is known when the moon starts peeping from Ten-drel mountain and proceeds its movement, then they start searching for a place from where they can directly face the moon. People mostly do the offering from their shrine as they can directly face the moon, and some also does the offering outside in order to view the moon more clearly. They offer food with tea to the moon and then they prostrate towards moon with humble prayers and wishes.
    དཔེར་ན་ ང་བཅས་ནཱ་ལས་བལྟ་བ་ཅིན་ རྟེན་འབྲེལ་ལ་ཟེར་མི་འདི་ཁ་ལུ་ རྟེན་འབྲེལ་ལ་ལས་ཚུར་ ཟླཝ་འདི་མ་ལས་ཡར་སྦེ་ ཏེ་རིམ་པ་རིམ་པ་འབད་འཐོན་འོང་ལགས། ཁོ་ཕར་ལས་རིམ་པ་འབད་ཤརཝ་ཅིག་ ཏེ་ང་བཅས་ར་གི་ཕར་ཟླཝ་ཞལ་མཇལ་ས་འདི་གི་ ཏེ་ཕར་ཁྱིམ་སྒོ་ཁར་འབད་བ་ཅིན་ཁྱིམ་སྒོ་ཁར་ ཡང་ཅིན་མཆོད་བཤམ་ནང་ལས་འབད་ ཁོ་ཟླཝ་འདི་ག་ཞལ་མཇལ་ས་གདོང་ཁ་ལུ་ཁེབས་རྐྱབ ཚོགས་འདི་ཚུ་མ་བཏུབ་བཏུབ་འབད་ཕུལ་ དེ་ལས་ཆང་ཕུད་ ཇ་ཕུད་ ག་ཅི་འབད་དེ་འབད་རུང་ ང་བཅས་ར་འ་ནཱ་ལུ་ཚོགས་འདི་ མ་བཏུབ་བཏུབ་འབད་ཕུལ་ སྨོན་ལམ་འདི་ཡང་ལེགས་ཤོམ་འབད་བཏབ།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    What we should wish while praying is, one main thing is to pray for the happiness and peace of the country. Secondly, we have to pray for the villagers good health without any sickness and disorder. Thirdly, we should pray for the right timing of the monsoon rain and for the prosperity and good yielding of farm products. So, from our side, people who know how to pray, gives his best and people who does not know how to pray, gives a try. While offering food to the moon, we offer it with respect and complete procedure.
    ང་བཅས་ར་སྨོན་ལམ་འདི་ག་ཅི་བཏབ་དགོཔ་སྨོ་ཟེར་བ་ཅིན་ གཙོ་བོ་གཅིག་འདི་ ང་བཅས་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནང་ལུ་ དགའ་སྐྱིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཏོག་ཏོ་ སྐྱིད་ཏོག་ཏོ་སྡོད་ནི་གི་སྨོན་ལམ་ཅིག་ཨིན་ལགས། གཉིས་པ་ལུ་ང་བཅས་རའི་གཡུས་སྒོ་འདི་ནང་ལུ་ནཝ་ཚཝ་རྐྱེན་བར་ཆད་མ་འབྱུངམ་ཅིག་ གསུམ་པ་ལུ་ང་བཅས་ལོ་ཕྱུགས་རྟག་ཏུ་ལེགས་ ཆར་ཆུ་དུས་སུ་འབབ་ཟེར་ ང་བཅས་འ་ནཱི་ཚུ་ག་ར་ ཏེ་ང་བཅས་ར་ཁག་ཐུག་ལས་ ད་ཤེས་མི་གིས་ཡར་སྦེ་བཏབ་ མ་ཤེས་མི་གིས་མར་སྦེ་བཏབ་འདི་གིས་སྦེ་ ཟླཝ་འདི་ཚོགས་དྲངསམ་ད་ལུ་ཡང་ ཏེ་འ་ནཱི་ལུ་ང་བཅས་ཟླཝ་འདི་ལུ་ ང་བཅས་ཚོགས་འདི་ཡང་མ་བཏུབ་བཏུབ་འབད་དྲངས་དོ་ལགས།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    After the offering of food and tea to the moon, a smiple ritual is performed by the lama. The food which was offered to the moon will be considerd as the left over food of the moon. It will be distributed among all the family members and they will eat it. Soon after everything is done, then we get ready for the singing of Nya-ru Sha-ru.
    འ་ནཱི་དྲངས་སྦེ་ཚར་ཞིམ་ལས་ དང་པ་ཚོགས་དྲངས་ དེ་ལས་ཇ་མཆོད་ ཏེ་ང་བཅས་བླམ་ཆོསཔ་ཡོད་མི་ཚུ་གིས་ཇ་མཆོད་བཏངམ་ཨིན་ལགས། མེད་མི་ཚུ་གིཤ་ཇ་ཕུད་ཅིག་བཀང་ ཆང་ཕུད་གཏོར་སྦེ་ཚརཝ་ཅིག་ དང་པ་ཚོགས་འདི་བཅད་ཕར་ཕུལ་ འདི་གི་ཤུལ་མ་ལས་འདིའི་ལྷགན་མཇུག་ཕར་ལས་ཚུར་གྱི་ ཏེ་ཕུད་འདི་ཞུ་སྦེ་ཚུར་ལྷོད་སྦེ་ཞིནམ་ལས་ ཏེ་ང་བཅས་ཁྱིམ་ནང་བཟའ་ཚང་ག་ར་འབོ་ཟ་ ཏེ་འ་ནཱི་ཤུལ་ལས་ང་བཅས་ར་གི་ཁྱིམ་ནང་གི་བཟའ་ཚང་ག་ར་ལྟོ་ཟ་དགོ་ལགས། འ་ནཱི་ལྟོ༌འདི༌ཟ༌ཚརཝ༌ཅིག དེ་ལས་ཟླཝ༌འདི༌ལ༌ལས༌ཐོན༌ཚརཝ་ཅིག ང་བཅས་ཚོགས༌ཕུལ་ག་ར་འབད་ཚརཝ༌ཅིག༌ དེ་ལས་ང༌བཅས༌ར་གི་ཉ༌རུ༌ཤ༌རུ༌ཟེར༌ ང༌བཅས༌ར་ལོ༌ལེགས༌ཅིག༌སྒྱུར༌ནི༌ཡོད༌ལགས།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    When [I] was around 25yrs old, we form a group of young ones and then go for Lo-lay (wel-being song).
    ད་འ༌ནི༌བསྒང༌ལས༌ ཏེ་དེ་བསྒང་འབད་བ་ཅིན་ ཏེ་ལོ༌ཁལ༌གཅིག༌ལྔ༌སྦེ༌སྡོད༌པའི༌བསྒང༌ ང་བཅས་ག་ར་གཞོན༌སྐྱེ༌འདི་ཚུ༌ཁ་བསྡོམས་ ལོ༌ལེགས༌བགྱང་པར་འགྱོཝ༌ཨིན༌ལགས། ཏེ༌འ༌ནཱི༌ལོ༌ལེགས༌བསྒྱུར༌བ༌འགྱོ༌བའི༌བསྒང༌ལས་ ཏེ་ང་བཅས་ར་ ཏེ་ཁྱིམ་ལས་འགྱོ་བའི་བསྒང་ལས་ཕོ༌རྒྱ༌གསུམ༌གསུམ་ བཞི་བཞི་ ལྔ༌ལྔ༌ དྲུག༌དྲུག༌ ཁ༌བསྡོམས༌འགྱོ༌བའི༌བསྒང༌ལས༌ ཏེ་ལེགས༌པའི༌ལེགས༌བཤད༌འདི༌མ༌བཏུབ༌བཏུབ༌འབད༌རྐྱབ༌འགྱོ་ འདི༌གི༌ཁྱིམ༌ནང༌འགྱོ༌ འདི་ནང་ལས་རོགས་དང༌ཕུ༌འབད༌བ༌ཅིན༌ ཏེ་ད་ང་བཅས་ཤེས་ཏེ་ར་ ན༌ཧིང༌ཚུན༌ཚོད༌རོགས་ ཏེ་ལྟོ༌བང༌ཅུང༌གང༌དང༌སྤགས༌འབདན་སྤགས༌གཅིག༌ ཏེ་འ་ནཱི་ཏེ་ང༌བཅས༌ལོ༌ལེགས༌བསྒྱུར༌མི༌ཚུ༌ལུ༌འ༌ནཱི་སྦེ་ཨིན༌མས༌ལགས།
    After moving out from out door, we divide ourselves into the groups of three, four, five and six men and then go to different houses, singing the song of wel-being. In the olden days and till last year as I remember, bowl full of rice with meat is offered to us for singing Lo-lay.
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    We are called inside the house by the the owner and then severs us alcohol and tea for those who don't drink. Then songs and dances are also performed.
    ཏེ་ཁྱིམ༌ནང༌འབོ༌སྦེ༌ཇ༌འཐུང༌མི༌ལུ༌ཇ༌ ཆང༌འཐུང༌མི༌ལུ་ཆང༌ ད་འ་ནཱི་ཚུ་མ༌བཏུབ༌བཏུབ༌འབད༌གནང༌འབད་སྦེ་ ཏེ་ཞབས༌ཁྲ༌ཤེས༌མི༌གིས༌ཞབས༌ཁྲ་ལེའུ༌ཐེངས༌གསུམ༌གསུམ༌ བཞི༌བཞི༌དེ་རེ༌རྐྱབ༌འབད་སྦེ།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    So, to illustrate an example, we start from Seli Goenpa, crossing Dar-la (mountain) till Kamdra and Tashigang, before we use to go down till we reach Dzong-ga, where a lady called Aum Chimi Pem lived. While reaching at her old house, the sun will rise and then we dance and sing the song of auspiciousness to end.
    ཏེ་ང་བཅས་ར་མར་དཔེ༌བཞག༌པ༌ཅིན༌ སི༌ལི༌མགོན༌པ༌ལས༌འགོ་བཙུགས་པའི་འཕྲོ་ལས་ ཏེ་ད་ཡར་དར་ལ་ལས་མར་རྐྱབ་ མར༌ཁམ་གྲག་མར་བཀྲིས༌སྒང༌ཚུན༌ཚོད༌འོང༌ དེ༌བསྒང༌ང༌བཅས༌འབདཝ༌ད༌ཨ་མར་རྗོང༌ཁག༌ ཏེ་ད་ང་བཅས་མར་ཨམ༌འཆི༌མེད༌པདམོ༌ཟེར༌ ཨམ་གཅིག་ཡོད་ལགས་ འ་ནཱི་ཁྱིམ༌རྙིངམ༌འདི་ནང་ལུ་ལྷོདཔ་ད་ འ་ནཱ་ལས་ཏེ་རོགས་ ཞབས༌ཁྲ་བཀྲིས༌ཕབ༌ ཉིམ༌ཕོག༌པའི༌བསྒང༌ལས༌ ཏེ་ཞབས༌ཁྲ་བཀྲིས༌ཕབ༌ འ་ནཱི་སྦེ༌འགྱོཝ༌ཨིན༌ལགས།
  • སངས་རྒྱས་ Sangay
    Therefore, till now we have been preserving and promoting this tradition through practise, in order to save it from declining.
    ཏེ་འ༌ནཱི་འབད༌ནི༌འདི༌གིས༌ ཏེ་ད༌ལྟོ༌ཚུན་ཚོད་ཡང༌ ཏེ་ང༌བཅས༌ར༌ག༌ར༌ མ༌ཉམས༌གོང༌འཕེལ༌དང༌ཉམས༌པ༌སྲུང༌སྐྱོབ༌འདི༌ ད༌ལྟོ༌ཚུན་ཚོད་ག་ར་མ༌ཉམས༌པ༌རང༌འབད་དེ་ཡོད༌ཟེར༌ཞུ༌ནི།། །།
Collection: 
Oral Cultures of Bhutan
Subcollection 
Subject 
Referenced Places 
Recording Location 
Language 
Creator: 
Rinzin Dema
Editor: 
Rinchen Dorji
Contributing Contributor: 
Sangay
Publisher: 
Tibetan and Himalayan Library
Sponsor: 
Arcadia Fund (Other)
Data Entry: